«فخرالحاجیه»؛ فخر زنان ایران

زنده یاد «سکینه ترکمان سهرابی» ملقب به «فخرالحاجیه» را می توان فخر زنان ایران نامید؛ زنی که بیش از یک قرن پیش بنیان خیر و نیکی را بنا نهاد و نه تنها مایه مباهات و فخر زمانه خویش، بلکه مایه افتخار و آبروی زنان این مرز و بوم شد.

به گزارش ایرنا، زنده یاد «فخرالحاجیه» در سال 1249 خورشیدی در کهن دِه آورزمان ملایر دیده به جهان هستی گشود و اصالت خانوادگی، از وی انسانی آگاه نسبت به مسایل اجتماعی ساخت که برای نخستین بار بنای وقف و نیکوکاری توسط شیرزنان ایران زمین را در شهر و زادگاهش ملایر پایه ریزی کرد.

بانو «فخرالحاجیه» در خانواده بزرگ ترکمان سهرابی موقعیت خاصی یافت و به واسطه اداره کردن املاک و مستغلاتی که از پدرش به ارث برده بود و همچنین اصالت خانوادگی و حشر و نشر فراوان در جامعه با اقشار مختلف مردم، به جایگاه بالا و انسانی دانا و آگاه تبدیل شد و وقف این اثر همیشه جاویدان را در ملایر ساری و جاری کرد.

فخرالحاجیه در طول زندگی مشترک با همسرش مرحوم «حسین ترکمان سهرابی» هیچگاه صاحب فرزندی نشد و زمانی که به او پیشنهاد ساخت مواردی همچون مسجد، حسینیه و تکیه را می دهند و از ثواب و پاداش بهشت اش می گویند، وی در جواب می گوید: آرزویم داشتن دختر و پسری بود که از آن محروم شدم و به خاطر ادامه نسل و به جای فرزند، بیمارستانی می سازم به جای پسرم و مدرسه ای به جای دخترم ...

حاصل تصمیم «فخرالحاجیه» و از سرآمد موقوفات وی، احداث بیمارستان فخریه و مدرسه فخریه است که به جرات می توان گفت هیچ شهروند ملایری را نمی توان یافت که از مزایای این 2 اثر بزرگ و ماندگار واقف و خیر بزرگ ملایری بهره نبرده باشد.

امروز در حالی نخستین آیین گرامیداشت بزرگ بانوی خیر عرصه سلامت زنده یاد «فخرالحاجیه» همزمان با ولادت با سعادت حضرت زینب(س) و روز پرستار به همت مجمع خیران سلامت و شبکه بهداشت و درمان این شهرستان برگزار شد که کار نورانی و ماندگار نیکوکاری در این شهر ریشه دوانیده و زنان و دختران این دیار که از نسل فخرالحاجیه اند، حالا ستارگانی درخشان در عرصه وقف و نیکوکاری شده اند و به یاری بیماران نیازمند شتافته اند.

راهی که توسط فخرالحاجیه نورانی شد و پس از آن توسط خیرانی همچون زنده یاد فرخ مظاهری، فاطمه میرزایی، اکرم شایگان، زیبا بیات، قمر جوکار، ژیلا زندوکیلی، حمیرا حاج سیدجوادی، سیما کمالی، مهین فراهانی و دکتر مرضیه موسوی، تا ابد ماندگار شد و این دست شیرزنان با صدای بلند فریاد سر دادند که «فخرالحاجیه آرام بخواب، ما ادامه دهندگان راه تو هستیم».

«فخرالحاجیه» مادر نبود، اما مادرانه زیست و پس از نصب تندیس مادر در میدان فخریه این شهر، نامش را برای همیشه جاودانه ساخت.

به گفته دکتر عباس آذرهمایون رییس مجمع خیران سلامت ملایر، در هر کوی و برزن این شهرستان نام خیران، واقفان و نیکوکاران می درخشد، نیکوکارانی که در سطح کشور شهره اند و گواه آن بانوی خیّر فخرالحاجیه است.

وی که بانی برگزاری نخستین آیین گرامیداشت خیر بزرگ ملایری «فخرالحاجیه» است، هدف از برگزاری این آیین را زنده نگه داشتن یاد و خاطره بانوی بزرگ عرصه وقف و نیکوکاری فخرالحاجیه، الگو قرار دادن وی در تمامی عرصه ها و آشنایی بیشتر مردم با دیگر خیران شهر و روند فعالیت مجمع خیران سلامت عنوان کرد.

رییس دانشگاه علوم پزشکی همدان نیز با پیشتاز دانستن ملایر در عرصه خیران سلامت در سطح کشور مهر تاییدی بر این توانمندی زد و بار دیگر به این پیشگامی ملایر در عرصه سلامت با وجود خیران و واقفان بزرگش افتخار کرد.

حبیب الله موسوی بهار گفت: برای اینکه این رسم زنده بماند، باید نام خیران بزرگ را در هر برهه ای از زمان زنده نگه داریم و نگذاریم این رسم نیکو کمرنگ شود.

به گفته دکتر موسوی بهار اگر امروز در حوزه سلامت و بهداشت و درمان سرآمد هستیم، بخش عمده ای از آن به خاطر حضور جدی خیران عرصه سلامت است.

وی ادامه داد: به همین دلیل است که امروزه دستگیری از بیماران نیازمند در جامعه پررنگ تر از گذشته شده است و کمک به همنوع به عنوان یکی از شاخصه های رشد و تعالی ما به شمار می رود.

اسفندیار سهرابی یکی از نوادگان زنده یاد «فخرالحاجیه» نیز به بیان خاطراتی از این بانوی بزرگوار پرداخت و برگزاری این آیین را برای زنده نگه داشتن یاد خیران بزرگ امری بجا و شایسته دانست و افزود: کلمه خیَر یک واژه نیست، بلکه یک ادبیات است.

وی به اوقاف و امور خیریه شهرستان پیشنهاد کرد: از محل درآمد موقوفات زمینی را برای نصب تمثال و زندگینامه خیران و واقفان ملایری در اختیار قرار دهد تا این رسم نیک همواره جاودانه بماند، چراکه مردم ملایر این استعداد را دارند که تندیس آنها همواره بالاتر برود.

سهرابی با اشاره به یکی از تاکیدات بانو فخرالحاجیه که می گفت اگر دولت می خواهد هدایایی بدهد، باید در جمع مردم باشد تا آنها نیز به امر خیر و نیک تشویق شوند، بر لزوم ترویج و ماندگاری کار خیر بویژه در عرصه سلامت تاکید کرد.

وی با اشاره به شِنِل معروف فخرالحاجیه که هم اکنون در موزه نگهداری می شود، بیان کرد: بانو فخرالحاجیه زمانی که بیمارستان فخریه را احداث کرد، لباس پرستاری می پوشید و گاهی اوقات به بیماران خدمت می کرد که این نشان از تقدس لباس پرستاران و خدمت به بیماران در هر جایگاهی دارد.

این آیین مملو بود از حضور بانوان خیر و نیکوکار عرصه سلامت که برای کمک به بیماران از هیچ چیزی دریع نکرده و در این امر خیر از یکدیگری پیشی می گیرند؛ خیرانی که با اهدای مال، جان و پرداخت مبلغی ماهیانه برای کمک به عرصه سلامت و بیماران نیازمند همواره پیشگام هستند.

حضور هنرمند مطرح کشوری «اقبال واحدی» با اجرای گرم و پروشورش، دیگر هنرمند طنزپرداز و لُر زبان کشور «افشین چگینی»، نمایندگان مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی، فرماندار ویژه و امام جمعه ملایر، مسئولان دستگاه های اجرایی، اجرای حرکت های نمایشی دانش آموزان دختر مدرسه شبانه روزی حاج رهبر و اجرای هنرمندانه مجری مراسم از دیگر بخش های جالب توجه این آیین بود که بزرگی و شکوه خیران و نیکوکاران را بازگو می کرد.

به گزارش ایرنا، هم اکنون آرامگاه «فخرالحاجیه» و همسرش بنا بر وصیتی که داشتند، در ضلع جنوب غربی بیمارستان فخریه است که به دلیل تعریض خیابان، در گذر پیاده رو واقع شده است که به تازگی به درخواست خانواده وی و مسئولان این شهر و با همت شهرداری و شورای اسلامی شهر ملایر در نقطه ای دیگر از شهر آرامگاهی در خور شان و جایگاه والای این بانوی خیر و واقف ملایری در حال احداث است.

زنده یاد «بانو فخرالحاجیه» در نهایت در سن 72 سالگی در 29 شهریور 1323 خورشیدی رخت از جهان بربست و شعر زیر بر مزار وی نقش بسته است:

«ز شهریور گذشت بیست و نه روز، کزین دار المحن برچیده مسند»

گزارش از: معصومه موسوی

خبرهای مرتبط