کد خبر: ۵۷۹۷۹
تاریخ انتشار: ۲۰ خرداد ۱۳۹۶ - ۱۶:۳۱
بازنشر مطلبي كه در شهريور ٩٥ در نوانديش منتشر شده بود/
گفت و گو با گراهام فولر
 گراهام فولر، نويسنده و تحليلگر سياسي آمريكا و متخصص اسلامگرايي افراطي است. وي كه سابقه نايب رئيسي شوراي اطلاعات ملي آمريكا را دارد، مدتي رئیس دفتر CIA در كابل بوده است. وي 27 سال سابقه فعالیت در وزارت خارجه آمريكا و سازمان اطلاعات مركزي اين كشور را دارد. فولر در سال 1988 به مؤسسه راند واشنگتن پيوست و از آن زمان تاکنون، مطالعاتى در زمينه‏هاى خاورميانه، آسياى مرکزى و امور مليت‏شوروى سابق، روابط روسيه و خاورميانه، بنيادگرايى اسلامى و مشکلات دموکراسى در خاور ميانه به انجام رسانده است. فولر را در ایران بیشتر با کتاب مشهور وی «قبله عالم: ژئوپولتيک ايران» میشناسند.

وی در گفتوگو با ماهنامه ایرانی «دیپلمات» از ریشه و منشا افراطگرایی داعش گفت. اینکه چگونه به وجود آمد و در آینده چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد. فولر معتقد است که شکل گیری داعش ریشه مستقیمی در جنگ آمریکا علیه عراق دارد و البته اذعان میکند که داعش در بلندمدت هیچ گونه جایگاهی در نظام بین الملل نخواهد داشت.

بخش هایی از مصاحبه مفصل گراهام فولر با ماهنامه ایرانی «دیپلمات» در ادامه می آید:

ریشه های شکل گیری داعش به کجا بر میگردد؟

برای سالهای متمادی، غرب با مخالفت اسلام گرایان ملی گرا در خاورمیانه مواجه بوده است، اما گروه تروریستی داعش، محصول مستقیم حمله آمریکا به عراق و نابودی نهادهای این کشور است. بسیاری از افرادی که از دست آمریکا خشمگین بودند، اعضای حزب بعث و افسران ارتش که پس از تصرف عراق رها شده بودند و البته بسیاری از سنیها که معتقد بودند دولت جدید عراق عدالت لازم را در قبال آنها رعایت نمیکند و سهمی برای آنها در نظام جدید قائل نمیشود، در شکل گیری داعش نقش داشتند. در واقع، تمام این مسائل به همراه حمایت افسران حزب بعث عراق به خلق داعش کمک کرد.

 پس هم مولفه های داخلی و هم دخالت های خارجی در شکلگیری داعش موثر بوده اند؟

بله، تمامی این شاخصها در این موضوع سهیم است. جنگ آمریکا علیه عراق از یک سو و مولفه های داخلی عراق و سوریه هم از سوی دیگر. جامعه عراق که انعکاس مشکلات سیاسی امروز این کشور است و از سوی دیگر، آشوب سیاسی که در سوریه حاکم است، دست به دست یکدیگر داده و داعش را تقویت میکنند.

 شما در مقالات خود همواره از عربستان به عنوان یکی از مهمترین حامیان تروریسم تکفیری یاد کرده اید. آیا معتقدید بسیاری از تحرکات تروریستی در منطقه و جهان از عربستان نشأت میگیرد؟

داعش از بسیاری از مناطق دنیا نیرو جذب کرده است، اما اعتقاد ندارم که سعودیها مستقیما از داعش حمایت کنند. من بر این باورم که عربستان، داعش را به عنوان تهدیدی برای خود تلقی میکند، نمونه این موضوع، بمبگذاری در منطقه شیعه نشین عربستان است که چند هفته پیش رخ داد. مشکل با سعودیها همواره صدور ایدئولوژی وهابیت، سلفیگری، بنیادگرایی و تفسیر یکجانبه و محدود از اسلام است، آنها تکفیری، فرقه گرا و ضدشیعه هستند. حمایت سنتی عربستان سعودی از وهابیت در بسیاری از مناطق در دنیا، جهان اسلام، جهان عرب و هر جای دیگر باعث قدرت بخشیدن به تکفیری ها و جهادیون امثال داعش شده است.

 باتوجه به آنچه گفتید، نقش عربستان در شکل گیری داعش چقدر بوده است؟

بنده فکر نمیکنم سعودیها مستقیما در شکل گیری داعش دست داشته اند، اما معتقدم که آنها همواره از جنبشهای ضدشیعه حمایت و عناصر تکفیری را تقویت کردهاند. با این حال فکر نمیکنم که سعودیها خالق مستقیم داعش باشند.

 یعنی معتقدید که عربستان به صورت غیرمستقیم در شکل گیری داعش نقش داشته است؟

ایدئولوژی داعش به وهابیت و سعودیها بسیار نزدیک است، به علاوه عربستان از سازمان های جهادی در راستای اهداف و راهبردهای خود حمایت و کمک کرده است، مانند دوران حضور شوروی در افغانستان. بنابراین، عربستان تاریخ طولانی در حمایت از جنبشهای جهادی دارد، در واقع بنده بر این باورم که برخی از این حمایت ها و پشتیبانی ها به خلق داعش کمک کرده است، البته در عین حال معتقدم که قصد مستقیم و اصلی سعودی ها و همینطور سیاست آنها تاسیس داعش نبوده است. در حقیقت داعش دلایل خاص خود را برای ظهور دارد.

 درخصوص این دلایل بیشتر توضیح میدهید؟

سقوط دولت صدام در عراق، آشوب و ناآرامی تمام عیار در سوریه، سرخوردگی سنی های عراق از دولت شیعه عراق. البته من از قدرت یافتن اکثریت شیعه در عراق از طریق انتخابات، خرسند هستم و آن را اتفاق خوبی میدانم، اما این را خوب نمیدانم که دولت شیعه عراق خود فرقه گرا باشد و سهمی برای اهل تسنن در قدرت قائل نباشد. بنابراین دولت شیعه عراق در این حوزه بی مسئولیتي و به جذب جمعیت سنی به داعش کمک کرده است.
نظر شما
* کد کپچا:
captcha

دیالوگ فوق العاده آقای همساده با پشه و ایرج طهماسب! (ویدئو)

ژست های عجیب الناز شاکردوست در سفر به بیستون (تصاویر)

عاشقانه سوسانو جومونگ با دخترش (تصاویر)

تصاویر دیدنی از تیپ و استایل نوروزی پریناز ایزدیار

جشن زیبای نوروز در آتشکده بهرام (تصاویر)

مراسم تشییع مرحومه زهرا شجاعی با حضور خاتمی (تصاویر)

پست آبی رنگ در پیج پرسپولیس! (عکس)

تیپ و استایل متفاوت الناز حبیبی و بهرام افشاری (عکس)

تبریز سفیدپوش شد (عکس)

زیبایی های قشم، بزرگترین جزیره ایران (تصاویر)

عکس خانوادگی وایرال شده وریا غفوری که به تازگی منتشر شده / همه درباره زیبایی این خانواده حرف می زنند (+عکس)

تصویری بی نظیر از رنگین کمان در میدان نقش جهان اصفهان (ویدئو)

تصویری متفاوت از نازنین بیاتی (عکس)

هادی چوپان در کنار مجسمه خودش و گرگ (تصاویر)

تغییر چهره ایرنه پاپاس، بازیگر هند جگرخوار در ۹۳ سالگی (تصاویر)

2 عکس جدید از تیپ و ژست دیدنی «سوسانو» در یک روستای زیبا در فرانسه

عکس / اتاق فرمان اتمی شوروی را ببینید

ماجرای سفر شاه به قم و ملاقات ۴۵دقیقه‌ای با آیت‌الله بروجردی (عکس)

تصاویر / تغییر تیپ و چهره سارا و نیکای سریال پایتخت بعد 10 سال

فیگور عضلات شکم هادی چوپان و رقیب آمریکایی او؛ کدایک بهتر است!؟ (عکس)

تصویری دیدنی از آنتونیو کوئین در اصفهان (عکس)

تغییر چهره جالب طناز طباطبایی در طی ۱۵ سال! (تصاویر)

استقبال پر شور از هادی چوپان در شیراز (تصاویر)

تصاویر دیدنی و وایرال شده از دونگ یی (هان هیو جو)

استوری سحر دولتشاهی از سریال افعی

هانیه توسلی با چهره بدون آرایش آفتابی شد (عکس)

کف و سوت برای معین و هایده در برنامه زنده شبکه سه با حاضران دستچین شده در استودیو! (ویدئو)

کنایه ستاره پرسپولیس به عدم دعوتش به تیم ملی + تصویر

سلفی هادی چوپان با کلاه قشقایی پس از قهرمانی در آرنولدکلاسیک (ویدئو)

این کلیپ «آقای همساده» با ماجرای کاظم صدیقی «وایرال» شد (ویدئو)

ژست علی دایی در کنار همسرش و خانم بازیگر (عکس)

نظر جالب عادل فردوسی پور درباره عملکرد نکونام در استقلال (ویدئو)

درج نام «خلیج فارس» در تصویر اکانت رسمی ناسا از زمین (عکس)

آرایش و پوشش متفاوت بهنوش طباطبایی! (عکس)

پوشش محسن افشانی بازیگر جنجالی و همسرش در افطاری ابراهیم رئیسی! (تصاویر)

اجرای زیبای داوود کیم (جای) خواننده کی پاپ کره ای در شبکه سه (ویدئو)

سعدالله امیر شقاقی مافیای شرط بندی، در ترکیه بازداشت شد + ویدئو

دیدار «عباس قادری» با ابراهیم رئیسی ! (عکس)

کیم جای (داوود کیم) خواننده موسیقی کی پاپ کره‌ جنوبی در برنامه محفل درخواست تسبیح کرد (+عکس و ویدئو)

استایل زیبا، ساده و خیره کننده «بهنوش طباطبایی» / عکس

بهاره افشاری و تغییر چهره‌اش ۱۸ سال پس از «او یک فرشته بود» (عکس)

آتش گرفتن یک پراید با نارنجک در چهارشنبه سوری پرند (ویدئو)

همسر و پسر نجم الدین شریعتی (عکس)

چهارشنبه سوری دیشب تهران از داخل هواپیما (ویدئو)

باشگاه پرسپولیس در آستانه دربی اینگونه پیام انگیزشی داد (تصویر)

تصاویر چهارشنبه سوری از برج میلاد: تهران شهر جنگ زده شد! (ویدئو)

انفجار مهیب در شب چهارشنبه سوری در استان خوزستان ! (ویدئو)

مجادله «خورشید خانم» مو طلایی با رضا رشیدپور بر سر جریمه ۳ میلیونی حجاب (+تصویر)

«یاسمین مقبلی» به زمین برگشت (ویدئو)

تجمع بازنشستگان در اعتراض به حقوق های زیر خط فقر + عکس

محمدرضا گلزار در جمع ملی‌پوشان ایران + عکس

رهبر انقلاب به فرماندهان کل ارتش و سپاه مدال داد (+عکس)

سرمربی پرتغالی سپاهان و همسر جوان و بازیگرش، شیدا مقصودلو در کنسرت علیرضا قربانی (ویدئو)

فیلم وایرال شده از حسین یکتا در شبکه افق در شب قبل انتخابات: هر کی نمی خواد رای بده بره ! (ویدئو)

حوادث چهارشنبه آخر سال: لحظه افتادن بمب دست ساز از دستان یک نوجوان (ویدئو)

استایل شیک و ورزشی مریم معصومی در ۳۶سالگی (عکس)

حفظ کرامت شهروندان به سبک دولت انقلابی: آقای رئیسی این عکس را دیده اید!؟ (تصویر)

حضور سحرگاهی رهبری در شهر ری (+ عکس)

عاشقانه اوسمار، سرمربی پرسپولیس با همسرش (عکس)

عاشقانه شهاب حسینی و همسر جدیدش در یک اکران خصوصی (تصاویر)

مجری زن صداوسیما آرزو کرد همه چیز به دوران قبل از رییسی بازگردد! / جبران مافات ژیلا صادقی با حمله به حسن روحانی! (ویدئو)

واکنش طنزآمیز عبدالکریم حسن به مردود شدن گلش در دیدار پرسپولیس - فولاد + تصویر

پیام سیدحسین حسینی به هواداران استقلال (اینستاپست)

استایل شیک و خاص بهاره افشاری در مراسم بزرگداشت علی نصیریان (عکس)

رونمایی بهنوش طباطبایی از مجسمه‌ زیبای خودش ! (عکس)

سخنان قدیمی سخنگوی دولت درباره قیمت ها وایرال شد! (ویدئو)

دختر ترامپ، بیل گیتس، ریانا و زاکربرگ در عروسی پسر ثروتمندترین مرد آسیا (+عکس)

واکنش باشگاه پرسپولیس به هت تریک اوسمار ویرا + عکس

آخرین حضور حسن روحانی در اجلاس خبرگان رهبری (عکس)

اولین جلسه دادگاه تتلو برگزار شد (تصاویر)

واکنش انتقادی محسن چاوشی به سیل در جنوب بلوچستان (تصویر)

واکنش محسنی اژه‌ای به حکمی درباره «شروین حاجی پور» (ویدیو)

تصاویری تازه از پسر رهبر انقلاب و لاریجانی در یک مراسم

واکنش تحریک‌آمیز مهدی طارمی پس از پیروزی عجیب پورتو برابر بنفیکا + عکس

اقامه نماز بر پیکر آیت الله امامی کاشانی توسط رهبر انقلاب (عکس)

پرطرفدارترین