مواضع عصائب اهل الحق و کتائب حزب الله درباره تداوم حضور نظاميان آمريكا در عراق

هم میهن: انستیتو واشنگتن نوشت:«عصائب اهل الحق نشانه‌هایی از پراگماتیسم درباره ادامه حضور نیروهای آمریکایی از خود بروز می‌دهد، درحالی‌که کتائب حزب‌الله بحث را می‌پیچاند تا بتواند بدون اینکه صریحاً حضور نظامی ایالات متحده را بپذیرد، در این بازی سیاسی مشارکت کند. در ۱۳ ژانویه، محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق در گفت‌وگو با تلویزیون آلمانی دویچه‌وله گفت: «جهت‌گیری کلی دولت او که مورد حمایت نیروهای سیاسی است، تعیین ماموریت نیروهای آمریکایی مستقر در عراق، تعداد آنها و محل استقرار آنها برای یک دوره زمانی خاص است.» او این موضع‌گیری را در مصاحبه با وال استریت ژورنال نیز تکرار کرد. سودانی هنگام نام بردن از «نیروهای سیاسی» عراق به «چارچوب هماهنگی» اشاره کرد که ائتلاف سیاسی مورد حمایت ایران است و گروه شبه‌نظامی قدرتمند مقاومت یعنی عصائب اهل الحق از اعضای برجسته آن است. در واقع، در ۲۰ نوامبر، قیس الخزعلی، رهبر عصائب اهل الحق، در اشاره به سودانی او را «مدیرکل» دولت توصیف کرد و به این ترتیب ارشدیت سیاسی خود را نشان داد. اظهارات سودانی در ۱۳ ژانویه که به نظر می‌رسد از حمایت «چارچوب هماهنگی» برخوردار است، شاید بیانگر این واقعیت باشد که عصائب تا اینجا صدای رساتری از دیگر اعضای چارچوب برای برقراری روابط عملگرایانه با آمریکا داشته است. قابل ذکر است که خزعلی از سال ۲۰۱۸ چندین بار از طریق سیاستمداران عراقی به دنبال لابی کردن با واشنگتن بوده است، ولی از وقتی که طبق فرمان اجرایی ۱۳۲۲۴ از ۳ ژانویه ۲۰۲۰ در «لیست تروریست‌های جهانی» آمریکا قرار گرفت، این روند متوقف شد.

به علاوه، نعیم العبودی، عضو عصائب و وزیر فعلی آموزش عالی عراق، در ۱۰ ژانویه در کنفرانس دانشگاه آمریکایی عراق در بغداد برای توسعه و مهندسی سیستم دیجیتال شرکت کرد. او بعد از سخنرانی در این کنفرانس، از قسمت‌های مختلف پردیس این دانشگاه آمریکایی بازدید کرد. العبودی نماینده سابق مجلس عراق است و دکترای خود را در رشته مطالعات زبان عربی از دانشگاه اسلامی لبنان دریافت کرده است؛ گرچه وزارتخانه او این موسسه را از نظر قانونی به رسمیت نمی‌شناسد. در همان روز بازدید العبودی از دانشگاه آمریکایی بغداد، علی ترکی، نماینده مجلس عراق و از جنگجویان باسابقه عصائب اهل الحق، به روزنامه لبنانی الاخبار گفت: «هیچ مشکلی برای نشستن [مذاکره] با آمریکا برای تبادل منافع وجود ندارد... نیروهای آمریکایی امروز در عراق مانده‌اند تا به نیروهای امنیتی عراق آموزش دهند. ما در تلاش‌ هستیم تا روابط‌مان را با آمریکا براساس همکاری و منافع برقرار کنیم.» ترکی در همین مصاحبه، دولت امروز عراق را «دولت جبهه مقاومت» توصیف کرد.

اگرچه عصائب اهل الحق، نخستین گروهی بود که با وجود تروریستی شناخته شدن از سوی آمریکا به‌طور کامل در سیاست پارلمانی عراق مشارکت کرد، یک سازمان مشابه دیگر نیز از اعضای چارچوب هماهنگی، یعنی کتائب حزب‌الله، با نام «حرکت حقوق» در انتخابات شرکت کرد و اکنون شش کرسی در مجلس عراق دارد. در ۱۳ ژانویه، سعید السرای، دبیرکل «حرکت حقوق»، در گفت‌وگو با وب‌سایت عراقی شفق‌نیوز گفت: «شکست نخست‌وزیر محمد شیاع السودانی در اجرای تصمیم اخراج نیروهای آمریکایی از عراق... ما را وادار می‌کند موضع سیاسی بگیریم. از این رو، این تصمیم باید بر مبنای چارچوب‌های قانونی و دیپلماتیک اجرایی شود.»

اشاره السرای به مصوبه مجلس عراق در ژانویه ۲۰۲۰ است که از دولت خواسته بود نیروهای بیگانه را اخراج کند. این مواضع متضاد می‌تواند در چارچوب تقسیم کار جدیدی بین جناح‌های مختلف مقاومت برای برخورد با حضور آمریکا در عراق باشد. اما سخنان علی فضل‌الله، سخنگوی سابق «حرکت حقوق»، از قرار منعکس‌کننده دیدگاه کتائب در مورد این مسئله حساس است؛ یعنی حضور در ائتلافی سیاسی (چارچوب هماهنگی) و در عین حال کنار آمدن با این گرایش ائتلاف که نیروهای آمریکایی می‌توانند حداقل در حال حاضر در عراق بمانند. او در ۱۶ ژانویه، هنگام گفت‌وگو در مورد روابط آمریکا و عراق در تلویزیون النجباء (شبکه ماهواره‌ای گروه مقاومت حرکت النجباء) در تشریح این موضوع گفت: «من بلوغ بزرگی را در روش و رفتار رهبران «چارچوب هماهنگی» و مقاومت می‌بینم و به نظر می‌رسد نوعی اتفاق‌نظر (در رابطه با آمریکا) وجود دارد. محور مقاومت برای بیرون راندن نیروهای آمریکایی از عراق فشار وارد می‌کند و دولت عراق نیز سعی دارد (با آمریکایی‌ها) مذاکره کند.

اما وقتی مذاکرات، تحت فشار شدید انجام گیرد، می‌تواند باعث تضعیف طرف مقابل شود... نظر محور مقاومت خارج از خط چارچوب هماهنگی نیست. به نظر می‌رسد در برخورد با طرف آمریکایی یک نوع سیاست هویج و چماق وجود دارد.»