کد خبر: ۶۱۶۰۷
تاریخ انتشار: ۲۲ شهريور ۱۳۹۸ - ۱۸:۰۵
معرفى مقالات آكادميك/٤
دكتر حمیرا مشیرزاده
معرفى مقالات آكادميك:

سنت واقع‌ گرایی در ایران

حمیرا مشیرزاده 
دانشیار گروه روابط بین‌الملل دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
چکیده
یکی از پایه­های تدوین نظریه­های بومی روابط بین­الملل، توجه به سنت­های فکری و عملی در طول تاریخ روابط خارجی یک کشور است. البته ایرانیان در طول تاریخ چه در سطح نخبگان سیاسی و چه در سطح نخبگان علمی و فرهنگی تصور و فهم ثابتی از سیاست جهانی نداشته‌اند و برداشت‌هایشاندر نتیجة شرایط خاص تاریخی چه در داخل و چه سطح منطقه‌ای و بین‌المللی دچار تحول شده است. استدلال اصلی این مقاله آن است که می‌توان تداوم عنصری واقع‌گرایانه را در بسیاری از این تصورات و برداشت‌های متفاوت دید. کاوش در این فهم‌ها و ضعف‌ها و قوت‌های آنها می‌تواند راه را برای تولید نوعی نظریۀ «واقع‌گرایانۀ ایرانی» در مورد روابط بین‌الملل با اتکا بر فرهنگ ایرانی و تجارب تاریخی هموار کرده و به فهم رفتار سیاست خارجی ایران در دوره­های مختلف کمک کند. این پژوهش در تلاش برای روشن ساختن خصوصیات سنت واقع‌گرایی در ایران نشان می‌دهد کهچهار تقریر اصلی از «واقع‌گرایی ایرانی» را می‌توان تشخیص داد که عبارت‌اند از: منطقه‌ای، انقیادی یا تسلیم‌طلبانه، عمل‌گرایانه و انتقادی/مواجهه‌جویانه. این تقریرات بیشتر براساس نگاه سیاستمداران و دولتمردان و تا حدی براساس عملکرد سیاست خارجی ایران استخراج شده­اند.
کلیدواژه ها
ایران؛ سنت واقع‌گرایی؛ واقع‌گرایی؛ واقع‌گرایی انتقادی؛ واقع‌گرایی تسلیم‌طلبانه؛ واقع‌گرایی عمل‌گرایانه؛ واقع‌گرایی منطقه‌ای
مراجع
الف) فارسی
آدمیت، فریدون (1323). امیرکبیر و ایران، تهران: پیمان.
---------- (1351). اندیشۀ ترقی و حکومت قانون، تهران: خوارزمی.
آکاریا، آمیتاو و بری بوزان (1389). نظریه­های غیرغربی روابط بین­الملل: دیدگاه­هایی دربارة آسیا و فراسوی آن، ترجمۀ علیرضا طیب، تهران: ابرار معاصر.
آقایی، سید داوود (1386). «جایگاه اتحادیۀ اروپا در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران،» سیاست3، 3: 28-1.
ابراهیمی، ستوده و احسان شیخون (1389). «رویکرد اسلامی به روابط بین‌الملل در مقایسه با رویکردهای لیبرالیستی و رئالیستی»، دانش سیاسی 6، 2.
افتخاری، اصغر (1389). «درک روابط بین‌الملل: رویکردی قرآنی»، روابط خارجی، 2، 4.  
تاج‌بخش، احمد (1373). تاریخ صفویه. شیراز: انتشارات نوید.
حاجی یوسفی، امیرمحمد (1385). «آموزش درس اصول روابط بین‌الملل در دانشگاه‌های ایران: آسیب‌ها و راهکارها»، پژوهشنامۀ علوم سیاسی، 5.
دهقانی فیروز‌آبادی، سید جلال و مقداد قنبری مزید (1392). «سیر تحول مطالعات نظری روابط بین­الملل در ایران،» پژوهش­های سیاست اسلامی1، 4، 38-9.
حائری‌زاده، عبدالهادی (1372). نخستین رویارویی‌های اندیشه‌گران ایرانی با دو رویه تمدن بورژوازی غرب، تهران: امیرکبیر.
روحانی، حسن (1389). «سیاست خارجی و آیندۀ نفت و گاز کشور»، روابط خارجی2، 7، 38-7.
---------- (1391). امنیت ملی و دیپلماسی هسته­ای، چ سوم، تهران: مرکز مطالعات استراتژیک.
طلوعی، محمود (1377). هفت پادشاه، دو جلد. تهران: علمی.
طوسی، خواجه نظام‌الملک (1369). سیاست‌نامه، به کوشش عباس اقبال. تهران: معاصر.
عسکرخانی، ابومحمد. (1383). رژیم‌های بین‌المللی، تهران: ابرار معاصر.
فروغی، محمدعلی (1390). سیاست‌نامه ذکاء‌الملک، به اهتمام ایرج افشار و هرمز همایون‌پور. تهران: کتاب روشن.
فروغی، محمود (1383). خاطرات، ویراستار حبیب لاجوردی، تهران: کتاب نادر.
مصفا، نسرین (1385). سیری در تحولات آموزشی و پژوهشی در علوم سیاسی و روابط بین­الملل، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
مورگنتا، هانس جی (1372). سیاست میان ملت‌ها، ترجمۀ حمیرا مشیرزاده. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
مهدوی، عبدالرضا هوشنگ (1364). تاریخ روابط خارجی ایران، تهران: امیرکبیر.
واعظی، محمود (1386). «جایگاه تعامل سازنده در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، در الزامات سیاست خارجی توسعه‌گرا، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک.
ب) لاتین
Ayoob, M. (2002) "Inequality and Theorizing in International Relations: The Case for Subaltern Realism,” International Studies Review 4, 3: 27-48.
Bull, Hedley (1977) Anarchical Society. London: Macmillan.
Carr, E. H. (2001 [1939]) Twenty Years Crisis. New York: Palgrave.
Crawford, Robert (2000) Idealism and Realism in International Relations: Beyond the Discipline. London and New York: Routledge.
Gilpin, R. S. (1987) The Political Economy of International Relations. Princeton NJ: Princeton University Press.
Foran, John (1993) Fragile Resistance: Social Transformation in Iran from 1500 to the Revolution. Boulder, CO: Westview Press.
Hoffman, S. (1977) "An American Social Science: International Relations,” Daedalus 106: 41-60.
Jones, Charles (1998) E.H. Carr and International Relations: A Duty to Lie. Cambridge and New York: Cambridge University Press.
Krasner, Stephen (1976) "State Power and the Structure of International Trade,” World Politics (April): 317-347.
Mearsheimer, John (1994/95) "The False Promise of International Institutions,” International Security 19: 5-49.
Schweller, Randal and David Priess (1997) "A Tale of Two Realisms: Expanding the Institutions Debate,” Mershon International Studies Review 41: 1-32.
Smith, Steve (2002) "The United States and the Discipline of International Relations: "Hegemonic Country, Hegemonic Discipline,” International Studies Review 4, 2: 67-86.
Tickner, A. and O. Wæver (2009) International Relations Scholarship around the World. London and New York: Routledge.

نظر شما
* کد کپچا:
captcha

دیالوگ فوق العاده آقای همساده با پشه و ایرج طهماسب! (ویدئو)

تصاویری عجیب از الناز شاکردوست در سفر به بیستون

خبری که خیال هواداران پرسپولیس را راحت می‌کند

مرگ جو لیبرمن، سناتور ضدایرانی آمریکایی

به بهانه پخش سریال حشاشین / دیدگاه مورخان درباره شخصیت حسن صباح رهبر فرقه اسماعیلیان ایران

یارانه فروردین ماه چه تغییراتی دارد؟+زمان واریز

تایید بسته شدن پنجره استقلال برای ۳ فصل! / آبی پوشان از آسیا کنار گذاشته می شوند؟

اتفاقی که پایان حیات سیاسی قالیباف را رقم زد!

امان الله قرائی مقدم: کوچک شدن طبقه متوسط؛ مهمترین تغییر اجتماعی سال ۱۴۰۲/ جامعه ایران دیگر یک جامعه سنتی نیست

عاشقانه سوسانو جومونگ با دخترش (تصاویر)

روایت نشریه اماراتی از جزئیات مذاکرات محرمانه ایران و امریکا

مهاجرت تحصیلی به کانادا

واکنش ماجد علم الهدی به ادعای ارتباط با هولدینگ گردشگری قطع کننده درختان

سفر نوروزی شاه به مشهد و دیدار با علما و رعایا (تصاویر)

عضو شورای شهر تهران: ساخت این مسجد وقفی در پارک قیطریه، خلاف قانون است

دیالوگ فوق العاده آقای همساده با پشه و ایرج طهماسب! (ویدئو)

ژست های عجیب الناز شاکردوست در سفر به بیستون (تصاویر)

عاشقانه سوسانو جومونگ با دخترش (تصاویر)

تصاویر دیدنی از تیپ و استایل نوروزی پریناز ایزدیار

جشن زیبای نوروز در آتشکده بهرام (تصاویر)

مراسم تشییع مرحومه زهرا شجاعی با حضور خاتمی (تصاویر)

پست آبی رنگ در پیج پرسپولیس! (عکس)

تیپ و استایل متفاوت الناز حبیبی و بهرام افشاری (عکس)

تبریز سفیدپوش شد (عکس)

زیبایی های قشم، بزرگترین جزیره ایران (تصاویر)

عکس خانوادگی وایرال شده وریا غفوری که به تازگی منتشر شده / همه درباره زیبایی این خانواده حرف می زنند (+عکس)

تصویری بی نظیر از رنگین کمان در میدان نقش جهان اصفهان (ویدئو)

تصویری متفاوت از نازنین بیاتی (عکس)

هادی چوپان در کنار مجسمه خودش و گرگ (تصاویر)

تغییر چهره ایرنه پاپاس، بازیگر هند جگرخوار در ۹۳ سالگی (تصاویر)

2 عکس جدید از تیپ و ژست دیدنی «سوسانو» در یک روستای زیبا در فرانسه

عکس / اتاق فرمان اتمی شوروی را ببینید

ماجرای سفر شاه به قم و ملاقات ۴۵دقیقه‌ای با آیت‌الله بروجردی (عکس)

تصاویر / تغییر تیپ و چهره سارا و نیکای سریال پایتخت بعد 10 سال

فیگور عضلات شکم هادی چوپان و رقیب آمریکایی او؛ کدایک بهتر است!؟ (عکس)

تصویری دیدنی از آنتونیو کوئین در اصفهان (عکس)

تغییر چهره جالب طناز طباطبایی در طی ۱۵ سال! (تصاویر)

استقبال پر شور از هادی چوپان در شیراز (تصاویر)

تصاویر دیدنی و وایرال شده از دونگ یی (هان هیو جو)

استوری سحر دولتشاهی از سریال افعی

هانیه توسلی با چهره بدون آرایش آفتابی شد (عکس)

کف و سوت برای معین و هایده در برنامه زنده شبکه سه با حاضران دستچین شده در استودیو! (ویدئو)

کنایه ستاره پرسپولیس به عدم دعوتش به تیم ملی + تصویر

سلفی هادی چوپان با کلاه قشقایی پس از قهرمانی در آرنولدکلاسیک (ویدئو)

این کلیپ «آقای همساده» با ماجرای کاظم صدیقی «وایرال» شد (ویدئو)

ژست علی دایی در کنار همسرش و خانم بازیگر (عکس)

نظر جالب عادل فردوسی پور درباره عملکرد نکونام در استقلال (ویدئو)

درج نام «خلیج فارس» در تصویر اکانت رسمی ناسا از زمین (عکس)

آرایش و پوشش متفاوت بهنوش طباطبایی! (عکس)

پوشش محسن افشانی بازیگر جنجالی و همسرش در افطاری ابراهیم رئیسی! (تصاویر)

اجرای زیبای داوود کیم (جای) خواننده کی پاپ کره ای در شبکه سه (ویدئو)

سعدالله امیر شقاقی مافیای شرط بندی، در ترکیه بازداشت شد + ویدئو

دیدار «عباس قادری» با ابراهیم رئیسی ! (عکس)

کیم جای (داوود کیم) خواننده موسیقی کی پاپ کره‌ جنوبی در برنامه محفل درخواست تسبیح کرد (+عکس و ویدئو)

استایل زیبا، ساده و خیره کننده «بهنوش طباطبایی» / عکس

بهاره افشاری و تغییر چهره‌اش ۱۸ سال پس از «او یک فرشته بود» (عکس)

آتش گرفتن یک پراید با نارنجک در چهارشنبه سوری پرند (ویدئو)

همسر و پسر نجم الدین شریعتی (عکس)

چهارشنبه سوری دیشب تهران از داخل هواپیما (ویدئو)

باشگاه پرسپولیس در آستانه دربی اینگونه پیام انگیزشی داد (تصویر)

تصاویر چهارشنبه سوری از برج میلاد: تهران شهر جنگ زده شد! (ویدئو)

انفجار مهیب در شب چهارشنبه سوری در استان خوزستان ! (ویدئو)

مجادله «خورشید خانم» مو طلایی با رضا رشیدپور بر سر جریمه ۳ میلیونی حجاب (+تصویر)

«یاسمین مقبلی» به زمین برگشت (ویدئو)

تجمع بازنشستگان در اعتراض به حقوق های زیر خط فقر + عکس

محمدرضا گلزار در جمع ملی‌پوشان ایران + عکس

رهبر انقلاب به فرماندهان کل ارتش و سپاه مدال داد (+عکس)

سرمربی پرتغالی سپاهان و همسر جوان و بازیگرش، شیدا مقصودلو در کنسرت علیرضا قربانی (ویدئو)

فیلم وایرال شده از حسین یکتا در شبکه افق در شب قبل انتخابات: هر کی نمی خواد رای بده بره ! (ویدئو)

حوادث چهارشنبه آخر سال: لحظه افتادن بمب دست ساز از دستان یک نوجوان (ویدئو)

استایل شیک و ورزشی مریم معصومی در ۳۶سالگی (عکس)

حفظ کرامت شهروندان به سبک دولت انقلابی: آقای رئیسی این عکس را دیده اید!؟ (تصویر)

حضور سحرگاهی رهبری در شهر ری (+ عکس)

عاشقانه اوسمار، سرمربی پرسپولیس با همسرش (عکس)

عاشقانه شهاب حسینی و همسر جدیدش در یک اکران خصوصی (تصاویر)

مجری زن صداوسیما آرزو کرد همه چیز به دوران قبل از رییسی بازگردد! / جبران مافات ژیلا صادقی با حمله به حسن روحانی! (ویدئو)

واکنش طنزآمیز عبدالکریم حسن به مردود شدن گلش در دیدار پرسپولیس - فولاد + تصویر

پیام سیدحسین حسینی به هواداران استقلال (اینستاپست)

استایل شیک و خاص بهاره افشاری در مراسم بزرگداشت علی نصیریان (عکس)

رونمایی بهنوش طباطبایی از مجسمه‌ زیبای خودش ! (عکس)

سخنان قدیمی سخنگوی دولت درباره قیمت ها وایرال شد! (ویدئو)

دختر ترامپ، بیل گیتس، ریانا و زاکربرگ در عروسی پسر ثروتمندترین مرد آسیا (+عکس)

واکنش باشگاه پرسپولیس به هت تریک اوسمار ویرا + عکس

آخرین حضور حسن روحانی در اجلاس خبرگان رهبری (عکس)

اولین جلسه دادگاه تتلو برگزار شد (تصاویر)

واکنش انتقادی محسن چاوشی به سیل در جنوب بلوچستان (تصویر)

واکنش محسنی اژه‌ای به حکمی درباره «شروین حاجی پور» (ویدیو)

تصاویری تازه از پسر رهبر انقلاب و لاریجانی در یک مراسم

واکنش تحریک‌آمیز مهدی طارمی پس از پیروزی عجیب پورتو برابر بنفیکا + عکس

اقامه نماز بر پیکر آیت الله امامی کاشانی توسط رهبر انقلاب (عکس)

پرطرفدارترین