آیا ایران وارد دوره خشکسالی 30 ساله شده است؟

کم تر کسی هست که پاییز و زمستانی به خشکی امسال را دیده باشد چرا که بنابر آمار میزان بارش امسال در 67 سال اخیر بی سابقه بوده است و جای بسی نگرانی دارد. آخرین خشکسالی شوم ایران سال -46- 1345 اتفاق افتاده که صدهها نفر در شرق ایران از گرسنگی مردند و بسیاری از شرق ایران خراسان – یزد کرمان و سیستان و بلوچستان مهاجرت کردند

نواندیش: کم تر کسی هست که پاییز و زمستانی به خشکی امسال را دیده باشد چرا که بنابر آمار میزان بارش امسال در 67 سال اخیر بی سابقه بوده است و جای بسی نگرانی دارد. آخرین خشکسالی شوم ایران سال -46- 1345 اتفاق افتاده که صدهها نفر در شرق ایران از گرسنگی مردند و بسیاری از شرق ایران خراسان – یزد کرمان و سیستان و بلوچستان مهاجرت کردند

به گزارش نواندیش، بخش تحقیقات اقلیمی ناسا بر اساس نتایج یک تحقیق چند ساله برای مدل‌سازی دوره‌های اقلیمی که تابستان منتشر نمود پیش بینی کرده است که در سه تا چهار دهه پیشِ رو، کره زمین با یک نوع تغییر نظام بارش مواجه شده است: از بارش در مناطق خشک کاسته شده و به بارش در مناطق مرطوب افزوده شده. بر این مبنا، مناطق خشک کنونی خشک‌تر می‌شوند، بیابان‌ها پیش‌تر می‌روند و مناطق استوایی پربارش تر خواهند شد. این تغییر در برخی مناطق شدیدتر و اثرگذارتر خواهد بود. ایران کشوری است که در این گزارش دو بار به نام آن به عنوان یکی از کشورهایی که در پیشانی این قهقرای مرگبار اقلیمی قرار دارد، اشاره شده است.

در خیلی سال‌های پیش رو، میزان بارش ایران کمتر از نصف میانگین خواهد بود، بیابان‌ها در ایران بسیار گسترش خواهند یافت. غالب زیستگاه‌های ایران وارد یک دگردیسی پس‌رونده خواهند شد. یعنی جنگل‌ها درختزار می‌شوند، درختزاران بوته‌زار می‌شوند، بوته‌زارها بیابان می‌شوند و بیابان‌ها به عدم زادآوری مطلق نزدیک خواهند شد.

هر چند معاون توسعه و پیش‌بینی سازمان هواشناسی کشور چندی پیش با غیرعلمی خواندن پیش‌بینی ناسا مبنی بر وقوع خشکی 30 ساله در ایران گفت: نظام طبیعت به صورت مداوم خود را کنترل می‌کند و اگر قرار بود اقلیم کره زمین با کارهای انسان تغییر کند زندگی بشر سالها پیش تمام می‌شد.

اما روند بارشی طی سالیان اخیر و خشکسالی مطلق امسال نشان داد که باید به این گزارش توجه بیشتری نمود با شرایط فعلی سال‌های پیش رو، میزان بارش ایران کمتر از نصف میانگین خواهد بود، بیابان‌ها در ایران بسیار گسترش خواهند یافت. غالب زیستگاه‌های ایران وارد یک دگردیسی پس‌رونده خواهند شد. یعنی جنگل‌ها درختزار می‌شوند، درختزاران بوته‌زار می‌شوند، بوته‌زارها بیابان می‌شوند و بیابان‌ها به عدم زادآوری مطلق نزدیک خواهند شد. هم اکنون حدود بیست درصد مساحت ایران بیابان مطلق است.

یعنی زادآوری زیستی آن در حداقل ممکن است. نیمی از مساحت ایران بیابان است. دو سوم مساحت ایران در شمار مناطق خشک و نیمه خشک قرار می‌گیرد.

گزارش ناسا تاکید می‌کند که بعید نیست بین سی تا چهل سال آینده بخش‌های وسیعی از ایران به بیابان مطلق تبدیل شده و یا غالب مناطق نیمه خشک کنونی نیز بیابان خواهند شد. ما خشک‌تر، بی‌برگ و بارتر، سترون‌تر و بسیار فقیرتر خواهیم شد.

به هر حال مسئولان کشور باید پیش از آن که دیر شود اقدام به برنامه ریزی جدی در این زمینه نمایند زیرا بدون شک موضوع تغییرات اقلیمی بزرگترین چالش پیش رو کشور خواهد بود. تغییرات آب و هوایی و اقلیمی و پیامدهای ناشی از آن مساله امنیت ملی نیز محسوب می شود و از آنجایی که شرایط آب و هوایی در حال تغییر است عدم توجه به این موضوع می تواند پیامدهای بسیار مخربی به همراه داشته باشد.

به عنوان مثال، بر اساس گزارش اقلیم شناسان آکادمی ملی علوم آمریکا بین سال 2006 تا 2011 میلادی بخش های وسیعی از سوریه دچار خشکسالی شد و این فاجعه زیست محیطی نهایتا منجر به مهاجرت های اجباری روستاییان به مناطق شهری و بی ثباتی اقتصادی و اجتماعی شد که در ایجاد ناآرامی های این کشور بی تاثیر نبود.

گزارش خطا