دکتر محمدحسین کریمی نژاد درگذشت

نواندیش: دکتر محمدحسین کریمی نژاد استاد برجسته ژنتیک درگذشت.

مراسم بزرگداشت دکتر محمدحسین کریمی نژاد روز دوشنبه ساعت 16:30-15 در مسجد جامع شهرک غرب برگزار می شود.

دکتر محمدحسین کریمی نژاد که بود؟

تولد و تحصیلات پایه
پروفسور محمد حسن کریمی‌نژاد زاده شهر سيرجان كرمان، فرزند چهارم خانواده و داراي سه فرزند هستند. ديپلم پزشكي را از دانشگاه تهران در آبان ماه 1333 دريافت نمود‌. بعد از شش ماه دستياري (رزيدنتي) در بخش كودكان استاد دكتر محمد قريب براي اداي دين، خدمت وظيفه (سربازي) خود را در پادگان سوار سيرجان انجام داد و در مدت دو سال ضمن خدمت سربازي به عنوان پزشك كودكان به همشهري هاي خود خدمت نمود.

تحصیلات عالی

در بخش آسيب شناسي دانشكده پزشكي تهران به عنوان دستيار رسمي به تخصص آسيب شناسي پرداخت و در سال 1352 به مقام استادي مفتخر گرديد.

دكتر كريمي نژاد پس از دريافت تخصص آسيب شناسي بنا به علاقه اي كه به بيماري كودكان داشت با استفاده از بورس فرهنگي NIB سوئد فوق تخصص پاتولوژي كودكان را در بيمارستان كارولينسكای استكهلم دريافت نمود.

پس از بازگشت به ايران مسئوليت تأسيس و اداره بخش پاتولوژي بيمارستان زنان در سال 1344 (1965 میلادی) به ايشان واگذار شد. در اداره بخش پاتولوژي بيمارستان زنان موقعيتي پيش آمد تا در چهارمين دوره آموزش ژنتيك انساني براي مدرسين دانشكده‌هاي علوم پزشكي در سال 1347 (1968 میلادی) و دو دوره باز‌آموزي در سال‌هاي 1349 (1970 میلادی) و 1351 (1972 میلادی) شركت نمايد و بخش ژنتيك و آزمايشگاه سيتوژنتيك را در سال 1348 (1969 میلادی) در بیمارستان زنان (جهانشاه صالح) احداث و به عنوان فعال‌ترين مركز ژنتيك پزشكي آن زمان ارائه خدمت نمايد. در حين اداره بخش پاتولوژي و آزمايشگاه ژنتيك با استـفاده از بــورس سازمان بهداشت جهاني مدت دو سال در بخش پاتولوژي Mass General Hospital دانشگاه بوستون وارد شده، در خدمت پروفسور روبرت اسكالي در پاتولوژي زنان و مامایي كسب فيض نمود و موفق به دريافت فوق تخصص در پاتولوژي زنان شد. در بازگشت به عنوان مدير گروه آسيب شناسي دانشكده پزشكي رازي و عضو هيأت مميزه انتخاب شد. پروفسور كريمي نژاد در بهار سال 1359 به درخواست خود به افتخار بازنشستگي نایل آمد.

شاید این رویداد پایان فعالیت حرفه‌ای ایشان تلقی می‌شد اما گذشت حدود 37 سال اثبات کرد خللی در اراده قوی ایشان جهت ارائه خدمات طبی و تشخیصی به هموطنان وارد نشد. ایشان در بخش خصوصي فارغ از موانع مالي و اداري موجود در سیستم دولتی آن زمان، موفق شد بسياري از اهداف خود مانند به كارگيري روش‌هاي رنگ‌آمیزی نواري در سيتوژنتيك، كشت بافت، محصول سقط، سلولهای مایع آمنیون كيسه جفت (آمنيون) و پرزهاي جفتي و تشخيص پيش از تولد را پياده كند. در آن زمان تشخيص پيش از تولد جسارت و شهامت بسيار می‌طلبيد زيرا مشکلات بسيار زياد بر سر راه بود كه مهم‌ترين آنها فقدان مجوزهای قانونی سقط و عدم پوشش هزينه‌ها توسط سازمان‌هاي بيمه‌گر بود.

گسترش و آموزش
پروفسور کریمی‌نژاد با اعتقاد به اينكه بزرگترين و بهترين خدمت آموزش و گسترش دانش و تجربه به ديگران و تربيت جانشين مي‌باشد، از بدو تأسيس مركز پاتولوژي و ژنتيك (1359) درب را به روي همه علاقمندان باز و گشوده گذاشت. يكي از خدمات اين مركز آموزش دانش فن سيتوژنتيك به علاقمندان بود. در وهله اول، هدف دانشجويان رشته ژنتيك انساني دانشگاه اهواز بود كه بعلت جنگ تحميلي اكثر اساتيد رشته ژنتيك دانشگاه اهواز ترك خدمت نموده و در نتيجه دانشجويان اين رشته بدون سرپرست مانده بودند و هيچ گونه امكاني براي كار عملي نداشتند. لذا كلاس‌هاي علمي و عملي شش نفره ترتيب داده شد تا در دوره کارآموزی چهار ماهه عملا مراحل مختلف كاريوتايپ، كشت خون، هاروست و آناليز را در فرصت كافي انجام دهند. استاد كريمي‌نژاد همواره به توصيه پدرش اعتقاد دارد خدمت پزشكي موهبتی الهي است که نبايد آن را با ماديات آلود و نيازمنداني را به جرم نداشتن توان مالي از اين موهبت محروم نمود.

آموزش و تدريس
بعد از بازگشايي و مشاهده وضعیت رو به تعطیلی دانشكده نوپاي پزشكي كرمان به علت كمبود استاد، پروفسور كريمي‌نژاد به اتفاق مرحوم دكتر عبدالله حبيبي به كرمان رفت. ایشان ضمن بازگردانيدن دكتر حميد تبريزچي متخصص آسيب شناسي كه به تنهايي تدريس جنين شناسي، بافت شناسي و آسيب شناسي را به عهده داشت، خود تدريس بخش هايي از آسيب شناسي و ژنتيك پزشكي را تعهد کند، اساتيد ديگر علوم پايه را به كرمان گسيل نمايد.

استاد بعد از تعهد در تدريس اين دروس در دانشگاه هاي چمران اهواز، زاهدان، دانشکده های پيرا پزشكي و پزشكي دانشگاه علوم پزشكي ايران، شهيد صدوقي يزد، قزوين، آزاد اسلامي،‌ دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي نيز تا رفع نياز صميمانه و با جديت همكاري نمود.

استاد كريمي نژاد علاوه بر رياست و عضويت انجمن هاي علمي متعدد ايراني از سال هاي 1348 عضو رسمي انجمن هاي پاتولوژي و ژنتيك اروپايي، آمريكايي و بين المللي و عضو افتخاري چندمين انجمن دیگر مي باشد. استاد كريمي نژاد تأليفات متعددي در آسيب شناسي دستگاه تناسلي زنان و مردان و چند كتاب در مباني ژنتيك انساني دارد. چاپ سوم كتاب اصول ژنتيك انساني و بيماري هاي ارثي استاد برنده جايزه بهترين كتاب علمی سال 1370 گرديد.

استاد بيش از یکصد مقاله فارسي در مجلات معتبر داخلي و بیش از 60 مقاله در مجلات بين المللي به زبان انگليسي دارد. در اكثر همايش هاي داخلي از سخنرانان اصلي است و حداقل سالي يك الي دو بار در كنفرانس هاي بين المللي در زمينه پاتولوژي و ژنتيك شركت و سخنراني مي نمايد.

استاد كريمي نژاد مجري طرح هاي پژوهشي متعددي مي باشد؛ منجمله طرح تحقيقاتي كوري مادر زادي عشاير لر سيرجان، كه در قبيله اي از عشاير لر بيماري كوري مادر زادي لبر (Leber congenital amaurosis) را مشخص نمود و جهش های ژنی را تعيين نمود كه نتايج آن در مجله های (Archive of Iranian Medicine (AIM)) و Human Mutation به چاپ رسید.

استاد كريمي نژاد با تأسيس مركز پاتولوژي و ژنتيك كريمي نژاد در سال 1358، كه در سال 1375 دكتر حسين نجم آبادي هم بدان پيوست، سهم بزرگي در گسترش، آموزش و انجام خدمات پزشكي در زمينه پاتولوژي و ژنتيك دارد. ايشان بنيان گذار تشخيص پيش از تولد در ايران از سال 1365 مي باشد. همیشه و همه روز تلاش می نماید که بهترین خدمت و آخرین امکانات روز را در این مرکز فراهم آورده و با ارتباط صمیمانه و علمی که با مراکز اختصاصی (ریفرال) جهان دارد از آخرین دست آوردهای روز برای رفع مشکلات نیازمندان کشور استفاده نماید.

استاد ممتاز راديولوژي اطفال و كاشف چند سندرم ژنتيك، شادروان پروفسور هوشنگ طيبي، نيز در «گذشت نامه دكتر طيبي» چنين مرقوم داشته اند:
«يكي از اشخاص بسيار مؤثر در رشته ژنتيك در ايران دكتر محمد حسن كريمي نژاد مي باشد. علاوه بر استادي پاتولوژي و ژنتيك، رياست مركز پاتولوژي و ژنتيك كريمي نژاد را بر عهده دارد. پشتكار اين فرد كه در محيط مشكل توانسته است چنين مركز كلينيكي و تحقيقاتي را ايجاد كند قابل تقدير است.»