5 گزینه شهردارى تهران

آرمان- حمید نظری: عملکرد شهرداری در چهار دوره گذشته، مردم تهران را برآن داشت تا با رأی خود، مدیریت شهری پایتخت را متحول کنند. در انتخابات سال 96 نه‌تنها اعضای شورای شهر میدان را به لیست اصلاح‌طلبان واگذار کردند و کنار گذاشته شدند، بلکه آقای شهردار نیز که در قامت نامزد ریاست‌جمهوری ظاهر شده بود، در نظرسنجی‌ها متوجه وضعیت نامناسب خود شد و کناره‌گیری کرد. لیست اصلاح‌طلبان موسوم به فهرست امید موفق شد تمامی کرسی‌های شورای شهر را کسب کند و همه کاندیداهای اصولگرا برای شورای شهر پنجم را کنار بزند. از سوی دیگر، مشارکت مردم پایتخت در این انتخابات بی‌سابقه بود؛ تا جایی که نفر نخست این دوره از انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا در تهران حدود یک‌ونیم‌میلیون رأی بیشتر از نفر اول شورای چهارم به دست آورد. همین موضوع، کار را برای لیست اصلاح‌طلبان دشوارتر کرده است، چرا که مردم با انتظارات و مطالبات بالایی دست به این انتخاب زدند. اکنون شورای شهر پنجم در آستانه تشکیل رسمی است و انتظارات بسیاری از آن می‌رود. مسائلی مانند تحول ساختاری در مدیریت شهری، حل بحران‌ها و چالش‌های تهران، مقابله با فساد در بدنه مدیریت شهری و... از جمله کارهایی است که شورای شهر باید در نخستین برنامه‌های خود در دستور کار قرار دهد. اما پیگیری همه این امور بستگی به انتخاب شهردار جدید تهران دارد. باتوجه به مشکلاتی که در این سال‌ها توسط شهردارها برای تهران پدید آمد، مردم حساسیت زیادی برای انتخاب شهردار کارآمد دارند تا این شخص بتواند با تکیه بر تخصص و تحت نظارت دقیق شورا، سایه مشکلات عدیده شهری در تهران را از سر مردم کنار بزند. بسیاری از صاحبنظران، فاکتورها و شاخصه‌های شهردار جدید تهران را برشمرده‌اند که به نظر می‌رسد شورای جدید برخلاف شوراهای قبلی، از نظر کارشناسان استفاده خواهد کرد و این شاخص‌ها را در انتخاب شهردار به کار خواهند گرفت.

پیش‌نویس

باتوجه به حساسیت‌های مدیریت اجرایی شهر تهران و همچنین انتظارات و مطالباتی که مردم از شورای شهر پنجم دارند، می‌توان نتیجه گرفت که نخستین و مهم‌ترین اقدام این شورا انتخاب شهردار کارآمد برای تهران است. اما در روزهای اخیر بحث‌ها و شایعات بسیار زیادی حول این موضوع در رسانه‌ها شکل گرفته است. شاید نخستین بحثی که در این زمینه مطرح می‌شود، درباره این است که اگر شهردار تهران از درون شورای شهر انتخاب شود، چه مزیت‌هایی دارد و اگر این گزینه خارج از شورای شهر باشد، چه فایده‌هایی خواهد داشت. برخی خبر می‌دادند که اعضای شورای شهر میثاق بسته‌اند شهردار را از بیرون شورا انتخاب کنند. روز پنجشنبه منتخبان شورای پنجم شهر تهران جلسه‌ای برگزار کردند تا پیش از اینکه به‌طور رسمی کار مدیریت شهری را برعهده بگیرند، تصمیمات و برنامه‌های مهم خود را مشخص سازند تا زمان را از دست ندهند. موضوع این جلسه نیز درخصوص بررسی پیش‌نویس شرایط شهردار تهران بود. پس از این جلسه، خبری در رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی دست‌به‌دست شد که به‌سرعت در میان تهرانی‌ها پخش شد. این خبر پرسروصدا حاکی از این بود که بند شانزدهم پیش‌نویس که درباره «الزام انتخاب شهردار تهران خارج از اعضای شورای شهر» بود، حذف شده است. با این تصمیم منتخبان مردم تهران در پنجمین دوره شورای شهر منعی برای انتخاب شهردار از میان اعضای دوره پنجم وجود ندارد و محسن هاشمی که گزینه جدی شهرداری تهران است، به‌نوعی به کرسی مدیریت شهر تهران نزدیک‌تر شده است. اما اظهارات صدراعظم نوری، یکی از منتخبان شورای شهر از خبرهای دیگری حکایت دارد. منتخب مردم تهران در شورای پنجم تهران، اظهار کرد که به‌طور طبیعی در محافل سیاسی و میان مردم درخصوص انتخاب شهردار و حتی چینش کابینه گمانه‌زنی و صحبت‌هایی انجام می‌شود، اما در میان اعضای لیست 21نفری امید در این خصوص هنوز صحبتی نشده و اکنون در مرحله تصویب شاخص و فرایندها هستیم. صدراعظم نوری گفت: البته شورا در 2 مقطع اختیاراتی دارد؛ نخست زمانی است که یکی از اعضای شورای شهر بخواهد از شورا بیرون رفته و یا استعفا دهد و حالت دوم نیز نامزد شدن آن فرد برای تصدی پست شهرداری است که در هر دو صورت باید از شورای شهر رأی لازم را کسب کند. وی اظهار کرد که چه بند 16 میثاق‌نامه پابرجا باشد و چه نباشد، باید همه اعضا سازوکاری فراهم کنند که کسی از مجموعه لیست 21نفری امید برای شهردار شدن یا حتی رفتن به دولت، از ترکیب شورای شهر خارج نشود.

گزینه‌ها

با این همه، نام‌های دیگری نیز برای شهرداری تهران مطرح است که به نظر می‌رسد، سرانجام کرسی ریاست بر ساختمان خیابان بهشت به یکی از این افراد خواهد رسید. جدی‌ترین گزینه، محسن هاشمی رفسنجانی است که با رأی بیش از 2‌میلیون نفر از مردم تهران موفق شد به شورای شهر راه یابد. عملکرد 13‌ساله هاشمی در شرکت مترو تهران و زیرسازی در صنعت مترو تهران، محبوبیت بسیار زیادی را برای او کسب کرده است. پس از محسن هاشمی، محمود حجتی نیز یکی از گزینه‌های جدی برای شهرداری تهران است. وزیر کشاورزی دولت یازدهم که پیش از این نیز سابقه حضور در کابینه اصلاحات را داشته، به دلیل خودکفایی در گندم، یکی از بهترین وزرای دولت یازدهم شناخته می‌شود. نام سیدحسین مرعشی، سخنگوی حزب کارگزاران نیز در میان گزینه‌های شهرداری تهران به چشم می‌خورد که او نیز سوابق متعددی مانند استانداری را در کارنامه دارد و از اعضای موثر شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان است. محمدعلی نجفی نیز یکی از چهره‌های مدیریتی شناخته‌شده و صاحب نام در کشور است. او اکنون به‌عنوان مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور مشغول به کار است. پنجمین گزینه‌ای که احتمال حضور او درشهرداری قابل انتظار است، حبیب‌ا... بی‌طرف، وزیر نیروی دولت اصلاحات است. در این میان، نام همه گزینه‌ها جز محسن هاشمی و حسین مرعشی برای وزارت در کابینه دولت دوازدهم نیز به‌صورت جدی مطرح است. البته شایعاتی نیز درخصوص علاقه دکتر روحانی برای استفاده از حسین مرعشی در کابینه جدید خود نیز مطرح می‌شود، اما در مجموع، شهردار آینده تهران به‌احتمال بسیار زیادی از میان یکی از این 5 گزینه انتخاب خواهد شد.