برند ایران، برند ظرفیت‌های ناشناخته / محمدرضا رستمی

در دنیای امروز آنچه برتری و مزیت رقابتی را برای کشورها می‌آفریند، عرضه ارزش‌هایی ملموس و کاربردی به مخاطبان است. بازار جهانی امروزه شاهد ظهور و حضور کشورهایی است که منابع و فرصت‌های خود را در قالب ارزش افزوده‌ای ایده‌آل، باثبات و سودآور به بازار جهانی عرضه می‌کنند تا در رقابت با رقبای خود الگویی شفاف و ساده را برای جذب سرمایه‌های بین‌المللی و توسعه آنها در بستر کشور خود عرضه کنند.

نزدیک به یک دهه از تغییر الگوی رقابت نرم در عرصه جهانی می‌گذرد. اتکا به منابع و پتانسیل‌های ارگانیک به‌عنوان اهرم‌ها و مزیت رقابتی کشورها برای جذب سرمایه‌های بین‌المللی شکل دیگری به خود گرفته است. کشورهایی که زمانی نیازی مستقیم به تأمین‌کنندگان منابع خام و اولیه داشتند، امروزه با تولیداتی حیاتی و اساسی برای سایر کشورها همراه با ارزش‌افزوده بالا وارد عرصه مناسبات جهانی شده‌اند و از این امر به‌عنوان برگ برنده قدرت نرم خود در عرصه جهانی استفاده می‌کنند.

آنچه امروز در دنیای رقابتی جذب و توسعه سرمایه برای کشورها مشاهده می‌شود، تغییر خواسته‌ها و مطلوبات مخاطبان در قالب خرد، متوسط و کلان و همچنین جابه‌جایی منافع و نیازهای تأمین‌کنندگان در بازارهای جهانی است. شکل‌گیری الگوهای اقتصادی و توسعه‌ای نوین، توسعه حوزه فناوری اطلاعات به‌عنوان عنصری کلیدی در عرصه تجارت جهانی، تغییر ساختار مبادلات جهانی به اقتصاد خدمات‌محور و ظهور حوزه‌های پررونقی مانند گردشگری بسترهای جدیدی را برای صاحبان سرمایه و کارگزاران کلان حوزه اقتصادی به وجود آورده است که با ساختار پیشین خود تفاوت‌های ملموسی دارد.

کشور ما به‌عنوان یک تأمین‌کننده در عرصه بین‌الملل و به‌عنوان یک برند شناخته‌شده کلاسیک، جایگاه ویژه‌ای در این بخش از اقتصاد جهانی را در اختیار دارد اما تغییرات به‌وجودآمده در مناسبات جهانی، شکل‌گیری الگوهای جدید اقتصادی و توسعه‌ای و تحولات به‌وجودآمده در ساختار جمعیتی و اقتصادی ایران، الزام ایجاد یک برند ملی جدید را برای ورود به بازارهای رقابتی نوین بیش‌ازپیش برای ما حائز اهمیت می‌کند.

ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های ارگانیک موجود در کشور نیازمند بازآفرینی و تبدیل‌شدن به شاخص‌هایی استراتژیک هستند تا بتوان با تکیه بر این شاخص‌ها، هویت رقابتی کشور در عرصه مناسبات نوین تجاری-اقتصادی جهانی را بازتعریف کرد. حضور در عرصه گردشگری به‌عنوان حوزه خدماتی با گردش مالی چشمگیر و سهم اندک ایران از این بازار به دلیل نبود برند گردشگری مشخص برای گروه‌های ذی‌نفع در این حوزه، اعم از سرمایه‌گذاران بین‌المللی، گردشگران و شهروندان ایرانی، نبود برند تجاری-اقتصادی ملموس برای بازار رقابتی نوین در عرصه جهانی در جهت معرفی و بازنشر ظرفیت‌ها و بسترهای فعالیت صاحبان سرمایه بین‌المللی، نداشتن برندی مشخص در عرصه علمی- آموزشی برای جذب نخبگان خارجی و حفظ سرمایه‌های انسانی ملی و همچنین هدایت سرمایه‌های مالی در بازارهای جهانی برای رشد اقتصاد دانش‌بنیان و اقتصاد علمی است که نمونه‌هایی از نقطه‌ضعف‌های کلیدی کشور در راستای ورود به بازارهای جهانی و جذب منابع به‌عنوان قدم‌های اولیه در رشد و شکوفایی هرچه‌بیشتر بازارهای اقتصادی ایران است.

نداشتن تصویری مشخص از بسترهای ارزش‌آفرین کشور به دلیل ضعف برند ملی در عرصه‌های مختلف، تصویری شفاف از موقعیت‌های توسعه‌ای در ایران را در اختیار مخاطب جهانی قرار نمی‌دهد و همین امر در کنار تصویر کلاسیک از برند ملی ایران به‌عنوان یک کشور صرفا تأمین‌کننده مواد اولیه، امکان ورود به بازارهای نوین جهانی و برگ برنده کشور در حوزه دیپلماسی اقتصادی و تقویت قدرت نرم ملی را از ما سلب می‌کند. در راستای ایجاد و تقویت مزیت رقابتی برای کشور و همچنین عرضه آن به مخاطبان جهانی برای جذب حداکثری منابع با وجود رقبای سرسخت منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، نیاز به تصویری نوین از ظرفیت‌ها و ارزش‌های ملموس کشور داریم تا با منشوری از برند ملی مشخص و مرتبط با توانمندی‌ها و پتانسیل‌های کشور، دیپلماسی اقتصادی خود در عرصه جهانی را تقویت و حمایت کنیم.

گزارش خطا