چطور سیستم ایمنی بدن را تقویت کنیم؟!

یک متخصص تغذیه گفت: سیستم ایمنی بدن شما فعالیت‌های چشمگیری در دفاع در برابر ریزجاندارهای بیماری‌زا انجام می‌دهد، اما وقتی میکروبی موفق می‌شود به بدن نفوذ کند و شما بیمار ‌می‌شوید یعنی سیستم ایمنی بدن در انجام کار خود شکست خورده است.

بهناز ملاوردی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به این‌که سیستم ایمنی به معنای واقعی کلمه یک سیستم است و نه یک موجودیت، اظهار کرد: این سیستم برای داشتن عملکردی بهتر نیاز به تعادل و هارمونی دارد با این وجود هنوز موضوعات زیادی درباره‌ی پیچیدگی‌ها و روابط میان اجزا در سیستم ایمنی وجود دارد که پژوهشگران از آن بی‌اطلاع هستند.

وی ادامه داد: در حال حاضر، هیچگونه رابطه‌ی مستقیم اثبات‌شده‌ای از نظر علمی میان سبک زندگی و ارتقاء عملکرد سیستم ایمنی وجود ندارد، اما این بدان معنا نیست که تأثیر سبک زندگی بر روی سیستم ایمنی اصلاً قابل‌توجه نبوده و نباید مورد مطالعه قرار گیرد.

ملاوردی با اشاره به این‌که اتخاذ استراتژی‌های کلی زندگی سالم بهترین شیوه برای آغاز فرایند تقویت و بهبود سیستم ایمنی است، عنوان کرد: اولین قدم، انتخاب سبک زندگی سالم است، دنبال کردن یک دستورالعمل سالم بهترین گامی است که در مسیر سالم‌سازی و تقویت سیستم ایمنی خود برمی‌دارید.

این متخصص تغذیه بیان کرد: رفتارهایی مانند ترک سیگار، رژیم غذایی غنی از انواع میوه‌ها، سبزیجات و غلات و مصرف چربی‌های اشباع به مقدار کم، ورزش منظم، حفظ یک وزن متناسب، کنترل فشار خون، عدم افراط در مصرف نوشیدنی‌های الکلی، خواب کافی، انجام کارهایی مثل شستن منظم دست یا خوب پختن گوشت برای جلوگیری از سرایت بیماری و انجام تست‌های پزشکی به طور منظم با توجه به گروه سنی و دسته‌بندی ریسک سلامتی در انتخاب سبک زندگی سالم بسیار مهم هستند.

وی ادامه داد: بسیاری از محصولات ادعا می‌کنند که مصرف آن‌ها باعث بالا رفتن ایمنی بدن می‌شود، اما مفهوم ارتقاء ایمنی در واقع از نظر علمی بی‌معنی است، در حقیقت افزایش تعداد سلول‌های ایمنی بدن یا سایر سلول‌ها لزوماً خوب نیست، به عنوان مثال ورزشکارانی که دوپینگ خون انجام می‌دهند در معرض سکته‌ی مغزی قرار می‌گیرند.

ملاوردی با اشاره به این‌که تلاش برای بالا بردن تعداد سلول‌های سیستم ایمنی کاری پیچیده است زیرا انواع مختلفی از سلول‌ها در سیستم ایمنی وجود دارند که به میکروب‌های مختلف به شیوه‌های متفاوت عکس‌العمل نشان می‌دهند، بیان کرد: بدن دائماً در حال ساخت سلول‌های ایمنی است و قطعاً بیشتر از میزان استفاده‌ خود، لنفوسیت تولید می‌کند، سلول‌های اضافی خودشان را از طریق فرآیند طبیعی مرگ به نام آپوپتوز از بین می‌برند که بعضی این کار را پیش‌از اینکه فعالیتی داشته باشند انجام می‌دهند و بعضی پس از پیروزی در نبرد.

این متخصص تغذیه با اشاره به این‌که فرآیند پیری به نحوی منجر به کاهش توانایی واکنش سیستم ایمنی می‌شود و همین باعث عفونت بیشتر، ابتلا به بیماری‌های التهابی بیشتر و حتی سرطان می‌شود، عنوان کرد: در حالی که بعضی از انسان‌ها فرآیند پیری را به شکل سالم طی می‌کنند، نتایج بسیاری از مطالعات نشان می‌دهد که در مقایسه با افراد جوان‌تر، کهنسالان بیشتر در معرض بیماری‌های عفونی و حتی مرگ بر اثر این بیماری‌ها قرار دارند.

وی ادامه داد: عفونت‌های تنفسی، آنفلوآنزا و به خصوص ذات‌الریه از عوامل اصلی مرگ انسان‌ها در ۶۵ کشور دنیا هستند و هیچکس دقیقاً دلیل این اتفاق را نمی‌داند، اما بسیاری از دانشمندان می‌گویند که این افزایش ریسک با کاهش سلول‌های T ارتباط دارد.

ملاوردی با اشاره به این‌که ظاهراً بین تغذیه و ایمنی در افراد کهنسال ارتباط وجود دارد، عنوان کرد: نوعی از سوءتغذیه که حتی در کشورهای مرفه شایع شده، سوءتغذیه‌ ریزمغذی است که به این معنا است که بدن فرد نسبت به بعضی از ویتامین‌های حیاتی و مواد معدنی که از طریق رژیم غذایی به دست می‌آیند، دچار کاستی می‌شود و این سوءتغذیه در افراد مسن شایع است.

این متخصص تغذیه بیان کرد: افراد مسن معمولاً کمتر مواد غذایی مصرف می‌کنند و در نتیجه تنوع کمی در رژیم غذایی‌شان دیده می‌شود، ارتش سیستم ایمنی هم مثل هر نیروی مبارز دیگر در معده رژه می‌رود، جنگجویان یک سیستم ایمنی سالم نیاز به تغذیه‌ خوب و منظم دارند.

وی ادامه داد: اگر شک دارید که رژیم غذایی‌تان ریزمغذی‌های مورد نیاز بدن‌تان را تامین نمی‌کند و علت، شاید نخوردن سبزیجات یا ترجیح نان سفید به غلات است، مصرف روزانه یک مولتی‌ویتامین یا مکمل معدنی جدای از اینکه احتمالاً تأثیر مثبتی بر سیستم ایمنی می‌گذارد، می‌تواند برای سلامت شما از همه نظر سودمند باشد اما مصرف دوزهای بالا لزوماً چنین اثری ندارد.