داریوش قنبری: دورنمای وحدت اصلاح‌طلبان جدی است

نماینده سابق مجلس درباره ایستادگی برخی افراد و جریان‌ها در مقابل احزاب گفت: بعضی‌ها که در قدرت هستند، حزب را به عنوان رقیب خودشان تلقی می‌کنند و به این خاطر است که در مقابل حزب ایستادگی می‌کنند.

داریوش قنبری در گفت‌وگو با آنا، درباره ایستادگی برخی افراد و جریان‌ها در مقابل احزاب گفت: بعضی‌ها که در قدرت هستند، حزب را به عنوان رقیب خودشان تلقی می‌کنند و به این خاطر است که در مقابل حزب ایستادگی می‌کنند. آنهایی هم که در قدرت نیستند، یعنی مردم عادی اگر تمایلی به احزاب ندارند به خاطر نگرش نه چندان مثبت آنها به حزب است و این به خاطر فرهنگ سیاسی ماست که ریشه تاریخی دارد.

در ساختار سیاسی موجود جایی برای حزب نیست

این نماینده سابق مجلس شورای اسلامی، به موانع شکل‌گیری و فعالیت احزاب در ایران اشاره کرد و گفت: یکی از موانع شکل‌گیری احزاب، ریشه در تاریخ دارد و در مجموع به فرهنگ سیاسی ایرانی که نسبت به تحزب نوعی جهت‌گیری منفی دارند، مرتبط می‌شود. همین نگرش منفی، باعث شده خیلی‌ها پذیرای حزب نباشند و این یک مانع جدی و اساسی است.

قنبری افزود: مانع دوم بحث، سیاسی است. می‌توان گفت نگرش منفی دولت‌ها و ارکان قدرت نسبت به پدیده تحزب، جایی برای حزب در سیستم سیاسی در نظر نگرفته است. یعنی علاوه بر نگرش منفی صاحبان قدرت و موانعی که آنها ایجاد می‌کنند، در مجموع در ساختار سیاسی موجود جایی برای حزب در نظر گرفته نشده است.

عدم ارتباط بین انتخابات و حزب در کشور

وی با اشاره به رابطه بین حزب و انتخابات گفت: بین حزب و انتخابات یک ارتباط ناگسستنی وجود دارد که انکارناپذیر است؛ البته در کشور ما این پیوند وجود نداشته و خیلی زیاد نیست.

قنبری ادامه داد: افراد در کشور ما، در انتخابات به اعتبار هویت شخصی خود و نه اعتبار و هویت حزبی نامزد می‌شوند و در مجموع مردم هم وقتی رأی می‌دهند فرد را انتخاب می‌کنند. این انتخاب نشدن حزب یک مسئله جدی و اساسی است.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب ادامه داد: این عدم پیوند بین حزب و انتخابات، باعث شکل‌گیری وضعیتی شده که نیاز به حزب احساس نشود و انتخابات بدون اینکه رابطه‌ای با حزب داشته باشد، برگزار شود.

نیاز به کارکرد احزاب در سیستم سیاسی

قنبری درباره عدم ایفای نقش احزاب در شیوه تبلیغات انتخاباتی در کشور گفت: افراد در انتخابات ملی، معمولا از رسانه‌های ملی خود را معرفی می‌کنند و در انتخابات‌های محلی مثل مجلس و شوراها، از طریق برگزاری جلسات خانگی و میتینگ‌های خاص، برنامه‌های خود را معرفی می‌کنند. این روش‌ها جایگزین حزب در کشور شده و این یک آسیب است و البته اینها نمی‌تواند، جایگزین‌های حزب باشند؛ چون احزاب کارکردهایی دارند که در سیستم سیاسی به آنها نیاز است.

وی تأکید کرد: احزاب جدای از بحث پیروزی در انتخابات که ایدئولوژی و برنامه واحدی ارائه می‌دهند؛ کادری برای اجرای برنامه‌های خود پرورش می‌دهند.

قنبری گفت: در کل برگزاری انتخابات به این شکل فعلی نمی‌تواند جای حزب را پر کند و این یک مانع جدی و اساسی است و این مانع سیاسی، ریشه‌هایی هم در چارچوب‌های حقوقی دارد.

وی تأکید کرد: من مانع حقوقی و سیاسی را در کنار هم می‌بینم؛ البته بعضی‌ها موانع حقوقی و سیاسی را از هم تفکیک می‌کنند؛ یعنی نگرش منفی زمامداران به حزب و ممانعت آنها از شکل‌گیری حزب را به نوعی از چارچوب‌های حقوقی تفکیک می‌کنند.

گرایش‌های سیاسی به سمت پوپولیسم سوق یافته است

داریوش قنبری اظهار کرد: بحث دیگر که مانع جدی برای شکل‌گیری حزب در کشور ما تلقی می‌شود، "به هم ریختگی ساختار طبقات جامعه" است که همین امر باعث شده گرایش‌های سیاسی شفاف در کشور که مبنای شکل‌گیری حزب است شکل نگیرند. از این رو گرایش‌های سیاسی عمدتا به سمت پوپولیسم سوق پیدا کرده‌اند که این در جامعه ما ناشی از به هم ریختگی ساختار طبقاتی در جامعه است.

وی ادامه داد: به هر حال، احزاب یک پایگاه طبقاتی خاص دارند و برای دفاع از منافع خاصی هم شکل می‌گیرند. در کشورهای توسعه یافته بین حزب و پایگاه طبقاتی، پیوند وثیقی برقرار است و واقعا حزب، زاییده پایگاه طبقاتی خاص است. اما در کشور ما بین این پایگاه طبقاتی و حزب، رابطه وجود ندارد. از این رو باید گفت احزابی هم که عنوان حزب را یدک می‌کشند دوست ندارند به عنوان سخنگویان یک طبقه اجتماعی خاص محدود باشند. بنابراین سعی می‌کنند به شیوه‌های پوپولیستی روی بیاورند و شعارهای عامه‌پسند بدهند. در شکل‌گیری تحزب در کشور ما اینها موانع جدی و اساسی هستند که باعث شدند در مجموع حزب در کشور ما جا نیفتد و شکل نگیرد.

زمینه وحدت اصلاح‌طلبان فراهم است و دلیلی برای جدایی آنها نیست

قنبری همچنین در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با خبرنگار آنا، درباره وحدت اصلاح‌طلبان اظهار کرد: زمینه وحدت اصلاح‌طلبان فراهم است و دلیلی برای جدایی آنها وجود ندارد. اصلاح‌طلبان به یکسری چارچوب‌های خاص اعتقاد دارند و اهداف و دیدگاه‌های یکسانی دارند که در مجموع عامل وحدت بین آنهاست.

نماینده سابق مجلس شورای اسلامی افزود: در مجموع اندیشه‌ای که باعث تفرقه و جدایی اصلاح‌طلبان بشود نداریم و در کل من احساس می‌کنم ضریب وحدت و انسجام در میان اصلاح‌طلبان به نسبت رقیب‌شان بسیار بالاتر است. اما لازم است با توجه به نزدیک شدن به انتخابات مجلس شورای اسلامی کارهایی هم صورت بگیرد و اصلاح‌طلبان یکسری اقدامات جدی و اساسی در جهت وحدت و انسجام انجام دهند.

وی تأکید کرد: اصلاح‌طلبان تلاش کنند با لیست واحد به انتخابات سال آینده مجلس ورود پیدا کنند؛ چراکه تجربه انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته نشان داد رسیدن به وحدت، رمز پیروزی است و نباید اصلاح‌طلبان از این غفلت کنند و این وحدت را از دست بدهند. لازم است بر مدار این وحدت حرکت کنند.

منافع جزئی کنار گذاشته شود/ ضرورت پادرمیانی لیدرهای اصلاحات

این سیاستمدار اصلاح‌طلب درباره اختلافات اصلاح‌طلبان تصریح کرد: اختلافات جزئی هم که وجود دارد؛ بعضا در قالب این است که تشکل‌های مختلفی مشغول به فعالیت هستند و اختلافات تنها در این حد است و این هم طبیعی بوده؛ چراکه همواره طیف‌های مختلفی در جریان اصلاح‌طلبی فعال بودند. بر این مبنا، باید تلاش شود در ارتباط با چارچوب‌های اصلاح‌طلبی وحدت بیشتری شکل بگیرد و منافع جزئی‌تر کنار گذاشته شود و منافع تام اصلاح‌طلبی محور باشد.

قنبری ادامه داد: من احساس می‌کنم با پادرمیانی لیدرهای جریان اصلاحات، در کل وحدت جدی و اساسی بین اصلاح‌طلبان شکل می‌گیرد.

وی افزود: شخصیت‌هایی مثل آقای هاشمی، خاتمی و سید حسن خمینی همواره به عنوان لیدر جریان اصلاحات حرکت کردند و من فکر می‌کنم حرکت اینها با یکدیگر می‌تواند همواره وحدت را در اردوگاه اصلاح‌طلبان ایجاد کند و هماهنگی این لیدرها، نقش اساسی و عمده را در جریان اصلاحات دارد. در حال حاضر وحدت و هماهنگی خاصی بین لیدرها وجود دارد؛ به همین دلیل دورنمای وحدت اصلاح‌طلبان جدی و اساسی است.

گزارش خطا