آمریکای جو بایدن را جدی بگیرید ...

اکبر مختاری، کارشناس ارشد روابط بین‌الملل در روزنامه هم میهن نوشت:

از روزی که دونالد ترامپ شروع به بیان پرقدرت ضعف‌های شخصی و غیرشخصی جو بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری کرد، بسیاری از تحلیل‌گران و حتی مقامات در درون ایران کمتر به پیشینه و سابقه جو بایدن دقت کردند. «جو خوابالو»؛ لقبی که ترامپ به او داد در ذهن‌ها حک شد و گاه و بیگاه تصاویر پس از ریاست‌جمهوری ظن ضعف را در مورد بایدن و حتی کابینه‌‌اش تقویت کرد. اما اولین پراندن خواب از چشمان یک کاراکتر انتخاباتی در مناظره اول انتخابات ریاست‌جمهوری میان جو بایدن و دونالد ترامپ شکل گرفت. جایی‌که بایدن با بیان این سخن تاریخ‌ساز مناظرات انتخاباتی آمریکا مبنی براینکه «کسی نیست که به این احمق بگوید خفه شو!»، بازی تغییرات جدی کرد. در آن مناظره نزدیک به شصت درصد مردم آمریکا بایدن را پیروز انتخابات اعلام کردند جایی‌که دونالد ترامپ چنین مناظراتی را نقطه‌قوت خود می‌دانست. شکست ترامپ با فاصله نسبتا بزرگ در آرای الکترال و تعداد نشان داد که جو بایدن آنطورها هم که رسانه‌ها جا انداخته بودند ضعیف نیست. جو بایدن خود را برای چهارسال نرمال‌سازی فضای سیاست داخلی و خارجی آمریکا آماده ساخت؛ کسی که ۳۶سال در ایالت دلاویر سناتور بوده است جای ضعف عمیق سیاسی کمتر برایش باقی می‌گذارد. جو بایدن هشتادساله سیاستمداری‌ست که دقیقا از مرکز کشاکش‌های سیاسی آمریکا یعنی کنگره آمده است و با کمیته‌های مختلف در سنا به‌خصوص کمیته نیروهای مسلح از درک کافی از جریانات سیاسی داخل آمریکا باخبر است. افزایش تورم در داخل آمریکا که بخش عمده‌‌اش مربوط به یارانه‌های پرقدرت کرونایی ترامپ و بایدن برمی‌گردد و افزایش قیمت بنزین برآمده از افزایش قیمت نفت بسیاری را برآن داشت که وی و حزب متبوع‌اش شکست سختی در انتخابات کنگره خواهند خورد این درحالی‌ست که اصلا چنین حادثه‌ای رخ نداد. حزب دموکرات در دوران ریاست‌جمهوری با وجود تمام مشکلات داخلی اکثریت سنا را بار دیگر برای حزب دموکرات حفظ کرد و شکست کم‌شدتی را در مجلس نمایندگان متحمل شد. فارغ از اینکه باراک اوباما و محبوبیت‌اش و خطاهای سیاسی ترامپ در شکل‌گیری این رویداد موثر بود؛ اما نمی‌توان نقش خود جو بایدن را نادیده گرفت. وی در سخنرانی‌های متعدد توانست مردم آمریکا به‌خصوص آرای خاکستری آمریکا را راضی کند که مشکلات داخلی اقتصادی درون آمریکا ناشی از حوادث بیرونی است تا درونی و توانست افکار عمومی را در مورد این موضوع قانع سازد. در مورد جنگ اوکراین و روسیه برخلاف بسیاری از پژوهشگران و تحلیلگران سیاسی داخل آمریکا از دو ماه پیش از حمله روسیه به اوکراین اعلام کرد که با وجود حجم موجود نیروهای نظامی روسیه پشت مرزهای اوکراین، روسیه قطعا به اوکراین حمله خواهد کرد؛ اتفاقی که سرانجام رخ داد.

جو بایدن در شعارهای انتخاباتی باقدرت بیان کرد که علاقه‌مند به احیای برجام و شروع مذاکرات در این مورد است و این رویداد از اواخر دولت حسن روحانی شروع شد و درصد اندکی مانده به نتیجه به دولت رئیسی واگذار شد. دولت رئیسی پس از شش ماه وقفه مذاکرات را آغاز کرد و پس از کشاکش‌های فراوان در مردادماه امسال طرحی از سوی اروپا پیشنهاد شد که آمریکا نیز مخالفت علنی با آن نکرد اما ایران به‌دلایل خاص خودش آن را قبول نکرد. پس از پایان مرداد اروپاییان بیان کردند که دیگر طرحی بهتر از طرح اعلامی مردادماه درحوزه هسته‌ای به ایران پیشنهاد نخواهند کرد و مذاکرات بار دیگر در حساس‌ترین زمان به وقفه خورد.

پس از اعتراضات ایران که از اواخر شهریورماه آغاز شد، مرحله به مرحله روند تغییرکرد تا جایی‌که امروز آلمان علنا بیان می‌دارد که مباحث مربوط به حقوق بشر در ایران نسبت به توافق هسته‌ای برایش اولویت یافته است. در آخرین اظهارنظر در مورد برنامه هسته‌ای ایران، رابرت مالی، نماینده آمریکا در مذاکرات هسته‌ای و میانه‌روترین فردی که بایدن می‌توانست برای مذاکرات انتخاب کند، اعلام کرده است که زمان برای مذاکرات تقریبا به پایان خود نزدیک شده است و آمریکا در صورت شکست گزینه دیپلماسی، گزینه تحریم‌های بیشتر و سپس گزینه نظامی را نه‌تنها روی میز دارد بلکه موافقت بایدن را هم برای انجام این گزینه پشت سر خود دارد.

نباید فریب گاهی کج‌روی و گاهی خطاهای فردی جو بایدن را خورد. جو بایدن به ظرایف سیاست به‌خصوص در امر سیاست خارجی کاملا آشناست. نباید تحلیل‌های خام برخی سیاسیون ناکارآمد و برخی تحلیلگران سیاسی توجیه‌کننده ضعیف بودن جو بایدن و تیمش را خورد. پرونده ایران درحال پیمودن راه خویش است. اگر با خطاهای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای و تحلیل‌های ناکارآمد نزدیکان سیاسی دولت، پرونده ایران چه با اسنپ‌بک و چه از طریق خواست آژانس بین‌المللی هسته‌ای و رای اکثریت شورای حکام، بار دیگر به شورای امنیت رود این بار آمریکای بایدن حتی حاضر است از گزینه نظامی علیه تاسیسات هسته‌ای ایران استفاده کند، چراکه جو بایدن رئیس‌جمهور فعلی آمریکا آمده است که برخی پرونده‌های باز سیاست خارجی آمریکا را برای مدتی طولانی به اتمام رساند و یکی از این پرونده‌ها پرونده هسته‌ای ایران است.