علت کاهش آرای علی لاریجانی در انتخابات هیات رییسه مجلس چه بود؟

سایت جمهوریت نوشت :

 خرداد ماه ، به سنت  قانون و روش آیین نامه داخلی مجلس مجلس شورای اسلامی انتخابات هیات رییسه مجلس برای سومین سال از فعالیت دور نهم خانه ملت برگزار شد. نتیجه در مورد رئیس مجلس ، البته از پیش مشخص بود ، کما این که رقابت زوج رقابتی حداد - لاریجانی از مدت ها قبل رنگ باخته بود و غلامعلی حداد عادل ، لیدر جریان اقلیت مجلس –فراکسیون اصولگرایان مجلس- بعد از دوبار شکست در رقابت نخستین سال فعالیت مجلس نهم- علی رغم جنجال های رسانه ای که پیرامون قطعی بودن پیروزی خود به راه انداخته بودند- دیگر هرگز نخواست در کاراکتر بازنده انتخابات باشد و از اساس برای رقایت کاندیدا نشد.

از روزهای قبل از برگزاری این انتخابات قطع به یقین جریان های سیاسی و رسانه ای می دانستند که علی لاریجانی برای هفتمین سال متوالی بر کرسی ریاست مجلس تکیه می زند. انتخابات در حالی برگزار شد که در خروجی رای علی لاریجانی ، 26 رای در قیاس با سال گذشته کاهش یافت و فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت نیز یک صندلی را به فراکسیون اقلیت یعنی اصولگرایان در پست منشی های هیات رییسه واگذار کرد.

صورت مسئله ابزار خوبی برای تندروهایی بود که می خواستند از کاهش رای رییس مجلس آیینه عبرتی بسازند تا مبادا دیگر کسی در خانه ملت قصد تعامل یا دفاع از دولت را داشته باشد. بسیاری از رسانه های نزدیک به فراکسیون اصولگرایان یا رسانه های به جا مانده از دولت قبل که هنوز در رویای بازگشت محمود احمدی نژاد به سر می برند 26 رای کاهش یافته را در با هیاهو تیتر یک خروجی های خود کردند و از فردای آن روز شادمانه خبر از شکاف در فراکسیون رهروان ولایت و کاهش رای علی لاریجانی دادند. این جریان ها البته یا ریاضی بسیار ضعیفی داشتند –که برخی محاسبات را رعایت نکرده و 26 رای در مقیاس  را کاهش جدی رای علی لاریجانی دانستند یا برعکس حساب و کتاب قوی دارند و می دانند تنها راه ایجاد شکاف بین مجلس و دولت کوبیدن بر طبل هیچ و پوچ است.

آیا کاهش 26 رای علی لاریجانی به معنای کاهش محبوبیت وی در مجلس است

کاهش رای علی لاریجانی از چند منظر قابل بررسی است. نخست این که در سال جاری به خلاف سال گذشته غلامعلی حداد عادل، به عنوان شاخص ترین چهره فراکسیون اقلیت یعنی فراکسیون اصولگرایان برای ریاست مجلس کاندیدا نشد .

البته این مسئله به این معنی نیست که فراکسیون اقلیت مجلس می خواست تا به علی لاریجانی رای دهد، چنانچه چنین کاری را نیز نکرد و در عمل نیز کاندیدایی را رسما در مقابل دکتر لاریجانی معرفی نکرد تا هزینه شکست را نپرداخته باشد و اما شیوه ای در پیش گرفت که ماحصل این روش رای پایین تر به علی لاریجانی باشد.

ماه ها است که اعضای این فراکسیون از عملکرد علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی به دلیل حمایت از اقدامات سازنده دولت یازدهم دلخور هستند و بارها با بهانه یا بی بهانه در زمان های  مختلف این موضوع را مطرح کردند. فراکسیون اقلیت- فراکسیون اصولگرایان-  متشکل از جبهه پایداری، اعضای جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی و ایثارگران در این انتخابات با واقع بینی که نسبت به وزن سیاسی خود در مجلس داشتند از اساس از خیر رقابت برای صندلی ریاست گذشتند و رسما اعلام کردند که در رقابت ریاست مجلس شرکت نکرده و برای سایر پست ها کاندیدا معرفی می کنند.

اما این عدم معرفی کاندیدا به معنی پذیرش ریاست علی لاریجانی نبود. اقلیت مجلس می دانستند که اگر کاندیدایی برای ریاست مجلس داشته باشند بدون شک شکست خواهد خورد و ورود تنها گزینه آن ها به انتخابات هیئت رییسه مجلس به عنوان کاندیدا برای ریاست مجلس ، باعث انسجام رای فراکسیون اکثریت، یعنی فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت می شود. حدادی ها که بارها در انتخابات مجلس هشتم و بعد هم در مجلس نهم شکست را تجربه کرده بودند نخواستند تا بار دیگر کاندیدایشان در این انتخابات شکست بخورد تا مبادا به سمبل شکست در مجلس نهم تبدیل شود.

در مقابل اما فرکسیون اقلیت با نگاهی آمیخته با بغض سیاسی چون به وزن سیاسی خود آگاه بود محاسبه ای ساده کرد: اگر قرار است ما همیشه اقلیت باشیم، اعتدال ورزان مجلس نباید هر روز بیش از پیش بر وزن سیاسی خود بیفزایند.

 طبیعی بود که با افزایش حتی یک رای- که بدون شک در صورت عدم کاندیداتوری احمد بخشایش اردستانی و بهرام بیرانوند رخ می داد- انزوای تفکرات تندرو در قالب جبهه به اصطلاح پایداری و فراکسیون اصولگرایان مجلس بیش از پیش نمایان می شد.

در حقیقت آقایان بیرانوند و بخشایش بیش از آن که قرار باشد به حق نماینده ای از یک فراکسیون باشند برای توپ جمع کنی وارد زمین رقابت ریاست مجلس شدند و همه نیز به مسئله آگاه بودند.

جمعیت 70 تا 80 نفری فراکسیون اصولگرایان در عمل در نهایت تحت هیچ شرایطی حاضر به رای دادن به علی لاریجانی نشدند و نبودند. این جریان به جای این که خود را بخشی از ملت در خانه ملت بداند ، تصمیم گرفت برای ممانعت از فراموشی خود در عرصه سیاسی ناخن به رای رقیب قدیمی بکشد.

چرا اصولگرایان تندرو مجلس از کاهش رای علی لاریجانی خوشحال شدند

 پر واضح است که رفتار و منش علی لاریجانی در برابر دولت نوپای حسن روحانی آنان را به شدت عصبانی کرده است، زیرا رییس مجلس را مانع بزرگ برای گرفتن انتقام سیاسی از دولت تدبیر و امید می دانستند. برای این جریان تنها گرفتن انتقام از مشی و منشی که از جانب مردم به عنوان جایگزین مشی احمدی نژاد برگزیده شده بود، مهم بود و رییس مجلس را متهم به جانبداری سیاسی از دولت می کردند.

اگر چه علی لاریجانی حتی در زمان انتخابات به صورت روشن و واضح از حسن روحانی به عنوان یک کاندیدای ریاست جمهوری حمایت نکرد، اما بعد از انتخاب وی از جانب مردم ، تعامل با رییس جمهور منتخب را در دستور کار قرار داد و طبق نظر رهبری که همه باید به این دولت کمک کنند، گام برداشت. اما این تعامل به مذاق برخی جریانات سیاسی خوش نیامد.

البته در انتخابات اخیر هیات رییسه نیز این جریان مثل همیشه با نگاهی واقع بینانه به وزن خود، مشی سر و صدا را در پیش گرفتند. کما این که این روزها به جای این که از خود سوال کنند که چرا در دو مجلس پیاپی هشتم و نهم نتوانستند کاندیدای خود برای ریاست مجلس بر صندلی بنشانند و یا به فکر فرو روند که مشی و رفتار آن ها چه بوده که هرگز نتوانستند سهمی بیش از 10 تا 20 درصد در هیئت رییسه مجلس _ آن هم در بین منشی های هیئت رییسه _ داشته باشند، ترجیح می دهند هم و غم خود را معطوف به تخریب رای رقیب قدیمی کنند .

نگاهی به میزان کاهش رای علی لاریجانی+جدول

 26رای کاهش یافت. رسانه های نزدیک به فراکسیون اصولگریان و سوگواران محمود احمدی نژاد در فضای رسانه ای در روزهای اخیر با کلید واژه "26 رای کاهش یافته" تحلیل های مختلفی را بر روی خروجی های خود گذاشتند. آن ها این کاهش را خبر از انحلال فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت تعبیر کردند و حتی تا بدان جا پیش رفتند که رسانه نزدیک به یکی از اعضای این فراکسیون در مجلس در تحلیلی تذکر داد که آقای لاریجانی این نتیجه رفتار شما با دولت است و کوتاه آمدن شما در برابر دولت منجر به این کاهش رای شده است!

در این بین آنچه مورد بی توجهی بود تعداد کل آرای ماخوذه و تعداد نمایندگانی بود که به صحن مجلس اضافه شده بود. به بیان دیگر در سال نخست علی لاریجانی از 270 رای ماخوذه در رقابت با حداد عادل 177 رای به دست آورد یعنی با وجود حضور حداد عادل در رقایت ، لاریجانی بالغ بر 65 درصد آرا را نصیب خود کرد. در سال دوم وی 213 رای از 252 رای ماخوذه داشته است که به بیان دیگر 84.5 درصد آرا را به خود اختصاص داده است. در سال سوم مجلس نهم وی از 264 رای ماخوذه 187 رای کسب کرده که نشان از رای 71 درصدی وی است. در این بین رای علی لاریجانی 13 درصد نسبت به سال قبل افت داشته که حضور بهران بیرانوند و احمد بخشایش اردستانی به درخواست فراکسیون اصولگرایان به این دلیل بود که فراکسیون به این افراد رای دهند. این اقدام دو فایده برای اصولگرایان اقلیت داشت:
1-    رای علی لاریجانی کاهش می یافت و انتقام سیاسی محقق می شد.
2-    این افراد دیگر حداد عادل را به عنوان چهره فراکسیون در جایگاه همیشه بازنده رقابت ریاست مجلس قرار نمی دادند.

جدول زیر نحوه توزیع و جابه جایی و میزان افت رای علی لاریجانی را نشان می دهد:

* هم چنین باید توجه داشت که تعداد نمایندگان مجلس نهم 290 نماینده است که تعداد نمایندگان از اساس در قیاس با تعداد نمایمدگان مجلس هشتم رشد داشته است.

جدول به خوبی نشان می دهد که  رای در قیاس با سال گذشته 13 درصد افت داشته است که افت البته باز هم از مجموع رای دو نفر با هم که نه برای رقابت بلکه تنها و تنها  برای بر هم زدن روند رشد صعودی رییس مجلس کم تر است. نکته جالب توجه این است که رای دو نفری که از جانب فراکسیون اصولگرایان برای شکستن روند صعودی رییس مجلس به میدان امده بودند در مجموع  حدود 21 درصد کل آرا را به خود اختصاص دادند در حالی که باز هم رای علی لاریجانی تنها حدود 13 درصد افت داشت.

این افراد می خواستند پیام خود را بدهند که مشی اعتدالی رییس مجلس را در مقابل رئیس جمهور دولت یازدهم نمی پسندند. برخی از این افراد که تا دیروز به وکیل الدولگی خود می بالیدند امروز نمی خواهند که مجلس از دولت جدید حمایتی داشته باشد.

هیاهوی فراکسیون اصولگرایان به خاطر تصرف یک صندلی منشی در هیات رییسه

فراکسیون اصولگرایان در مورد نایب رییسی مجلس البته کاندیداهایی معرفی کردند که رای نیاورد. برای ناظرین نیز سه نفر را کاندیدا کردند  که هیچ یک از سه نفر نیز رای نیاورند. اما در مورد منشی های مجلس توانستند یکی از سهمیه بیش تر از پارسال داشته باشند که این مسئله را پیروزی بزرگ و علامتی بر پایان اکثریت بودن فراکسیون رهروان دانستند.

همچنین نباید از یاد برد که یک نفر اضافه شده یعنی مهرداد بذرپاش ، البته از اعضای این فراکسیون است اما تنها و تنها به دلیل سابقه خود و نوع و سطح تعاملات قابل قبولی که در مجلس داشت، توانست این رای را از آن خود کند . پر واضح است که تعاملات شخصی و ارتباطات و سوابق بذرپاش سبب رای و اعتماد نمایندگان به وی بود و اگر قرار بود رای فراکسیونی لحاظ شود فراکسیون اصولگرایان حداکثر 70 تا 80 رای داشت.

آیا فراکسیون رهروان ولایت رو به پایان است؟

غیر قابل انکار است که فراکسیونی با بیش از 200 عضو ، اختلاف نظر و سلایقی را در خود دارد. نظر به اینکه نوع و میزان تعامل با دولت ممکن است در اذهان هر یک از اعضای فراکسیون مرز متفاوتی داشته باشد.  گذشته از تعدادقابل توجه اعضای این فراکسیون و این که در پی پاسخ به سوالی مبنی بر حقیقت ایجاد شکاف یا رو به پایان بودن فراکسیون رهروان باشیم، نگاهی به بدنه و بافت فراگسیون 70 نفری اصولگرایان حائز اهمیت است. کما این که اعضای فراکسیون اصولگرایان در روزهای اخیر در مصاحبه های مختلفی با لبخند رضایت از انحلال رهروانی ها سخن می گویند.

رهروانی ها زاکانی و حسینیان ندارند!

 فراکسیون اصولگرایان که زیر تنها چهره شاخص خود یعنی غلامعلی حداد عادل گرد هم امده اند، در درون اختلاف سلیقه های جدی دارند. طیفی متشکل از احمدتوکلی؛ الیاس نادران، علیرضا زاکانی بخشی از این فراکسیون هستند و در مقابل جبهه پایداری با چهره هایی هم چون روح الله حسینیان، جواد کریمی قدوسی و حمید رسایی . در این بین این دو گروه تاحدودی ناهمگن تنها به قصد مقابله با  فراکسیون رهروان و شخص علی لاریجانی دور هم جمع شده اند حال ان که اختلافات آنها در برخورد با محمود احمدی نژاد بسیار واضح بوده است. 

نمونه رفتار این دو گروه با سعید مرتضوی خود نشان از اختلافات ریشه دار در درون این فراکسیون است. رهروانی ها البته در مواردی اختلاف نظر و سلیقه دارند اما حداقل زاکانی و حسینیان ندارند که صحن علنی مجلس محفل دعوا و درگیریشان شود و از تریبون مجلس علیه یکدیگر سخن بگویند!

رسانه ها چه کردند؟

این که برخی رسانه های وابسته به برخی نهادها در این ماجرا بلافاصله شروع به حاشیه سازی و جریان سازی کرده اند که کاهش رای علی لاریجانی محسوس بوده است نیز جای سوال دارد . در این خصوص حس شناسی این رسانه ها بیش از هر چیز قابل ارزیابی است که سوالی با این مضمون که چرا بعد از نیمه عمر مجلس نهم، فراکسیون اصولگرایان توانست تنها یک صندلی در هیئت رییسه در بخش منشی بیش تر از آن کند را رها کرده و به کاهش رایی پرداخته اند که ریشه آن در یک بازی و دوپینگ سیاسی قابل لمس است، از خود نمی پرسند. این رسانه ها که پیش تر نیز از جانب سرلشکر فیروزآبادی تذکر جدی دریافت کردند اما به نظر می رسد در زمان هیجانات سیاسی هم چنان در راه خود حرکت می کنند.

دشمنی با اعتدال

فراکسیون اصولگرایان متشکل از  چهره های نزدیک به حداد عادل-توکلی، نادران، زاکانی- تا سوگواران محمود احمدی نژاد- افراد نزدیک به جبهه پایداری- این روزها بیش از هرچیز بر کاهش 26 رای رئیس مجلس می بالند. فراکسیونی که تا بدان حد رو به زوال است که از کاهش رای 8 درصدی ( 26 نفر از 290 نماینده مجلس نهم)  دست افشان و پاکوبان جشن انتقام می گیرد. برای این فراکسیون انتقام از اصولگرایان همیشه معتدل ، مهم است. چه رییس جمهور و مردانش باشند چه رییس مجلس و فراکسیون حامی وی....