چرا راهکار سوئیسی ها عمل می‌کند، اما اروپایی ها نه؟

نواندیش: نخستین محموله ارسالی از طریق راهکار سوئیس بدون دشواری به ایران رسیده است. محموله دوم به‌زودی ارسال می‌شود. این در حالی است که "اینس‌تکس" راهکار اتحادیه اروپا برای انجام معامله با شرکت‌های ایرانی موفق نبوده است.

به گزارش آریا سعادتمند از سرویس بین الملل نواندیش، موضوع بر سر صدور کالاهای حیاتی به ایران است. شرکت‌های سوئیسی در نخستین معالمه خود با ایران اقدام به ارسال کالاهای پزشکی و به‌ویژه داروهای مورد نیاز برای درمان سرطان به ایران کردند. برای انجام این معاملات، دولت سوئیس راهکاری به نام "راهکار سوئیس برای صدور کالاهای حیاتی" به ایران راه‌اندازی کرده است. راهکاری که برخلاف راهکار "اینس‌تکس" اتحادیه اروپا، موفق بوده است.  نشریه سوئیسی "بازلر تسایتونگ" گزارشی در این باره به قلم مارکوس هفلیگر منتشر کرده است.

گفته می‌شود که راز موفقیت راهکار سوئیس برای انجام معامله با ایران، توافق بین دولت این کشور با دولت آمریکا بوده است. موضوعی که در مورد راهکار مالی اینس‌تکس هیچ‌گاه عملی نشد.

موضوع از این قرار است که پیش از ارسال محموله‌‌ای به ایران، وزارت اقتصاد سوئیس سیاهه کالاهای صادراتی را در اختیار مقامات آمریکا می‌نهد و پس از آنکه مقامات آمریکایی صدور چنین کالاهایی را تایید کردند، این کالاها به ایران ارسال می‌شود.

تحریم‌ها و کالاهای حیاتی

پس از آنکه آمریکا در سال ۲۰۱۸ از توافق هسته‌ای پنج‌به‌اضافه‌یک با ایران خارج شد و اقدام به تمدید و تشدید تحریم‌های ایران کرد، بازرگانی خارجی با ایران به شدت دشوار گشت.

در این رابطه، سوئیس نیز شاهد کاهش شدید صادرات خود به ایران بود. به عنوان نمونه صادرات سوئیس به ایران از ۶۲۱ میلیون فرانک سوئیس در سال ۲۰۱۷ به ۳۲۰ میلیون فرانک در سال ۲۰۱۹ کاهش یافت.

از همان هنگام شرکت‌های سوئیسی در پی یافتن چاره‌ای برای انجام معاملات تجاری خود با ایران بودند. مذاکرات با آمریکا در همین رابطه آغاز شد.

به‌رغم آنکه صدور کالاهای دارویی و حیاتی به ایران در چارچوب تحریم‌های تعیین شده از سوی ایالات متحده آمریکا نمی‌گنجد، اما نگرانی موسسات مالی از ممکن ساختن چنین معاملاتی باعث آن شده است که امکان صدور چنین کالاهایی به ایران نیز بسیار محدود شود.

نویسنده مقاله یاد شده در ادامه گزارش خود می‌نویسد گرچه صدور کالاهای دارویی و حیاتی از حساسیت زیادی برخوردار نیست، اما همین معاملات می‌تواند راه را برای گسترش بازرگانی خارجی با ایران هموار کند.

راهکار سوئیس چگونه عمل می‌کند؟

شرکت‌های سوئیسی که مایل به صدور کالا به ایران باشند، می‌باید تقاضای خود را برای تایید به اطلاع وزارت اقتصاد این کشور برسانند. این نهاد، لیست کالاهایی که در محموله ارسالی ثبت شده‌اند را پیش از آزاد کردن در اختیار مسئولان آمریکا قرار می‌دهد. صادرات این کالاها تنها پس از تایید آن از سوی آمریکا ممکن می‌شود.

انجام تراکنش‌های مالی برعهده تنها یک بانک در سوئیس است. بانک تجاری "بی‌سی‌پی" سوئیس پس از صدور کالاها امور مالی را انجام می‌دهد.

"راهکار سوئیس برای صدور کالاهای حیاتی" (SHTA) فقط امکان معامله برای شرکت‌های سوئیسی را فراهم می‌کند.

مقامات دو کشور آمریکا و سوئیس در ماه فوریه سال جاری بر سر این راهکار به توافق رسیدند. نخستین محموله در همان زمان از طریق این راهکار به مقصد ایران ارسال شد. مسئولان سوئیس اعلام کرده‌اند که علت تاخیر در ارسال محموله دوم برخاسته از شرایط ناشی از شیوع کرونا بوده است.

راهکار اتحادیه اروپا "اینس‌تکس" که دفتر مرکزی آن در پاریس قرار دارد، به‌رغم آنکه یک سال پیش از راهکار سوئیس راه‌اندازی شده است، تا کنون نتوانسته امکان تجارت با ایران را فراهم سازد.

نویسنده مقاله یادشده علت ناموفق بودن "اینس‌تکس" را در عدم هماهنگی و توافق بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا و مقامات آمریکا می‌داند.