کد خبر: ۱۳۲۶۲۸
تاریخ انتشار: ۱۶ آبان ۱۴۰۰ - ۱۰:۵۱
عباس عبدی در روزنامه اعتماد نوشت:  بالاخره طرح «جوانی جمعیت و حمایت از خانواده» از تصویب نهایی شورای نگهبان گذشت و برخی اصولگرایان اظهار امیدواری کردند که با این طرح شاهد وفور جمعیت باشیم و حتی منتظر ۴ یا ۵ فرزند نیز هستند.
 
 
اگر چه همچنان جمعیت ایران رو به رشد است، ولی بدون تردید باید برای مساله فرزندآوری برنامه‌ای اندیشیده می‌شد. البته شاید سیاستگذاری در این باره در اصل باید به صورت ضمنی و برای بهبود وضع کلی جامعه انجام می‌شد و لزوما نباید مستقیم به مساله پرداخته شود؛ بنابراین بنده هم آن را به عنوان یک معضل می‌پذیرم و معتقدم که از هم‌اکنون هم باید در این باره اندیشه می‌شد و هم در ضرورت وجود برنامه برای حل آن اصرار دارم، ولی راه‌حل باید منطقی و حساب شده باشد.
 
 
چگونه؟ ابتدا باید یک مطالعه دقیق درباره علل کاهش فرزندآوری به جامعه عرضه می‌شد. تا هنگامی که علت این امر شناخته نشود، ممکن نیست که راه‌حل منطقی برای آن پیدا کرد. متاسفانه بحث در این باره را امنیتی کردند و حتی دو تن از کارشناسان زبده جمعیت‌شناسی در ایران در همین زمینه دچار مشکلات گوناگونی شدند که باید برای جامعه متاسف بود که موضوعی علمی را به امری امنیتی تبدیل کرده‌اند.
 
 
یکی از علل اصلی این وضع مشکلات اقتصادی است و این را مطالعه به خوبی نشان می‌دهد؛ بنابراین به جای حل مشکلات اقتصادی کشور به مسائل دیگر پرداختن یک انحراف آشکار است. اتفاقا قانون جدید به ما می‌گوید که مشکل اقتصاد کلی جامعه است، ولی به جای آن به توزیع امتیازات ناپایدار پرداخته‌اند. اگر مشکل اقتصادی است که هست، به جای همه این موادی که امتیازات مالی برای فرزندآوری در نظر گرفته‌اند، کافی بود که طرحی برای بهبود وضع اقتصادی کشور داده می‌شد. در این مورد به تفصیل بیشتری در ادامه خواهم نوشت.
 
 
اولین نکته در نقد این طرح، رسیدگی آن مطابق اصل ۸۵ قانون اساسی است. مطابق این اصل: «سمت نمایندگی قایم به شخص است و قابل واگذاری به دیگری نیست. مجلس نمی‌تواند اختیار قانون‌گذاری را به شخص یا هیاتی واگذار کند، ولی در موارد ضروری می‌تواند اختیار وضع بعضی از قوانین را با رعایت اصل هفتاد و دوم به کمیسیون‌های داخلی خود تفویض کند، در این صورت این قوانین در مدتی که مجلس تعیین می‌کند به صورت آزمایشی اجرا می‌شود و تصویب نهایی آن‌ها با مجلس خواهد بود...» پرسش این است که چرا طرح و قانونی که با زندگی همه مردم در ارتباط است به‌طور کامل در پشت در‌های بسته و به دور از اطلاع عموم و رسانه‌ها رسیدگی و از صحن علنی خارج شده است؟ اصولا کدام «ضرورت» برای رسیدگی پشت در‌های بسته بوده است؟
 
 
یک کلمه درباره ضرورت آن نوشته و ارایه نشده است، همچنانکه هیچ گزارشی از علل کاهش فرزندآوری به مردم داده نشده تا معلوم شود آیا این قانون می‌تواند موانع و مشکلات مربوط به فرزندآوری را حل کند؟
 
 
عجیب‌ترین نکته‌ای که در رسیدگی به این طرح وجود دارد، تایید آن از سوی شورای نگهبان است. در واقع این طرح نه براساس مصلحت بلکه براساس درک از اصول اولیه فقه تصویب شده که بسیار عجیب است. چگونه ممکن است این اندازه دخالت در امور خصوصی مردم را بتوان با قانون و شرع محدود کرد و آزادی و حقوق مردم را نادیده گرفت؟ این باور نکردنی است که شورای نگهبان چنین موادی را تایید کند.
 
 
فرزندآوری، یک رفتار غریزی و طبیعی هر موجود زنده از جمله بشر است. هزاران سال از بدو خلقت و از آغاز تکامل همه موجودات زنده از جمله اجداد ما مشغول این کار بوده‌اند. اصولا اگر این غریزه در موجود زنده‌ای از میان برود آن موجود نابود خواهد شد و اثری از آن باقی نمی‌ماند.
 
 
اگر می‌بینیم که بشر برخلاف همه موجودات دیگر به تعداد فراوان تکثیر شده، محصول شدت رعایت این غریزه در وجود آن است. طی صد قرن گذشته جمعیت بشر دو هزار برابر افزایش یافته است. در همین صد سال اخیر نیز جمعیت جهان حدود ۴ برابر شده است، در ایران ۴ برابر شدن جمعیت فقط طی حدود نیم قرن رخ داده است. رشد جمعیت ما چنان زیاد بود که در جهان بیش از هر کشور دیگری بود و سالانه به ۹/۳ درصد می‌رسید، پس اکنون چه اتفاقی رخ داده که نگران خطر کاهش جمعیت شده‌ایم؟
 
 
این پرسش بسیار کلیدی است. اگر از سال ۱۳۶۵ تاکنون به همان ترتیب دهه قبل از آن یعنی حدود ۳.۹ درصد رشد جمعیت داشتیم، اکنون نزدیک به ۱۹۰ میلیون نفر جمعیت داشتیم؟! شهر تهران حداقل حدود ۲۵ میلیون نفر جمعیت داشت، با این وضع اقتصادی تامین نان این جمعیت نیز غیرممکن بود. پس چه شده است که آن روند ادامه نیافت و الگوی ازدواج و فرزندآوری تغییر کرد؟ آیا غریزه صیانت ذات در ایرانیان از میان رفته یا تضعیف شده است؟ آیا طرح اخیر خلاف منطق بشر نیست که می‌خواهد این غریزه را از طریق امتیازات مادی و ایجاد محدودیت‌های عجیب احیا کند؟ آیا این راه گم کردن سوراخ دعا نیست؟
 
 
اکنون در ۱۴۰۰ به‌طور خالص در هفته حدود ۶/۶ هزار نفر به جمعیت کشور اضافه می‌شود که سالانه حدود ۳۵۰ هزار نفر می‌شود. در حالی که این رقم در سال ۱۳۹۷، یعنی فقط ۴ سال پیش حدود ۱۹ هزار نفر در هفته و سالانه حدود ۹۹۳ هزار نفر بوده است.
 
 
بخشی از مرگ و میر بالا ناشی از کروناست، ولی این تحول را نمی‌توان به کرونا محدود کرد. کاهش زاد و ولد نیز بسیار جدی است و طی ۴ سال بیش از ۲۰ درصد کاهش داشته است. چه اتفاقی رخ داده است؟ ارزیابی اجمالی این است که چند عامل را می‌توان موثر دانست. اول تحولات اجتماعی و ارزشی و نگرشی است که تصور فرد را نسبت به خود و ارزش خود دگرگون کرده است و اهمیت بسیار بیشتری برای خود و بالندگی و توانایی‌های خود قائل شده و از این نظر هزینه غیر مادی فرزندآوری بسیار زیاد شده است.
 
 
عامل بعدی تغییر مفهوم اقتصادی فرزند است. برخلاف گذشته، امروز فرزندآوری برای تامین مالی خانواده نیست. با توجه به بیمه‌های تامین اجتماعی پدر و مادران چندان نگران دوره کهولت خود نیستند. حتی می‌توان گفت که به علت وضع بد اقتصادی حتی خانواده‌ها مجبورند فرزندان و نوه‌های خود را تا مدت قابل توجهی حمایت مالی کنند و این برخلاف قدیم است. افزایش طول عمر و کاهش مرگ و میر کودکان در کنار بالا رفتن سرسام‌آور هزینه نگهداری از کودک تا بزرگ کردنش حتی بعد از دانشگاه موجب می‌شود که به‌طور کلی تقاضا برای فرزندآوری نسبت به گذشته کم شود. البته اشتغال مادران را نیز باید به این سیاهه افزود.
 
 
در کنار این‌ها که عوامل ساختاری هستند دو عامل مهم و خاص جامعه ایران نیز این فرآیند را تشدید کرده است. اول تضعیف غریزه صیانت از نفس و نسل است. ناامیدی روزافزون نسبت به آینده مهم‌ترین نقش را در تضعیف انگیزه فرزندآوری داشته است و همچنان دارد و عامل دیگر نیز کاهش رشد اقتصادی و منفی شدن آن در کنار گرانی و بیکاری، ضربه سنگینی به انگیزه ازدواج و فرزندآوری زده است.
 
 
همه این‌ها را در کنار اصرار شدید حکومت به ازدواج و فرزندآوری باید دید که با واکنش منفی مردم مواجه می‌شود، زیرا این اصرار را در ذیل سیاست‌های دیگر حکومت تعریف و فهم می‌کنند. همان‌گونه که در رژیم گذشته نیز شعار فرزند کمتر زندگی بهتر از سوی مردم با واکنش منفی مواجه شد. حکومت برای حل این مساله ابتدا باید اعتمادسازی، بعد سیاستگذاری کند؛ البته نه از طریق اصل ۸۵ که قانون‌نویسی پشت در‌های بسته و به دور از چشم مردم است.
 
 
نظر شما
* کد کپچا:
captcha

تماس یکی از همراهان رئیس‌جمهور از داخل بالگرد سانحه‌دیده / آیت الله آل هاشم تلفنی گفته حالم بد است

پوشش جنجالی شده مجریان صداوسیما تغییر کرد! (تصاویر)

محل دقیق بالگرد رئیس جمهور شناسایی شد / دریافت سیگنال از بالگرد و تلفن همراه یکی از خدمه

واکنش سید محمد خاتمی به حادثه برای بالگرد رئیسی

خبر خوش برای فرهنگیان: پاداش پایان خدمت معلمان بازنشسته سال ۱۴۰۰ در این تاریخ تسویه می شود

واکنش حسن روحانی به وقوع سانحه برای بالگرد رئیسی (عکس)

شبکه خبر: تلویزیون اسرائیل گفته رئیس جمهور جان سالم به در نبرده و ابراز خوشحالی کرده است

رئیس جمهور آمریکا برای یک جلسه فوری در مورد حادثه رخ داده برای رئیسی به کاخ‌سفید بازگشت!

خبر امیدوار کننده معاون اجرایی رئیس جمهور: پس از سانحه چند بار تماس با بالگرد سانحه دیده برقرار شده است

درخواست دعا اسحاق جهانگیری برای سلامتی رییس جمهور و همراهانش (عکس)

واکنش مقام مصری به حادثه رخ داده برای بالگرد رئیسی

واکنش رهبر انقلاب به سانحه برای بالگرد رئیس جمهور:  امیدواریم خداوند ایشان را به آغوش ملت برگرداند / ملت ایران نگران و دلواپس نباشند، هیچ اختلالی در کار کشور به وجود نمی‌آید

گزارش سخنگوی دولت از آخرین وضعیت تجسس برای یافتن بالگرد رئیسی

تکلیف بیمه تکمیلی درمان بازنشستگان کشوری و معلمان بازنشسته بالاخره روشن شد + لینک سامانه ثبت نام

زمان واریز حقوق اردیبهشت ماه معلمان مشخص شد / اعلام زمان پرداخت حق التدریس فروردین ماه فرهنگیان

تیپ و چهره «روناک» و «شیرین» سریال نون خ در پشت صحنه(عکس)

آخرین تصویر از رئیسی و همراهان قبل از سانحه برای بالگرد (عکس)

واکنش سحر دولتشاهی به استوری عاشقانه علی سرابی برای همسرش مارال بنی آدم (عکس)

جنیفر لوپز با این عکس به شایعات پایان داد (تصاویر)

مراسم تشییع زری خوشکام با حضور لیلا حاتمی، علی مصفا، حامد بهداد و… (تصاویر)

چهره ماتم‌زده لیلا حاتمی در مراسم تشییع مادرش (تصاویر)

بعد از مرگ بروسلی همسرش با چه کسی ازدواج کرد؟+عکس

نازنین بیاتی با چهره‌ای متفاوت از نمای نزدیک! (تصاویر)

استایل زیبا و وسترنی «کیمیا خاتون» فیلم مست عشق در آمریکا (تصاویر)

صحنه‌های دلهره‌آور از ورود سیل و حرکت خودروها در مشهد (ویدئو)

قانون شکنی منتخب انقلابی مجلس! (تصویر)

آمار تکان دهنده از میزان اجرای وعده مهم رئیسی در انتخابات (تصویر)

ایوب موسوی و پوپک بسامی، دو وزنه‌بردار ایرانی با هم ازدواج کردند (+عکس)

شهادت همرزم شهید زاهدی و یکی از فرماندهان حزب الله لبنان (+عکس)

واکنش به تیتر کیهان درباره حکم زندان وزیر رئیسی (تصویر)

سد نهند تبریز‌ سرریز کرد + تصویر

واکنش ستاره استقلال به رکورد زنی اش (تصویر)

برنامه فوتبال برتر تکلیف «کرنر منجر به گل» استقلال مقابل فولاد را روشن کرد (ویدئو)

واکنش همایون شجریان به شایعه طلاق سحر دولتشاهی و ادعای خیانت؛ مهر تائید بر جدایی!؟ (+تصویر)

کنایه سنگین المیرا شریفی مقدم به بنر جدید شهرداری درباره حجاب+ عکس

استوری تند باشگاه پرسپولیس علیه مربی استقلال (تصویر)

بازدید رهبر انقلاب از نمایشگاه کتاب (تصاویر)

عکس دیده نشده از مهران مدیری در کنار هدیه تهرانی

حضور عروس و داماد ترک در بازی آلانیااسپور - بشیکتاش (عکس)

حمله تند پیشکسوت جنجالی پرسپولیس به استقلال و هاشمی نسب + تصویر

استایل جدید مریم مومن با تم متفاوت (عکس)

آتش سوزی قطار حومه ای هشتگرد - تهران در میان بهت مسافران سرگردان (تصاویر)

عکسی از کمند امیرسلیمانی در مراسم عقد برادرش سپند

فاطمه و ابوالقاسم جراره نخستین خواهر و برادر، راهی مجلس دوازدهم شدند + عکس

عکسی از همسر سابق سپند امیرسلیمانی که پربازدید شده

توزیع تسبیح‌هایی با خاصیت ضدعفونی دست‌ها در مراسم حج/ جنس این تسبیح‌ها از چیست؟+ عکس

جشن سالگرد ازدواج علیرضا نیکبخت و همسرش + عکس

دیدار اعضای تیم ملی فوتسال با رهبر انقلاب + عکس

بهنوش بختیاری کاراگاه جنایی شد! (عکس)

استایل شیک و اروپایی همسر گولسیانی در تمرین پرسپولیس (عکس)

استایل ساده و جداب دونگ یی (عکس)

درخواست جالب دختران هوادار استقلال از بازیکنان + عکس

تصویری از سردار رادان در اجتماع حمایت از حجاب در اهواز (عکس)

تتلو در جلسه آخر دادگاهش: دنبال ترویج موادمخدر نبودم، می‌خواستم برای مشروبات الکلی جایگزین گیاهی معرفی کنم! +عکس

تغییر چهره شیلا خداداد، «سیتا» سریال مسافری از هند بعد 21 سال (تصاویر)

مسعود مرادی: کوپال ناظمی این پنالتی استقلال را ندید (ویدئو)

زنان استقبال کننده از احمدی نژاد در مجارستان (عکس)

یکی از معلمان زن با تدریس خلاقانه شاهنامه، اینگونه وایرال شد (ویدئو)

اقدام استقلال علیه کوپال ناظمی داور بازی با ذوب آهن! + تصویر

احمدی نژاد به مجارستان رفت (+عکس)

«دونگ‌ یی» در لباس دزدان دریایی جذاب‌تر شد (تصاویر)

هادی کاظمی و همسرش سمانه پاکدل در پشت صحنه بک سریال (عکس)

مرحوم سید اسماعیل نصراللهی و پدرش در دیدار با رهبری (عکس)

سردار مجید ایافت درگذشت / مراسم تشییع برگزار شد + عکس

تصویر جدید از حضور لیلا اوتادی و علیرضا نیکبخت در کنسرت علی زندوکیلی (عکس)

مجری زن پرحاشیه صداوسیما با این پوشش در مسیر بازگشت از آمریکا رویت شد (عکس)

همسر ستاره استقلال بر دستان سیلوا بوسه زد! (عکس)

دختر هوادار پرسپولیس با استایل سرخپوستی / عکس

عکسی لو رفته از عروسی خواهرزاده احمدی‌نژاد در ترکیه

شاهکار بی نظیر هوش مصنوعی؛ ضرب المثل‌های ایرانی به تصویر بدل شدند! (عکس)

تصویری از شهرام لاسمی (قلقلی) در آستانه ۶۰ سالگی (عکس)

نعیمه نظام دوست در برنامه اسکار: دوست دارم با «مهران مدیری» ازدواج کنم! (ویدئو)

شیدا مقصودلو، همسر دهه هفتادی ژوزه مورایس که دل و دین سرمربی سپاهان را برده، کیست!؟ (تصاویر)

پوشش و استایل جذاب گلاره عباسی در جنوب (تصاویر)

تیپ جذاب بازیگر دونگ‌یی به سبک باربی (عکس)

بالگردهای ارتش اسرائیل در حال انتقال بوستر موشک های ایرانی (عکس)

مسابقه عجیب شترسواری زنان در عربستان! (ویدئو)

همسر شهید مصطفی خمینی در قم تشییع شد (تصاویر)

کنایه یک پرسپولیسیِ ارزشی، به لباس رزم طلاب برای حجاب + تصویر

واکنش یک روحانی به ماجرای مسلمان شدن مورایس بعلت ازدواج با شیدا مقصودلو (تصویر)

باشگاه پرسپولیس به حذف از جام حذفی واکنش نشان داد + تصویر

کاظم صدیقی در آغوش وزیر رئیسی (عکس)

گفتگوی پربیننده عادل فردوسی پور با فریدون زندی درباره کلمات و تلفظ آلمانی! (ویدئو)

بهترین صبحانه برای متولد هر ماه چیست! + عکس

اولین تصویر از ترانه علیدوستی پس از ترخیص از بیمارستان (عکس)

دیگر کسی این دولت را گردن نمی‌گیرد، حتی مسعود‌ ده نمکی! (ویدئو)

شوخی هوتن شکیبا با ستاره های هالیوود! (تصاویر)

راهپیمایی برنامه‌ریزی شده، پس از عدم استقبال، خودجوش معرفی شد! (+تصاویر)

ترانه علیدوستی به همراه همسرش و امین حیایی در بیمارستان (عکس)

بیانیه مهم هلدینگ خلیج فارس درباره استقلال + تصویر

پرطرفدارترین