کد خبر: ۶۷۳۵۸
تاریخ انتشار: ۰۳ دی ۱۳۹۶ - ۰۶:۴۷
از زمان تحویل لایحه بودجه 97 توسط رییس جمهوری به مجلس و زمزمه ها مبنی بر افزایش قیمت بنزین تحلیل های متفاوتی صورت گرفته و تحلیلگران بر جنبه های مثبت و منفی این افزایش قیمت تمرکز کرده و استدلال های گوناگونی را ارائه می دهند که در این گزارش به آن می پردازیم.
نواندیش:  از ابتدای پیروزی انقلاب تا کنون ۹ بار قیمت بنزین تغییر کرده است. اولین تغییر در سال ۱۳۵۹ اتفاق افتاد و در صورت افزایش نرخ بنزین دهمین تغییر در سال ۱۳۹۶ رقم خواهد خورد. هر لیتر بنزین در سال ۱۳۵۷ برابر با یک تومان بود اما در سال ۱۳۵۹ قیمت این فراورده نفتی به ۳ تومان افزایش یافت .

به گزارش نواندیش، طولانی ترین دوره عدم تغییر قیمت در سال های دهه شصت اتفاق افتاد. در این دوران قیمت ها تغییری را تجربه نکرد تا اینکه بالاخره پس از پایان جنگ تحمیلی قیمت بنزین به ۵ تومان در هر لیتر رسید. در دهه شصت بنزین به صورت سهمیه ای و از طریق کوپن توزیع می شد.

 بار دیگر در سال ۱۳۸۶ بنزین بار دیگر تجربه ای بسیار مهم را از سر گذراند و با سهمیه بندی و کارتی شدن مصرف بنزین ، روند رو به رشد آن مهار شد.

بخش مهمی از سبد سوختی کشور در حال حاضر به بنزین اختصاص دارد. بنزین به حدی در وادی سیاست سکنی گزیده است که حتی وقتی غرب در صدد فشار بر اقتصاد ایران برآمد نسبت به تحریم فروش بنزین به ایران اقدام کرد.

 قیمت بنزین در سال ۱۳۹۴ تک نرخی شد و قیمت بنزین در این سال با رسیدن به هزار تومان ، تک نرخی شد. پیش از تک نرخی شدن بنزین ، خرید بنزین از طریق کارت سوخت صورت می گرفت اما هر چند کارت سوخت هنوز حذف نشده است، اما با این حال با تک نرخی شدن قیمت ها ، دارندگان خودرو کمتر اقبالی به استفاده از کارت سوخت نشان می دهند.

سوخت گیری اغلب از طریق کارت های موجود در جایگاه های سوخت گیری صورت می گیرد، این در حالی است که طرح هایی مبنی بر تفاوت قیمت سوخت در صورت سوختگیری با کارت جایگاه نسبت به استفاده از کارت سوخت خودرو پیش تر در مجلس مطرح شده بود که نتوانست نظر مساعد نمایندگان را با خود همراه کند.

 دهمین تغییر قیمتی بنزین در چهار دهه اخیر در حالی صورت می گیرد که همچنان معضل مصرف بالای بنزین، توسعه نیافتگی ناوگان حمل و نقل عمومی و آلایندگی بالای خودروهای پرمصرف ایرانی پابرجاست.

باید ها و نباید های افزایش قیمت بنزین

از زمان تحویل لایحه بودجه 97 توسط رییس جمهوری به مجلس و زمزمه ها مبنی بر افزایش قیمت بنزین تحلیل های متفاوتی صورت گرفته و تحلیلگران بر جنبه های مثبت و منفی این افزایش قیمت تمرکز کرده و استدلال های گوناگونی را ارائه می دهند.

 قیمت بنزین در ایران بسیار پایین تر از متوسط جهانی آن بوده و بسیاری از موافقان این افزایش قیمت اعتقاد دارند که باید در راستای واقعی سازی قیمت گام برداشته و به سطح متوسط جهانی برسیم، علاوه بر آن افزایش قیمت بنزین می تواند در کاهش آلودگی هوا و همچنین حفظ منابع ملی اثر گذار باشد. 

این گروه معمولا کشور ترکیه و حتی آلمان را مثال زده و به بالا بودن قیمت بنزین در این کشور ها توجه می کنند، اما منتقدان افزایش قیمت بنزین در مقابل در مقام پاسخگویی برآمده و دلایلی را مطرح می سازند که اتفاقا چندان نیز بیراه نیست. بسیاری معتقدند که صحبت از نزدیک نمودن قیمت بنزین در ایران به متوسط جهانی زمانی معنی و مفهوم پیدا می کند که قیمت خودرو در ایران نیز همسو با میانگین جهانی باشد.

به عنوان مثال معقول نیست که فردی خودرویی را که قیمت واقعی آن 5 میلیون تومان است را به قیمت 20 میلیون بخرد و مجبور به زدن بنزین لیتری 1500 تومان باشد در صورتی که آزادسازی قیمت خودرو صورت بگیرد افزایش قیمت بنزین معقول خواهد بود.

علاوه بر این با توجه به نبود زیر ساخت های لازم در عرصه هایی مثل حمل و نقل عمومی و آثار تورمی این اقدام در شرایط رکود فعلی و پایین بودن درآمد های می تواند آثار اقتصادی سویی بر کشور داشته باشد.


اما قیمت بنزین در ایران با سایر کشورهای جهان چه تفاوتی دارد؟

سایت گلوبال پترول پرایس نیز که نرخ بنزین در کشورهای جهان را منتشر می‌کند، قیمت واقعی بنزین را در حال حاضر ۵۲ سنت یعنی نزدیک به ۲۲۰۰ تومان در هر لیتر اعلام می‌کند.

بر‌اساس آخرین به‌روز‌رسانی سایت گلوبال پترول پرایسمتوسط قیمت خرده‌فروشی بنزین در جهان حدود ۱/ ۱ دلار(۴۶۰۰ تومان) در لیتر است. این سایت اعلام می‌کند قیمت خرده‌فروشی بنزین بین کشورهای جهان تفاوت‌های فاحشی با هم دارد. به‌طور مثال در حالی هر لیتر بنزین در ونزوئلا حدود یک سنت(۴۲ تومان) به فروش می‌رسد که مردم هنگ‌کنگ برای خرید هر لیتر از این سوخت بیش از ۲ دلار(۸۵۰۰ تومان) پرداخت می‌کنند.

 قاعده کلی را این می‌داند که در کشورهای ثروتمند و توسعه‌یافته بنزین گران و در کشورهای فقیر و توسعه نیافته، این سوخت ارزان است. تفاوت قیمت خرده‌فروشی کشورهای مختلف به سیاست‌های یارانه‌ای و مالیاتی کشورها باز می‌گردد. در واقع همه کشورها به قیمت‌های یکسان بنزین در بازارهای جهانی دسترسی دارند اما بعد از آن تصمیم ‌می‎گیرند که با لحاظ کردن یارانه آن را ارزان‌تر یا با اخذ مالیات آن را گران‌تر به دست مصرف‌کننده نهایی برسانند.

دنبال کردن سیاست‌های یارانه‌ای در ایران موجب شده که بعد از ونزوئلا و عربستان ارزان‌ترین بنزین دنیا در کشور توزیع ‌شود. ایران با نرخ ۱۰۰۰ تومان معادل ۸/ ۲۳ سنت برای بنزین معمولی و نرخ ۱۲۰۰ تومان معادل ۲۸ سنت برای بنزین سوپر سومین بنزین ارزان دنیا را در داخل کشور توزیع می‌کند.این در حالی است که بنزین ارزان و دیگر سیاست‌های پوپولیستی موجب شده ونزوئلا در باتلاقی از مشکلات اقتصادی گرفتار شود و در آستانه فروپاشی اقتصادی قرارگیرد.

 عربستان نیز اعلام کرده از ابتدای سال ۲۰۱۸ نرخ بنزین را ۸۰درصد افزایش خواهد داد و به لیتری ۱۸۰۰تومان خواهد رساند. از این رو ایران در کمتر از دو هفته دیگر بعد از ونزوئلا، کشوری که در آستانه فروپاشی اقتصادی قرار دارد، در رتبه دوم دارنده ارزان‌ترین بنزین دنیا قرار خواهد گرفت.

به هر حال افزایش قیمت بنزین مزایا و معایب خاص خودش را دارد و باید آن را در چارچوب شرایط اقتصادی فعلی ایران بررسی نمود. اقتصادی که نه تنها در قیمت بنزین بلکه نیاز به تغییرات اساسی در تمامی ارکان خود را حس می کند. 

نظر شما
* کد کپچا:
captcha

دیالوگ فوق العاده آقای همساده با پشه و ایرج طهماسب! (ویدئو)

ژست های عجیب الناز شاکردوست در سفر به بیستون (تصاویر)

عاشقانه سوسانو جومونگ با دخترش (تصاویر)

تصاویر دیدنی از تیپ و استایل نوروزی پریناز ایزدیار

جشن زیبای نوروز در آتشکده بهرام (تصاویر)

مراسم تشییع مرحومه زهرا شجاعی با حضور خاتمی (تصاویر)

پست آبی رنگ در پیج پرسپولیس! (عکس)

تیپ و استایل متفاوت الناز حبیبی و بهرام افشاری (عکس)

تبریز سفیدپوش شد (عکس)

زیبایی های قشم، بزرگترین جزیره ایران (تصاویر)

عکس خانوادگی وایرال شده وریا غفوری که به تازگی منتشر شده / همه درباره زیبایی این خانواده حرف می زنند (+عکس)

تصویری بی نظیر از رنگین کمان در میدان نقش جهان اصفهان (ویدئو)

تصویری متفاوت از نازنین بیاتی (عکس)

هادی چوپان در کنار مجسمه خودش و گرگ (تصاویر)

تغییر چهره ایرنه پاپاس، بازیگر هند جگرخوار در ۹۳ سالگی (تصاویر)

2 عکس جدید از تیپ و ژست دیدنی «سوسانو» در یک روستای زیبا در فرانسه

عکس / اتاق فرمان اتمی شوروی را ببینید

ماجرای سفر شاه به قم و ملاقات ۴۵دقیقه‌ای با آیت‌الله بروجردی (عکس)

تصاویر / تغییر تیپ و چهره سارا و نیکای سریال پایتخت بعد 10 سال

فیگور عضلات شکم هادی چوپان و رقیب آمریکایی او؛ کدایک بهتر است!؟ (عکس)

تصویری دیدنی از آنتونیو کوئین در اصفهان (عکس)

تغییر چهره جالب طناز طباطبایی در طی ۱۵ سال! (تصاویر)

استقبال پر شور از هادی چوپان در شیراز (تصاویر)

تصاویر دیدنی و وایرال شده از دونگ یی (هان هیو جو)

استوری سحر دولتشاهی از سریال افعی

هانیه توسلی با چهره بدون آرایش آفتابی شد (عکس)

کف و سوت برای معین و هایده در برنامه زنده شبکه سه با حاضران دستچین شده در استودیو! (ویدئو)

کنایه ستاره پرسپولیس به عدم دعوتش به تیم ملی + تصویر

سلفی هادی چوپان با کلاه قشقایی پس از قهرمانی در آرنولدکلاسیک (ویدئو)

این کلیپ «آقای همساده» با ماجرای کاظم صدیقی «وایرال» شد (ویدئو)

ژست علی دایی در کنار همسرش و خانم بازیگر (عکس)

نظر جالب عادل فردوسی پور درباره عملکرد نکونام در استقلال (ویدئو)

درج نام «خلیج فارس» در تصویر اکانت رسمی ناسا از زمین (عکس)

آرایش و پوشش متفاوت بهنوش طباطبایی! (عکس)

پوشش محسن افشانی بازیگر جنجالی و همسرش در افطاری ابراهیم رئیسی! (تصاویر)

اجرای زیبای داوود کیم (جای) خواننده کی پاپ کره ای در شبکه سه (ویدئو)

سعدالله امیر شقاقی مافیای شرط بندی، در ترکیه بازداشت شد + ویدئو

دیدار «عباس قادری» با ابراهیم رئیسی ! (عکس)

کیم جای (داوود کیم) خواننده موسیقی کی پاپ کره‌ جنوبی در برنامه محفل درخواست تسبیح کرد (+عکس و ویدئو)

استایل زیبا، ساده و خیره کننده «بهنوش طباطبایی» / عکس

بهاره افشاری و تغییر چهره‌اش ۱۸ سال پس از «او یک فرشته بود» (عکس)

آتش گرفتن یک پراید با نارنجک در چهارشنبه سوری پرند (ویدئو)

همسر و پسر نجم الدین شریعتی (عکس)

چهارشنبه سوری دیشب تهران از داخل هواپیما (ویدئو)

باشگاه پرسپولیس در آستانه دربی اینگونه پیام انگیزشی داد (تصویر)

تصاویر چهارشنبه سوری از برج میلاد: تهران شهر جنگ زده شد! (ویدئو)

انفجار مهیب در شب چهارشنبه سوری در استان خوزستان ! (ویدئو)

مجادله «خورشید خانم» مو طلایی با رضا رشیدپور بر سر جریمه ۳ میلیونی حجاب (+تصویر)

«یاسمین مقبلی» به زمین برگشت (ویدئو)

تجمع بازنشستگان در اعتراض به حقوق های زیر خط فقر + عکس

محمدرضا گلزار در جمع ملی‌پوشان ایران + عکس

رهبر انقلاب به فرماندهان کل ارتش و سپاه مدال داد (+عکس)

سرمربی پرتغالی سپاهان و همسر جوان و بازیگرش، شیدا مقصودلو در کنسرت علیرضا قربانی (ویدئو)

فیلم وایرال شده از حسین یکتا در شبکه افق در شب قبل انتخابات: هر کی نمی خواد رای بده بره ! (ویدئو)

حوادث چهارشنبه آخر سال: لحظه افتادن بمب دست ساز از دستان یک نوجوان (ویدئو)

استایل شیک و ورزشی مریم معصومی در ۳۶سالگی (عکس)

حفظ کرامت شهروندان به سبک دولت انقلابی: آقای رئیسی این عکس را دیده اید!؟ (تصویر)

حضور سحرگاهی رهبری در شهر ری (+ عکس)

عاشقانه اوسمار، سرمربی پرسپولیس با همسرش (عکس)

عاشقانه شهاب حسینی و همسر جدیدش در یک اکران خصوصی (تصاویر)

مجری زن صداوسیما آرزو کرد همه چیز به دوران قبل از رییسی بازگردد! / جبران مافات ژیلا صادقی با حمله به حسن روحانی! (ویدئو)

واکنش طنزآمیز عبدالکریم حسن به مردود شدن گلش در دیدار پرسپولیس - فولاد + تصویر

پیام سیدحسین حسینی به هواداران استقلال (اینستاپست)

استایل شیک و خاص بهاره افشاری در مراسم بزرگداشت علی نصیریان (عکس)

رونمایی بهنوش طباطبایی از مجسمه‌ زیبای خودش ! (عکس)

سخنان قدیمی سخنگوی دولت درباره قیمت ها وایرال شد! (ویدئو)

دختر ترامپ، بیل گیتس، ریانا و زاکربرگ در عروسی پسر ثروتمندترین مرد آسیا (+عکس)

واکنش باشگاه پرسپولیس به هت تریک اوسمار ویرا + عکس

آخرین حضور حسن روحانی در اجلاس خبرگان رهبری (عکس)

اولین جلسه دادگاه تتلو برگزار شد (تصاویر)

واکنش انتقادی محسن چاوشی به سیل در جنوب بلوچستان (تصویر)

واکنش محسنی اژه‌ای به حکمی درباره «شروین حاجی پور» (ویدیو)

تصاویری تازه از پسر رهبر انقلاب و لاریجانی در یک مراسم

واکنش تحریک‌آمیز مهدی طارمی پس از پیروزی عجیب پورتو برابر بنفیکا + عکس

اقامه نماز بر پیکر آیت الله امامی کاشانی توسط رهبر انقلاب (عکس)

پرطرفدارترین