علت عدم وتو قطعنامه ضد اسراييلى شوراى امنيت از سوى آمريكا

زمان فروپاشی شوروی سابق تاکنون هیچ قطعنامه ای در شورای امنیت علیه اسراییل بدلیل وتوی آمریکا تصویب نگردیده است.در یکی از آخرین موارد رای محکومیت نحوه کشتار ارتش آن در غزه سبب گردید که دولت بوش در پایان دوران ریاست جمهوری تصمیم به دادن رای ممتنع در سازمان ملل گیرد لیکن بدلیل تلاش لابی اسراییل

نوانديش- اكبر مختارى: سازمانهای بین المللی در صورتی کارامد خواهند بود که تصمیمات آنها از ضمانت اجرایی لازم برخوردار باشد. بیان دیدگاه و نظر بدون نتیجه مشخص فاقد تاثیر لازم در فرایند های مهم سیاسی خواهد بود.

سازمان ملل نیز بعنوان مهم ترین سازمان بین المللی بین دولتها و با رویکردی جهانی با هدف تاثیر گذاری در جهت حفظ و برقراری صلح و امنیت در سال 1948 شکل گرفت.لیکن تنها رکنی از ارکان شش گانه سازمان ملل دارای ضمانت اجراییست که پنج قدرت بزرگ جهانی در آن از قابلیت تاثیرگذاری ویژه بدلیل داشتن حق وتو برخوردارند.اگرچه مجمع عمومی سازمان ملل تبلور بزرگترین اجتماع دولت هاست لیکن این تبلور جمعی بدون پشتوانه قوه قهریه فاقد تاثیر گذاری بر نتایج نهایی سیاسیست.درحالیکه شورای امنیت با وجود پانزده عضو که پنج عضو قدرتمند و ثابتش دارای حق وتو هستند

بدلیل دارابودن امکان رد یا تایید یکجانبه از سوی قدرتهای بزرگ حاضر در جلسات بعنوان موثرترین رکن سازمان ملل در ایجاد صلح وامنیت خود را تثبیت کرده است.تاثیر گذاری شورای امنیت آنچنانست که برخی تصمیماتش می تواند سرنوشت برخی نسلهای انسانی را به سمت بدترشدن یا حتی بهتر شدن پیش برد.در حوزه مسایل مربوط به اختلافات فلسطین و اسراییل همیشه قدرتهای بزرگ بخصوص ایالات متحده رای خویش را به نفع اسراییل ارایه داده اند.اسراییل بعنوان متحد استراتژیک آمریکا همیشه از نفوذ و قدرت ایالات متحده در سازمانهای بین المللی بخصوص سازمان ملل بهره مند گشته است.اساسا آنچه در شورای امنیت تصمیم گرفته میشود بر مبنای سیاست قدرت و در چارچوب منافع قدرتهای بزرگ می باشد.

این حمایت در مورد حکومت اسراییل چنانست که حتی گاهی قوانین مصوب سازمان ملل را نیز نادیده می انگارد.از زمان تشکیل رژيم اسراییل در سال 1948 تاکنون همواره در مناقشات سرزمینی و انسانی رای ایالات متحده در شورای امنیت به نفع این کشور صادر شده است.این رای آمریکا در چارچوب وتوی نظرات دیگر اعضا نسبت به اقدامات اسراییل همیشه نقش منجی را برای ادامه اقدامات تندروانه دولت اسراییل بخصوص در حوزه شهرک سازی در مناطق مورد مناقشه را داشته است.اگر چه استثناهایی نیز وجود داشته است.رای ممتنع و عدم وتوی اخیر نماینده دولت اوباما در سازمان ملل در مورد محکومیت شهرک سازی اسراییل و تصویب قطعنامه در این زمینه در شورای امنیت را می توان جزیی از این استثناها قلمداد نمود.

از زمان فروپاشی شوروی سابق تاکنون هیچ قطعنامه ای در شورای امنیت علیه اسراییل بدلیل وتوی آمریکا تصویب نگردیده است.در یکی از آخرین موارد رای محکومیت نحوه کشتار ارتش آن در غزه سبب گردید که دولت بوش در پایان دوران ریاست جمهوری تصمیم به دادن رای ممتنع در سازمان ملل گیرد لیکن بدلیل تلاش لابی اسراییل در آمریکا و تماس نخست وزیر وقت این کشور ایهود اولمرت با رییس جمهور وقت آمریکا در نهایت نماینده آمریکا در سازمان ملل قطعنامه محکومیت جنایت درغزه را وتو کرد.

اتفاق پایان روزهای حضور اوباما در کاخ سفید را می توان نوعی شگفتی برامده از رفتار خاص کنشگران سیاسی فعلی آمریکا دانست.این قطعنامه درحالی با رای ممتنع ایالات متحده تصویب گردید که دولت اوباما روزهای پایانی خود را می گذراند.معمولا دولت های آمریکا در دور دوم دست بازتری برای انجام اقدامات متناسب با استراتژی خویش را دارند چرا که دیگر نیازمند انتخاب مجدد و کسب رای از مردم و جلب نظر کانونهای مختلف قدرت را ندارند.دولت اوباما نیز در روزهای پایانی خود بسر می برد و این اقدام آنچنان هم دور از دسترس نبود.

نکته دیگراینکه روابط فعلی دولت نتانیاهو و اوباما یکی از بدترین زمانهایش را طی می کند.و دوره چهارساله دوم دولت اوباما چنان این روابط دچار خسران گشت که کنگره بدون هماهنگی با رییس جمهور، نتانیاهو را برای سخنرانی در کنگره دعوت کرد و باراک اوباما حتی حاضر به دیدار با نتانیاهو پس از سخنرانی نشد.چالش دیگر دولت اوباما و نتانیاهو در هنگام توافق هسته ای شکل گرفت جاییکه یکی به تحریم های زیادتر و حتی اقدام به حمله نظامی می اندیشید و دیگری زمینه شکل گیری توافق هسته ای و رفع تدریجی تحریم ها را فراهم کرد.و دیگر اینکه باراک اوباما با آگاهی از سیاست های آینده ترامپ تصمیم به این اقدام گرفت چرا که تیم سیاست خارجی ترامپ کاملا متفاوت با دیدگاه های وی پیش خواهند رفت.

در نهایت این رای ممتنع اوباما نکته مهمی را به اثبات رساند نکته ای که می تواند تحلیل های سیاسی را نیز متفاوت سازد و آن تاثیر گذاری متغیر شخصیت در سیاست خارجی حتی در میان قدرتهای بزرگست.اوباما نشان داد که با وجود محدودیت های تاثیرگذار متغیرهای سیستم و نقش بر انجام تصمیمات سیاسی در کشورهای توسعه یافته، باز میتوان متفاوت اندیشید و حتی .متفاوت نیز عمل کرد.

گزارش خطا