فاطمه هاشمي: مردم با راي خود روح «آيت الله» را شاد كردند

اولين انتخابات بدون حضور آيت الله هاشمي، رئيس فقيد مجمع تشخيص مصلحت نظام در حالي برگزار شد که ياد و نام او به شکل محسوسي بر فضاي سياسي- انتخاباتي سايه انداخته بود.

بخصوص که بنا به روايت هاي تاييد شده مرحوم هاشمي، خود مشوق روحاني براي حضور مجدد در عرصه انتخابات بوده است. با فاطمه هاشمي فرزند بزرگ آيت الله هاشمي درباره پيام راي مردم به تداوم اعتدال گفت وگو کرديم. او در ميانه مصاحبه و آنجا که از خاطرات انتخاباتي پدر مي گفت، بغض کرد و اشک در چشمانش حلقه زد.

اين نخستين انتخاباتي بود که بدون حضور آقاي هاشمي برگزار شد، شما و خانواده با مشاهده حضور مردم چه حسي داشتيد؟

حس خوبي داشتيم، از چند بعد يکي اينکه هميشه آرزوي پدرم اين بود روزي برسد که واقعاً حضور در انتخابات براي مردم جدي باشد.

ايشان اعتقاد داشت که مردم با آگاهي در انتخابات شرکت کنند و مي گفت اگر هميشه حضور مردم پرشور باشد، آن تغييرات اساسي هم از ناحيه مردم ايجاد خواهد شد و حالا اين اتفاق افتاد. بحث ديگر اينکه آنهايي که دوست نداشتند پدر من در انتخابات ۹۶ باشد، ديدند که روح ايشان و صحبت هايي که طي سال گذشته داشتند، مرتب در فضاي مجازي پخش مي شد و همان طور که امام گفتند نشانگر اين بود که «هاشمي زنده است تا انقلاب زنده است.»

در سفرهايي که در ايام انتخابات داشتم، بسياري از مردم مي گفتند به خاطر توصيه آقاي هاشمي در انتخابات حضور پيدا مي کنيم. اين مساله باعث شادماني ماست که چنين پدري داشتيم که حتي بعد از فوت چنين اثري از ايشان در کشور باقي مانده است بخصوص که حضور مردم و راي به تداوم راه اعتدال را پيش بيني هم کرده بود، پدر سياستمداري بود که سياست ورزي را براي مردم انتخاب کرده بود نه براي خود. اين موضوع مهمي است. به هر حال فقدان پدر براي ما در انتخابات سخت بود و اگر ايشان در قيد حيات بودند قطعاً خوشحالي ما و ايشان بيشتر مي شد چرا که حرکتي که در سال 92 شروع شد حالا در 96 هم از سوي مردم تاييد شد. با اين حال مردم با راي خود روح پدر م را شاد کردند.

روز انتخابات اعضاي خانواده و خانم مرعشي همسر محترم آيت الله چه حال و هوايي داشتند؟

روز انتخابات براي همه ما در نبود ايشان بسيار سخت بود، هم خوشحال بوديم و هم ناراحت. همان روز انتخابات، به مرقد پدر رفتيم تا شايد حال وهواي بهتري پيدا کنيم. مادرم هم مثل بقيه ما بود. خاطرم هست هميشه به همراه مامان و بابا براي راي دادن مي رفتيم. مخصوصاً اگر قرار بود ليستي را بنويسيم، هميشه نظر ايشان را مي گرفتيم. البته اول مي گفت که با تشخيص و صلاحديد خودتان بنويسيد بعد با اصرار مي گفتيم برخي را نمي شناسيم و با اصرار ما نظرشان را مي گفتند. بعضي وقت ها هم با زور کاغذ را مي گرفتم و از روي آن مي نوشتم. البته مي گفت به کسي نگو من اسم چه کساني را نوشتم. من مي گفتم خط شما آن قدر مشخص است که وقتي راي به صندوق مي اندازي همه متوجه مي شوند حداقل اجازه بدهيد من بنويسم. اين شوخي ها را هم داشتيم. روز جمعه و شنبه براي ما روز سختي بود. در نبود پدر که البته با حضور مردم و نتيجه اي که اعلام شد، خوشحال شديم.

پيش بيني اين ميزان مشارکت و راي نزديک به 24 ميليوني آقاي روحاني را داشتيد؟

پيش بيني من از راي آقاي روحاني بيشتر از اين ميزان بود. اين اتفاق هم افتاد. شب انتخابات از خيلي شهرستان ها و تهران تماس مي گرفتند که مردم در حوزه هاي راي هستند، زمان راي گيري بايد سه چهار ساعت ديگر تمديد شود، اما اين اتفاق نيفتاد. حداقل بايد مديريت مي کردند يا حوزه ها را بيشتر از گذشته در نظر مي گرفتند، ولي وقتي هم نتوانستند حتماً بايد تمديد راي گيري بعد از ساعت ۱۲ شب انجام مي شد. من مطمئن بودم اگر آن افرادي که در صف ايستاده بودند راي مي دادند، آراي آقاي روحاني براحتي به ۶۵ درصد مي رسيد.

دليل حضور گسترده مردم در اين دوره از انتخابات چه بود؟

چند سالي هست بواسطه فضاي مجازي آگاهي مردم نسبت به مسائل بالا رفته است، به خاطر همين مردم مي دانستند خودشان هستند که مي توانند نقش اصلي را در تعيين سرنوشت خود در آينده داشته باشند. اکثريت از روش هاي مديريتي اقتدارگرايانه و بي توجه به مطالبات مردمي راضي نبودند. مردم دنبال اعتدال هستند، شعار مردم اين است که ما مي خواهيم زندگي کنيم، امکانات حداقلي از نظر تامين رفاه اجتماعي و همچنين امنيت و آزادي و دموکراسي را داشته باشند.

بالاخره رقبايي که مقابل آقاي روحاني قرار گرفته بودند، بويژه در مناظره ها مطالبي مطرح کردند که هم مردم نگران اين مساله شدند که با آمدن آن کانديداها اقتدار گرايي ايجاد شود و هم از بي انصافي و سياه نمايي آنها آزرده خاطر شدند.

مردم ديدند کساني که خود از سال هاي اول انقلاب پست ها و مسئوليت هاي مختلف در کشور داشتند حالا به شعور مردم توهين مي کنند و به گونه اي از نظام انتقاد مي کنند که گويي هيچ اتفاق مثبتي در اين چند دهه نيفتاده است. مردم از اين رفتارها استقبال نکردند و نشان دادند به انقلاب، ايران و جمهوري اسلامي وفادار هستند و اگر کساني بخواهند به انقلاب بد بگويند مردم مقابل شان مي ايستند.

در اين دوره از انتخابات شاهد بوديم با وجود تمرکز رقباي روحاني بر طبقات پايين جامعه، باز هم در شهرستان هاي کوچک راي آقاي روحاني بيشتر است، اين را ناشي از چه مي دانيد؟

به خاطر آگاهي مردم است. من در ايام انتخابات به ۱۰ استان براي صحبت و سخنراني سفر کردم. برخي مناطق را چون با ماشين مي رفتم بين راه در روستاها و مناطق با مردم صحبت مي کردم، مردم در برخي مناطق از اينکه زندگي خوبي ندارند دلخور و ناراحت بودند، اما باز مي گفتند ما ديگر گول يارانه ها و اين حرف ها را نمي خوريم، قبلاً 45 هزار تومان يارانه دادند اندازه 200 هزارتومان هزينه هاي ما افزايش يافت. الان مي گويند ۲۵۰ هزار تومان يارانه مي دهيم، حتماً مي خواهند يک ميليون از ما بگيرند.

فکر مي کنيد گفتمان اصلاح طلبي و اعتدالگرايي چه جذابيت هايي براي مردم داشته که باز دوباره از اين گفتمان استقبال کردند؟

مردم از گفتمان اعتدال و اصلاح طلبي اين نتيجه را گرفتند که تندروي در آن وجود ندارد. فرقي نمي کند تندروي از ناحيه اصلاح طلبان باشد يا اصولگرايان، مردم ديگر افراط و تفريط را نمي پذيرند. مردم اين گفتمان را دنبال مي کنند و منتظر تغييراتي هستند که اتفاق بيفتد.

به مساله تغيير اشاره کرديد. سوال اين است که آيا ما بايد به اين بسنده کنيم که مردم آمدند و به عملکرد دولت راي مثبت دادند لذا هيچ نارضايتي يا انتقادي ندارند يا اينکه مردم با وجود برخي انتقادات گفتمان اعتدال را ترجيح دادند و حالا مطالباتي هم دارند؟

بايد مطالبات بحق مردم پاسخ داده شود. در سفرها ابتدا خودم را معرفي نمي کردم و توصيه به راي دادن داشتم و در نهايت برخي هم من را مي شناختند و مي گفتند چون درخواست آقاي هاشمي اين بود قبول مي کنيم اما اگر دولت براي ما کاري انجام نداد شما چه پاسخي براي ما داريد؟ به آنها مي گفتم اگر ديديم دولت در آينده نسبت به مطالبات شما اقدامي انجام نداد، مطمئن باشيد من خودم منتقد دولت خواهم بود و از حقوق شما دفاع مي کنم. اکنون دولت مسئوليت بزرگي دارد، مردم با شور و هيجان و اعتماد به آقاي روحاني به صحنه آمدند و راي خوبي دادند. آقاي روحاني هم بايد کابينه قوي تر از قبل (کابينه قبل هم بد نبود) داشته باشد تا بتواند مطالبات مردم را در چهار سال دولت محقق کند. تحقق همه مطالبات هم البته چهار ساله امکانپذير نيست.اما بايد به شکل جدي شروع کنند.

به نظر شما براي حفظ پايگاه راي 24ميليوني چه اولويت هاي فوري بايد در برنامه روحاني قرار بگيرد؟

من در صحبت با مردم با دو موضوع مواجه شدم: رکود اقتصادي و اشتغال که هر دو به هم گره خورده است. براي خروج از رکود اقتصادي بايد زمينه فعاليت بخش خصوصي افزايش يابد تا اشتغال ايجاد شود و اين دو درخواست اصلي مردم از آقاي روحاني در همه استان هايي بود که مي رفتم. اگر اين محقق شود کمک بزرگي به مردم خواهد شد. مردم مي گفتند ما گدا نيستيم که به ما پول بدهند، جوانان ما دانشگاه رفتند و کار مي خواهند تا از قدرت بازوي خود زندگي کنند. بحث آزادي هم از ديگر مطالبات مردم است. ايران اگر چه در مقايسه با کشورهاي منطقه نسبتاً وضعيت خوبي دارد و اکثريت جامعه حرف خود را مي زنند، در برخي موارد هم بازداشت مي کنند؛ اما اکثر جامعه حرف خود را مي زنند که اين مساله بايد نهادينه شود. يعني کسي نبايد به خاطر ابراز عقيده و بحث يا انتقادي که مي کند با مشکل مواجه شود.

رفع حصر از شعارهايي بود که در همه برنامه هاي انتخاباتي آقاي روحاني از سوي طرفداران مطرح شد. به نظر شما راي بالاي مردم به آقاي روحاني توانايي او براي حل اين موضوع را تقويت مي کند؟

آقاي روحاني در اين زمينه يک مسئوليتي دارد و يک کارهايي هم دست حکومت و نظام هست، قوه قضائيه مستقل است، مجلس مستقل است، نظام يک برنامه هايي دارد، وظيفه آقاي روحاني اين است که به عنوان پاسدار قانون اساسي هميشه موضوع رفع حصر را از طريق شوراي امنيت، رهبري و قوه قضائيه مطرح، دنبال و پيگيري کند، نبايد بگذارد همه نسبت به آن بي توجه شوند، فکر مي کنم با پيگيري هاي آقاي روحاني تا حدودي ايشان به نتيجه خواهد رسيد، اما همه رفع حصر را نمي توانيم از آقاي روحاني توقع داشته باشيم.

دليل اقبال مردم به فهرست اميد در انتخابات شوراهاي اسلامي شهر و روستا را در چه مي دانيد؟

به نظرم ابتدا بايد بگوييم چه شد که مردم اينقدر از انتخابات شوراها استقبال کردند. آمار مشارکت هميشه کمتر از اين دوره بوده است. در کل معتقدم اين استقبال نمايانگر موضع سياسي بود که مردم مي خواستند بگويند ما تغيير مي خواهيم، دنبال اعتدال هستيم. درست مشابه آن چيزي که در انتخابات رياست جمهوري اتفاق افتاد. از سويي در تهران مردم با توجه به مشکلات زيادي که از ناحيه شهرداري با آن مواجه هستند، به صحنه آمدند. نخستين مشکلي که در شهر تهران شاهد هستيم، برج سازي هاست که با اين اقدام شمال تهران کامل از بين رفته است؛ براي اينکه شهرداري مي خواست پول ها و امتيازات کلاني را بگيرد، فکر مردم پايتخت نبود. دومين موضوع حمل و نقل است که در اين بخش تهران جزو بدترين پايتخت هاي دنياست. مردم بايد ساعت ها در اتوبوس، تاکسي و ماشين هاي شخصي زمان خود را از دست بدهند. يک ماشين که مسافت ۱۰ دقيقه اي را بايد ۲ ساعت در ترافيک طي کند چقدر بنزين هدر مي رود؟ اين چقدر مشکلات زيست محيطي دارد و..

ترکيب شوراي اسلامي شهر و روستا يا همان فهرست اميد را چگونه مي بينيد؟

خيلي از آنها را نمي شناسم و فقط به عنوان فهرست اميد راي دادم. شايد بين آنها ۶ تا هفت نفر را کامل بشناسم، باقي آنها را اصلاً نمي شناسم.

راي اول برادرتان محسن هاشمي در انتخابات شوراهاي تهران را به خاطر فهرست اميد مي دانيد؟

راي محسن را به خاطر فهرست اميد نمي دانم. محسن از دو بعد راي آورد. يکي شخصيت خودش که سال ها در مترو فعاليت داشت و مردم از مترو خيلي رضايت دارند، حرکت محسن را در مترو ديدند و از آن راضي بودند. يکي هم بواسطه پدرم بود. مردم در تشييع پدرم نشان دادند که توجه خاصي به آقاي هاشمي دارند و محسن هم به همين خاطر (پسر آقاي هاشمي) مورد توجه برخي قرار گرفت.

برادرتان بناي شهردار شدن دارند؟ برخي از اين مساله استقبال کرده و تعداد زيادي هم شهردار شدن ايشان را توهين به راي خود مي دانند.

تاکنون بحثي در اين زمينه نداشتيم؛ مادرم اصلاً دوست ندارد محسن شهردار شود. اصلاً صحبت نکرديم که محسن چه برنامه اي براي آينده دارد.

B>اشاره کرديد مولفه اصلي آقاي هاشمي در سياست ورزي مردم بودند، معطوف به اين مساله توصيه اي به رقباي اصولگرا داريد؟ لازم هست بازنگري در ادبيات و گفتمان خود داشته باشند؟

همانطور که جريان اصلاح طلبان يک بازبيني در رفتار خود داشته و به اين نتيجه رسيدند که تندروي ها ديگر فايده ندارد، اصولگراها هم بايد بازبيني نسبت به اتفاق افتاده داشته باشند و به دنبال خواست مردم باشند، امام(ره) پس از ورود به ايران در نخستين صحبت در بهشت زهرا گفتند من به پشتوانه مردم و ملت دولت تعيين مي کنم. حتي در حکم آقاي بازرگان نوشتند بواسطه مشروعيتي که از مردم گرفتم شما را به عنوان نخست وزير موقت تعيين مي کنم و تاکيد هم به اين داشتند که ما بايد آنچه را مردم مي خواهند انجام دهيم. اصولگرايان هم بايد اين دقت را داشته باشند در دور بعد کانديدايي معرفي کنند که براساس نظر مردم باشد.

برخي معتقدند روحاني چهار سال سخت را در مواجهه با مخالفان پيش رو دارد. شما هم چنين نظري داريد؟

من مناظره سوم را با مردم ورزنه در اصفهان ديدم، همانجا گفتم مردم بايد خيلي مواظب باشيم که در چهار سال تخريب ها عليه آقاي روحاني شدت خواهد گرفت و موانعي برايش ايجاد خواهد شد. اين مردم هستند که بايد از آقاي روحاني حمايت کنند تا به اهداف والاي خود برسد. به هر رو من ميخواهم از مردم بواسطه حضورشان تشکر کنم؛ بعضي ها هميشه مي گفتند راي دادن ما فايده اي ندارد و آن چيزي که مي خواهند از صندوق بيرون مي آيد که مي گفتم شما اشتباه مي کنيد هر چه ميزان حضورتان بيشتر باشد، اولاً نشان دهنده اعتقاد قلبي تان به ايران و پاسداري از ايران است که خيلي مهم است که به صحنه بياييد. همچنين هر چه حضورتان بيشتر باشد راي بهتري را رئيس جمهوري کسب مي کند و تعداد آرا پشتوانه اي براي رئيس جمهوري خواهد بود که با جرات بيشتري به مقاصد و اهداف خود در خدمت به مردم برسد. اين تجربه خوبي بود و مطمئن هستيم در دوره هاي بعدي مردم بيش از گذشته به ميدان خواهند آمد.

نيم نگاه29 ارديبهشت، تحقق پيش بيني «آيت الله»

آنچه در 29 ارديبهشت ماه رخ داد و اقبال بيش از پيش مردم به حسن روحاني، اتفاقي بود که ماه ها پيش از سوي آيت الله هاشمي رفسنجاني پيش بيني شده بود. نتايج دوازدهمين دوره انتخابات رياست جمهوري اين نظر آيت الله که «وضعيت راي روحاني در انتخابات سال ۹۶ از همه کانديداهاي احتمالي بهتر است. زيرا اکثر کساني که در سال 92 به او راي دادند، از انتخاب خود راضي هستند»، اثبات شد. پيش بيني اي که در نزديکي هاشمي به مردم و آگاهي اش از خواست ها و نيازهايشان ريشه داشت. زيرا او در سال هايي که برخي جريان هاي سياسي در پي زير سوال بردن جمهوريت نظام و اهميت راي مردم در مشروعيت بخشي به حاکميت بودند، از ستون هايي بود که با ايستادن در برابر آن جريان ها خيمه جمهوريت نظام را استوار نگاه داشت.

آيت الله هاشمي بارها و بارها در سخنان خود بر حق حاکميت مردم بر سرنوشت خود و آگاهي آنها در بهره مندي از اين اختيار تاکيد کرد.

او آگاهي مردم را بزرگترين دستاورد مي دانست و تاکيد داشت: «با گسترش فضاي مجازي، دسترسي به اطلاعات تا روستاهاي کوچک رفته است و ديگر کسي نمي تواند واقعيت ها را از مردم پنهان کند يا به آنان دروغ بگويد».

وي زماني نيز در بيان اطمينان خود به روشن بيني مردم ايران گفت: «ذات مردم ما به خاطر اسلام، اعتدالي است و به هيچ وجه عوام فريبي و هتاکي ها را نمي پسندند و در انتخابات نشان دادند که با فرياد خاموش راي، هتاکان را کنار مي گذارند».

آيت الله هاشمي تاکيد داشت که «تحجّر، دگم انديشي، بداخلاقي ها، حذف ها، طردها و انحصارطلبي ها، متاعي بي بها و مقطعي است و جايي در طاقچه ذهن و زبان مردم اين سرزمين ندارد و مهرباني، تعامل و اعتدال، بهترين زبان براي گفت و گوي با مردم است». چنين بود که مردم نيز 29 ارديبهشت در حمايت از ميراث سياسي آيت الله و راي دوباره به اعتدال پاسخ دادند.

منبع : ایران

گزارش خطا