بیروت پس از انفجار: "عروس خاورمیانه" چگونه زیر بار این فاجعه دوام خواهد آورد؟!

نواندیش: در یک کلمه انفجار عظیمی بود!

به گزارش آریا سعادتمند از سرویس بین الملل نواندیش، بل ترو خبرنگار ایندیپندنت در بیروت با توصیف لحظات نخست پس از انفجار مهیب بیروت می نویسد: عماد ابور فکر کرد که یک بمب هسته‌ای در نزدیکی بیمارستانی در بیروت که در آن کار می‌کند پرتاب شده‌است. زمین چنان می‌لرزید که انگار زلزله آمده، قاب فلزی پنجره‌ها کنده شد و شیشه‌ها خرد شدند.

درهای سنگین از لولا خارج و روی زمین پرتاب شدند. انفجار شهر را متلاطم کرد، به کوه‌ها رسید و مردم را به زانو درآورد. بر اساس اعلام مرکز زمین‌شناسی آلمان، شدت انفجار به حدی بود که زلزله ۳.۵ ریشتری به‌وجود آورد و در فاصله ۲۹۰ کیلومتری هم احساس شد. یعنی از دریای مدیترانه تا قبرس هم احساس شد.

در بیمارستان سنت‌جورج که در حدود یک کیلومتری مرکز انفجار در بندر بیروت واقع است، گوش‌های ابور هنوز سوت می‌کشد. او با این‌حال به بخش مراقبت‌های ویژه می‌رود تا بیماران را کنترل کند.

در انفجاری که پایتخت لبنان را درنوردید، دستکم ۱۰۰ نفر کشته و بیش از چهارهزارنفر مجروح شدند. انفجاری که به شکل یک قارچ خاکستری و قرمز در آسمان دیده شد، بیشتر بندر را با خاک یکسان کرد.

این شاهد عینی که ۲۱ سال دارد می‌گوید: «بدترین چیزی بود که به عمرم دیده‌ام.» او هنوز می‌لرزد و خون روی صورتش جاری است: «بیشتر مواردی که جراحت جدی داشتند، کسانی بودند که کنار پنجره‌ها بودند یا درها رویشان افتاده بود. من تا جایی که توانستم کسانی را که دستگاه اکسیژن نداشتند منتقل کردم اما کسانی را هم دیدم که آن‌قدر از آن‌ها خون رفت تا جان دادند. بعضی‌ها به‌خاطر خارج شدن همه قطرات خون‌شان و بعضی به خاطر نبود اکسیژن جانشان را از دست دادند.»

به دلیل موج انفجار، بخش اورژانس این بیمارستان تخریب شد و برق هم قطع شده است. دکترها در محوطه پارکینگ بخشی را برای رسیدگی به بیماران درنظر گرفته‌اند که قبل از انفجار برای گرفتن آزمایش کرونا از کسانی که سوار بر خودروهایشان به بیمارستان می‌آمدند مورد استفاده قرار می‌گرفت.

در حالی که گروهی از تیم پزشکی سعی می‌کردند در فضای باز شهروندان مجروح را معالجه کنند، بعضی دیگر زیر آوارها در پی نجات بیماران یا پیدا کردن داروها و تجهیزات پزشکی بودند. خانواده‌های مستاصل بیرون بیمارستان ایستاده بودند وقتی کارکنان بیمارستان فریاد زدند: «ما برق نداریم. نمی‌توانیم مردم را درمان کنیم. کاری از دستمان برنمی‌آید.»

یک پرستار در حالی که اشک می‌ریزد و یک مجروح پشت سرش از درد فریاد می‌زند می‌گوید: این یک فاجعه است، یک فاجعه کامل، و ما سعی داریم هر کاری که می‌توانیم انجام دهیم.

دلیل دقیق انفجاری که همه منطقه بندری را به آتش کشید، ماشین‌ها را واژگون کرد و ساختمان‌ها را فروریخت، در بدو امر مشخص نشده‌است. خبرنگار ایندیپندنت، که آپارتمان خودش هم ویران شده و پنجره‌ها و درهایش فروریخته، شهروندان متحیری را تماشا می‌کند که در محله‌های خرابه، روی فرشی از شیشه‌های شکسته راه می‌روند.

حسن دیاب، نخست‌وزیر لبنان، گفت که یک انفجار «خطرناک» در یکی از انبارهای بندر رخ داده‌است. در عین حال، محمد فهمی، وزیر کشور، به یک شبکه تلویزیون محلی گفت که به‌نظر می‌رسد این انفجار به دلیل منفجر شدن بیش از دو میلیون و ۷۵۰ تن نیترات آمونیوم که از سال ۲۰۱۴ مصادره شده و در یکی از انبارهای بندر مانده بود، رخ داده‌است.

میشل عون، رئیس‌جمهور لبنان، کمی بعد در توییتر نوشت که انبار کردن این میزان مواد منفجره در یک انبار به مدت شش سال بدون تدابیر ایمنی «غیرقابل قبول» است و قول داد که «سخت‌ترین تنبیه‌ها» در انتظار مسببان آن است.

ویدیوهایی که از نزدیکی صحنه انفجار گرفته شده نشان می‌دهد که یک آتش اولیه و انفجار کوچک قبل از این‌که به ساختمان‌های اطراف سرایت کند، در بندر رخ داد و موجب انفجار دوم شد؛ انفجاری که موج شوک را در سراسر مرکز بیروت پراکند، و تا چندین کیلومتر دورتر، محله‌ها و خیابان‌ها را تخریب کرد. گزارش‌های اولیه رسانه‌های لبنان حاکی از آن است که نخستین آتش در انبار ترقه رخ داده‌است.

چاربل حج، که در بندر کار می‌کند، می‌گوید که این اتفاق با انفجارهای کوچک شروع شد که شبیه ترقه‌بازی بود. بعد انفجار عظیم رخ داد که او را به زمین پرت کرد.

نمای ساختمان‌ها خرد شده، بالکن‌ها خراب شده و پنجره‌ها شکسته‌است. ساکنان متحیر خانه‌هایشان تخریب شده و موتورسیکلت‌ها مجروحانی را که از سرهایشان خون می‌چکد به بیمارستان منتقل می‌کنند.

بعضی از افرادی که این انفجار را شنیده‌اند می‌گویند که فکر کردند جنگ جدیدی شروع شده‌است.

زن ۵۶ ساله‌ای که در جریان جنگ داخلی ۱۵ ساله و جنگ با اسرائیل در سال ۲۰۰۶ پرستار بوده می‌گوید: «انفجار به قفسه سینه‌ام فشار وارد کرد. فکر کردم که یک بمب اتمی منفجر شده‌است. پنجره‌ها ترکید، سراسر خیابان تخریب شد و حالا همه خیابان‌ها پر از خرده‌های شیشه است. موقع انفجار ما روی زمین افتادیم. پسرم گریه کرد و گفت که دوباره جنگ شروع شد.»

نزهت ۲۵ ساله، که کارآموز پزشکی در یکی از بیمارستان‌های بیروت است، می‌گوید که کمک کرده جسد دوستش که پرستاری ۲۷ ساله بوده را از میان پاره آجرها بیرون بکشند: «همه جا پر از خون بود. نمی‌دانم چه اتفاقی افتاد. ما یکی از سه بیمارستانی هستیم که به این روز افتاده‌ایم. نمی‌دانم که بعد از این لبنان چطور می‌تواند دوام بیاورد.»

پشت سر او یکی از کارکنان بیمارستان فریاد می‌زند: «از مبتلایان کرونا دور بمانید.» کارکنان بیمارستان نومیدانه تلاش می‌کنند که بیماران مبتلا به کووید-۱۹ را که در حال ترک بیمارستان‌اند، از مجروحان انفجار دور نگه دارند.

لبنان با بحران مالی بی‌سابقه‌ای دست و پنجه نرم می‌کرد که اکتبر سال گذشته، قبل از به اوج رسیدن همه‌گیری در ماه مارس، انقلابی به راه افتاد. از ماه مارس، کووید-۱۹ هم به مشکلات لبنان افزوده شده‌بود.

ارزش پول لبنان در مدتی کوتاه از آغاز سال جاری میلادی ۸۰ درصد کاهش یافته و موجب تورم بالا و گرانی قیمت غذا شده‌است. قیمت‌ها حدود دو برابر شد. کمبود سوخت فلج کننده شهروندان را مجبور می‌کرد ۲۰ ساعت از شبانه‌روز را بدون برق بگذرانند.

حالا این انفجار، با تعداد زیادی قربانی و تخریب‌های بسیار هم به فشارهایی که لبنان تحمل می‌کرد اضافه شده‌است.

فیراس عابیاد، رئیس بیمارستان دانشگاهی رفیک، که تسهیلات اصلی درمان ویروس کرونا در آن واقع است، روز چهارشنبه در توییتی نوشته‌بود که ظرفیت در حال پر شدن است. دستکم پنج هزار مورد آلوده به ویروس تایید شده و ۶۵ نفر به دلیل ابتلا به ویروس جان باخته‌اند.

با وجود بحران‌های سلامتی و مالی بی‌سابقه، بیمارستان‌ها برای درمان مجروحان این انفجار آماده نیستند.

یک منبع امنیتی گفته که قربانیان برای درمان به خارج از شهر فرستاده شده‌اند چون بیمارستان‌های بیروت پر از مجروح است. آمبولانس‌های صلیب سرخ از نقاط مختلف کشور فراخوانده شده‌اند.

بیمارستان Hotel Dieu de France که تنها چند کیلومتر از مرکز انفجار فاصله دارد، اعلام کرده که به دلیل پر شدن ظرفیت نتوانسته تعدادی از مجروحان را پذیرش کند. عماد، پزشک ۳۱ ساله‌ای که در بخش اورژانس این بیمارستان کار می‌کند می‌گوید: «دستکم ۱۲ کشته را خودم دیدم. بیشتر آن‌ها به دلیل خون‌ریزی داخلی و جراحت‌هایی که به سرشان وارد شده ‌بود جانشان را از دست دادند.

او می‌افزاید: ما دیگر جا نداریم. تعداد مجروحان خیلی زیاد است و نمی‌دانیم که سیستم درمانی چطور با این شرایط کنار می‌آید.

دونالد ترامپ به ده‌ها لبنانی که در این انفجار عظیم - که او حمله نامیده - کشته و مجروح شدند پیام هم‌دردی فرستاده و آمادگی آمریکا برای کمک را اعلام کرده‌است. او در هنگام ارائه گزارش در کاخ سفید گفت: ایالات متحده برای کمک به لبنان آماده‌است. ما برای کمک این جا هستیم. به‌نظر حمله وحشتناکی می‌آید.

بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا تایید کرده که بریتانیایی‌ها هم در میان کسانی که در منطقه گرفتار شده‌اند حضور دارند. دولت بریتانیا اعلام کرده که «آماده است هر نوع حمایتی که بتواند» را انجام دهد و دومینیک راب، وزیر امور خارجه هم گفته که بریتانیا با لبنان ابراز هم‌دردی می‌کند.

ماروان عبود، فرماندار بیروت هنگام بازدید از منطقه نتوانست جلوی گریه‌اش را بگیرد و فریاد زد: بیروت یک شهر ویرانه شده است. حسن دیاب، نخست‌وزیر قول داد که «مسببان این حادثه جزای آن را خواهند دید.

اما کمبود بیمارستان موجب شده که مجروحان دست‌هایشان را میان سرهایشان بگیرند. زنی که جراحت کوچکی در سرش داشت و در حال درمان بود گفت: ما بیش از این تحمل نداریم. این غیرممکن است. ما هیچ پولی نداریم، غذا نداریم، برق نداریم، و حالا خانه‌هایمان هم خراب شده و اعضای خانواده‌مان گم شده‌اند. انگار آخر دنیاست.