کد خبر: ۱۷۶۵۳
تاریخ انتشار: ۲۶ شهريور ۱۳۹۳ - ۱۸:۵۸
رقابت های منطقه ای ترکیه و قطر با عربستان و پشتیبانی همزمان آنکارا و دوحه از محور اخوان المسلمین در خاورمیانه عربی، این 2 کشور را بیش از پیش به یکدیگر نزدیک کرده است.
رقابت های منطقه ای ترکیه و قطر با عربستان و پشتیبانی همزمان آنکارا و دوحه از محور اخوان المسلمین در خاورمیانه عربی، این 2 کشور را بیش از پیش به یکدیگر نزدیک کرده است.

خبرگزاری انگلیسی «رویترز» بیست و پنجم شهریورماه گزارش کرد «رجب طیب اردوغان» رییس جمهوری ترکیه، گفت کشورش آماده میزبانی از رهبران گروه اخوان المسلمین مصر است که خاک قطر را ترک می کنند. 

اردوغان طی یک سخنرانی پس از بازگشت از قطر اعلام کرد ترکیه از رسیدگی به درخواست پناهندگی احتمالی این افراد استقبال خواهد کرد. 

وی قطر را به عنوان مقصد نخستین سفر خارجی خود پس از پیروزی در نخستین انتخابات ریاست جمهوری ترکیه برگزید و بیست و سوم و بیست و چهارم شهریورماه میهمان مقام های قطری بود. 

به گفته اردوغان، رهبران اخوان المسلمین تا زمانی که قانون ترکیه اجازه بدهد می توانند در این کشور بمانند.

بیست و دوم شهریورماه رسانه ها به نقل از مقام های قطری اعلام کردند قرار است هفت تن از رهبران اخوان المسلمین مصر طی روزهای آتی خاک قطر را ترک کنند.

البته دوحه اعلام کرده هیچ فشاری به این افراد برای بیرون رفتن از قطر وارد نکرده است و آنان به طور داوطلبانه می خواهند این کشور را ترک کنند.

**ترکیه- عربستان در رقابت منطقه ای

تلاش برای نزدیک تر کردن هر چه بیشتر دیدگاه های ترکیه و قطر در مسائل منطقه ای از جمله دلایل سفر اردوغان به دوحه به شمار می آید.

بنابراین برای بررسی بهتر این امر باید نگاهی کلان تر به معادلات قدرت در خاورمیانه عربی و الگوهای رقابت و توازن قدرت در این منطقه پس از خیزش های عربی داشت.

درباره نقش و جایگاه ترکیه در خاورمیانه و جهان عرب باید به یک نکته بنیادین اشاره داشت و آن چشم و هم چشمی منطقه ای ترکیه و عربستان در قالب رقابتی هویتی در جهان عرب است.

در شرایط کنونی میان عربستان، ترکیه و قطر برای نفوذ در تحولات جهان عرب رقابتی منطقه ای وجود دارد. در این میان عربستان داعیه رهبری جهان عرب و اسلام را دارد و معتقد است به عنوان رهبر معنوی و سیاسی جهان عرب باید از نفوذ دیگر کشورهای رقیب و غیر عرب در حوزه نفوذ عربی جلوگیری کند. این رقابت ها در جریان خیزش های عربی به اوج خود رسید.

رقابت میان عربستان با ترکیه و قطر بر سر هدایت خیزش های عربی با محور جریان اخوانی در کشورهای درگیر انقلاب، سرانجام با سرنگونی اخوانی ها در مصر و برتری منطقه ای ریاض پایان یافت؛ هر چند این به معنای پایان رقابت ها نبود؛ زیرا قطر و ترکیه همچنان از رهبران اخوان المسلمین پشتیبانی می کنند. 

روند سریع تحولات خاورمیانه تاکنون به ضرر منافع ترکیه و قطر پیش رفته است و عربستان در برابر این 2 کشور دست برتر را دارد. 

بیرون رفتن برخی رهبران اخوان المسلمین از دوحه نیز با برتری عربستان در معادلات منطقه ای و فشارهای این کشور بر قطر به ویژه با اتکا بر شورای همکاری خلیج فارس، بی ارتباط نیست. 

با توجه به رقابت سخت منطقه ای ترکیه و عربستان برای نفوذ بیشتر در جهان عرب و به دلیل اشتراک اندک هویتی میان انگاره های ترکی با عربیسم (که حتی در برخی برهه ها در تقابل با هم قرار دارند)، آنکارا هنوز پایگاه عمیقی در جهان عرب پیدا نکرده است. 

**قطر و ترکیه؛ هم پیمانان راهبردی

به لطف رقابت های منطقه ای که همواره بر دیگر محاسبات سیاسی- ایدئولوژیک در خاورمیانه چربیده است، دوحه و آنکارا در محوری مشترک قرار گرفته اند. 

قطر کشوری عربی است که با هوشمندی و دیپلماسی زیرکانه «شیخ حمد بن خلیفه» امیر پیشین این کشور، توانست خود را به عنوان یک کشور مهم و تاثیرگذار در منطقه خلیج فارس مطرح کند؛ به گونه ای که اکنون بسیاری از معادلات خاورمیانه عربی بدون حضور قطر به نتیجه نمی رسد. در این میان، نقش میانجیگرانه این کشور در اختلاف های سیاسی کشورها و گروه های سیاسی منطقه از همه مهمتر بوده است. 

رقابت منطقه ای قطر با عربستان و پشتیبانی این 2 کشور از 2 دیدگاه متفاوت اسلام سیاسی (عربستان آغازگر تفسیر وهابی از اسلام است و قطر هوادار طیف اخوان المسلمین)، دوحه را به آنکارا نزدیک کرده است. 

ترکیه سعی دارد با استفاده از روزنه نفوذ قطر و از راه پشتیبانی از گروه های وابسته به اخوان المسلمین، جایگاه خود در خاورمیانه عربی را تقویت کند. 

قطر نیز در رقابت با عربستان سعودی به دنبال یک هم پیمان منطقه ای قدرتمند است. 

در چارچوب چنین محاسباتی است که ترکیه و قطر در تحولات جهان عرب به یکدیگر گرایش یافتند. 

در این میان، برخی مسائل از جمله نیاز ترکیه به گاز قطر نیز به تقویت روابط 2 کشور منجر شد.

** قطر و ترکیه؛ تقسیم وظایف منطقه ای

به نظر می رسد در پرتو تحولات سریع منطقه و به دنبال فشارهای عربستان و مصر بر قطر، در ظاهر دوحه به برخی خواسته ها برای پایان دادن به پشتیبانی از اخوان المسلمین تن داده است.

تلاش غرب و برخی کشورهای عرب برای تشکیل ائتلاف بین المللی علیه داعش نیز قطر را به سوی چنین تصمیمی سوق داده است. 

اما ترکیه که نسبت به قطر وزن بیشتری دارد و خود را یکی از پایه های کلیدی قدرت در این منطقه می داند، همچنان به سیاست رقابت با عربستان و پشتیبانی آشکار از اخوان المسلمین ادامه می دهد. 

شاید یکی از دلایل شرکت نکردن ترکیه در ائتلاف بین المللی علیه داعش نیز رد برتری منطقه ای عربستان سعودی باشد. رهبران ترک می دانند اگر در چنین ائتلافی شرکت کنند بیشتر به سود منافع عربستان عمل کرده اند. در تایید این دیدگاه می توان به رد امضای بیانیه پایانی نشست جده از سوی ترکیه اشاره کرد.

در همین چارچوب است که ترکیه به طور رسمی آمادگی میزبانی از رهبران اخوان را اعلام می کند.

به نظر می رسد ترکیه و قطر می کوشند همچنان با تقسیم وظایف و پشتیبانی از اخوان المسلمین، نفوذ منطقه ای خود را تقویت کنند اما به دلیل حجم فشارهای عربستان و دیگر کشورهای عربی مانند امارات و مصر بر قطر، اکنون ترکیه از رهبران اخوان المسلمین بیشتر پشتیبانی فیزیکی می کند. 

از مهدی جوکار
نظر شما
* کد کپچا:
captcha

دیالوگ فوق العاده آقای همساده با پشه و ایرج طهماسب! (ویدئو)

ژست های عجیب الناز شاکردوست در سفر به بیستون (تصاویر)

عاشقانه سوسانو جومونگ با دخترش (تصاویر)

پوشش و استایل خوش آب و رنگ و نوروزی پریناز ایزدیار / تصاویر

جشن زیبای نوروز در آتشکده بهرام (تصاویر)

مراسم تشییع مرحومه زهرا شجاعی با حضور خاتمی (تصاویر)

پست آبی رنگ در پیج پرسپولیس! (عکس)

تیپ و استایل متفاوت الناز حبیبی و بهرام افشاری (عکس)

تبریز سفیدپوش شد (عکس)

زیبایی های قشم، بزرگترین جزیره ایران (تصاویر)

عکس خانوادگی وایرال شده وریا غفوری که به تازگی منتشر شده / همه درباره زیبایی این خانواده حرف می زنند (+عکس)

تصویری بی نظیر از رنگین کمان در میدان نقش جهان اصفهان (ویدئو)

تصویری متفاوت از نازنین بیاتی (عکس)

هادی چوپان در کنار مجسمه خودش و گرگ (تصاویر)

تغییر چهره ایرنه پاپاس، بازیگر هند جگرخوار در ۹۳ سالگی (تصاویر)

2 عکس جدید از تیپ و ژست دیدنی «سوسانو» در یک روستای زیبا در فرانسه

عکس / اتاق فرمان اتمی شوروی را ببینید

ماجرای سفر شاه به قم و ملاقات ۴۵دقیقه‌ای با آیت‌الله بروجردی (عکس)

تصاویر / تغییر تیپ و چهره سارا و نیکای سریال پایتخت بعد 10 سال

فیگور عضلات شکم هادی چوپان و رقیب آمریکایی او؛ کدایک بهتر است!؟ (عکس)

تصویری دیدنی از آنتونیو کوئین در اصفهان (عکس)

تغییر چهره جالب طناز طباطبایی در طی ۱۵ سال! (تصاویر)

استقبال پر شور از هادی چوپان در شیراز (تصاویر)

تصاویر دیدنی و وایرال شده از دونگ یی (هان هیو جو)

استوری سحر دولتشاهی از سریال افعی

هانیه توسلی با چهره بدون آرایش آفتابی شد (عکس)

کف و سوت برای معین و هایده در برنامه زنده شبکه سه با حاضران دستچین شده در استودیو! (ویدئو)

کنایه ستاره پرسپولیس به عدم دعوتش به تیم ملی + تصویر

سلفی هادی چوپان با کلاه قشقایی پس از قهرمانی در آرنولدکلاسیک (ویدئو)

این کلیپ «آقای همساده» با ماجرای کاظم صدیقی «وایرال» شد (ویدئو)

ژست علی دایی در کنار همسرش و خانم بازیگر (عکس)

نظر جالب عادل فردوسی پور درباره عملکرد نکونام در استقلال (ویدئو)

درج نام «خلیج فارس» در تصویر اکانت رسمی ناسا از زمین (عکس)

آرایش و پوشش متفاوت بهنوش طباطبایی! (عکس)

پوشش محسن افشانی بازیگر جنجالی و همسرش در افطاری ابراهیم رئیسی! (تصاویر)

اجرای زیبای داوود کیم (جای) خواننده کی پاپ کره ای در شبکه سه (ویدئو)

سعدالله امیر شقاقی مافیای شرط بندی، در ترکیه بازداشت شد + ویدئو

دیدار «عباس قادری» با ابراهیم رئیسی ! (عکس)

کیم جای (داوود کیم) خواننده موسیقی کی پاپ کره‌ جنوبی در برنامه محفل درخواست تسبیح کرد (+عکس و ویدئو)

استایل زیبا، ساده و خیره کننده «بهنوش طباطبایی» / عکس

بهاره افشاری و تغییر چهره‌اش ۱۸ سال پس از «او یک فرشته بود» (عکس)

آتش گرفتن یک پراید با نارنجک در چهارشنبه سوری پرند (ویدئو)

همسر و پسر نجم الدین شریعتی (عکس)

چهارشنبه سوری دیشب تهران از داخل هواپیما (ویدئو)

باشگاه پرسپولیس در آستانه دربی اینگونه پیام انگیزشی داد (تصویر)

تصاویر چهارشنبه سوری از برج میلاد: تهران شهر جنگ زده شد! (ویدئو)

انفجار مهیب در شب چهارشنبه سوری در استان خوزستان ! (ویدئو)

مجادله «خورشید خانم» مو طلایی با رضا رشیدپور بر سر جریمه ۳ میلیونی حجاب (+تصویر)

«یاسمین مقبلی» به زمین برگشت (ویدئو)

تجمع بازنشستگان در اعتراض به حقوق های زیر خط فقر + عکس

محمدرضا گلزار در جمع ملی‌پوشان ایران + عکس

رهبر انقلاب به فرماندهان کل ارتش و سپاه مدال داد (+عکس)

سرمربی پرتغالی سپاهان و همسر جوان و بازیگرش، شیدا مقصودلو در کنسرت علیرضا قربانی (ویدئو)

فیلم وایرال شده از حسین یکتا در شبکه افق در شب قبل انتخابات: هر کی نمی خواد رای بده بره ! (ویدئو)

حوادث چهارشنبه آخر سال: لحظه افتادن بمب دست ساز از دستان یک نوجوان (ویدئو)

استایل شیک و ورزشی مریم معصومی در ۳۶سالگی (عکس)

حفظ کرامت شهروندان به سبک دولت انقلابی: آقای رئیسی این عکس را دیده اید!؟ (تصویر)

حضور سحرگاهی رهبری در شهر ری (+ عکس)

عاشقانه اوسمار، سرمربی پرسپولیس با همسرش (عکس)

عاشقانه شهاب حسینی و همسر جدیدش در یک اکران خصوصی (تصاویر)

مجری زن صداوسیما آرزو کرد همه چیز به دوران قبل از رییسی بازگردد! / جبران مافات ژیلا صادقی با حمله به حسن روحانی! (ویدئو)

واکنش طنزآمیز عبدالکریم حسن به مردود شدن گلش در دیدار پرسپولیس - فولاد + تصویر

پیام سیدحسین حسینی به هواداران استقلال (اینستاپست)

استایل شیک و خاص بهاره افشاری در مراسم بزرگداشت علی نصیریان (عکس)

رونمایی بهنوش طباطبایی از مجسمه‌ زیبای خودش ! (عکس)

سخنان قدیمی سخنگوی دولت درباره قیمت ها وایرال شد! (ویدئو)

دختر ترامپ، بیل گیتس، ریانا و زاکربرگ در عروسی پسر ثروتمندترین مرد آسیا (+عکس)

واکنش باشگاه پرسپولیس به هت تریک اوسمار ویرا + عکس

آخرین حضور حسن روحانی در اجلاس خبرگان رهبری (عکس)

اولین جلسه دادگاه تتلو برگزار شد (تصاویر)

واکنش انتقادی محسن چاوشی به سیل در جنوب بلوچستان (تصویر)

واکنش محسنی اژه‌ای به حکمی درباره «شروین حاجی پور» (ویدیو)

تصاویری تازه از پسر رهبر انقلاب و لاریجانی در یک مراسم

واکنش تحریک‌آمیز مهدی طارمی پس از پیروزی عجیب پورتو برابر بنفیکا + عکس

اقامه نماز بر پیکر آیت الله امامی کاشانی توسط رهبر انقلاب (عکس)

پرطرفدارترین