درباره جايزه مشترك ظريف و كرى؛ ديپلماسي و صلح جهاني

فريدون مجلسي

وزيرخارجه ايران و آمريكا به‌طورمشترك به علت تلاش در جهت بهبود روابط بين‌الملل، برنده جايزه «چتم‌هاوس» بريتانيا شدند، علت اهداي اين جايزه را انديشكده سياست خارجه«چتم‌هاوس» درتلاش‌هاي اين دو ديپلمات تاثيرگذار در ارتقای امنيت بين‌المللي سال ۲۰۱۶ خواند. بر اين اساس ضمن تبريك به دو وزير امور خارجه كه در جهت تنش زدايي و ايجاد فضايي معتدل در نظام بين‌الملل گام برداشتند، بايد اذعان داشت فضاي آرام و به دور از تنش براي ايران در نظام بين‌الملل كه بايد آن را مديون تلاش‌هاي وزير امور خارجه دانست، براي ايران يك فضاي اميد بخشي ايجاد كرد تا كشور در آينده بتواند به دور از هر دغدغه‌اي در جامعه جهاني فعاليت كند. در حقيقت اعتدال و عقلانيت شعار آقای حسن روحاني است كه از همان آغاز روي كار آمدن دولت بر آن تاكيد داشت و در عمل نيز نشان داد كه با گام نهادن در مسير اعتدال و عقلانيت مي‌توان به موفقيت مورد نظر با كمترين هزينه دست يافت.

اين موفقيت براي آمريكا نيز از آن جهت مفيد است كه آنها را از يك ورطه تازه‌اي پس از آن همه تجارب دشوار به‌ويژه در عراق بازداشت، از سويي ملتي مانند ايران كه از اقدامات آمريكا و متحدان منطقه‌اي آن در كشورهاي درگير جنگ رنج مي‌بردند اكنون شرايط را به گونه‌اي مي‌بيند كه از ايجاد وضعيت بحراني‌تر و اقدامات ديگر آمريكا جلوگيري به عمل آورد. بنابراين از اين منظر مي‌توان به اين دو كشور و وزراي خارجه آن تبريك گفت. اما از سويي نيز بايد به ظريف تسليت گفت، زيرا مخالفان داخلي پس از اين خواهند گفت انگليسي‌ها مي‌خواهند بگويند زدودن تنش در فضاي بين‌الملل و رويكرد اعتدالي سياست آنها بوده است. به همين خاطر به دكتر ظريف جايزه دادند! بنابراين بعيد نيست كه در بوق و كرنا بدمند كه ما هر چه مي‌كشيم از دست انگليسي‌هاست و متاسفانه ظريف نيز از بريتانيا جايزه گرفت!

بنابراين اين نگراني وجود دارد كه پس از بازگشت ظريف از انگليس وي مورد هجمه مخالفان قرار بگيرد و او را به باد اتهام بگيرند. در حالي كه بايد اين مساله درنظر گرفته شود كه ايران به صورت جدي وارد مذاكره‌اي شد و به يك نتيجه مطلوبي دست يافت. براي به نتيجه رسيدن يعني آن برد- برد مورد ادعا بايد امتيازاتي داده مي‌شد و در مقابل امتيازاتي نيز گرفته مي‌شد. در غير این صورت درشرايط كنوني قرار نداشتيم. زيرا نه تنها كه امتيازي هم نمي‌گرفتيم بلكه تحريم‌ها همچنان در جاي خود باقي مي‌ماند. اما بدين‌ترتيب هم ايران توانست از تحريم‌ها نجات پيدا كند و از سويي نگراني‌هاي واهي و پوچ غرب به‌ويژه واشنگتن نسبت به مساله هسته‌اي ايران برطرف شد. دستيابي به توافق به وسيله مذاكره از ديدگاه آنها نشانه اين است كه با چنين تفكري مي‌توان درباره ساير مسائل گفت‌وگو كرد و به نتيجه رسيد.

مساله مهم ديگر آنكه مذاكره و رويكرد اعتدالي سبب شد تا کشوربه مهم‌ترين نقطه ممكن يعني آرامش رسيد. بنابراين مذاكرات هسته‌اي و رويكرد دو وزير معتدل مي‌تواند الگويي موثر براي ساير مسائل در نظام بين‌الملل و دستيابي به نقطه آرامش و ثبات باشد. نمونه بارز آن خروج از بحران سوريه و رسيدن به يك سازش با تركيه است. بر این اساس مذاكره مي‌تواند راهي براي دستيابي به يك نقطه مطلوب در سوريه و خروج آن از بحران و ساير سرزمين‌هاي درگير جنگ در خاورميانه باشد. در سوريه همكاري ساير بازيگران و آمريكا با ايران كه چنين تجربه‌اي را در منطقه پشت سر گذارنده است قطعا موثر خواهد بود. اما به هر روي انتخابات آمريكا و ايران نزديك است و احتمالا وزراي خارجه دو كشور تغيير خواهند كرد اما بايد كشورها به خاطر منافع ملي خود و علاوه بر آن ثبات و آرامش، در صورت روي كار آمدن هر فردي سياست تعامل و اعتدال را در پيش بگيرند، بنابراين لازم است كه روش ظريف و كري به عنوان يك نماد همواره در نظر گرفته شود.

آرمان

گزارش خطا