انزواي اسرائيل

دستاورد خارجي دولت تدبير و اميد

سعيد آقاعليخاني*

کميته آيپک (قدرتمندترين لابي يهوديان در واشنگتن) با اعمال تحريم هاي جديد عليه ايران در زمان انجام مذاکرات کشورهاي 1+5 با تهران مخالفت کرد.

اين خبر که از منظر تحليلگران به عنوان پيروزي بزرگ ديپلماسي دولت روحاني تلقي مي شود از آن نظر حايز اهميت است که پيش از اين نفوذ آيپک بر محافل تصميم گيري و تصميم سازي ايالات متحده به عنوان جدي ترين چالش در مسير لغو تدريجي تحريم ها و حصول نتايج عيني در مذاکرات ايران و 1+5 تلقي مي شد. اينکه چرا يهوديان قدرتمند و ذينفوذ نيز به اين نتيجه رسيده اند که ديگر نمي توان مانعي جدي بر سر راه تداوم تحريم ها و تلاش ايران براي ايفاي نقش موثر در جامعه جهاني شد، البته بيش از آنکه گزينه اختياري آنان باشد گریزاز تنگنايي است که ديپلماسي دولت تدبير و اميد، موفق به فعال کردن آن شده است، آن هم در شرايطي که فشارهاي داخلي عليه اين رويکرد از آنچنان استمراري برخوردار است که افق هاي دشوار آتي را به جد به مخاطره انداخته است. همنوايي با متدهاي متعارف مذاکره در عين پافشاري بر خطوط قرمزي که ثمره عيني آن قبول حق غني سازي بوده است، در وهله اول به منزله اثبات «جامعه پذيري ايران» در نظام بين الملل است، منطقي که در چند سال گذشته به دليل پاره اي بي توجهي ها زمينه را براي ترکتازي رژيم صهيونيستي در معرفي ايران به عنوان رژيمي که سر تمکين به معيارهاي جهاني را ندارد، فراهم کرده بود. اينک اما ورق برگشته است.

با برآمدن دولت دکتر روحاني و اتخاذ راهبردي فارغ از هيجان و مبتني بر منطق، ايران موفق به اخذ مهر تاييد برحق غني سازي شده است، حقي که ايالات متحده هنوز براي متحدين راهبردي خود نظير کره جنوبي به رسميت نشناخته است.

اين موفقيت در کنار اثبات ماهيت مسالمت آميز فعاليت هاي هسته اي کشورمان که از طريق تمکين به آنچه «راستي آزمايي» خوانده مي شود هرچند ممکن است براي برخي از منتقدان داخلي چندان خوشايند نباشد اما بديهي ترين پيامد خارجي آن انزوايي است که چنان سايه سنگين خود را بر رژيم صهيونيستي انداخته است که «آوراهام بن زوي»، طي يادداشتي در روزنامه اسرائيل تودي، جان کري را متهم مي کند که به تقليد افراطي تري از کيسينجر در تهديد مستقيم اسرائيل روي آورده است زيرا به زعم وي اگرچه کيسينجر در جريان منازعه اين رژيم با مصر بر سر صحراي سينا، در خفا اسرائيل را تهديد به انزوا مي کرد اما کري پا را از اين فراتر نهاده است و نه تنها اين تهديد را به شکل علني مطرح مي کند بلکه از طريق هماهنگي با طرف هاي اروپايي قصد عملي کردن آن را نيز دارد.

اگرچه ممکن است برخي تحليلگران داخلي اينگونه نگراني ها را نوعي نمايش تلقي کنند اما عيار اين نگراني آنگاه مشخص مي شود که بدانيم «پير لاپيد» وزير دارايي اسرائيل در تازه ترين اظهارات خود پيش بيني کرده است که اگر راه حل دو کشور مستقل اسرائيلي و فلسطيني ها به نتيجه نرسد، اين اقدام به ضرر همه اسرائيلي ها تمام خواهدشد زيرا اقتصاد اسرائيل به صادرات فناوري و محصولات کشاورزي به اروپا و سرمايه گذاري در صنايع پيشرفته وابسته است.

يادآوري وابستگي اسرائيل به اروپا از آن رو است که اخيراً روزنامه اسرائيلي هاآرتص گزارش داده است که بزرگترين شرکت مديريت صندوق بازنشستگي هلند تصميم گرفته سرمايه هاي خود را از 5 بانک بزرگ اسرائيل خارج کند چرا که اين بانک ها شعباتي در کرانه باختري دارند يا به نوعي در تامين مالي ساخت و ساز شهرک هاي يهودي نشين دست دارند. اورشليم پست هم نوشته است که بزرگترين بانک دانمارک تصميم گرفته بانک هاپواليم اسرائيل را به دليل قانوني و اخلاقي مرتبط با عملکرد اين بانک اسرائيلي در شهرک هاي يهودي نشين، تحريم کند. ترديدي نيست که بخش اعظم آنچه امروز دولت عبري را تا بدين حد ضربه پذير کرده است و حريم امن ناشي از بزرگنمايي خطر دشمنان اسرائيل را به زيان سياست هاي توسعه طلبانه اين رژيم از ميان برده است، با منطق اقناعي ايران در مواجهه اي عقلاني با مسائل پيچيده گذشته از جمله پرونده هسته اي، مرتبط است. رويکردي که بي ترديد مراحل دشوارتر آن هنوز شروع نشده است و برخورد منصفانه و به دور از حب و بغض سياسي ضمن آنکه کار را براي دستگاه سياست خارجي آسان تر مي کند به انزواي بيش از پيش دشمنان نظام اسلامي نيز خواهد انجاميد.

*پژوهشگر امور خاورميانه

** منبع: ایران

گزارش خطا