کد خبر: ۲۴۰۸۰
تاریخ انتشار: ۱۰ اسفند ۱۳۹۳ - ۲۳:۵۰
منافع ملي تصويري از خواست ها و آرمان ها در اشکال فيزيکي، مادي و غير مادي است که در چارچوب اهداف و راهبردهايي مشخص ارائه مي شود. به طور کلي دولت ها سعي مي کنند با توجه به نيازهاي ساختاري، شرايط ژئوپوليتيک، ژئو کالچر و ژئواکونومي سياست هايي را در عرصه بين المللي دنبال کنند.
منافع ملي تصويري از خواست ها و آرمان ها در اشکال فيزيکي، مادي و غير مادي است که در چارچوب اهداف و راهبردهايي مشخص ارائه مي شود. به طور کلي دولت ها سعي مي کنند با توجه به نيازهاي ساختاري، شرايط ژئوپوليتيک، ژئو کالچر و ژئواکونومي سياست هايي را در عرصه بين المللي دنبال کنند.

    قاعدتا بايد ميان سياست گذاران و نخبگان کشور درباره چارچوب تشکيل دهنده منافع ملي اجماع باشد؛ چراکه در سايه اين اجماع و توافق کلي است که مي توان نقشه راه سياست گذاران و گردانندگان يک حکومت را براي رسيدن به اين منافع مشخص کرد. 

    دولت ها نيازهاي امنيتي، اقتصادي، تکنولوژيک، تجاري و سياسي دارند که برخي از اين نيازها را از طريق منابع محيط داخلي و برخي ديگر را از محيط بين المللي کسب مي کنند که اين وضعيت چارچوب سياست خارجي را تشکيل مي دهد.

    اما معيارهاي شکل گيري منافع ملي چيست؟ عقلانيت ابزاري و عقلانيت هنجاري دو سر منافع ملي هستند که دولت ها بر اين اساس منافع ملي خود را تعيين مي کنند.

    دولت ها با فهرست کردن هزينه ها و فايده ها تصميم مي گيرند رفتارشان چگونه باشد و چگونه در محيط هاي داخلي و خارجي سياست گذاري کنند، تا منافع ملي آنها را تحقق بخشند.

    برخي اهداف حياتي و اساسي مانند حفظ تماميت ارضي ميان تمامي کشورها مشترک است، اما هر کشوري بر اساس ويژگي هاي ساختاري خود منافع ملي را تعريف مي کند و ابزارهاي لازم را براي حفظ و حراست از آن به کار مي گيرد.

    اين ابزارها وقتي در عرصه بين الملل به کار گرفته مي شوند، عملابا واحدهاي سياسي ديگري برخورد مي کنند و در نتيجه اين منافع را به چالش مي کشند. از اين رو مي توان گفت که ورود دولت ها در عرصه بين الملل براي منافع ملي محدوديت هايي را ايجاد مي کند.

    دولت ها مانند توپ هاي بيليارد با رنگ ها و وزن هاي مختلف در عرصه سياست بين الملل در تعامل با يکديگرند و هر يک محدوديت هايي را براي رفتار ديگري به وجود مي آورند. بر اين اساس عملاتعامل واحدها با يکديگر باعث ايجاد محبوبيت هايي در تحقق منافع ملي هر يک از آنها مي شود.چون در صحنه سياست بين الملل مدعيان زيادي وجود دارند و ميزان تحقق منافع ملي دولت ها، متفاوت خواهد بود. منافعي که دولت ها دنبال مي کنند در تعارض، هم راستا يا در رقابت با منافع برخي ديگر از کشورها است. بر حسب اينکه ماهيت و ابزارهاي تامين منافع به چه شکلي باشد ناظر تضادها، رقابت ها و تعاملات کشورهاي مختلف در عرصه بين الملل با يکديگر هستيم.دولت ها با توجه به وضعي که در اين ميز بيليارد دارند يا خواستار حفظ نظم موجود هستند يا اينکه مي خواهند اين آرايش به هم خورد و اين وضع را تغيير دهند.

    علي الاصول دولت هايي که از توزيع قدرت در سياست هاي بين الملل سهم اندکي دارند يا اينکه به تازگي از جنگي مخرب رها شده اند يا بر اساس منافع ايدئولوژيکشان رفتار مي کنند، خواستار تغيير در وضع موجود هستند چراکه نظم موجود جهاني را قبول ندارند و مي خواهند نظم نويني را در منطقه و جهان به وجود آورند.

    در تحقق منافع ملي بايد ميان تعهدات و توانايي هاي کشور تعادل وجود داشته باشد. اتحاد جماهير شوروي درحالي که توليد ناخالص داخلي اش نصف آمريکا بود، تعهدات زيادي را پذيرفته بود که خارج از توانايي هايش بود و به همين دليل از هم پاشيد.

    نکته ديگري که در تامين منافع ملي بايد به آن توجه داشت نقش دولت ها در عرصه سياست بين الملل است و اينکه تا چه اندازه ديگران به اين نقش مشروعيت مي دهند تا مثلاکشوري قدرت منطقه اي شود يا نقش ميانجيگري را ايفا کند يا اينکه رهبري منطقه اي را بر عهده گيرد.

    جهان بيني و ميزان توانايي هاي دولت در عرصه هاي مختلف، حوزه هاي فيزيکي منافع ملي آن را تامين خواهد کرد. از منظر رئاليستي برخورداري از توانايي هاي اقتصادي و نظامي تضمين کننده منافع ملي است. 

     نقش اقتصاد در منافع ملي
    اصولااز بعد از جنگ سرد مفهوم توسعه اقتصاد ملي بسط پيدا کرده و به صورت توسعه پايدار مطرح مي شود. در دوران جنگ سرد به دليل حاکم بودن پارادايم رئاليسم، امنيت به عنوان يکي از رکن هاي اصلي منافع ملي، صرفا در بعد نظامي مطرح مي شد و قدرت هاي بزرگ شرق و غرب مسابقه اي را براي فروش تسليحات خود به راه انداخته بودند. عمده کشورها بر اين باور بودند که با توسعه قدرت نظامي، بايد امنيت ملي يا منافع ملي شان را تضمين کنند و جز آن راه ديگري را براي خود انتخاب نمي کردند و به بازاري براي عرضه سلاح هاي گوناگون تبديل مي شدند.

    از منظر رئاليست ها اتحاد جماهير شوروي نبايد از هم فرو مي پاشيد چرا که داراي قدرت نظامي تقريبا برابري با غرب بود، اما شوروي از هم پاشيد و جهان از حالت دو قطبي خارج شد.

    بعد از فروپاشي نظام دو قطبي امنيت در حوزه هاي اقتصادي، تکنولوژيکي، سياسي، اجتماعي و فرهنگي مطرح شد. در اين فصل جديد کشورهايي که درصد بيسوادي مردمشان بالاست، فاصله طبقاتي در آن زياد است، تبعيض فراواني بين اقوام، زنان و مذاهب گوناگون اعمال مي شود و نمي تواند با بيماري هاي واگيردار مقابله کند، قادر به تامين امنيت و در نتيجه تحقق منافع ملي خود نيستند.

    در واقع تامين امنيت فقط از راه نظامي حاصل نمي شود، بلکه ابعاد جديدي وجود دارد که تامين کننده منافع ملي است. بعد از جنگ سرد عوامل امنيت زا، امنيت زدا و همچنين عوامل امنيت زدا، امنيت زا شدند. اگر در دوران جنگ سرد، افزايش قدرت نظامي سياستي اعلي به شمار مي رفت، در دوران بعد از جنگ سرد اين سياست ادني شد و مسائل رفاهي و اقتصادي و تکنولوژيکي به عنوان سياست اعلي به شمار آمد.

    اين جابه جايي ميان سياست هاي اعلي و ادني، تعريف جديدي براي منافع ملي به بار آورد تا جايي که امروز سياست خارجي و در نتيجه منافع دولت ها را بايد به گونه اي ديگر ارزيابي کرد.

منبع: دنیای اقتصاد
    
نظر شما
* کد کپچا:
captcha

دیالوگ فوق العاده آقای همساده با پشه و ایرج طهماسب! (ویدئو)

ژست های عجیب الناز شاکردوست در سفر به بیستون (تصاویر)

عاشقانه بانو سوسانو با دخترش (تصاویر)

پوشش و استایل خوش آب و رنگ و نوروزی پریناز ایزدیار / تصاویر

جشن زیبای نوروز در آتشکده بهرام (تصاویر)

مراسم تشییع مرحومه زهرا شجاعی با حضور خاتمی (تصاویر)

پست آبی رنگ در پیج پرسپولیس! (عکس)

تیپ و استایل متفاوت الناز حبیبی و بهرام افشاری (عکس)

تبریز سفیدپوش شد (عکس)

زیبایی های قشم، بزرگترین جزیره ایران (تصاویر)

عکس خانوادگی وایرال شده وریا غفوری که به تازگی منتشر شده / همه درباره زیبایی این خانواده حرف می زنند (+عکس)

تصویری بی نظیر از رنگین کمان در میدان نقش جهان اصفهان (ویدئو)

تصویری متفاوت از نازنین بیاتی (عکس)

هادی چوپان در کنار مجسمه خودش و گرگ (تصاویر)

تغییر چهره ایرنه پاپاس، بازیگر هند جگرخوار در ۹۳ سالگی (تصاویر)

2 عکس جدید از تیپ و ژست دیدنی «سوسانو» در یک روستای زیبا در فرانسه

عکس / اتاق فرمان اتمی شوروی را ببینید

ماجرای سفر شاه به قم و ملاقات ۴۵دقیقه‌ای با آیت‌الله بروجردی (عکس)

تصاویر / تغییر تیپ و چهره سارا و نیکای سریال پایتخت بعد 10 سال

فیگور عضلات شکم هادی چوپان و رقیب آمریکایی او؛ کدایک بهتر است!؟ (عکس)

تصویری دیدنی از آنتونیو کوئین در اصفهان (عکس)

تغییر چهره جالب طناز طباطبایی در طی ۱۵ سال! (تصاویر)

استقبال پر شور از هادی چوپان در شیراز (تصاویر)

تصاویر دیدنی و وایرال شده از دونگ یی (هان هیو جو)

استوری سحر دولتشاهی از سریال افعی

هانیه توسلی با چهره بدون آرایش آفتابی شد (عکس)

کف و سوت برای معین و هایده در برنامه زنده شبکه سه با حاضران دستچین شده در استودیو! (ویدئو)

کنایه ستاره پرسپولیس به عدم دعوتش به تیم ملی + تصویر

سلفی هادی چوپان با کلاه قشقایی پس از قهرمانی در آرنولدکلاسیک (ویدئو)

این کلیپ «آقای همساده» با ماجرای کاظم صدیقی «وایرال» شد (ویدئو)

ژست علی دایی در کنار همسرش و خانم بازیگر (عکس)

نظر جالب عادل فردوسی پور درباره عملکرد نکونام در استقلال (ویدئو)

درج نام «خلیج فارس» در تصویر اکانت رسمی ناسا از زمین (عکس)

آرایش و پوشش متفاوت بهنوش طباطبایی! (عکس)

پوشش محسن افشانی بازیگر جنجالی و همسرش در افطاری ابراهیم رئیسی! (تصاویر)

اجرای زیبای داوود کیم (جای) خواننده کی پاپ کره ای در شبکه سه (ویدئو)

سعدالله امیر شقاقی مافیای شرط بندی، در ترکیه بازداشت شد + ویدئو

دیدار «عباس قادری» با ابراهیم رئیسی ! (عکس)

کیم جای (داوود کیم) خواننده موسیقی کی پاپ کره‌ جنوبی در برنامه محفل درخواست تسبیح کرد (+عکس و ویدئو)

استایل زیبا، ساده و خیره کننده «بهنوش طباطبایی» / عکس

بهاره افشاری و تغییر چهره‌اش ۱۸ سال پس از «او یک فرشته بود» (عکس)

آتش گرفتن یک پراید با نارنجک در چهارشنبه سوری پرند (ویدئو)

همسر و پسر نجم الدین شریعتی (عکس)

چهارشنبه سوری دیشب تهران از داخل هواپیما (ویدئو)

باشگاه پرسپولیس در آستانه دربی اینگونه پیام انگیزشی داد (تصویر)

تصاویر چهارشنبه سوری از برج میلاد: تهران شهر جنگ زده شد! (ویدئو)

انفجار مهیب در شب چهارشنبه سوری در استان خوزستان ! (ویدئو)

مجادله «خورشید خانم» مو طلایی با رضا رشیدپور بر سر جریمه ۳ میلیونی حجاب (+تصویر)

«یاسمین مقبلی» به زمین برگشت (ویدئو)

تجمع بازنشستگان در اعتراض به حقوق های زیر خط فقر + عکس

محمدرضا گلزار در جمع ملی‌پوشان ایران + عکس

رهبر انقلاب به فرماندهان کل ارتش و سپاه مدال داد (+عکس)

سرمربی پرتغالی سپاهان و همسر جوان و بازیگرش، شیدا مقصودلو در کنسرت علیرضا قربانی (ویدئو)

فیلم وایرال شده از حسین یکتا در شبکه افق در شب قبل انتخابات: هر کی نمی خواد رای بده بره ! (ویدئو)

حوادث چهارشنبه آخر سال: لحظه افتادن بمب دست ساز از دستان یک نوجوان (ویدئو)

استایل شیک و ورزشی مریم معصومی در ۳۶سالگی (عکس)

حفظ کرامت شهروندان به سبک دولت انقلابی: آقای رئیسی این عکس را دیده اید!؟ (تصویر)

حضور سحرگاهی رهبری در شهر ری (+ عکس)

عاشقانه اوسمار، سرمربی پرسپولیس با همسرش (عکس)

عاشقانه شهاب حسینی و همسر جدیدش در یک اکران خصوصی (تصاویر)

مجری زن صداوسیما آرزو کرد همه چیز به دوران قبل از رییسی بازگردد! / جبران مافات ژیلا صادقی با حمله به حسن روحانی! (ویدئو)

واکنش طنزآمیز عبدالکریم حسن به مردود شدن گلش در دیدار پرسپولیس - فولاد + تصویر

پیام سیدحسین حسینی به هواداران استقلال (اینستاپست)

استایل شیک و خاص بهاره افشاری در مراسم بزرگداشت علی نصیریان (عکس)

رونمایی بهنوش طباطبایی از مجسمه‌ زیبای خودش ! (عکس)

سخنان قدیمی سخنگوی دولت درباره قیمت ها وایرال شد! (ویدئو)

دختر ترامپ، بیل گیتس، ریانا و زاکربرگ در عروسی پسر ثروتمندترین مرد آسیا (+عکس)

واکنش باشگاه پرسپولیس به هت تریک اوسمار ویرا + عکس

آخرین حضور حسن روحانی در اجلاس خبرگان رهبری (عکس)

اولین جلسه دادگاه تتلو برگزار شد (تصاویر)

واکنش انتقادی محسن چاوشی به سیل در جنوب بلوچستان (تصویر)

واکنش محسنی اژه‌ای به حکمی درباره «شروین حاجی پور» (ویدیو)

تصاویری تازه از پسر رهبر انقلاب و لاریجانی در یک مراسم

واکنش تحریک‌آمیز مهدی طارمی پس از پیروزی عجیب پورتو برابر بنفیکا + عکس

اقامه نماز بر پیکر آیت الله امامی کاشانی توسط رهبر انقلاب (عکس)

پرطرفدارترین