کد خبر: ۹۱۴۴۴
تاریخ انتشار: ۰۲ ارديبهشت ۱۳۹۸ - ۰۷:۰۰
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی چگونه شکل گرفت؟
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی چگونه شکل گرفت؟

روزنامه شرق نوشت: «انقلاب اسلامی که به پیروزی رسید، امام خمینی (ره) از بیم کودتای نظامی ارتش به اعضای دولت موقت دستور داد تا زمینه‌های تشکیل یک گارد ملی را بررسی کنند. حسین لاهوتی با حکم امام مسئول تشکیل این گارد شد که به دلیل آن که واژه «گارد» یادآور «گارد جاویدان شاهنشاهی» نظام پیشین بود، با پیشنهاد محمد توسلی نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی جایگزین گارد ملی شد و امام دستور داد که این نهاد تازه‌تأسیس زیر نظر دولت موقت اداره شود.

چگونگی تشکیل سپاه

محمد توسلی، از اعضای نهضت آزادی، درباره آن روزها، چند سال قبل در یادداشتی نوشته بود: «نبود نیروهای حافظ امنیت با واکنش رهبر فقید انقلاب مواجه شد که اعلام کردند برای جلوگیری از تشنج‌ها و ایجاد نظم، گارد ملی تشکیل شود. تشکیل گارد ملی به دولت موقت و از سوی آن به دکتر ابراهیم یزدی، معاون نخست‌وزیر در امور انقلاب، سپرده شد و او با توجه به همکاری‌ای که با یکدیگر داشتیم و به ویژه این که کارشناسی ارشد بنده در آمریکا در زمینه سازماندهی بود، تصدی امور مربوط به تدوین اساسنامه آن را به من سپرد. همزمان امام حکمی به آیت‌الله لاهوتی دادند و وی نماینده رهبر انقلاب در پروژه تشکیل امور گارد ملی شد. من و لاهوتی در پادگان باغشاه مستقر شدیم و از ۲۳ بهمن تا هفت اسفند - که من به شهرداری تهران رفتم - پیش‌نویسی برای اساسنامه گارد ملی تدوین کردیم که این پیش‌نویس به معاونت امور انقلاب (دکتر یزدی) سپرده شد. در این پیش‌نویس شورای فرماندهی و واحدهایی در زیرمجموعه آن پیش‌بینی شده بود. شورای فرماندهی پنج عضو داشت؛ نماینده وزارت کشور که مسئولیت حفظ امنیت کشور را داشت (سرگردی از ژاندارمری)، نماینده دادستان کل کشور (آقای شهشهانی، دادستان کل، آقای فاتحی را معرفی کردند)، نماینده ستاد مشترک (سرهنگ دیزجی)، نماینده مقام رهبری (آیت‌الله لاهوتی) و نماینده دولت (دکتر ابراهیم یزدی). واحدهایی زیرمجموعه شامل واحدهای آموزش و واحدهای اطلاعات و تحقیقات بود.»

محسن رفیق‌دوست نیز در خاطرات خود درباره تشکیل سپاه آورده است: «احساس می‌کردم این سپاهی که در حال شکل‌گیری است، سپاهی نیست که مد نظر امام بوده است. از طرف دیگر در سه تشکل دیگر هم نیروهایی به صورت مسلح فعالیت می‌کردند که شامل گارد انقلاب تحت نظر ابوشریف، گارد دانشگاه (پاسا) با نظارت شهید محمد منتظری و افراد گروه‌های مسلح مبارز قبل از انقلاب که سازمان مجاهدین شکل داده بود، می‌شدند.»

رفیق‌دوست در ادامه ذکر خاطراتش از جلسه‌ای می‌گوید که مورد تأیید جواد منصوری، نخستین فرمانده سپاه نیست: «ابوشریف، شهید منتظری و شهید محمد بروجردی از سوی سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی را دعوت کردم و در اتاقی را که در آنجا جمع شده بودیم، قفل کردم. یک کلت کمری ۴۵ داشتم، آن را روی میز گذاشتم و گفتم افرادی که از هر چهار گروه موجود می‌شناسم، همه یک هدف را تعقیب می‌کنند که ایجاد نیرویی برای حفاظت از انقلاب است. شما مبنای قانونی ندارید. حکم ما از سوی امام است که ما را مجاز به فعالیت زیر نظر دولت موقت کرده است.

انتقاد عمده آنها به سپاه نظارت دولت موقت بر آن بود که گفتم در هر صورت این حکم امام است. گفتم اگر در این جلسه نتوانیم به نتیجه‌ای برسیم، اول شما سه نفر را می‌کشم، بعد خودم را و همه را راحت می‌کنم. خوشبختانه در آن جلسه به این نتیجه رسیدند که حرف منطقی است و بهتر است بنشینیم و با هم مذاکره‌ای برای ادغام انجام دهیم. قرار شد از هر کدام از این مراکز سه نفر انتخاب شوند. این ۱۲ نفر بنشینند و بحث ادغام را پیگیری کنند.»

واگذاری نظارت بر سپاه به شورای انقلاب

به هر روی ماجرای کلت کمری رفیق‌دوست درست باشد یا نه، در فروردین سال ۵۸ گروه سه نفره‌ای متشکل از محسن رضایی، محسن رفیق‌دوست و عباس دوزدوزانی در قم نزد امام رفتند و با استدلال‌های خودشان گفتند که سپاه باید زیر نظر شورای انقلاب اداره شود. امام هم در این دیدار با درخواست آن سه نفر موافقت کرد و سپس هاشمی رفسنجانی از طرف شورای انقلاب به عنوان نماینده این شورا برای پیگیری کارهای سپاه انتخاب شد و از آن پس سپاه تحت نظر دولت موقت اداره نشد.

توسلی در ادامه یادداشت مذکور می‌نویسد: «پس از تصویب پیش‌نویس اساسنامه در شورای فرماندهی و شروع کار واحدهای زیرمجموعه و انتخاب فرماندهان سپاه در چند مرکز استانی و پس از برگزاری اولین گردهمایی فرماندهان و فعالان سپاه پاسداران در پادگان عباس‌آباد که من و لاهوتی نیز در آن شرکت داشتیم، جمعی که با حضور چنین نهادی در دولت موقت موافق نبودند در پادگان جمشیدیه نهادی موازی تشکیل دادند و در همان فروردین ۵۸ پس از انتقال آقای یزدی به وزارت امور خارجه، نهاد سپاه از دولت موقت جدا شد و زیرمجموعه شورای انقلاب قرار گرفت.

دکتر چمران که در دولت موقت جایگزین دکتر یزدی، یعنی معاونت امور انقلاب شده بودند، اقدام به تشکیل نیروی ویژه کردند و بنابراین در فاصله اندکی برخی در شورای انقلاب خواستار آن شدند که مدیریت سپاه از کنترل دولت موقت خارج شود. بر این اساس مدیریت و فرماندهی سپاه از دولت خارج شد.»

پس از آن که سپاه از دولت موقت جدا شد، نخستین شورای فرماندهی سپاه پاسداران متشکل از جواد منصوری، فرمانده و عضو شورای فرماندهی، عباس آقازمانی (ابوشریف)، مسئول واحد عملیات و عضو شورای فرماندهی، علی‌محمد بشارتی و بعدها محسن رضایی، مسئول اطلاعات و تحقیقات و عضو شورای فرماندهی، سیداسماعیل داوودی، مسئول اداری و مالی، محسن رفیق‌دوست، مسئول تدارکات و مرتضی الویری، مسئول روابط عمومی تشکیل شد.»

مخاطبان گرامی : به شما عزیزان پيشنهاد مى كنيم "مطالب پیشنهادی" زير را هم مطالعه كنيد:
نظر شما
* کد کپچا:
captcha

چهره بدون آرایش و تصاویر متفاوت از سیما تیرانداز (عکس)

اصغر فرهادی مهمان ستاره استقلالی و همسرش شد (عکس)

عکس‌های فراگیر از خانم خواننده و عشق جدیدش

عربستان «با این دختر» برای اولین بار در مسابقه دختر شایسته جهان شرکت می‌کند (عکس)

خدا کند این کار رئیسی، زاکانی و نمایندگان انقلابی برای خدا باشد! (عکس)

این خارجی پرسپولیس با همسرش به بازار تهران رفت (عکس)

خاطره آقای همساده از «بده بزنیم» در گفتگو با پشه و ایرج طهماسب! (ویدئو)

ژست های عجیب الناز شاکردوست در سفر به بیستون (تصاویر)

عاشقانه بانو سوسانو با دخترش (تصاویر)

پوشش و استایل خوش آب و رنگ و نوروزی پریناز ایزدیار / تصاویر

جشن زیبای نوروز در آتشکده بهرام (تصاویر)

مراسم تشییع مرحومه زهرا شجاعی با حضور خاتمی (تصاویر)

پست آبی رنگ در پیج پرسپولیس! (عکس)

تیپ و استایل متفاوت الناز حبیبی و بهرام افشاری (عکس)

تبریز سفیدپوش شد (عکس)

زیبایی های قشم، بزرگترین جزیره ایران (تصاویر)

عکس خانوادگی وایرال شده وریا غفوری که به تازگی منتشر شده / همه درباره زیبایی این خانواده حرف می زنند (+عکس)

تصویری بی نظیر از رنگین کمان در میدان نقش جهان اصفهان (ویدئو)

تصویری متفاوت از نازنین بیاتی (عکس)

هادی چوپان در کنار مجسمه خودش و گرگ (تصاویر)

تغییر چهره ایرنه پاپاس، بازیگر هند جگرخوار در ۹۳ سالگی (تصاویر)

2 عکس جدید از تیپ و ژست دیدنی «سوسانو» در یک روستای زیبا در فرانسه

عکس / اتاق فرمان اتمی شوروی را ببینید

ماجرای سفر شاه به قم و ملاقات ۴۵دقیقه‌ای با آیت‌الله بروجردی (عکس)

تصاویر / تغییر تیپ و چهره سارا و نیکای سریال پایتخت بعد 10 سال

فیگور عضلات شکم هادی چوپان و رقیب آمریکایی او؛ کدایک بهتر است!؟ (عکس)

تصویری دیدنی از آنتونیو کوئین در اصفهان (عکس)

تغییر چهره جالب طناز طباطبایی در طی ۱۵ سال! (تصاویر)

استقبال پر شور از هادی چوپان در شیراز (تصاویر)

تصاویر دیدنی و وایرال شده از دونگ یی (هان هیو جو)

استوری سحر دولتشاهی از سریال افعی

هانیه توسلی با چهره بدون آرایش آفتابی شد (عکس)

کف و سوت برای معین و هایده در برنامه زنده شبکه سه با حاضران دستچین شده در استودیو! (ویدئو)

کنایه ستاره پرسپولیس به عدم دعوتش به تیم ملی + تصویر

سلفی هادی چوپان با کلاه قشقایی پس از قهرمانی در آرنولدکلاسیک (ویدئو)

این کلیپ «آقای همساده» با ماجرای کاظم صدیقی «وایرال» شد (ویدئو)

ژست علی دایی در کنار همسرش و خانم بازیگر (عکس)

نظر جالب عادل فردوسی پور درباره عملکرد نکونام در استقلال (ویدئو)

درج نام «خلیج فارس» در تصویر اکانت رسمی ناسا از زمین (عکس)

آرایش و پوشش متفاوت بهنوش طباطبایی! (عکس)

پوشش محسن افشانی بازیگر جنجالی و همسرش در افطاری ابراهیم رئیسی! (تصاویر)

اجرای زیبای داوود کیم (جای) خواننده کی پاپ کره ای در شبکه سه (ویدئو)

سعدالله امیر شقاقی مافیای شرط بندی، در ترکیه بازداشت شد + ویدئو

دیدار «عباس قادری» با ابراهیم رئیسی ! (عکس)

کیم جای (داوود کیم) خواننده موسیقی کی پاپ کره‌ جنوبی در برنامه محفل درخواست تسبیح کرد (+عکس و ویدئو)

استایل زیبا، ساده و خیره کننده «بهنوش طباطبایی» / عکس

بهاره افشاری و تغییر چهره‌اش ۱۸ سال پس از «او یک فرشته بود» (عکس)

آتش گرفتن یک پراید با نارنجک در چهارشنبه سوری پرند (ویدئو)

همسر و پسر نجم الدین شریعتی (عکس)

چهارشنبه سوری دیشب تهران از داخل هواپیما (ویدئو)

باشگاه پرسپولیس در آستانه دربی اینگونه پیام انگیزشی داد (تصویر)

تصاویر چهارشنبه سوری از برج میلاد: تهران شهر جنگ زده شد! (ویدئو)

انفجار مهیب در شب چهارشنبه سوری در استان خوزستان ! (ویدئو)

مجادله «خورشید خانم» مو طلایی با رضا رشیدپور بر سر جریمه ۳ میلیونی حجاب (+تصویر)

«یاسمین مقبلی» به زمین برگشت (ویدئو)

تجمع بازنشستگان در اعتراض به حقوق های زیر خط فقر + عکس

محمدرضا گلزار در جمع ملی‌پوشان ایران + عکس

رهبر انقلاب به فرماندهان کل ارتش و سپاه مدال داد (+عکس)

سرمربی پرتغالی سپاهان و همسر جوان و بازیگرش، شیدا مقصودلو در کنسرت علیرضا قربانی (ویدئو)

فیلم وایرال شده از حسین یکتا در شبکه افق در شب قبل انتخابات: هر کی نمی خواد رای بده بره ! (ویدئو)

حوادث چهارشنبه آخر سال: لحظه افتادن بمب دست ساز از دستان یک نوجوان (ویدئو)

استایل شیک و ورزشی مریم معصومی در ۳۶سالگی (عکس)

حفظ کرامت شهروندان به سبک دولت انقلابی: آقای رئیسی این عکس را دیده اید!؟ (تصویر)

حضور سحرگاهی رهبری در شهر ری (+ عکس)

عاشقانه اوسمار، سرمربی پرسپولیس با همسرش (عکس)

عاشقانه شهاب حسینی و همسر جدیدش در یک اکران خصوصی (تصاویر)

مجری زن صداوسیما آرزو کرد همه چیز به دوران قبل از رییسی بازگردد! / جبران مافات ژیلا صادقی با حمله به حسن روحانی! (ویدئو)

واکنش طنزآمیز عبدالکریم حسن به مردود شدن گلش در دیدار پرسپولیس - فولاد + تصویر

پیام سیدحسین حسینی به هواداران استقلال (اینستاپست)

استایل شیک و خاص بهاره افشاری در مراسم بزرگداشت علی نصیریان (عکس)

رونمایی بهنوش طباطبایی از مجسمه‌ زیبای خودش ! (عکس)

سخنان قدیمی سخنگوی دولت درباره قیمت ها وایرال شد! (ویدئو)

دختر ترامپ، بیل گیتس، ریانا و زاکربرگ در عروسی پسر ثروتمندترین مرد آسیا (+عکس)

واکنش باشگاه پرسپولیس به هت تریک اوسمار ویرا + عکس

آخرین حضور حسن روحانی در اجلاس خبرگان رهبری (عکس)

پرطرفدارترین