کد خبر: ۱۱۴۸۸۵
تاریخ انتشار: ۰۸ مهر ۱۳۹۹ - ۰۹:۳۰
یک تحلیلگر مسائل سیاسی و اجتماعی نوشت: فهم مساله کنونی ایران و حل مشکلات داخلی مستلزم پاسخ به این دو پرسش است که چرا برجام به این روز افتاد؟ و به هر دلیلی که این اتفاق افتاده باشد، چرا ایده‌ای عملی برای حل این مشکل وجود ندارد؟
 
عباس عبدی، تحلیلگر مسائل سیاسی و اجتماعی در یادداشتی در روزنامه اعتماد با اشاره به سخنان اخیر رئیس‌جمهوری نوشت: جملات آقای روحانی درباره مسوولیت امور را با هم مرور کنیم. «آدرس لعن و نفرین مردم باید کاخ سفید و واشنگتن دی‌سی باشد. آدرس صحیح تمام جنایت و فشار بر مردم عزیز ایران واشنگتن دی‌سی و کاخ سفید است. آنهایی که داخل این ساختمان هستند، این همه جنایات علیه ملت ایران روا داشتند. مردم باید در این سال‌ها زندگی راحت‌تر و آسان‌تری می‌داشتند، می‌بایست دلار به قیمت معقول بود، اجناس، قیمت معقول داشت؛ همه این جنایت‌ها بر گردن کاخ سفید است. جمهوری اسلامی ایران هیچ کوتاهی نکرده و بر سر قول خود مانده است و این را دنیا می‌گوید.»
 
متاسفانه این اظهارات نیز مثل بیشتر سخنان دیگر تحت تأثیر پاسخ‌های غیر جدی یا حتی استهزاآمیز قرار گرفت و چنان که باید و شاید نقد و ارزیابی نشد. واقعیت این است که گزاره مزبور در ظاهر درست است ولی از دو جهت کامل نیست.
 
اول اینکه همه مشکلات مربوط به کاخ سفید نیست. بخش جدی و ماندگار مشکلات ریشه در داخل و عملکرد درونی خودمان دارد. این بخش را می‌توان به دو زیربخش تقسیم کرد. یک زیربخش آن ساختاری است و زیربخش دیگر دقیقا مربوط به عملکرد مسوولان در اتخاذ سیاست‌ها، در اجرای ناقص آنها، در انتخاب مدیران و مجریان فاقد صلاحیت و... است. زیربخش ساختاری همان مواردی است که از چند دهه پیش بوده و در مقاطعی تشدید یا تضعیف شده است. در هر حال وظیفه مدیریت اجرایی دولت اصلاح این ساختارها است و در این باره باید خیلی صریح و شفاف توضیح داد و عمل نمود.
 
مسوولیت زیربخش اجرای ناقص و مدیران ناکارآمد، طبعا به‌طور مستقیم متوجه مدیریت اجرایی حکومت است. خیلی ساده می‌توان وزارتخانه‌های گوناگون را با یکدیگر مقایسه کرد. هر کدام که افراد قوی‌تر و مستقل‌تری حضور داشته‌اند عملکرد بهتری نیز از خود نشان داده‌اند و برعکس. بنابراین نمی‌توان بار مسوولیت این زیربخش‌ها را نادیده گرفت و متوجه دولت ندانست.
 
در این یادداشت بخش مهم‌تر گزاره آقای روحانی مورد نظر است. ابتدا باید پذیرفت که حقیقتی غیرقابل انکار در این گزاره وجود دارد. ایران در قالب برجام توافق کرده و تمام تعهدات خود را نیز انجام داده است. طرف امریکایی است که خلاف تعهد عمل کرده و خسارت سنگینی را به کشور وارد نموده است. مثل جنگ که عراق آغازگر آن بود، جنگی که هزینه‌های کشور را زیاد کرد و درآمدهای آن را کم نمود و به‌طور طبیعی فشار این وضع بر مردم وارد می‌شد. اگر آن زمان این ادعا پذیرفتنی بود که عامل این وضع صدام حسین است، امروز هم باید پذیرفت که عامل گرانی و مشکلات دیگر کاخ سفید است.
 
حداقل بخش مهمی از این وضع ناشی از خلف وعده آنان است. تا اینجا درست و منطقی است. شاید در این دو سال نزدیک به ۷۵ میلیارد دلار یا بیشتر خسارت به کشور زده است. و این رقم بسیار زیادی است و باید هم در تورم و رشد منفی اقتصادی خود را نشان دهد. بنابراین تا اینجا بحثی نیست. نکته مورد اختلاف جای دیگری است.
 
در اینجا قصدم متوجه کردن مسوولیت به دولت نیست، بلکه به عنوان یک شهروند مسوولیت را متوجه کل می‌دانم ولی چون رییس‌جمهور در مقام مهمی است، باید در این باره توضیح روشنی دهد.
 
از منظر یک شهروند دو پرسش جدی در این باره وجود دارد که باید پاسخ داده شود.
 
اول. برجام توافقی بود که در اصل میان ایران و امریکا شکل گرفت. سایر کشورها نیز بیشتر در مقام شاهد بودند. این توافق به هر دلیلی در عمل نقض و ایران از منافع آن محروم شده است، بدون آنکه بتوان یا مصلحت یا مفید باشد که به شرایط پیش از برجام بازگشت. مثل این است که ملکی را خریده‌اید، پول آن را پرداخته‌اید، ولی حق تصرف مالکانه را ندارید. علت چنین وضعی چیست؟ و مسوولیت آن با کیست؟ دولت، مسوولیت را متوجه امریکا می‌کند. این حرف در عین حال که در ظاهر درست است، ولی پاسخ به پرسش نیست. مثل این است که بگوییم چرا این تعداد افراد در روز فوت می‌کنند؟ پاسخ داده شود که علت آن ویروس کرونا است!!
 
در واقع پرسش این است که چرا به نحوی رفتار کرده‌ایم که اجازه می‌دهیم ویروس کرونا در ایران چنین موثر باشد؟ ولی در فلان کشور دیگر کرونا و مرگ و میر آن مهار شده است. اگر مسوولیت وضعیت پیش آمده برای برجام را متوجه دولت امریکا بدانیم، از خودمان سلب صلاحیت کرده‌ایم. این مثل آن می‌ماند که یک فروشنده اجناس مغازه را به دیگران بفروشد تا فردا پولش را بدهند. ولی هیچ تضمین کافی نگیرد، فردا که آنان پول را ندادند، نمی‌تواند بگوید که تقصیر خریداران است که بدقولی کرده‌اند. این را پیش دادگاه باید گفت ولی درون مدیریت مغازه مسوولیت متوجه فروشنده است.
 
با این ملاحظه دولت باید صریح و روشن توضیح دهد که چرا برجام به چنین سرنوشتی دچار شد؟ آیا مشکلی از جانب ایران وجود داشت یا خیر؟ برای اینکه مخالفان برجام گمان نکنند این نکته جدیدی است که به آن توجه کرده‌ام، باید متذکر شوم که برجام قابل دفاع بود و هست، به شرطی که به تبعات آن التزام وجود می‌داشت.
 
این نکته را پیش‌تر در چند مورد توضیح داده‌ام، فعلا درمی‌گذرم.
 
دوم. فرض کنیم که پاسخ اول که کاخ سفید مسوول است، پذیرفتنی باشد. خوب بعدش چه؟ این یک مساله است و حکومت باید توضیح دهد که چگونه می‌خواهد آن را حل کند. در جنگ تحمیلی واکنش حکومت روشن بود. بسیج همه نیروها برای بیرون کردن متجاوز از خاک ایران. همین هدف را هم پیش گرفتند. مردم هم آن را پذیرفتند و حمایت کردند، طبعا در مراحل اجرا قصور و تقصیراتی هم وجود داشت ولی هدف روشن بود.
 
حالا در این ماجرا برنامه ایران برای مقابله با این اقدام چیست؟ برنامه‌ای که مورد حمایت مردم نیز باشد تا در آن مشارکت کنند. اگر کاری هست که باید انجام شود آن را بگویید. اگر کاری در دستور نیست، این بی‌معنا است، زیرا مثل این است که صدام حسین خوزستان و غرب را اشغال می‌کرد و ما هم در موقعیت آتش‌بس غیر رسمی در خطوط جدید صبر می‌کردیم! و می‌گفتیم اشغال تقصیر صدام است.
 
ظاهرا توجه نمی‌شود که طی چند سال اخیر، حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از تولید ناخالص داخلی کم شده است. اگر زلزله بیاید می‌توان گفت که زلزله از دست ما خارج است و مسوولیت آن را به عهده طبیعت می‌اندازیم. ولی ساختن بناهای ضعیف و غیر استاندارد یا ساختن بنای قوی دو پاسخ و نتیجه متفاوت در برابر وقوع زلزله می‌دهند.
 
ما باید بدانیم که در زمینی خانه و ساختمان و تاسیسات می‌سازیم که احتمال رخ دادن زلزله با چه قدرتی وجود دارد و باید خود را برای آن آماده کنیم. حالا به هر دلیلی که خارج از اراده ما باشد (که در مورد برجام چنین نیست) زلزله رخ دهد، برنامه بعد از آن چیست؟ نمی‌شود که دست روی دست گذاشت و مشکلات مردم را به زلزله و تغییرات تحت‌الارضی ارجاع داد.
 
خیلی صریح بگویم. فهم مساله کنونی ایران و حل مشکلات داخلی مستلزم پاسخ به این دو پرسش است که چرا برجام به این روز افتاد؟ و به هر دلیلی که این اتفاق افتاده باشد، چرا ایده‌ای عملی برای حل این مشکل وجود ندارد؟
نظر شما
* کد کپچا:
captcha

عکس های جدید و جالب از استایل «بانو سویا» سریال جومونگ در سئول کره جنوبی

واکنش دبیرکل جامعه پزشکی به مرگ دکتر پرستو بخشی: فشار ها بر پزشکان جوان به مرز هشدار رسیده

اعمال شب‌ نوزدهم ماه مبارک رمضان

این عکس‌ها رابطه شروین و ترلان پروانه را تایید می‌کند؟

جزییات افزایش شدید جریمه تحلفات رانندگی

اعمال مشترک شب های قدر

افشاگری جدید حسن روحانی از ماجرای گرانی بنزین و اعتراضات: من واقعا از زیرنویس شبکه خبر فهمیدم بنزین دیشب گران شده! رئیسی اولین کسی بود که توییت زد و مخالفت کرد، در حالی که نامه سران قوا را با خط خودش امضا کرده بود!

توضیحات ابراهیم شکوری، درباره مجوز حرفه ای پرسپولیس

مرگ شبانه؛ چرا بعضی ها در خواب می میرند؟

سید جلال ساداتیان: شما نمی‌توانید با یک بخشی از جامعه بین‌المللی کاملا در تضاد دائم باشید و صرفا بخواهید با یک بخش کوچکی از این جامعه کار کنید/ روسیه و چین در همه امور پای شما نایستاده‌اند/ هرچه محدودیت‌ها را افزایش بدهید، زندگی و سفره مردم محدودتر می‌شود

مصرف کدام ویتامین‌ها برای مردان ضروری است؟/ ۵ ویتامین و مکمل مفید برای سلامت مردان

آقا گفتند من تمام جامعه ایران را انقلابی می‌دانم نه عده خاصی را

ادعای بایدن: کشورهای عربی برای اولین بار آماده هستند اسرائیل را کاملاً به رسمیت بشناسند

تجهیزات انبارداری

پزشکی قانونی: علت فوت پرستو بخشی، پزشک متخصص قلب در دست بررسی است

عکس های جدید و جالب از استایل «بانو سویا» سریال جومونگ در سئول کره جنوبی

چهره بدون آرایش و تصاویر متفاوت از سیما تیرانداز (عکس)

اصغر فرهادی مهمان ستاره استقلالی و همسرش شد (عکس)

عکس‌های فراگیر از خانم خواننده و عشق جدیدش

عربستان «با این دختر» برای اولین بار در مسابقه دختر شایسته جهان شرکت می‌کند (عکس)

خدا کند این کار رئیسی، زاکانی و نمایندگان انقلابی برای خدا باشد! (عکس)

این خارجی پرسپولیس با همسرش به بازار تهران رفت (عکس)

خاطره آقای همساده از «بده بزنیم» در گفتگو با پشه و ایرج طهماسب! (ویدئو)

ژست های عجیب الناز شاکردوست در سفر به بیستون (تصاویر)

عاشقانه بانو سوسانو با دخترش (تصاویر)

پوشش و استایل خوش آب و رنگ و نوروزی پریناز ایزدیار / تصاویر

جشن زیبای نوروز در آتشکده بهرام (تصاویر)

مراسم تشییع مرحومه زهرا شجاعی با حضور خاتمی (تصاویر)

پست آبی رنگ در پیج پرسپولیس! (عکس)

تیپ و استایل متفاوت الناز حبیبی و بهرام افشاری (عکس)

تبریز سفیدپوش شد (عکس)

زیبایی های قشم، بزرگترین جزیره ایران (تصاویر)

عکس خانوادگی وایرال شده وریا غفوری که به تازگی منتشر شده / همه درباره زیبایی این خانواده حرف می زنند (+عکس)

تصویری بی نظیر از رنگین کمان در میدان نقش جهان اصفهان (ویدئو)

تصویری متفاوت از نازنین بیاتی (عکس)

هادی چوپان در کنار مجسمه خودش و گرگ (تصاویر)

تغییر چهره ایرنه پاپاس، بازیگر هند جگرخوار در ۹۳ سالگی (تصاویر)

2 عکس جدید از تیپ و ژست دیدنی «سوسانو» در یک روستای زیبا در فرانسه

عکس / اتاق فرمان اتمی شوروی را ببینید

ماجرای سفر شاه به قم و ملاقات ۴۵دقیقه‌ای با آیت‌الله بروجردی (عکس)

تصاویر / تغییر تیپ و چهره سارا و نیکای سریال پایتخت بعد 10 سال

فیگور عضلات شکم هادی چوپان و رقیب آمریکایی او؛ کدایک بهتر است!؟ (عکس)

تصویری دیدنی از آنتونیو کوئین در اصفهان (عکس)

تغییر چهره جالب طناز طباطبایی در طی ۱۵ سال! (تصاویر)

استقبال پر شور از هادی چوپان در شیراز (تصاویر)

تصاویر دیدنی و وایرال شده از دونگ یی (هان هیو جو)

استوری سحر دولتشاهی از سریال افعی

هانیه توسلی با چهره بدون آرایش آفتابی شد (عکس)

کف و سوت برای معین و هایده در برنامه زنده شبکه سه با حاضران دستچین شده در استودیو! (ویدئو)

کنایه ستاره پرسپولیس به عدم دعوتش به تیم ملی + تصویر

سلفی هادی چوپان با کلاه قشقایی پس از قهرمانی در آرنولدکلاسیک (ویدئو)

این کلیپ «آقای همساده» با ماجرای کاظم صدیقی «وایرال» شد (ویدئو)

ژست علی دایی در کنار همسرش و خانم بازیگر (عکس)

نظر جالب عادل فردوسی پور درباره عملکرد نکونام در استقلال (ویدئو)

درج نام «خلیج فارس» در تصویر اکانت رسمی ناسا از زمین (عکس)

آرایش و پوشش متفاوت بهنوش طباطبایی! (عکس)

پوشش محسن افشانی بازیگر جنجالی و همسرش در افطاری ابراهیم رئیسی! (تصاویر)

اجرای زیبای داوود کیم (جای) خواننده کی پاپ کره ای در شبکه سه (ویدئو)

سعدالله امیر شقاقی مافیای شرط بندی، در ترکیه بازداشت شد + ویدئو

دیدار «عباس قادری» با ابراهیم رئیسی ! (عکس)

کیم جای (داوود کیم) خواننده موسیقی کی پاپ کره‌ جنوبی در برنامه محفل درخواست تسبیح کرد (+عکس و ویدئو)

استایل زیبا، ساده و خیره کننده «بهنوش طباطبایی» / عکس

بهاره افشاری و تغییر چهره‌اش ۱۸ سال پس از «او یک فرشته بود» (عکس)

آتش گرفتن یک پراید با نارنجک در چهارشنبه سوری پرند (ویدئو)

همسر و پسر نجم الدین شریعتی (عکس)

چهارشنبه سوری دیشب تهران از داخل هواپیما (ویدئو)

باشگاه پرسپولیس در آستانه دربی اینگونه پیام انگیزشی داد (تصویر)

تصاویر چهارشنبه سوری از برج میلاد: تهران شهر جنگ زده شد! (ویدئو)

انفجار مهیب در شب چهارشنبه سوری در استان خوزستان ! (ویدئو)

مجادله «خورشید خانم» مو طلایی با رضا رشیدپور بر سر جریمه ۳ میلیونی حجاب (+تصویر)

«یاسمین مقبلی» به زمین برگشت (ویدئو)

تجمع بازنشستگان در اعتراض به حقوق های زیر خط فقر + عکس

محمدرضا گلزار در جمع ملی‌پوشان ایران + عکس

رهبر انقلاب به فرماندهان کل ارتش و سپاه مدال داد (+عکس)

سرمربی پرتغالی سپاهان و همسر جوان و بازیگرش، شیدا مقصودلو در کنسرت علیرضا قربانی (ویدئو)

فیلم وایرال شده از حسین یکتا در شبکه افق در شب قبل انتخابات: هر کی نمی خواد رای بده بره ! (ویدئو)

حوادث چهارشنبه آخر سال: لحظه افتادن بمب دست ساز از دستان یک نوجوان (ویدئو)

استایل شیک و ورزشی مریم معصومی در ۳۶سالگی (عکس)

حفظ کرامت شهروندان به سبک دولت انقلابی: آقای رئیسی این عکس را دیده اید!؟ (تصویر)

حضور سحرگاهی رهبری در شهر ری (+ عکس)

عاشقانه اوسمار، سرمربی پرسپولیس با همسرش (عکس)

عاشقانه شهاب حسینی و همسر جدیدش در یک اکران خصوصی (تصاویر)

مجری زن صداوسیما آرزو کرد همه چیز به دوران قبل از رییسی بازگردد! / جبران مافات ژیلا صادقی با حمله به حسن روحانی! (ویدئو)

واکنش طنزآمیز عبدالکریم حسن به مردود شدن گلش در دیدار پرسپولیس - فولاد + تصویر

پیام سیدحسین حسینی به هواداران استقلال (اینستاپست)

استایل شیک و خاص بهاره افشاری در مراسم بزرگداشت علی نصیریان (عکس)

رونمایی بهنوش طباطبایی از مجسمه‌ زیبای خودش ! (عکس)

سخنان قدیمی سخنگوی دولت درباره قیمت ها وایرال شد! (ویدئو)

دختر ترامپ، بیل گیتس، ریانا و زاکربرگ در عروسی پسر ثروتمندترین مرد آسیا (+عکس)

واکنش باشگاه پرسپولیس به هت تریک اوسمار ویرا + عکس

پرطرفدارترین