مردی از جنس اخلاق

سيدرضا صالحي‌اميري

برگزاری مراسم نکوداشت چهره محبوب و مردمی، حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمود دعایی هم کاری دشوار بود و هم کاری سهل. دشوار بود چون هرکس که آقای دعایی را می‌شناسد و به روحیات او آشناست به خوبی می‌داند که هرگز اجازه برگزاری چنین برنامه‌ای را نمی‌دهد. چگونه ممکن است کسی که در هیچ مراسمی در صدر مجلس نمی‌نشیند و هرجا که وارد شده با فروتنی در میان مردم نشسته، راضی به انجام مراسم نکوداشت خود شود؟ در عین حال سهل بود، چون هرکس که از برگزاری این برنامه مطلع می‌شد مشتاقانه و با تمام وجود از هیچ تلاشی برای برگزاری هرچه بهتر این مراسم دریغ نمی‌کرد. و چنانچه در بعد از ظهر پنجشنبه گذشته شاهد بودیم برای تجلیل از مردی که به گفته یادگار گرانقدر امام راحل، آیت‌الله سید حسن خمینی «در مسیر انقلاب هیچ وقت نخواست دیده شود، اما وجودش همیشه احساس شد» خیل عظیمی از استادان و فرهیختگان و مسوولان و مقامات دولتی چگونه مشتاقانه گرد آمدند. به‌راستی چه ویژگی‌هایی سبب شده تا این سید بزرگوار از چنین جایگاهی در میان اقشار مختلف مردم با سلایق و علايق مختلف و متنوع برخوردار شود؟

در میان تمام ویژگی‌ها و خصلت‌های نیکویی که در سید محمود دعایی جمع است چند ویژگی جلوه و نمود بیشتری دارد؛ نخست ثبات فکر، اندیشه و عمل آقای دعایی در طول سال‌های پربرکت عمر خویش است. از همان عنفوان جوانی که برای مبارزه با رژیم ستم‌شاهی به پیر و مقتدای خود، حضرت امام خمینی (ره)، لبیک گفت و قدم در راه پر فراز و نشیب انقلاب نهاد گویی به عمق و عظمت این راه و فرجام آن باور قلبی داشت. هنگامی که حدود ٥٠ سال پیش در حیاط منزل آقای هاشمی رفسنجانی در قم اعلامیه‌های امام را تکثیر می‌کرد و توسط عوامل ساواک شناسایی و تحت تعقیب قرار گرفت، عزیمت به نجف و قرار گرفتن در کنار بنیانگذار جمهوری اسلامی را فریضه دانست و نق ش بی‌بدیلی در آغاز روشنگری ملت بزرگ ایران و نهضت امام خمینی ایفا کرد. دیگر آنکه آزادگی و حریت سید محمود دعایی از او شخصیتی ملی، فراجناحی و دلسوز ساخته که در همه سال‌های پس از انقلاب دل در گرو آرمان‌های انقلاب اسلامی، امام راحل و مقام معظم رهبری و عزت و سربلندی ایران و ایرانی دارد. همین ویژگی باعث شده تا همه او را فردی دلسوز و مورد اعتماد خود بیابند. بی‌جهت نیست که شش دوره پیاپی نمایندگی مردم را در مجلس شورای اسلامی عهده‌دار شد و وجودش مجلس را به معنای واقعی «خانه ملت» کرد.

او در همه این سال‌ها تلاش کرده تا با رفتار و منش خویش میان اخلاق و سیاست رابطه‌ای منطقی برقرارکند و به سیاست‌ورزان، اخلاق‌مداری و به تقواپیشگان دغدغه دین و دنیای مردم داشتن را گوشزد کند. اما در این مسیر هرگز از مدار اعتدال خارج نشده است.از دیگر ویژگی‌های رفتاری آقای دعایی تواضع و فروتنی مثال‌زدنی اوست. تواضع او صوری و اقتضایی نیست، بلکه ذاتی و برخاسته از ایمان و باور اوست. و این نشان از مرتبه والای فهم و درک آقای دعایی دارد. چنان که مولای متقیان، علی(ع) فرمود: «إِذا تَفَقَّهَ الرَّفيعُ تَواضَعَ؛ انسان بلندمرتبه چون به فهم و دانايي رسد، متواضع مي شود.»جهان امروز به‌رغم همه پیشرفت‌هایی که موجبات زندگی آسان‌تر بشر را فراهم آورده، به شدت از بحران‌های اخلاقی رنج می‌برد. انسان امروز تنهاتر از بشر دیروز است و با آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی پرمخاطره‌ای مواجه است. در چنین زمانه‌ای نیاز به بازگشت به اخلاق و در یک کلام زیست اخلاقی واجب‌تر از هر امر دیگری است. انسان‌هایی از جنس آقای دعایی مصداق بارز اخلاقی اندیشیدن، اخلاقی زیستن و اخلاقی عمل‌ کردن هستند.آقای دعایی نیازی به برگزاری مراسم نکوداشت نداشت، بلکه این وظیفه ما بود که با این کار به جوانان این مرزوبوم و نسل‌های آینده پیام دهیم که برای یافتن الگوهای عملی زیست اخلاقی در همین جهان بحران‌زده هم انسان‌هایی یافت می‌شوند که وجودشان سراسر برکت است و زندگی‌شان وقف غمخواری مردم. براین اساس تجلیل از مقام حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمود دعایی یک انتقال فرهنگی از نسل گذشته به نسل آینده است.

*اعتماد

گزارش خطا