ماجرای ترور 2 مستشار آمریکایی در ایران

روز چهارشنبه ۳۱ اردیبهشت ۱۳۵۴، دو مستشار نظامی امریکایی در تهران توسط تیم عملیاتی سازمان مجاهدین خلق ترور شدند.

«تاریخ ایرانی» نوشت: ساعت ۶:۴۰ دقیقه صبح تیم عملیاتی مجاهدین خلق به فرماندهی وحید افراخته، در حوالی قیطریه، اتومبیل حاوی دو مستشار نظامی نیروی هوایی امریکا به نام «سرهنگ شفر» و «سرهنگ ترنر» را محاصره کردند. طبق تحلیل امریکاییان تاکتیک این ترور مختص مجاهدین خلق و از مؤثر‌ترین شیوه‌ها بود.

همزمان با کوبیده شدن سپر یک وانت‌بار به اتومبیل مورد نظر از عقب، بلافاصله اتومبیل دیگری راه را از جلو سد می‌کرد. ضربه نخستین، سرنشینان و راننده اتومبیل هدف را دچار شوک و غافلگیری آنی می‌کرد و بی‌آنکه فرصت تفکر و واکنش داشته باشند، اتومبیل دیگری راه را می‌بست. در این عملیات، سه نفر از عوامل ترور پیاده شدند، به راننده ایرانی مستشاران دستور دادند که در کف اتومبیل بخوابد و سپس دو مستشار را به گلوله بستند.

عوامل عملیات فوق عبارت بودند از:

وحید افراخته، مسوول عملیات و تسلیم کننده راننده مستشاران؛

سیدمحسن سید‌خاموشی، ‌راننده وانت و عامل ترور (شلیک) از سمت راست اتومبیل؛

محمد‌ طاهر رحیمی، عامل ترور (شلیک) از سمت چپ اتومبیل؛

محسن بطحایی، مسوول راه‌بندان؛

منیژه اشرف‌زاده کرمانی، علامت دهنده عملیات و مسوول مراقبت از صحنه.

سازمان مجاهدین خلق در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: همزمان با بازگشت شاه جنایتکار از مسافرت توطئه‌آمیزش به امریکا، حکم اعدام انقلابی دو تن از مستشاران تجاوزکار امریکایی در ایران، «سرهنگ شفر» و «سرهنگ ترنر»، توسط یک واحد از رزمندگان سازمان اجرا گردید.

به نوشته نشریه «پیام مجاهد» در اردیبهشت ماه ۱۳۵۴: «اندکی پس از اجرای موفق این عملیات، زن نا‌شناسی به عنوان «سخنگوی سازمان مجاهدین خلق ایران» به دفتر خبرگزاری «آسوشیتدپرس» در تهران، ‌تلفن و اعلام کرد که اعدام دو نفر مستشار مزبور، جوابی است به قتل ۹ نفر از زندانیان سیاسی توسط نیروهای پلیس در ماه قبل.»

عملیات ترور مستشاران که انعکاس وسیعی در داخل و خارج از ایران داشت، موجب افزایش تحرک و فعالیت فوق‌العاده ساواک و سایر نیروهای امنیتی و پلیس رژیم شاه شد. آن‌ها تلاش می‌کردند تا از تکرار اینگونه اقدامات و تهدید امنیت مقامات و اتباع امریکایی مقیم ایران جلوگیری شود. نکته مهم و بی‌سابقه در این عملیات، دستیابی سازمان به کیف‌های دستی دو مستشار مزبور بود که اسناد و مدارک بسیار با ارزشی در آن‌ها قرار داشت. بعد‌ها وحید افراخته پس از دستگیری در بازجویی اعتراف کرد که اسناد و مدارک مزبور برای تحویل به دولت شوروی و جلب پشتیبانی آن دولت، به خارج از کشور ارسال شده است.

مسوولان ساواک بعد‌ها در بولتن ویژه به شماره ۲۸۳۸/ ک به تاریخ ۱۳۵۴/۶/۳ مربوط به کمیته مشترک ضد خرابکاری با عنوان «درباره اعترافات وحید افراخته در زمینه تبادل اطلاعات با سفارتخانه‌های شوروی در خارج از کشور» که‌‌‌ همان زمان به اطلاع شاه و نصیری رییس ساواک رسید، نوشتند: «پیرو گزارشات قبلی در زمینه اعترافات وحید افراخته (فرمانده تیم سیاسی ـ نظامی گروه به اصطلاح مجاهدین خلق که در کلیه برنامه‌های ترور گروه مذکور شرکت داشته است) به استحضار می‌رساند، متهم موصوف در ادامه بازجویی‌های معموله اعتراف نموده که پس از ترور دو نفر سرهنگ امریکایی، کیف دستی‌های آن‌ها را برداشته و به جای آن کیف دیگری که محتوای مواد منفجره بود در اتومبیل گذاشته است تا پس از رسیدن ماموران در محل حادثه و باز کردن آن، کیف مذکور منفجر و تلفات دیگری به ماموران وارد آید. وی افزوده پس از بررسی و ترجمه اوراق و نوشتجات داخل کیف‌های دو سرهنگ موصوف (این مدارک به وسیله حسن حسنان ترجمه شده است) اعضای گروه متوجه می‌شوند که اطلاعات ذی‌قیمتی در مورد تأسیسات مستشاری «آرمیش مگ» در ایران، نحوه خرید هواپیماهای فانتوم از امریکا، نحوه پرداخت پول و سررسید آن‌ها، پایگاه‌هایی که هواپیماهای فانتوم در آن مستقر می‌باشند، تعداد هواپیماهای تحویلی به ایران در هر نوبت، توضیحاتی راجع به پایگاه‌های نظامی مستشاران در ایران، مطالبی درباره مشخصات باند فرودگاه‌ها و قابلیت استفاده از آن‌ها، اطلاعاتی در مورد خطوط ارتباطی تله کمونیکاسیون و محل پایگاه‌های جاسوسی، تعدادی نقشه با علایم رمز روی آن مشخص شده، مشخصات تعدادی از مقامات ایرانی که با امریکایی‌ها در تماس هستند، گزارش‌هایی در مورد مسافرت معاون «شلزینگر» به تهران و شهرستان‌ها، قبوض خرید اسلحه از امریکا، کروکی منزل یکی از مستشاران نظامی امریکا در تهران و تعدادی عکس‌های خانوادگی و مدارک شخصی در کیف‌های مورد بحث وجود دارد که پس از تفکیک، ‌مدارک شخصی سرهنگان موصوف به وسیله دو نفر از اعضای گروه با اضافه نمودن چند جزوه و نشریه گروه به اصطلاح مجاهدین به پشت بام ساختمان خبرگزاری فرانسه در تهران انداخته شد و مراتب نیز تلفنی به کارمندان خبرگزاری مذکور اعلام گردید تا آن‌ها را به خانواده افسران نامبرده تحویل نمایند (مدارک مکشوفه در پشت‌بام خبرگزاری فرانسه در تهران به وسیله ماموران ساواک جمع‌آوری و به موقع با کسب اجازه به مقامات امریکایی تحویل شده است.)

وحید افراخته اضافه نموده، چون گروه به اصطلاح مجاهدین خلق، قدرت استفاده از اطلاعات به دست آمده را نداشته لذا اعضای کادر رهبری گروه تصمیم گرفته‌اند که این اطلاعات را از طریق اعضای گروه در خارج از کشور در اختیار سفرای کشور اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در کشورهای فرانسه یا انگلستان قرار داده و در قبال آن تقاضا نمایند تا از کمک‌های شوروی در مورد دریافت سلاح، مهمات، فرستنده رادیویی به منظور اجرای تبلیغات و همچنین تبادل و همکاری اطلاعاتی با یکدیگر، ادامه تماس و عدم تبلیغ بر علیه یکدیگر و سایر کمک‌های احتمالی برخوردار شوند.

متهم موصوف افزوده که به احتمال قوی مدارک مورد بحث می‌بایستی جهت انجام اقدامات بعدی توسط بهرام آرام (یکی از اعضاء کادر رهبری و متواری گروه) برای علیرضا سپاسی آشتیانی (از اعضای فعال و متواری گروه) که با نام مستعار «انسانی» در خارج از کشور فعالیت دارد ارسال شده باشد و وی از سایر تصمیمات و اقدامات بعدی اعضای گروه، در این زمینه اطلاعی ندارد.»

پس از آنکه این بولتن به دست رییس ساواک رسید، نعمت‌الله نصیری در حاشیه صفحه دوم آن نوشت: «پیش از این اوامر مبارک شاهانه شرف صدور یافت که برای ارتش فرستاده شود و از مستشاری سؤال شود که چرا این مدارک به این ترتیب از بایگانی خارج می‌شود که مورد دستبرد قرار گرفته و در نتیجه در اختیار دولت شوروی قرار گیرد.»

ضمناً نصیری دو پاراگراف آخر بولتن را با خط‌کشی جدا نموده که در نامه برای ارتش به جای آن چنین نوشته است: «و این مدارک به خارج از کشور ارسال شود تا در پاریس یا لندن در اختیار سفیر شوروی گذارده شود.»

در انتهای سند نیز نصیری دستوراتی به شرح ذیل برای تکمیل گزارش داده است:

۱- اطلاعات بیشتر در مورد این مدارک.

۲- نقشه ایران بوده یا نقشه دیگری بوده.

۳- اطلاعات دقیق‌تر از برگ سند.