کد خبر: ۵۸۲۸
تاریخ انتشار: ۱۰ دی ۱۳۹۲ - ۱۰:۰۰
در نگارش تاريخ امامت بعد از امام علي(ع) اصرار داشته ام كه بر عصر حسين(ع) تاكيد كنم. زيرا به ناحق اين باور اشتباه در ذهنيت مردم ما شكل گرفته است كه «حسن بن علي(ع) صلح را پذيرفت، در حالي كه امام حسين(ع) سر سازش به ستمگر نيست». من در آثارم كوشيده ام كه پاسخ روشني به چنين پندار نادرستي ارائه دهم و نشان دهم كه نه تنها حسين بن علي(ع) نيز 10سال چون برادر سياست صلح را پذيرا شد، كه پايبندي سيدالشهدا(ع) به سياست صلح در دهه دوم از آن 20 سال، دشوارتر از آن سياست در نخستين دهه بوده است. چه، معاويه در آغاز به سبب درگيري با خوارج، با ياران امام علي(ع) كنار مي آمد. از روزي سركوبي بزرگاني چون حجر بن عدي و عمرو بن حمق آغاز شد كه معاويه از سركوبي خوارج فارغ شد!

    با اين توضيح، آنچه را حسين بن علي(ع) در روزگار معاويه تحمل كرده اند، دلخراش تر و جانفرساتر از صلح طلبي حسن بن علي(ع) بوده است. بر اين باورم كه در فهم حديث نبوي مربوط به حسنين(ع) نيز به هر روي دچار خطا شده ايم: «بي هيچ ترديدي حسن(ع) و حسين(ع) دو امامند، چه برخيزند و چه بنشينند»!اين حديث نبوي را آنچنان به فراواني با اندكي تفاوت در تعبير در متون معتبر فريقين مي بينيم كه مي توان بر تواتر معنوي آن تاكيد كرد. بر آن نيستم كه اينك قلم را پيرامون شرح اين حديث نبوي آزاد بگذارم. جز اين انگيزه يي ندارم كه نگاه مخاطب اين قلم را به خطاي راي راجع به تفسير اين حديث نبوي معطوف كنم.

    فهم رايج به اين حديث جز اين نيست كه: حسن بن علي(ع) انجام مسووليت امام را به گونه يي و حسين بن علي(ع) به گونه يي ديگر انجام داده اند: چنان كه يكي نماد قيام است و ديگري نماد قعود! بي آنكه اين قلم را درگير شرح اين دو مفهوم نمادين كنم، بي مقدمه چيني مي پرسم:
    مگر جز اين است كه حسن بن علي(ع) حدود هفت ماه از عصر امام خود را به پيكار و قيام گذرانده اند؟ نيز مگر كه حسين بن علي(ع) را نيز در حدود ده سال از عصر امامت شان فرصت قيامي فراهم نبوده است؟

    پاسخ اين دو پرسش روشن است. پس چرا حديث نبوي را به گونه يي تفسير نمي كنيم كه منطبق با واقعيت است؟

    در امامت حسنين(ع)، هم تجربه رهبري را با قيام داريم، هم تجربه به جاي نشستن را با پايبندي به مصلحت جامعه و جهان اسلام. با اين تفاوت كه قيام حسن بن علي(ع) را در ماه هاي آغاز امامت او تجربه كرده ايم: در حالي كه واپسين ماه هاي عصر امامت حسين بن علي(ع) به قيام گذشته است. طرفه آنكه هم در قيام هم در قعود، همانندي شگرفي را در امامت آن دو ريحانه نبوي مي بينيم: حسن بن علي(ع) از واپسين دهه رمضان سال 40 تا جمادي سال 41 درگير جنگ با معاويه بودند. حسين بن علي(ع) هم از رجب سال 60 تا محرم سال 61 در برابر يزيد بن معاويه نزديك به 7 ماه يكي از قيام هاي تاريخ ساز را رهبري كردند.! 

    نه تنها زمان قيام و قعود دو برادر را با چنين همانندي شگرفي به ياد مي آوريم، كه زمان آن دو قيام تاريخي را ويژگي هاي پرسش انگيز بوده است: در هر دو قيام، ماه هاي حرام را مي بينيم! پس از رمضان سال 40، ذيقعده، ذيحجه و محرم فرارسيد كه در آينده بايد بنگريم كه چگونه بر پيكار حسن بن علي(ع) اثرگذار بوده اند؟ حسين بن علي(ع) نيز چون به سبب امتناع از بيعت با يزيد به مكه پناهنده شدند، چند ماهي بيش نگذشت كه با فرارسيدن موسم حج، حرمت هايي را مانع از آزادي عمل خويش ديدند، چنان كه ناگزير مكه ره به مقصد عراق وانهادند!به تعبير دقيق تر آن دو يادگار علي(ع) و فاطمه(س)، چون دو رويه از سكه حسن و زيبايي در سياه ترين شب هاي تاريخ اسلام بدرخشيدند. اما در تبيين فلسفه صلح امام حسن(ع) اين بسيار مهم است كه با ارزيابي درست و دقيقي از نيروهاي هر دو اردوگاه به موضوع بنگريم. نگاهي ديگر به پيمان امام حسن(ع) با معاويه: كه گويي تاريخ نگاران از آن غفلت كرده اند، روشن مي دهد كه نبايد صلح ايشان را تنها از اين زاويه بنگريم كه به سبب تنهايي و كمبود نيرو پذيراي واگذاري زمام سياست به معاويه شده اند! اين درست است كه به هر روي با ترفندهاي معاويه زمينه براي خيانت هايي فراهم شد كه به تنگناهايي انجاميد. با اين همه، نبايد بر واقعيت هاي ديگر چشم فرو بنديم كه در روايت هاي بسيار از آن ياد شده است.

    در گفت وگوهاي امام حسن(ع) با دوست و دشمن، سخن از شرايط تاريخي ويژه يي است كه اگر نيك بنگريم، گوياي واقعيت هايي است كه به هر روي ناشناخته مانده اند. به عنوان نمونه بارها از امام(ع) در اين يا آن گفت وگو اين سخن شنيده شده است كه: «... اگر مرا در اقدام هايي كه انجام دادم انگيزه هاي مادي بود، نه چنان بود كه معاويه در عرصه پيكار از من پرشكيب تر باشد: يا در اوج درگيري دو جبهه، پايداري بيشتري را بتواند يا روز استقرار دو اردو، گوي سبقت را در سلحشوري از من بربايد: كه مرا در آنچه كردم فراتر از اين دو گونه محاسبه ها ديدگاه و هدف ديگري بود. من تنها به مصلحت شما مي انديشيدم و بر آن بودم كه از درگيري بيشتر ميان مسلمانان مانع شوم.»به هر روي در جمع بندي ميان روايت هاي گوناگون و تناقض آلود، اين نكته را روشن مي پندارم كه امام حسن(ع) به نكته هايي فراتر از موازنه نيروها نيز مي انديشيده اند: چنان كه اگر شدني بود كه پيروزي را به سرعت به دست بياورند، راه نيمه تمام اصلاحات علوي را به پايان مي رساندند. اين در حالي بود كه در نگاه او، به درازا كشيده شدن جنگ را پيامدهايي بود كه آن را به مصلحت نمي ديدند.

    از نگاه امام حسن(ع)، با پيامدهاي جنگي طولاني و خسته كننده، به راهي مي رفت كه سرانجامش نابودي ارزش هاي بعثت، به ويژه گسترش نفاق و دورويي در عراق، مصر و مدينه بود.
نظر شما
* کد کپچا:
captcha

دیالوگ فوق العاده آقای همساده با پشه و ایرج طهماسب! (ویدئو)

ژست های عجیب الناز شاکردوست در سفر به بیستون (تصاویر)

عاشقانه بانو سوسانو با دخترش (تصاویر)

پوشش و استایل خوش آب و رنگ و نوروزی پریناز ایزدیار / تصاویر

جشن زیبای نوروز در آتشکده بهرام (تصاویر)

مراسم تشییع مرحومه زهرا شجاعی با حضور خاتمی (تصاویر)

پست آبی رنگ در پیج پرسپولیس! (عکس)

تیپ و استایل متفاوت الناز حبیبی و بهرام افشاری (عکس)

تبریز سفیدپوش شد (عکس)

زیبایی های قشم، بزرگترین جزیره ایران (تصاویر)

عکس خانوادگی وایرال شده وریا غفوری که به تازگی منتشر شده / همه درباره زیبایی این خانواده حرف می زنند (+عکس)

تصویری بی نظیر از رنگین کمان در میدان نقش جهان اصفهان (ویدئو)

تصویری متفاوت از نازنین بیاتی (عکس)

هادی چوپان در کنار مجسمه خودش و گرگ (تصاویر)

تغییر چهره ایرنه پاپاس، بازیگر هند جگرخوار در ۹۳ سالگی (تصاویر)

2 عکس جدید از تیپ و ژست دیدنی «سوسانو» در یک روستای زیبا در فرانسه

عکس / اتاق فرمان اتمی شوروی را ببینید

ماجرای سفر شاه به قم و ملاقات ۴۵دقیقه‌ای با آیت‌الله بروجردی (عکس)

تصاویر / تغییر تیپ و چهره سارا و نیکای سریال پایتخت بعد 10 سال

فیگور عضلات شکم هادی چوپان و رقیب آمریکایی او؛ کدایک بهتر است!؟ (عکس)

تصویری دیدنی از آنتونیو کوئین در اصفهان (عکس)

تغییر چهره جالب طناز طباطبایی در طی ۱۵ سال! (تصاویر)

استقبال پر شور از هادی چوپان در شیراز (تصاویر)

تصاویر دیدنی و وایرال شده از دونگ یی (هان هیو جو)

استوری سحر دولتشاهی از سریال افعی

هانیه توسلی با چهره بدون آرایش آفتابی شد (عکس)

کف و سوت برای معین و هایده در برنامه زنده شبکه سه با حاضران دستچین شده در استودیو! (ویدئو)

کنایه ستاره پرسپولیس به عدم دعوتش به تیم ملی + تصویر

سلفی هادی چوپان با کلاه قشقایی پس از قهرمانی در آرنولدکلاسیک (ویدئو)

این کلیپ «آقای همساده» با ماجرای کاظم صدیقی «وایرال» شد (ویدئو)

ژست علی دایی در کنار همسرش و خانم بازیگر (عکس)

نظر جالب عادل فردوسی پور درباره عملکرد نکونام در استقلال (ویدئو)

درج نام «خلیج فارس» در تصویر اکانت رسمی ناسا از زمین (عکس)

آرایش و پوشش متفاوت بهنوش طباطبایی! (عکس)

پوشش محسن افشانی بازیگر جنجالی و همسرش در افطاری ابراهیم رئیسی! (تصاویر)

اجرای زیبای داوود کیم (جای) خواننده کی پاپ کره ای در شبکه سه (ویدئو)

سعدالله امیر شقاقی مافیای شرط بندی، در ترکیه بازداشت شد + ویدئو

دیدار «عباس قادری» با ابراهیم رئیسی ! (عکس)

کیم جای (داوود کیم) خواننده موسیقی کی پاپ کره‌ جنوبی در برنامه محفل درخواست تسبیح کرد (+عکس و ویدئو)

استایل زیبا، ساده و خیره کننده «بهنوش طباطبایی» / عکس

بهاره افشاری و تغییر چهره‌اش ۱۸ سال پس از «او یک فرشته بود» (عکس)

آتش گرفتن یک پراید با نارنجک در چهارشنبه سوری پرند (ویدئو)

همسر و پسر نجم الدین شریعتی (عکس)

چهارشنبه سوری دیشب تهران از داخل هواپیما (ویدئو)

باشگاه پرسپولیس در آستانه دربی اینگونه پیام انگیزشی داد (تصویر)

تصاویر چهارشنبه سوری از برج میلاد: تهران شهر جنگ زده شد! (ویدئو)

انفجار مهیب در شب چهارشنبه سوری در استان خوزستان ! (ویدئو)

مجادله «خورشید خانم» مو طلایی با رضا رشیدپور بر سر جریمه ۳ میلیونی حجاب (+تصویر)

«یاسمین مقبلی» به زمین برگشت (ویدئو)

تجمع بازنشستگان در اعتراض به حقوق های زیر خط فقر + عکس

محمدرضا گلزار در جمع ملی‌پوشان ایران + عکس

رهبر انقلاب به فرماندهان کل ارتش و سپاه مدال داد (+عکس)

سرمربی پرتغالی سپاهان و همسر جوان و بازیگرش، شیدا مقصودلو در کنسرت علیرضا قربانی (ویدئو)

فیلم وایرال شده از حسین یکتا در شبکه افق در شب قبل انتخابات: هر کی نمی خواد رای بده بره ! (ویدئو)

حوادث چهارشنبه آخر سال: لحظه افتادن بمب دست ساز از دستان یک نوجوان (ویدئو)

استایل شیک و ورزشی مریم معصومی در ۳۶سالگی (عکس)

حفظ کرامت شهروندان به سبک دولت انقلابی: آقای رئیسی این عکس را دیده اید!؟ (تصویر)

حضور سحرگاهی رهبری در شهر ری (+ عکس)

عاشقانه اوسمار، سرمربی پرسپولیس با همسرش (عکس)

عاشقانه شهاب حسینی و همسر جدیدش در یک اکران خصوصی (تصاویر)

مجری زن صداوسیما آرزو کرد همه چیز به دوران قبل از رییسی بازگردد! / جبران مافات ژیلا صادقی با حمله به حسن روحانی! (ویدئو)

واکنش طنزآمیز عبدالکریم حسن به مردود شدن گلش در دیدار پرسپولیس - فولاد + تصویر

پیام سیدحسین حسینی به هواداران استقلال (اینستاپست)

استایل شیک و خاص بهاره افشاری در مراسم بزرگداشت علی نصیریان (عکس)

رونمایی بهنوش طباطبایی از مجسمه‌ زیبای خودش ! (عکس)

سخنان قدیمی سخنگوی دولت درباره قیمت ها وایرال شد! (ویدئو)

دختر ترامپ، بیل گیتس، ریانا و زاکربرگ در عروسی پسر ثروتمندترین مرد آسیا (+عکس)

واکنش باشگاه پرسپولیس به هت تریک اوسمار ویرا + عکس

آخرین حضور حسن روحانی در اجلاس خبرگان رهبری (عکس)

اولین جلسه دادگاه تتلو برگزار شد (تصاویر)

واکنش انتقادی محسن چاوشی به سیل در جنوب بلوچستان (تصویر)

واکنش محسنی اژه‌ای به حکمی درباره «شروین حاجی پور» (ویدیو)

تصاویری تازه از پسر رهبر انقلاب و لاریجانی در یک مراسم

واکنش تحریک‌آمیز مهدی طارمی پس از پیروزی عجیب پورتو برابر بنفیکا + عکس

اقامه نماز بر پیکر آیت الله امامی کاشانی توسط رهبر انقلاب (عکس)

پرطرفدارترین