واقعيت ها درباره سند «2030»

اهداف مورد اشاره سند 2030 مطابق پيش نويس

     اين سند پيش نويس اهداف مختلفي را دنبال خواهد کرد که آموزش ابتدايي، آموزش متوسطه، سنجش و ارزيابي کيفيت و يادگيري، مراقبت اوان کودکي، آموزش پيش دبستاني و ابتدايي، آموزش فنّي و حرفه اي و مهارتي رسمي، آموزش عالي مهارتي متوسطه، آموزش فنّي و حرفه اي و مهارتي غيررسمي، دسترسي به آموزش عالي با کيفيت و برابر، کارآفريني با تاکيد بر کار شايسته، برابرسازي فرصت هاي آموزشي و اجتماعي براي زنان و دختران، دسترسي برابر اقشار آسيب پذير به آموزش، آموزش دانش آموزان با نيازهاي ويژه، توسعه سوادآموزي و مقابله با کم سوادي، آموزش توسعه پايدار در آموزش ابتدايي و متوسطه با تاکيد بر ايجاد هماهنگي بين بخشي، آموزش توسعه پايدار در آموزش عالي، آموزش سلامت و شيوه هاي زندگي سالم و بهداشتي، مدارس و تجهيزات آموزشي در سطوح ابتدايي و متوسطه، دانشگاه ها و نهادهاي آموزش عالي، فناوري و تجهيزات آموزش هاي غير رسمي مهارتي، توسعه همکاري هاي علمي و بين المللي در آموزش عالي، توسعه همکاري هاي بين المللي در آموزش مهندسي، توسعه همکاري هاي علمي و بين المللي در زمينه تربيت معلم، ارتباط با مراجع، اسناد کلان بالادستي و آموزش 2030، شاخص هاي آموزش 2030، آموزش 2030، ترويج هماهنگي، سياستگذار، جامعه علمي و پژوهشي، انجمن هاي علمي و سازمان هاي مردم نهاد و آموزش 2030، اطلاع رساني به دانشگاه ها و نهادهاي آموزشي، نهادي و بين بخشي در ساختارهاي دولتي، مطبوعات و آموزش 2030 و رسانه هاي جمعي و آموزش 2030 از ديگر موارد اين سند اعلام شده است.

    

    نيم نگاهبا دستور رهبر انقلاب اجراي سند 2030 متوقف شد

    

    رهبر معظم انقلاب اسلامي چندي پيش در ديداري با فرهنگيان به موضوع پذيرش سند ۲۰۳۰ سازمان ملل و يونسکو از جانب دولت اشاره کردند و با انتقاد شديد از اين موضوع گفتند: اين سند و امثال آن، مواردي نيستند که جمهوري اسلامي ايران تسليم آنها شود، و امضاي اين سند و اجراي بي سر و صداي آن قطعاً مجاز نيست و به دستگاه هاي مسئول نيز اعلام شده است. حضرت آيت الله خامنه اي تاکيد کردند: به چه مناسبت يک مجموعه به اصطلاح بين المللي که تحت نفوذ قدرتهاي بزرگ نيز قرار دارد، به خود حق مي دهد که براي ملت هايي با تاريخ و فرهنگ و تمدن گوناگون، تکليف معين کند. ايشان با تاکيد بر اينکه اصل اين کار غلط است، خاطرنشان کردند: اگر چنانچه با اصل کار نمي توانيد مخالفت کنيد، صراحتاً اعلام کنيد که جمهوري اسلامي ايران در زمينه آموزش و پرورش، داراي اسناد بالادستي است و احتياجي به اين سند ندارد.

    

    در رقابت هاي انتخاباتي آنچه بيش از هر کليد واژه ديگري بر سر زبان ها افتاد سند 2030 بود. مخالفان دولت از اجراي سندي در مدارس کشور خبر مي دادند که براي مسئولان آموزش و پرورش هم جاي تعجب داشت. منتقدان دولت در هياهوي انتخابات مدعي شدند که در سند 2030 که ايران آن را پذيرفته، آموزش هاي جنسي شامل خودارضايي و همجنس گرايي در مدارس الزامي خواهد شد و حتي برخي پا فراتر گذاشتند و مدعي شدند که ارائه اين آموزش ها با چاپ کتابي به نام «لک لکي در کار نيست» توسط آموزش و پرورش، در برخي مدارس شروع شده و بزودي فراگير هم خواهد شد. برخي منتقدان اين سند را پروژه نفوذ خواندند، تعدادي هم اعلام کردند تا زماني که کشور گزينه هايي چون سند تحول بنيادين و نقشه جامع علمي را دارد نيازي به سند 2030 يونسکو وجود ندارد. در ايام تبليغات انتخاباتي، انتشار اين شايعات فضاي مجازي را آکند و باعث تشويش خانواده ها و ايجاد نگراني بين آنها شد و دلخوري شديد فرهنگيان که به آنها اتهام ناروايي وارد شده بود را در پي داشت. مخالفان با چاپ تراکت هايي در تيراژ ميليوني و توزيع آن در مناطق مختلف بويژه در روستاها و نيز با سخنراني هاي متعدد انتخاباتي و تبليغات تلاش کردند تا نگراني خانواده ها مخصوصاً خانواده هاي روستايي را تشديد کنند. تا جايي که رئيس جمهوري نسبت به اين دروغ پردازي ها واکنش نشان داد و گفت به صورت ناروا و بدون هدف از دولت و سند 2030 يونسکو حرف نزنيد.

    حسن روحاني البته بعد از انتخابات رياست جمهوري و در نخستين نشست مطبوعاتي خود درباره سند 2030 چنين گفت: بسيار متاسفم که کساني در اين انتخابات ازاين سند سوء استفاده کردند. من از تخريب و تهمت به خودم مي‎گذرم، خدا هم از گناهان ما مي گذرد، اما از اهانت به معلمان در قالب اعتراض به سند 2030 نمي گذرم. متاسفانه برخي به طلاب و مردم ما دروغ گفتند. من خودم طلبه بودم و در حوزه زندگي کرده ام و مي دانم در حوزه زندگي کردن يعني چي. برخي طلاب را تحريک کردند و به عنوان منادي اسلام به آنها بلندگو دادند تا به روستاها بروند و بگويند وا دينا وا اسلاما! در حرم حضرت علي(ع) هم وقتي برق کشيدند يک نفر سخنراني کرد و گفت وا اسلاما که به اينجا سيم کشيدند. الان هم برخي به جاي سيم 2030 را بهانه کردند که کار زشتي کردند. خدا ان شاء الله از گناهشان بگذرد و مردم هم بگذرند و معلمان ببخشندشان، اما من نمي گذرم.» پيش تر هم رئيس جمهوري در جلسه شوراي عالي انقلاب فرهنگي تاکيد کرده بود بررسي مغايرت نداشتن اين سند با ارزش هاي اسلامي و ايراني در دستور کار شورا قرار گرفته و ابعاد موضوع براي تصميم گيري هاي لازم مورد بررسي قرار گيرد.

    البته در اين ميان کاربران فضاي مجازي هم نسبت به اين موضوع سکوت نکردند و در فضاي مجازي مطالبي را درباره سند 2030 منتشر کردند که نشان مي داد با موضوعاتي که دلواپسان مطرح کردند بسيار متفاوت بود. موضوعي که «مهدي نويد ادهم» دبير شوراي عالي آموزش و پرورش هم در گفت و گو با «ايران» به آن اشاره کرد و گفت: مسائل نادرستي را برخي افراد در زمان انتخابات مطرح کردند که اين موضوعات را ما کاملاً تکذيب مي کنيم؛ برخي آقايان اصلاً يکبار هم سند را نخوانده اند که چنين واکنشي نشان مي دهند.

    وي تاکيد کرد: سند 2030 دقيقاً به همان موضوعاتي اشاره دارد که در سند تحول هم آمده است. همان گونه که مي خواستيم نيروي انساني، محتواي کتاب هاي درسي، شيوه ارزيابي و ساخت فيزيکي در تعليم و تربيت را بر اساس سند تحول دگرگون کنيم در سند 2030 هم به توسعه آموزش براي همگان اشاره شده است.

    نويد ادهم تاکيد کرد: اين سند نه براي ايران بلکه براي همه جهانيان و با فرهنگ ها و اديان متفاوت طراحي شده و در آن به طور طبيعي حداقل هاي مشترک کشورها از نظر مذهبي و فرهنگي نهفته است لذا هر کشوري بايد بر اساس مصالح و اسناد ملي خود آن را غني و در چارچوب عمل مشترک ارائه کند. ايران هم با تطبيق آن با اسناد بالادستي که اشاره شد چارچوب عمل ملي را براي آن تدوين و چاپ کرد. او با اشاره به اينکه اين سند اصلاً در دولت امضا نشد فقط دولت ساختار اجرايي آن را امضا کرد، گفت: شهريور ماه سال گذشته بود که آقاي جهانگيري ساختار اجرايي اين سند را با مسئوليت وزارت آموزش و پرورش امضا کرد و در نامه اي که به وزارت آموزش و پرورش ارسال شد تاکيد شده بود که به منظور هماهنگي و ارائه راهکار هاي تحقق اهداف و تعهدات برنامه آموزش 2030 همسو با اهداف و تعهدات برنامه اهداف توسعه پايدار کار گروه ملي آموزش 2030 با مسئوليت وزارت آموزش و پرورش بدون گسترش تشکيلات سازماني و با استفاده از امکانات و ظرفيت هاي موجود در آن وزارتخانه و با حضور دستگاه ها تشکيل شود. به طور کلي در تصويب «چارچوب اقدام آموزش 2030» يونسکو، از هيچ کشوري درخواست امضا نشده است. اصولاً در بين اسناد يونسکو به جز پيمان نامه ها که جنبه الزامي دارند، و بايد به تاييد مجالس کشورها برسند، هيچ سند ديگري مورد امضاي فيزيکي واقع نمي شود.

    

    نيم نگاهسخنگوي دولت: 2030 صرفاً يک بيانيه قرائت شده در اجلاس يونسکو بود

    

    محمدباقر نوبخت نيز در گفت و گو با خبر آنلاين درباره تخريب ها و گمانه زني هاي منتقدان دولت درباره بيانيه 2030 گفت: از اينکه هرچه توضيح داده مي شود هيچ توجهي به توضيحات مستند دولت صورت نمي گيرد و يک حرف مجدداً تکرار مي شود جاي تامل دارد. برخي 2030 را به عنوان سند امضا شده دولت ياد مي کنند در حالي که هيچ برگه اي درباره اين موضوع امضا نشده است، 2030 صرفاً يک بيانيه قرائت شده در اجلاس يونسکو بود. 2030 بيانيه اي همچون ساير بيانيه هايي است که قرائت مي شود اما اگر از طرف دولتي مورد ابهام باشد آن دولت ابهام و نظر خود را مطرح مي کند. از اينکه کساني گزارش هايي را خدمت رهبر معظم انقلاب دادند و ايشان هم در جايگاه رفيع رهبري نظام هر آنچه اعلام کنند براي دولت مطاع است. معظم له همواره به مجريان تاکيد مي کنند مصالح ملي و ارزش ها را مورد توجه قرار دهند ما اينها را به ديده گرفتيم و به ديده خواهيم گرفت. بر همين اساس هر آنچه هم که نبود و در واقع تلقي و ابهام بود، دولت آنها را متوقف کرد الان اين جارو جنجال ها به چه علتي دارد ادامه پيدا مي کند. رسانه ها متن بيانيه 2030 را که دو صفحه بيشتر نيست منتشر کنند و در اختيار مردم قرار دهند. من نمي دانم نگاه ليزري بعضي ها چه چيزي در اين دو صفحه بيانيه مي بيند.

    

    

    سند 2030 چيست؟

    «چارچوب اقدام آموزش 2030» در امتداد برنامه «آموزش براي همه» قرار دارد که سابقه آن به سال 1990 بازمي گردد. برنامه «آموزش براي همه» طي سال هاي 2000 الي 2015 در جمهوري اسلامي ايران اجرا شد و کشور ما به دليل دستاوردهاي موفقي که در ارتباط با برخي شاخص هاي آن داشت، مورد قدرداني جهانيان قرار گرفت. پيش نويس اوليه «چارچوب اقدام آموزش 2030» در اجلاس مجمع جهاني آموزش که از تاريخ 19 الي 22 مه 2015 (30 ارديبهشت لغايت 2 خرداد 1394) در اينچئون کره جنوبي برگزار شد، ارائه شد. در اين اجلاس علي اصغر فاني، وزير وقت آموزش و پرورش، در راس هياتي شامل نمايندگان دستگاه هاي مختلف از جمله کميسيون آموزش و تحقيقات مجلس شوراي اسلامي و وزارت امور خارجه شرکت داشتند. با توجه به برخي ملاحظات و حساسيت هاي مهم موجود در سند، هيات شرکت کننده از سوي کشورمان «تحفظ رسمي» جمهوري اسلامي ايران نسبت به کل سند را در جلسه ارائه کرده و اين تحفظ در صحن اجلاس توسط وزير آموزش و پرورش قرائت شد. ضمن آنکه پيش تر، کليه نقطه نظرات کشورمان به صورت مکتوب به نماينده کشور مالزي به عنوان نماينده گروه آسيا و اقيانوسيه ارائه و تاکيد شده بود تنها در صورت اعمال تغييرات مدنظر جمهوري اسلامي ايران است که کشورمان ارائه تحفظ نخواهد کرد. متعاقب اجلاس اينچئون، «چارچوب اقدام آموزش 2030» در اجلاس مقامات عالي رتبه آموزش جهان در حاشيه سي و هشتمين اجلاس کنفرانس عمومي يونسکو (13 تا 15 آبان 1394) ارائه شد و به تصويب رسيد. در اجلاس مزبور هيچ يک از کشورهاي عضو يونسکو با سند فوق مخالفت نکردند و تنها وزير وقت آموزش و پرورش کشورمان طي سخناني بر ملاحظات جمهوري اسلامي ايران در اين سند تاکيد و بار ديگر متن «تحفظ» رسمي کشورمان در اجلاس اينچئون را عيناً قرائت و درخواست کرد اين تحفظ در اسناد مربوطه اجلاس درج شود. متعاقباً نمايندگي کشورمان نزد يونسکو، مراتب را به طور رسمي و مکتوب به دبيرخانه اجلاس و دبيرخانه يونسکو ارسال کرد.

    

    مخالفان چه مي گويند؟

    در چارچوب عمل به 2030 به واژه هايي همچون شهروند جهاني و برابري جنسيتي اشاره شده است که اين مباحث از سوي برخي صاحبنظران و کارشناسان مورد نقد قرار گرفته است. مخالفان دولت عموماً اعلام کردند که اين سند مي خواهد مفاهيم غير ديني را وارد مدارس کشور کند. آنها مدعي شدند دولت اين سند را محرمانه امضا کرده است چرا که به گفته مخالفان اين سند، آموزش هاي جنسي به صورت عيان و نيز آموزش همجنس گرايي در مدارس ابتدايي الزامي مي شود. موضوعي که علي زرافشان معاون آموزش متوسطه وزير آموزش و پرورش به آن واکنش نشان داد و گفت: وزارت آموزش و پرورش خلاف موازين شرعي و ديني عمل نمي کند و اين موضوعات کذب است.

    وي همچنين تاکيد کرد: باوجود اذعان منتقدان به اينکه اين سند توسط مراجع ذيربط تصويب نشده است، بايد به اين نکته تاکيد کرد که اصلاً قرار نبوده است يک سند خارجي ترجمه و تصويب شود لذا فرآيند تدوين چارچوب يا برنامه عمل ملي انجام شده و در دستور کارگروه مربوطه قرار گرفته است.

    وي گفت: ارائه رسمي حق تحفظ در اجراي ملي 2030 بر اساس اسناد اجلاس اينچئون کره جنوبي حق جمهوري اسلامي ايران بوده است.

    زرافشان به معناي برابري و عدالت جنسيتي که مورد انتقاد برخي ها قرار گرفته اشاره کرد و گفت: در سند کلمه عدالت و برابري بين تنها دو جنس فقط دختران و پسران به ايجاد فرصت هاي برابر آموزشي اشاره مي کند و اساساً به مساوي بودن همه شرايط بين زن و مرد اشاره نمي کند و تعابير به کار رفته براي جنس سوم از سوي برخي منتقدان اساساً جايي در برنامه ندارد و اشاره هم نشده است. همچنين در اصل سند خارجي هيچ اشاره اي به موضوع آموزش جنسي در دوره ابتدايي نشده است و مباحث مربوطه کذب محض است.

    در بند 54 اين سند اشاره مستقيم به انواع گروه هاي آسيب پذير شده است. معاون آموزش متوسطه وزير آموزش و پرورش درباره اين بند گفت: رفع کليه تبعيض ها تنها به اين گروه اشاره مي کند و تفسير منتقدان به گروه هاي همجنس گرا کاملاً غلط و دور از شان اين سند بين المللي و همچنين موجب توهين به اکثر کشورهاي دنياست که اين موضوع را پذيرفته اند. تعريف افراد آسيب پذير نيز به معناي «افراد معلول، بوميان، اقليت هاي قومي، نژادي و فقرا که نيازمند توجه ويژه و راهبردهاي هدفدار» هستند در اين سند قيد شده است.

    

    گفت و گوي دبير کل کميسيون ملي يونسکو با «تسنيم»

    دبيرکل کميسيون ملي يونسکو در ايران در گفت و گويي با تسنيم نيز خطاب به منتقدان گفت:منتقداني که مي گويند يونسکو تحت فرمان امريکا و اسرائيل فعاليت مي کند براي اين صحبت دليل بياورند، بنده مي گويم که بين 16 نهاد بين المللي ذيل سازمان ملل متحد، يونسکو از همه خوشنام تر است و از کشورهاي عضو مي خواهد تا مشاهير و مواريث فرهنگي و معنوي کشور خود را در يونسکو ثبت کنند و ايران نيز برخي مشاهير ديني، ادبي و تاريخي خود را در فهرست مشاهير يونسکو ثبت کرده است.

    نصيري قيداري افزود: بيانيه آموزش 2030 محصول مشارکت 196 کشور عضو يونسکو است و ايران نيز کاملاً هشيار در اين مسير حضور داشته است و هيات هاي اعزامي شامل کارشناسان، وزرا و نمايندگان مجلس شوراي اسلامي کشور در مراحل مختلف پيش نويس، تدوين و تصويب آن حضور داشتند و اين هيات ها در تدوين بيانيه 2030 کاملاً هوشمندانه حضور داشته اند. بيانيه 2030 با برنامه آموزش براي همه که از سال 2000 تا 2015 در همه کشورهاي عضو از جمله جمهوري اسلامي ايران اجرا مي شد، فرق چنداني ندارد. وي ادامه داد: تمام 6 موضوعي که در بيانيه آموزش براي همه وجود داشت در بيانيه 2030 هم آمده است فقط تجربيات 15سال گذشته و اينکه در کجاها اجرا نقص داشته شناسايي شده است و تلاش شده تا رفع شود. بيانيه آموزش براي همه 15 سال در ايران اجرا شد و هر سال نتايج به دست آمده به سازمان يونسکو ارسال و در گزارش جهاني چاپ شده است. اما در آن سال ها هيچ فردي بر آن نقدي و اعتراضي نکرد، مگر اين بيانيه را يونسکو تهيه نکرده بود؟ مراحلي که کميسيون ملي و وزارتخانه هاي ذي ربط در مورد آغاز برنامه آموزش براي همه در داخل کشور طي کرده اند عيناً در مورد بيانيه 2030 نيز طي شده است. هيچ کار جديدي جز گرفتن حق تحفظ که از امتيازات روند اخير است صورت نگرفته است. دبيرکل کميسيون ملي يونسکو در ايران ادامه داد: جمهوري اسلامي ايران در بيانيه اينچئون 6 بار نظر داده است و برخي نظرات ما نيز مورد پذيرش قرار گرفته است از جمله در صفحه 50 نظر ايران آمده است مبني بر اينکه بايد به فرهنگ ملي کشورها در اجراي بيانيه 2030 توجه شود و کشورها بتوانند براساس فرهنگ ملي و آرمان هاي خود تصميم بگيرند. دبيرکل کميسيون ملي يونسکو در ايران عنوان کرد: بيانيه آموزش 2030 فقط يک بيانيه است و هيچ الزامي براي اجراي آن وجود ندارد و هيچ تعهدي براي کشورها ايجاد نمي کند، همچنين ايران به عنوان تنها کشور عضو يونسکو حق تحفظ براي خود در نظر گرفته است تا هر جاي اين بيانيه در تعارض با ارزش هاي ديني و ملي ما بود حتي در حد تعبير و تفسير آن را اجرا نکنيم. وي ادامه داد: کشورهاي عضو يونسکو از ژانويه سال 2016 اجراي بيانيه آموزش 2030 را آغاز کرده اند ولي ما هنوز اجرا را شروع نکرده ايم، چراکه مي خواستيم چارچوب عمل ملي را تهيه کنيم و براساس اسناد بومي تهيه شده براي سال هاي آتي اقدام کنيم.

منبع : ایران

نويسنده: هدي هاشمي