دانش آشتيانى: برنامه من در چارچوب سند تحول نظام آموزشی است/آموزش و پروش ما گرفتار بیماری‌های ساختاری است

وزیر پیشنهادی رییس جمهور برای وزارت آموزش و پرورش گفت:مهم‌ترین مساله و دغدغه چندین ساله من این است که آموزش و پرورش را باید سرمایه کشور و نه بخش مصرفی دانست و مدرسه را باید مهم‌ترین واحد تاثیرگذار در توسعه به شمار آورد، لذا محور کلی برنامه من در چارچوب سند تحول نظام آموزشی است.

به گزارش ایلنا، فخرالدین دانش آشتیانی در دفاع از برنامه‌های پیشنهادی خود برای تصدی وزارت آموزش و آموزش و پرورش در صحن علنی مجلس گفت:دانش آشتیانی در دفاع از برنامه‌های خود پشت تریبون مجلس قررار گفت و گفت: به نام خدایی آغاز می‌کنم که فرمان نخستش خواندن است و اسباب کرامت دادنش تعلیم است. ابتدا لازم است از نمایندگان مجلس تشکر کنم که این روزها که در جلسات مختلف آنها رفتم و بحث‌های مهمی مطرح شد و نقطه نظرات مطرح شده بسیار کلیدی بود.

او افزود: امیدوارم پس از رای اعتماد عزیزان بتوانم به عنوان خدوم ملت نسبت به آموزش و پرورش و معلمان دینم را ادا کنم. از همه وزرای قبلی آموزش و پرورش کمال تشکر را دارم که در جهت ارتقای نظام آموزشی ما تلاش کردند به ویژه از آقای فانی کمال سپاسگذاری را دارم.

 وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش تاکید کرد: خدا را شاکرم که موقعیتی فراهم آمد تا در این جمع که دولت و نمایندگان مجلس در آن هستند، قدری در مورد آموزش و پرورش کشور صحبت کنم. در آستانه روز ۱۳ آبان و روز ملی مبارزه با استکبار جهانی هستیم. روزی که خون پاک دانش‌آموزان برابر داشگاه تهران به زمین ریخت و پیوند مدرسه و دانشگاه را نمادین کرد.

او گفت: حسب وظیفه نکاتی را در مورد برنامه‌هایم می‌گویم؛ برنامه من در ۴ بخش تدیین شده است. مهم‌ترین مساله و دغدغه چندین ساله من این است که آموزش و پرورش را باید سرمایه کشور و نه بخش مصرفی دانست و مدرسه را باید مهم‌ترین واحد تاثیرگذار در توسعه به شمار آورد، لذا محور کلی برنامه من در چارچوب سند تحول نظام آموزش است.

دانش‌آشتیانی خاطرنشان کرد: برنامه من تماما براساس خواست مقام معظم رهبری است. من این را به جد عنوان می‌کنم و درباره آن کد می‌دهم. برنامه پیشنهادی من واقع‌گرایی و تحول‌خواهی است. اگر نمایندگان مخالف عنوان کردند این‌ها اجرایی نیست، باید بگویم بله مسلم است در مدت‌کوتاه امکان تحقق کامل برنامه من نیست.

او ادامه داد: آنچنان که اشاره کردم، این برنامه درازمدت است و اما در انتهای آن  برنامه کوتاه‌مدت نیز آورده‌ام؛ در برنامه آموزش و پرورش و توسعه باید توجه داشته باشیم که نظام آموزش و پروش ما  گرفتار بیماری‌های ساختاری است.

وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش تاکید کرد: مسئله آموزش و پرورش مساله ملی است و نیاز به حل ملی دارد، تنها یک فرد نمی‌تواند به آن رسیدگی کند. همه نمایندگان ملت باید به آن کمک کنند تا آموزش و پرورش در جایگاه خود قرار گیرد و به عنوان مسئله ملی مطرح شود. نگرانی نسبت به آینده سرمایه‌های انسانی، کمتر از نگرانی نسبت به سرمایه‌های فیزیکی و طبیعی نیست.

او با بیان اینکه ما باید تمام تلاش خود را داشته باشیم تا مدرسه را محور توسعه قرار دهیم، گفت: باید از این طریق انسان‌هایی کارآمد تریبت کنیم که نظام توسعه‌ای کشور نیاز به این انسان‌های کارآمد دارد. توسعه کشور نیازمند رشد متوازن و به هم پیوسته آموزش و پرورش و آموزش عالی است .

وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش عنوان کرد: آموزش و پرورش ۱۳ و نیم میلیون دانش‌آموزش دارد، حدود یک میلیون هم مربی و معلم دارد که در بیش از ۱۰۷ هزار مدرسه فعالیت می‌کنند. نظام آموزش عالی ما با بیش از ۲۵۰۰ واحد دانشگاهی و ۵ میلیون دانشجو در سطح کشور فعالیت دارند. برخی شهرستان‌ها دانشگاه‌هایی دارند اما با صندلی‌های خالی روبروست. ولی در همان شهرستان مدرسه کم داریم. مدرسه به صورت شیفیتی است.

او گفت: در بعضی مناطق مدرسه هنوز کپری است این عدم توازن یکی از مشکلات اساسی آموزش و پرورش ما است. نتیجه تحقیقات ملی نشان داده است که در جامعه به عنوان سرمایه‌های اجتماعی معلمان بالاترین گروه از نظر منزلت اجتماعی هستند، یعنی از نظر شهروندان دارای بیشترین حرمت هستند. به رغم این احترام، از نظر معیشیتی فرهنگیان ما در وضع نابه سامانی به سر می‌برند.

وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش به چالش‌های پیش روی آموزش و پرورش اشاره کرد و گفت: یکی از مسائل و مشکلاتی که وجود دارد، آموزش مخزنی، نمره و محفوظات است. اقتصاد آموزش و پرورش، کمبود امکانات آموزش و پرورشی، ضعف مشارکت خانواده‌ها، وجود شکاف دستگاه‌های ستادی با معلمان، گسست‌خانه و مدرسه از دیگر چالش‌هاست.

وی با اشاره به اینکه در کنار این‌ها دیوان‌سالاری و سیاست‌زدگی آموزش را تحت سیطره خود قرار داده است، ادامه داد: پرورش و خلاقیت قربانی آموزش شده است. توجه به کمیت آموزش و کم‌توجهی به مسائل ملی و جهانی نظیر مهارت‌های زندگی، محیط‌زیست و تفاوت‌های اقلیمی در مناطق مختلف مسائلی را به دنبال داشته که برنامه‌ریزی آموزشی را با تنگنا روبه‌رو کرده است.

دانش آشتیانی با بیان اینکه برون‌داد این وضعیت تصویر نگران‌کننده‌ای را به وجود آورده است، گفت: رتبه کنونی آموزش و پرورش ما در نظام بین‌المللی ۱۴۱ از ۱۸۷ است.

وی ضمن اشاره به اینکه نظام آموزش و پرورش گرفتار سکون و فرسودگی است، عنوان کرد: دقیقا کاری که می‌خواهم انجام دهم در جهت تحقق دیدگاه مقام معظم رهبری است و می‌خواهم آموزش و پرورش را از سکون بیرون بیاورم.

وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش ادانهمداد: نظام آمورشی غیرمولد شده و از پویایی دور شده است. دور شدن زنان از جایگاه مطالبه در مدیریت، نمونه مشهود آن است. در آموزش و پرورش که اکثریت آن را دختران تشکیل می‌دهند، اما نقش خانم‌ها در مدیریت آموزش و پرورش کمرنگ است. نه به دلیل جنسیتی بلکه از نگاه تربیتی نیازمند این هستیم که از قشر فرهیخته بیشتر استفاده کنیم.

دانش‌آشتیانی با بیان اینکه مطالعات زیادی در رابطه با اقتصاد آموزش و پرورش انجام دادم، گفت:  معتقدم با همین منابع مالی و مدیریت بهینه هزینه‌ها، قستمی از این مشکلات برطرف می‌شود. اگرچه در کوتاه‌مدت این مساله اتفاق نمی‌افتد. علاوه بر این باید ارقام بیشتری به آموزش و پرورش اختصاص داده شود اما آموزش و پرورش نیازمند این است که همین منابع را بهتر هزینه کند  و مدیریت هزینه بهتری برای آن داشته باشد.

او ادامه داد: در اقتصاد آموزش و پرورش وضعیت کنونی بدین صورت است که در سال ۸۴ تا ۸۵،  ۹۱ درصد بودجه آموزش و پرورش به پرسنل و حدود ۹ درصد به موارد کیفی‌سازی آموزش اختصاص داده می‌شد، اما در وضعیت کنونی که سی هزارمیلیارد بودجه است، ۹۸.۵ درصد بودجه پرسنلی است و ۱.۵ درصد برای کیفیت‌بخشی به مدارس اختصاص دارد، یعنی دست وزیر و مدیران آموزش و پرورش برای ۱۳ میلیون دانش آموز و ۱۰۷ هزار مدرسه فقط ۴۰۰ میلیاردتومان وجود دارد که برای کیفی‌سازی هزینه شود.

‌دانش آشتیانی گفت: براساس این اطلاعات نمی‌توان این مبلغ را استفاده کرد و بعضا عنوان می‌شود ۲۰۰ میلیارد تومان است. با این وضعیت اگر بخواهیم همین رویه را ادامه دهیم، هیچ وقت نمی‌توانیم مشکل را حل کنیم. برای گذر از وضع موجود، باید نگاه و رویکرد جدیدی به آموزش و پرورش داشته باشیم و این نیازمند برنامه‌ریزی و اقدامات تدریجی است تا بتوانیم از این وضعیت بیرون آییم. در برنامه بندهایی آمده است که توضیح دادم چگونه می‌توان از این وضعیت خارج شد. مسئله جدید این است که سند تحول روحش حاکم براین است که در نظام آموزشی به مسئله پرورش به معنای مهارت‌های زندگی که باید دانش‌آموز در محیط مدرسه کسب کند شود. مواد درسی تا سیطره آموزش بر پرورش کمرنگ شود و بهتر بگویم پرورش بر آموزش غلبه پیدا کند.