از خاورمیانه تا آسیای مرکزی و قفقاز؛ "نوروز" در کشورهای دیگر چگونه جشن گرفته می شود؟!(گزارش تصویری)

نوروز در ترکمنستان

از همسایگان شمالی کشورمان ایران، ترکمنستان است که در سال ۱۹۹۱ میلادی استقلال خود را بدست آورد و از آن پس مراسم کهن و آداب و رسوم قدیمی در این کشور احیا شدند که یکی از آن ها عید نوروز بود. ترکن ها به جشن نوروز (Nowruz Bayram) می گویند. مردمان این مرز و بوم دوبار در سال جشن سال نو برپا می شود بار اول در ابتدای سال نوی میلادی و بار دوم نیز در هنگام نوروز برای زنده نگه داشتن رسم و رسومات کهنه این جشن را در کشورشان برگزار می کنند.

مراسم عید نوروز در ترکمنستان

همه ی شهر را تزئین کرده و با آب و جارو کردن آن را برای رفت و آمد مهمانان خود مهیا می سازند.

مردم ترکمن در مراکز عمومی به رقص، آواز و پایکوبی می پردازند و شادی خود را از آمدن بهار نشان می دهند.

علاوه بر این موارد، مسابقات اسب سواری در میان ترکمن ها ریشه ای بسیار قدیمی دارد و از فعالیت های مورد علاقه ی آن ها است، این مسابقات در ایام عید در جای جای ترکمنستان برگزار می شود و به بساط شادی و شور نوروز دامن می زند.

از دیگر فعالیت های نوروزی برپایی مسابقاتی چون خروس جنگی، کُشتی و به طور کلی ورزش های دیرین گذشتگان می باشد که مورد استقبال همه ی اقوام ساکن در ترکمنستان قرار می گیرد.

نوروز در پاکستان

پاکستان هم نیز از دیگر کشورهایی که جشن نوروز را در کشور خود برگزار می نمایند و در پاکستان غالبا صفت “عالم افروز” را در مورد عید نوروز به کار می‌برند.

مردم پاکستان هم نیز همانند ایرانیان با فرارسیدن ایام نوروز اقدام به خانه تکانی و رفت و روب خانه هایشان می نمایند.

از خصوصیات بازر نوروز در پاکستان برپایی مسابقات کهن است، مسابقه هایی چون اسب دوانی و کشتی است.

خریدن و پوشیدن لباس های نو و رنگارنگ در میان اقوام پاکستان هم از رسوم ایام عید محسوب می شود، که این مورد هم شبیه به ایرانیان است.

پاکستانی ها خوراکی هایی شیرین مانند حلوا، شکلات، ادو، گلاب حامن، رس ملائی، برفی، شکم پاره، کریم رول، سوهن حلوا و شیرینی به یکدیگر تعارف می کنند و آمدن فصل بهار را نوید می دهند.

نوروز در تاجیکستان

نوروز در کشور تاجیکستان، جزء یکی از ایاد غدیر به معنای عید بزرگ قلمداد می شود، زیرا مردم تاجیک روزگاری روزگاری سرزمینشان بخشی از ایران بزرگ به شمار می رفته و از همین رو احترام ویژه ای برای این عید قائل هستند.

مراسم عید نوروز در تاجیکستان

یک مراسم جالبی به نام بلبل خوانی در این کشور وجود که در آن گل هایی که از مراسم گل گردانی جمع آوری کرده اند را در مکان های خاصی جمع می کنند و سپس در کنار گل ها به خواندن آوازهایی با مضمون بهاری آغاز می کنند.

به این دلیل که کشاورزان آخر را بهترین زمان برای کاشت محصولاتشان می دانستند با به پایان رسیدن سال و فرارسیدن نوروز به جشن و پایکوبی می پرداختند تا برکت و محصولات نو را به همگان نوید دهند، اما هم اکنون آن ها گرد آتش جمع شده و به رقص و پایکوبی می پردازند و به صورت سوری یادی از مراسم کشاورزان در گذشته می کنند.

یکی از جالب ترین رسومات در تاجیکستان مراسم گل گردانی است. تاجیک ها از مناطق طبیعی اطرافشان گل می چینند و به یکدیگر می دهند تا آمدن بهار را خبر بدهند.

نوروز در جمهوری آذربایجان

نوروز یکی از جشن‌های بزرگ در جمهوری آذربایجان است. این جشن همه ساله از بیستم تا بیست و دوم مارس که تقریبا برابر با اول تا سوم فروردین است در این کشور برگزار می‌شود. در آذربایجان از چند هفته مانده به نوروز مردم برای برگزاری این عید خود را آماده می‌کنند.

مراسم عید نوروز در جمهوری آذربایجان

پیش از فرا رسیدن ایام نوروز کارهایی همانند ایرانیان مانند خریدن لباس نو، خانه تکانی و … را نیز انجام می دهند.

پختن و سرو سمنو از مهم ترین آداب در هنگام نوروز و در آذربایجان می باشد، سمنو نشانه ی برکت است.

آذری ها خانواده های داغ دار را در ایام نوروز از یاد نمی برند، به دیدار آن ها می روند و با هم به زیارت قبر های خویشاوندان از دست رفته می روند.

نوروز در ازبکستان

مردمان ازبکستان هم، این جشن بزرگ را در کشورشان جشن می گیرند و این عید یکی از مهم ترین تعطیلات رسمی این کشور است و به آن (Navro’z Bayrami) گفته می شود. ازبک ها مردمانی بسیار خون گرم و مهمان نواز هستند و در عید نوروز همانند ایرانیان لباس نو به تن کرده و اقدام به جشن گرفتن می نمایند. به این دلیل که این کشور تا سال های تخت سلطه ی سوروی قرار داشت اجازه برگزاری عید نوروز به آنها داده نمی شد اما خوشبختانه پس از یافتن استقلال خودشان توانستند این عید باستانی را جشن بگیرند.

مراسم عید نوروز در ازبکستان

در عید نوروز ازبک ها جشن ها و نمایش های زنده ی خیابانی برپا می کنند و تقریبا از چند روز پیش از فرارسیدن نوروز در کوچه و خیابان های کشور ازبکستان فستیوال ها و رقص و آوازهایی را در خیابان ها می توانید شاهد باشید.

یکی از رسم های جالب ازبک ها به مناسبت عید نوروز کاشتن نهال و توجه به پاکیزگی محیط پیرامون است که از آداب قابل توجه و محسوس در این ایام است.

پختن سمنو و چشیدن این خوراکی خوشمزه در ازبکستان نیز رواج دارد، ازبک ها گاهی در سمنو سنگ ریزه می ریزند و اعتقاد دارند این کار نشان دهنده ی مشکلاتی است که در زندگی با آن رو به رو خواهیم شد.

ازبک ها هم رسم دارند که برای عید نوروز سبزه پرورش دهند.

نوروز در افغانستان

جشن نوروز در کشور افعانستان که جزء یکی از همسایه های بسیار نزدیک ایران نیز به شمار می رود، هم نیز برگزار می گردد. زمانی که طالبان بر این کشور حاکم بود (۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ میلادی) افغان ها اجازه ی برپایی جشن هایی مثل نوروز را نداشتند اما از آن پس با برکناری طالبان هرچه قوی تر مراسم کهنشان را زنده کردند. در افغانستان هم جشن بزرگ نوروز با آداب خاصی همراه است.

مراسم عید نوروز در افغانستان

در مزار شریف که یکی از ولایت های افغانستان است، کوهستان و تپه های زیادی وجود دارد که روی آن ها گل ها و گیاهان خاصی از جمله لاله ی وحشی و گل سرخ می روید، با دیدن این گل ها مردم از افغانستان به سوی مزار شریف می روند تا روئیدن گل ها را روی تپه جشن بگیرند.

کشاورزان در افغانستان هم نقش مهمی در ایام نوروز دارند، آن ها محصولاتشان را در معرض دید عموم قرار می دهند و به فروش می رسانند، در سال های اخیر مسئولین رده بالای افغانستان هم از محصولات کشاورزان دیدن می کنند، این رسم بیشتر در شهرهای بزرگ بخصوص کابل رونق دارد.

نوعی آجیل به نام هفت میوه افغان ها در زمان عید نوروز برای پذیرایی از مهمانان خود تهیه می نمایند که شامل پسته، فندوق، کشمش و … می شود.

افغان ها هم مانند ایرانیان بر سر سفره هفت سین شان سمنو می گذارند و در نوروز آن ها طی مراسم خاصی که دارند از صبح تا عصر به پختن سمنو می پردازند.

نوروز در قزاقستان

مردم در کشور قزاقستان نوروز را فصل اعتدال بهاری می دانند و بر این باور هستند که در این روز ستاره های آسمانی به نطقه ابتدایی می رسند و تمامی طبیعت و کائنات تازه و تجدید می شوند. به اعتقاد آنها نوروز روزی است که «سنگ نیلگون» سمرقند آب می‌شود. مردم قزاقستان هم مانند ایرانیان در سال نو اقدام به خانه تکانی و رفت و روب خانه هایشان می نمایند.

مراسم عید نوروز در قزاقستان

در قزاقستان مردم سعی می کنند در نوروز لباس های تمیز و سفید رنگ بپوشند و در میهمانی ها شانه هایشان را به نشانه ی دوستی به هم می زنند.

قزاق ها در نوروز یک نوع آش خاص دارند که آن را پخته و به هم تعارف می کنند، به این آش کوژه می گویند.

برگزاری مسابقه های قدیمی و اصیل در قزاقستان رواج دارد و انواع مسابقه های گوناگون در این دیار برپا می گردد.