کنگره آمریکا و توافق هسته ای

اكبر مختاري

نواندیش- اکبر مختاری*: آنچه به درک نتایج یک توافق سیاسی کمک می کند درک ساختار و بستر زمانی و مکانی است که آن توافق در آن شکل گرفته است .فروپاشی شوروی در سال 1991 آمریکا را به عنوان تنها ابرقدرت مطرح ساخت.در واقع در ساختار تک قطبی با وجود حضور قدرتهای بزرگ این تنها ابرقدرت است که تصمیم نهایی را برای رسیدن به نتیجه مورد نظر را میسر می سازد.

توافق هسته ای در حالی در سال 2015 به سرانجام رسید که کنشگران سیاسی در هر دوسو، ایالات متحده و ایران آگاهی کافی از شرایط حاکم در دو کشور را داشتند.از یک سو انتخابات ریاست جمهوری در ایران و انتخاب حسن روحانی بعنوان شیخ دیپلمات امید به موفقیت را افزایش دادو ازسوی دیگر تیم سیاسی حاکم در ایالات متحده از اراده لازم وکافی برای به سرانجام رساندن مذاکرات برخوردار بودند.

در این میان تنها نگرانی از کنگره فتح شده توسط اکثریت جمهوریخواهان در پایان سال 2014 وجود داشت. لیکن درک ساختار سیاسی آمریکا توسط طرفین بخصوص مذاکره کنندگان ایرانی افق نهایی شدن توافق را نوید میداد.تاکید اوباما مبنی بر وتوی رای منفی کنگره به توافق، امیدها را زنده نگاه داشت و درک نکته رد توافق و وتوی اوباما تنها با وجود دوسوم رای منفی مجلس نمایندگان و سنا به توافق انتظار مثبت را برای کنشگران شکل گیری توافق هسته ای زنده نگه داشته بود.

پیوستن سی وچهارمین فرد حزب دموکرات بعنوان موافق توافق هسته ای جمهوریخواهان را از رسیدن به حدنصاب دوسوم نا امید ساخت.و این ناامیدی چنان افزون گشته که نگرانی برای افزایش موافقان توافق تا رسیدن به چهل ویک رای در سنا برای انجام و عملی ساختن قانون فیلی باستن مبنی بر سخنرانی طولانی مدت یک سناتور در جهت حذف طرح موردنظر از دستوز کار قوت گرفته است.

در نهایت احتمال نهایی شدن توافق در کنگره بار دیگر این نکته را یاد آور میسازد که جسارت برای مذاکره و دفاع از دیپلماسی بعنوان بهترین راه برای حل مسئله هسته ای ایران ازی کسو امری گزاف و بیهوده نبوده است واز سوی دیگرموفقیت توافق هسته ای بار دیگر اقتدار راه حل دیپلماتیک را در برابرگزینه جنگ افزون ساخته است.

*کارشناس ارشد روابط بین الملل

گزارش خطا