هیچ گونه تغییری را در برجام نمی‌پذیریم

سفیر و نماینده ایران در سازمان ملل متحد تاکید کرد: . هیچ گاه دولت آمریکا به این اندازه در صحنه جهانی منزوی نبوده است. این ثمره دیپلماسی موفق جمهوری اسلامی ایران است و به این مسیر ادامه خواهد داد.

برنامه جامع اقدام مشترک یا همان برجام این روزها، نسبت به گذشته شرایط متفاوت‌تری را تجربه می‌کند. دونالد ترامپ ۱۱ ماه پس از انتخاب شدن و ۹ ماه پس از در دست گرفتن سکان دولت امریکا، جمعه هفته گذشته سرانجام پس از ماه‌ها، استراتژی جدید دولت این کشور را بیان کرد؛ استراتژی که هرچند حاوی نکته جدیدی نبود و رئیس‌جمهور امریکا همان اتهامات پیشین را این بار با سروصداهای بیشتر تکرار کرد اما می‌تواند سرنوشت این توافق را با اما و اگرهای بیشتری روبه‌رو سازد. ترامپ بعد از ماه‌ها خط و نشان کشیدن، تصمیم‌گیری درخصوص توافق هسته‌ای را به کنگره واگذار کرد و گفت از این مجلس می‌خواهد تا با افزودن تبصره‌هایی برجام‌ را اصلاح کند. او همچنین از استراتژی واشنگتن علیه تهران پرده‌برداری کرد که البته چندان هم جدید نبود؛ استراتژی‌ مبتنی بر فشار، تحریم و یکجانبه‌گرایی. در این باره با غلامعلی خوشرو، سفیر و نماینده ایران در سازمان ملل متحد گفت‌وگویی داشته‌ایم که مشروح آن در ادامه می‌آید.

استراتژی ترامپ هیچ مطلب تازه‌ای نداشت/آمریکا می‌خواهد سیاست ایران‌هراسی مجددا برجسته کند

دونالد ترامپ هفته گذشته استراتژی دولت خود درباره ایران را اعلام کرد که مبتنی بر عدم تایید پایبندی ایران به تعهداتش در توافق هسته‌ای و فشار و اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران است. ارزیابی‌تان از آن سخنان و این استراتژی چیست؟ ترامپ در آن سخنرانی و استراتژی جدیدش چه اهدافی را دنبال می‌کند؟

سخنان رئیس‌جمهور آمریکا را باید در ادامه خصومت مستمر آنها در قبال ملت ایران از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تفسیر کرد که هم‌اکنون با صراحت بیشتری بیان می‌شود. دشمنی با جمهوری اسلامی ایران براساس قوانین متعدد آمریکا و مصوبات قوه مجریه آن بخشی از سیاست خارجی آمریکا بوده و تحریم‌های آمریکا علیه ایران نزدیک به چهار دهه با شدت کامل ادامه داشته است. به عبارت دیگر، استراتژی دولت جدید آمریکا هیچ مطلب تازه‌ای نداشت. آمریکا به دنبال آن است که سیاست ایران‌هراسی را که متعاقب حصول توافق هسته‌ای کم‌رنگ شده، مجددا برجسته کند. آمریکا از روی آوردن جامعه بین‌المللی به جمهوری اسلامی ایران و افزایش قدرت اقتصادی و نظامی کشور به شدت احساس نگرانی می‌کند. واکنش‌های منفی از سوی غالب جامعه بین‌المللی نسبت به سخنان رئیس‌جمهور آمریکا نشان می‌دهد که در این مسیر، آمریکا تنهاتر از همیشه است.

دولتمردان آمریکایی به خوبی می‌دانند که برجام قابل مذاکره مجدد یا مشروط‌سازی یکجانبه نیست. سیاست اعلامی آمریکا در قبال برجام از یک سو متاثر از رقابت‌های داخلی آمریکا است و از سوی دیگر، این اقدامات به دنبال سرپوش گذاردن بر کاستی‌ها و بدعهدی‌ها در اجرای تعهدات‌شان در چارچوب توافق هسته‌ای است.

در کابینه‌ ترامپ کمتر کسی حامی کنار گذاشته شدن برجام است

ترامپ تصمیم‌گیری درخصوص حضور امریکا در توافق هسته‌ای را به کنگره موکول کرد. آیا این مسئله را می‌توان عقب‌نشینی از ادعاهای پیشین دانست؟

کسی که مدام از پاره کردن برجام سخن می‌گفت اکنون سرنوشت آن را به کنگره واگذار کرده است. عمده نخبگان و سیاستمداران آمریکا و اروپا حامی برجام هستند و او را تحت فشار قرار دادند و حتی در کابینه‌اش کمتر کسی حامی کنار گذاشته شدن برجام است.

تمامی کشورهای عضو برجام آمریکا را از هر اقدام غلط و یکجانبه بر حذر می‌دارند

چقدر تنظیم خوب برجام و مبانی قوی توافق هسته‌ای دست امریکا برای خروج از برجام و فشار بیشتر به ایران بسته است؟

برجام حاصل بیش از دو سال مذاکره مداوم و طاقت‌فرسا بین ایران و شش قدرت بین‌المللی است. متخصصان و کارشناسان بسیاری از همه اطراف بر روی آن کار کرده‌اند. اما مهمترین نکته آن است که ایران به عهد خود وفا کرده است و آژانس بین‌المللی اتمی هم به‌عنوان تنها مرجع تایید پایبندی ایران به تعهدات برجامی خود تاکنون در هشت گزارش مکتوب صحت اقدامات ایران را تایید کرده است. بنابراین کسی چون ترامپ به راحتی نمی‌تواند بهانه‌ای برای خروج داشته باشد. اکنون تمامی کشورهای عضو برجام به جز امریکا بر پایبندی ایران به برجام تاکید می‌کنند و خواستار تداوم برجام هستند و امریکا را از هر اقدام غلط و یکجانبه بر حذر می‌دارند.

هیچ تغییری در برجام نه از سوی کنگره و نه از سوی دولت امریکا پذیرفته نیست

آیا کنگره در شرایط کنونی رای به خروج واشنگتن از برجام می‌دهد؟

کنگره امریکا بیش از همیشه دچار سردرگمی و اختلافات حزبی و جناحی است. تعدادی بر تداوم برجام تاکید می‌کنند و تعداد دیگری از تعمیر و بازسازی برجام سخن می‌گویند و تعدادی در پی وارد کردن عناصر غیربرجامی در این تفاهم هستند. تا آنجا که به ایران مربوط است هیچ تغییری در برجام نه از سوی گنگره و نه از سوی دولت امریکا پذیرفته نیست. امریکا متعهد شده است که با حسن‌نیت و بدون کارشکنی به اجرای درست برجام اهتمام ورزد و طرح هرگونه پیشنهادی برای مذاکره مجدد یا افزودن شرایط جدید چیزی جز عهدشکنی و قلدری و نقض یکجانبه قطعنامه شورای امنیت نیست.

همکاری سعودی و رژیم صهیونیستی در تحریک ترامپ تاثیر بسیار داشته است

چقدر اظهارات ترامپ تحت تاثیر فشارها و القائات عربستان و اسرائیل علیه ایران است؟

در نزدیکی ترامپ به نتانیاهو شکی نیست اما ایشان در دوره تبلیغات انتخاباتی مواضعی منفی علیه سعودی داشت. اما بعدا توسط سعودی‌ها تطمیع شد. البته منافع گره‌خورده سعودی و رژیم صهیونیستی و همکاری آن دو در تحریک ترامپ تاثیر بسیار داشته است.

منافع اروپا در حفظ برجام است/ دولت امریکا در پی باج‌خواهی است

فدریکا موگرینی بلافاصله پس از سخنرانی ترامپ سخنرانی کرد. سران آلمان، فرانسه و بریتانیا نیز بیانیه‌ای در رد سخنان ترامپ و حمایت از برجام منتشر کردند. به نظر شما چقدر می‌توان به اروپایی‌ها اطمینان داشت و به ماندنشان در برجام امیدوار بود؟ به عبارتی، آنها تا کجا در مقابل آمریکایی ایستادگی خواهند کرد؟

در نظام بین‌الملل و روابط بین‌الملل، مناسبات کشورها نه براساس اعتماد بلکه براساس منافع مشترک تعریف می‌شود. اروپا و هیچ کشور دیگری دلسوزتر از خود ما به منافع‌مان نیست. اروپا و دیگران حتما دنبال منافع خود هستند. همه بازیگران بین‌المللی دنبال منافع خود هستد اما واقعیت آن است که منافع اروپا در حفظ برجام است. حمایت آنها از برجام نه لزوما برای خوشامدی ایران بلکه به خاطر درکی است که از منافع برجام برای صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی دارند. اینجاست که منافع ایران و اروپا و روسیه و چین و... بهم گره خورده است اما دولت ترامپ به تنهایی مسیر انزوا و تک‌روی را انتخاب کرده است. این دولت برای خود امتیازات ویژه قائل است و در پی باج‌خواهی است به تعبیر زیبای ادیبان: «احول از چشم دو بین در طمع خام افتاد»

انزوای امریکا در صحنه جهانی ثمره دیپلماسی موفق ایران است

ایران برای بی‌اثر کردن فشارها و تحریم‌های امریکا چه تمهیداتی را اندیشیده است؟ به سخن دیگر، برنامه عملی ایران برای خثنی کردن فشارهای امریکا دارد؟

مهمترین سرمایه ایران در صحنه بین‌المللی، جلب اعتماد جهانی و وفای به عهد آن است. ایران کشوری قدرتمند است که به تنهایی توانسته از خود دفاع کرده و بر سر اصول خود پای فشاری کرده و با عزت با دیگران مذاکره کرده و می‌کند. هیچ گاه دولت آمریکا به این اندازه در صحنه جهانی منزوی نبوده است. این ثمره دیپلماسی موفق جمهوری اسلامی ایران است و به این مسیر ادامه خواهد داد.

وزیر امور خارجه امریکا مدعی شد استراتژی جدید امریکا علیه ایران را به اطلاع محمدجواد ظریف در حاشیه اجلاس مجمع سازمان ملل متحد رسانده بود ولی ایران این دیدار را تکذیب کرد. چه رایزنی‌های میان طرفین صورت گرفته بود؟ آیا امریکایی‌ها از استراتژی‌شان در نشست وزرای امور خارجه ۱+۵ سخنی گفته بودند؟ واکنش ایران چه بود؟

هیج دیدار دوجانبه‌ای بین وزرای امور خارجه دو کشور صورت نگرفته است. تنها جلسه مشترک ۱+۵ بود که طرفین مواضع خود را بیان کردند. در آن جلسه همه اعضا به جز آمریکا از برجام و ایران دفاع کردند. وزیر امور خارجه آمریکا به جز بیان برخی ادعاهای تکراری که حاصل درماندگی سیاسی و اختلافات درونی دولت آمریکا بود موضوع خاصی طرح نکرد.

گفت‌وگو از:‌ محمدابراهیم ترقی‌نژاد /ايلنا

گزارش خطا