دولت - اصلاح‌طلبان افزایش امید و اعتماد عمومی

 مطهره شفیعی در روزنامه آرمان نوشت: بدون تردید اصلاح‌طلبان بیشترین سهم را در پیروزی حسن روحانی در انتخابات 92 و 96 داشتند و در عین حال کمترین توقع از رئیس‌جمهور برای سپردن کرسی‌های قدرت هم از سوی همین جریان بود. چرا که آنها با علم به آن‌چه در 8 سال دولت احمدی‌نژاد بر کشور گذشت بازسازی و تقویت نهادهای مختلف را ارجح بر دریافت احکام انتصاب می‌دانستند، اما از سوی دیگر همگان واقف هستند که مشورت گرفتن از پشتوانه سیاسی دولت امری لازم و غیرقابل انکار است به‌ویژه آنکه در اردوگاه اصلاح‌طلبی مردان و زنان مدیر و باسابقه‌ای حضور دارند که می‌توانند به دولت مشورت دهند که مشخص نیست به چه دلیل روحانی چندان تمایلی به مشورت گرفتن از آنها نداشت که البته این موضوع منحصر به اصلاح‌طلبان نیست چنان‌که دختر آیت‌ا... هاشمی هم از بی‌توجهی و عدم اجرایی کردن دیدگاه‌های پدر از سوی روحانی گلایه کرده بود. اصلاح‌طلبان بر خلاف اصولگرایان عادت ندارند انتقادهای‌شان از دولت را در بوق و کرنا کنند. زیرا به‌خوبی آگاه هستند مخالفان داخلی و خارجی دولت و شخص رئیس‌جمهور و فشارهای آنها بر پاستور آن اندازه است که نباید ذهن مردان روحانی به پاسخگویی به گلایه‌های اصلاح‌طلبان هم مشغول شود. اکنون اما روحانی به‌خوبی دانسته که باید از هسته مشاوران و حامیان اصلاح‌طلبش برای رفع مشکلات و چالش‌ها بهره بگیرد که در همین راستا چهارشنبه گذشته آنان را دعوت کرد و به گفت‌وگو با اصلاح‌طلبان نشست. بجز آقايان حجت‌الاسلام حسن روحاني، سيدمحمود واعظي، علي ربيعي و مجيد تخت‌روانچي و محمد قوچاني كه به‌ نحوي ميزبانان جلسه بودند، محمدرضا عارف، حجت‌الاسلام مجيد انصاري، جواد فتحي، مصطفي كواكبيان، صفدر حسيني، زهرا شجاعي، جواد اطاعت، ژاله فرامرزيان، محسن هاشمي، صدراعظم نوري، حميدرضا جلايي‌پور، نعيمي‌پور، آذر منصوري، محمدجواد حق‌شناس، صادق خرازي، علي شكوري‌راد، حسين مرعشي، حاجي و حسين كمالي از جمله كساني بودند كه در اين نشست حضور داشتند. حدود ۲۲ چهره اصلاح‌طلب در این نشست حضور داشتند که ۱۸ نفر آنها به اظهار نظر پرداختند. بی‌تردید این گونه دیدارها به افزایش امید و اعتماد عمومی منجر خواهد شد.

کارگروه مشترک

ترکیب مهمانان دعوت شده از احزاب اتحاد، کارگزاران، اعتمادملی و تعدادی از اصلاح‌طلبان مستقل بودند. پس از پایان جلسه بود که برخی به تشریح آنچه پرداختند که در این نشست بیان شد که از جمله این افراد آذر منصوری بود. او از تشکیل کارگروه اصلاح‌طلبان و رئیس‌جمهور خبر داد و نوشت: «اصلاح‌طلبان صدای مردم شدند». همچنین فارس گزارش داد محمدرضا عارف، رئیس فراکسیون امید مجلس پیشنهاد تشکیل کارگروهی برای هماهنگی بیشتر جریان اصلاحات و دولت را مطرح کرد که بر اساس همین پیشنهاد رئیس دفتر رئیس‌جمهور ماموریت یافت در خصوص تشکیل این کارگروه اقداماتی را با هماهنگی با جریان اصلاحات انجام دهد. اما اعضای این کارگروه چگونه انتخاب می‌شوند؟ این سوالی است که اذهان بسیاری از سیاسیون را به خود مشغول کرده است. سازوکار اصلاح‌طلبان برای امور جمعی و مشورتی بیشتر معطوف به توصیه‌ای است که از سوی رئیس دولت اصلاحات صورت می‌گیرد. برخی از اصلاح‌طلبان همواره خود را قائل به سهم همیشگی می‌دانند و برایشان انتخاب یا تایید دیگر اعضا اهمیتی ندارد. چرا که معتقدند تنها آنها هستند که برای بقا و تقویت جریان اصلاحات هزینه داده‌اند و زحمت کشیده‌اند، بنابراین حضور در هر جمع تصمیم‌گیر حق آنها است! بنابراین انتخاب اعضای این کارگروه از اهمیت زیادی برخوردار است و اگر سازوکار مشخصی نباشد به چالش جدی در تعاملات دولت وحامیانش تبدیل خواهد شد.

ابهام در نحوه دعوت

از سوی دیگر در نشست رئیس‌جمهور با اصلاح‌طلبان از برخی اصلاح‌طلبان دعوت نشد که محل تامل است. مانند الیاس حضرتی قائم مقام حزب اعتمادملی که در این نشست حضور نداشت و مشخص شد دعوتی از او نشده است! همین ابهام در دعوت بود که سبب شد رسانه‌های منتقد دولت چنین بنویسند: «عدم حضور الیاس حضرتی و غلامحسین کرباسچی در نشست اصلاح‌طلبان با رئیس‌جمهور در حالی صورت می‌گیرد که این دو شخصیت اصلاح‌طلب طی چندماه اخیر بیشترین انتقادات را به دولت و نحوه مدیریت حسن روحانی داشته‌اند. الیاس حضرتی در جریان استیضاح کرباسیان، وزیر اقتصاد دولت روحانی به عنوان موافق استیضاح نطق کرد و گفت: حقش بود آقای رئیس‌جمهور، آقای جهانگیری‌، آقای نوبخت، آقای سیف و آقای نهاوندیان استیضاح می‌شدند. همین سخنان جنجالی الیاس حضرتی سبب شد که وی از فراکسیون امید مجلس استعفا کند. غلامحسین کرباسچی نیز طی انتقادی به مدیریت حسن روحانی گفته بود که آقای روحانی به جای سخنرانی‌های احساسی و شعاری حرف زدن، برنامه‌ای برای اداره کشور ارائه کند تا مشکلات مردم حل و فصل شود». البته کرباسچی هم دعوت شد، اما نیامد. رسانه دلواپس درباره غیبت کرباسچی هم نوشت: «غلامحسین کرباسچی نیز طی انتقادی به مدیریت حسن روحانی گفته بود که آقای روحانی به جای سخنرانی‌های احساسی و شعاری حرف زدن برنامه‌ای برای اداره کشور ارائه کند تا مشکلات مردم حل و فصل شود.» نکته قابل تامل آن است که همین رسانه خودش به ابهام‌آفرینی خودش پاسخ داده و همزمانی حضور کرباسچی در وزارت کشور را علت غیبتش در جلسه اصلاح‌طلبان با روحانی عنوان کرده است.

گلایه‌های دوطرفه

نشست شامگاه چهارشنبه رئیس‌جمهور و اصلاح‌طلبان بی‌پرده و بدون تعارف بود به نحوی که دو طرف توانستند گلایه‌هایی را هم مطرح کنند. علی شکوری راد دبیرکل حزب اتحاد که در این جلسه حضور داشت، نوشت:‌ «دیدار اصلاح‌طلبان با رئیس‌جمهور به‌رغم طرح همه انتقادات به ایشان و دولت فضای مثبتی داشت. وی افزود: روحانی حرف‌ها را شنید و در پایان بدون عصبانیت و ناراحتی توضیحات و پاسخ‌هایی ارائه کرد و متقابلا از نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس گله کرد که در حمایت مورد انتظار او از دولت، کم گذاشته‌اند.» الیاس حضرتی که به این جلسه دعوت نشده بود در پاسخ به انتقاد روحانی از نمایندگان مجلس اظهار کرد:‌ «بنده در این جلسه حضور نداشتم، امّا اگر آقای روحانی چنین حرفی گفته، احتمالا شوخی کرده است. فراکسیون امید، در همه زمینه‌ها، هرچه در توان داشت برای دولت گذاشت و با تمام توان به دولت کمک کرد.» یک نماینده مردم تهران در مجلس هم گفت: با صراحت به آقای روحانی گفتم که دفتر شما چندان ارتباطی با اصلاح‌طلبان مجلس ندارد و آنگونه که تماس‌های شما با رئیس و سایر نمایندگان مجلس انجام می‌شود با فراکسیون ما چنین تماس‌هایی صورت نمی‌گیرد. بسیاری از نمایندگان عضو فراکسیون معتقدند که این جاده، یکطرفه است و به‌رغم آنکه قرار بود کمیته‌ای برای تعامل دولت و فراکسیون تشکیل شود هنوز از این کمیته خبری نیست.

یک روح در دو بخش!

در نهایت مشخص است که اکنون شرایطی مانند روزهای منتهی به انتخابات 92 و 96 برقرار است که از یک سو اصلاح‌طلبان برای بقا در عرصه سیاسی نیازمند حمایت هستند و از سوی دیگر هم دولت نیاز دارد تا اصلاح‌طلبان کماکان به حمایت‌های خود از پاستور ادامه دهند تا مخالفان قدرت ظهور و بروز کمتری داشته باشند. عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت ایران که در این جلسه حضور داشت، گفت: مجموعه دوستانی که در جلسه حضور داشتند، مسائل مختلف مربوط به وضعیت کشور در حوزه‌های متعدد را بیان کرده و به نوعی تلاش داشتند تا حرف مردم و سطح مطالبات جامعه را به اطلاع رئیس‌جمهور برسانند. محمد نعیمی‌پور ادامه داد: در این جلسه حاضران و مدعوین و رئیس‌جمهوری معتقد بودند که در شرایط کنونی کشور، باید برای رفع مشکلات تلاش بیشتری شود و برای تحقق برنامه‌های دولت و عبور از بحران‌های فعلی جلب اعتماد عمومی مردم ضروری است. یکی از مواردی که آقای روحانی به آن اشاره و گلایه‌هایی را مطرح کرد، عدم حمایت مجلس از طرح تفکیک وزارتخانه‌های صنعت، کار و راه و شهرسازی بود. عضو شورای مرکزی حزب اتحاد تصریح کرد: رئیس‌جمهور در این جلسه ابراز نگرانی کرد که عدم رأی مجلس به تفکیک وزارتخانه‌های فوق، موجب می‌شود که برنامه‌های دولت به نحوه مناسبی در کشور اجرا نشود. نعیمی‌پور افزود: البته دوستان ما در فراکسیون امید توضیح دادند که اکثریت اعضای این فراکسیون با طرح تفکیک وزارتخانه‌ها موافق هستند، اما در جلسه غیرعلنی که پیرامون این موضوع رأی‌گیری استمزاجی شد، اولا تمام آنها حضور نداشته و در ضمن اکثریت مجلس با اصلاح‌طلبان نیست. حسین کمالی از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب با «آرمان» از آنچه در دیدار با رئیس‌جمهور گذشت چنین روایت کرد.

جلسه اصلاح‌طلبان با آقای روحانی را چطور دیدید؟

پس از نشستی که اصلاح‌طلبان با آقای روحانی برای دعوت از ایشان برای حضور در انتخابات، جلسه‌ای با ایشان نداشتیم. در نشست چهارشنبه مسائل و موضوعات مختلف جامعه مورد بحث و بررسی قرار گرفت. از جمله این مسائل می‌توان به مسائل بین‌المللی و داخلی، روابط ایران با سایر کشورها، برجام، دادگاه لاهه، وضعیت اقتصادی کشور، تغییراتی که در ارز و طلا صورت گرفته و وقایع و ناآرامی‌ها در سال گذشته مورد بحث و بررسی قرار گرفت. به نوعی گفت‌وگو و نقد مشکلات جامعه بود. البته در این جلسه نکات مثبتی هم مطرح شد، اما گفت‌وگوی خاصی صورت نگرفت و به واقع مشکلات جامعه توسط شرکت‌کنندگان در این جلسه از زوایای مختلف مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفت. آقای رئیس‌جمهور تا آنجایی که امکان داشت پاسخ دادند. همچنین به موضوع انتخاب‌های مناسبی که انجام نشد، هم پرداخته شد. همچنین به مسائل مختلفی که در جامعه امروز مطرح است و دلایلی که عدم دخالت دولت در برخی امور و یا دخالت‌های دولت در امور را مورد پذیرش اصلاح‌طلبان است مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفت. با تقاضای رئیس‌جمهور در نهایت تصمیم گرفته شد تا یک کارگروه برای تعاملات بیشتر میان اصلاح‌طلبان و دولت تشکیل شود تا حتی بتوان همکاری میان مجلس و رئیس‌جمهور به جهت پیشبرد امور سیاست‌های دولت در جامعه و کمک مجلس به دولت به اهداف خود برسند.

تشکیل کمیته اصلاح‌طلبان تا چه حد به دولت می‌تواند کمک کند؟

دولت نیازمند کمک است نه تنها کمک اصلاح‌طلبان بلکه نیازمند کمک اصولگرایان هم است تا دولت بتواند به موفقیت در برنامه‌های خود دست پیدا کند. دولت نیازمند است تا از افکار، اندیشه‌ها و راهکارها که دیگران به دولت ارائه می‌دهند به جهت پیشرفت دولت و کشور استفاده کند.

آقای روحانی درباره این موضوع که چرا تاکنون با اصلاح‌طلبان جلسه‌ای نداشتند و از اصلاح‌طلبان دوری کرده بودند، صحبت کردند؟

تصور آقای روحانی بر آن بود که از اصلاح‌طلبان دور نشدند و سرنوشت مشترکی میان اصلاح‌طلبان و دولت ترسیم می‌کردند، اما فرصت مناسبی برای نشست و گفت‌وگو با اصلاح‌طلبان فراهم نبوده است.

اصلاح‌طلبان در این نشست تقویت ارتباط دولت با بدنه جامعه را لازم دانستند، آقای روحانی در مقابل این درخواست چگونه پاسخ داد؟

پیشنهاد اصلاح‌طلبان به آقای روحانی تلاش در راستای بازسازی اعتماد عمومی، برقراری نظرسنجی اجتماعی مرتب و توجه دولت به نظرات کارشناسان و صاحب‌نظران بود که آقای روحانی هم در پاسخ گفتند از این پیشنهادات استفاده خواهند کرد.