استخراج ژلاتین از پوست ماهی خاویار

دانشجوی مخترع دانشگاه منابع طبیعی گرگان که توانسته برای اولین بار در دنیا ژلاتین با ۸۴ درصد پروتئین تولید کند، گله هایی از عدم حمایت مسئولان دارد.

به گزارش مهر، فیل ماهی که بهترین ماهی خاویاری دنیا و از گونه های کم یاب شناخته می شود در دریای خزر زندگی می کند و محصول خاویار آن تجارت پر سودی برای فعالان این بخش رقم زده است؛ اما اکنون یک دانشجو در استان گلستان موفق شده از از پوست این ماهی ژلاتین استخراج کند و ارزش اقتصادی آن را بالاتر ببرد.

«میلاد زعفرانی تبریزی» در سال ۱۳۷۲ در تهران به دنیا آمده است، وی که هم اکنون دانشجوی دکتری فرآوری محصولات شیلاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان است بر روی پروژه دکتری خود کار می‌کند.

زعفرانی تبریزی در زمینه استخراج ژلاتین از پوست ماهی خاویاری بومی (فیل ماهی) ایران دست به نوآوری زده و توانسته اختراع خود را در سال ۹۷ ثبت کند.

گفتگوی کوتاهی را با وی ترتیب داده‌ایم که در زیر می خوانید.

* از دوران تحصیل خود بگویید.

دوران کارشناسی ارشد خود را در رشته فرآوری محصولات شیلاتی در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان گذراندم و اکنون با رتبه ۴۲ دانشجو دکتری در همین دانشگاه هستم.

* در خصوص اختراع خود توضیح دهید.

اختراع من نتیجه پایان نامه‌ام بود و مسیر پایان نامه منجر به استخراج این ماده شد. دنیا به سمت استفاده از پسماند، باقیمانده‌ها و زائدات حرکت می‌کند و مواد کم ارزش به مواد با ارزش افزوده تبدیل می شوند.

دنیا به سمت استفاده از پسماند، باقیمانده‌ها و زائدات حرکت می‌کند و مواد کم ارزش به مواد باارزش افزوده تبدیل شوندبهترین ماهی خاویاری دنیا (فیل ماهی) را ایران دارد و فقط از خاویار آن استفاده می‌شود و بعضاً در کشورهایی مانند روسیه و کشورهای حوزه خلیج فارس از گوشت آن استفاده می‌شود. این ماهی پوست خوبی دارد که به عنوان زباله دفع می‌شود.

ما از این پوست که ضخامت یک سانتی متری دارد استفاده کردیم و با استفاده از یکسری مراحل، آزمایش‌ها و تیمارها ژلاتینی از این پوست استخراج کردیم که ۸۴ درصد پروتئین است و خاصیت ضد میکروبی دارد.

چندین سال است که ژلاتین به کشور ما وارد می‌شود و آن انواع و اقسام ژلاتینی است که از پوست و گوشت و استخوان گاو، خوک و پستانداران تهیه شده به همین دلیل برخی موارد غیر استاندارد آن از عوامل مهم ورود بیماری جنون گاوی به کشور است.

اختراع من برای اولین بار در ایران و دنیا صورت گرفته است، شرکت‌هایی در آلمان ژلاتین ماهی را تولید می‌کنند اما آن ژلاتینی است که از کل بدن ماهی استخراج شده و خاصیت آنتی باکتریال و پروتئینی ندارد و می‌توان گفت که اختراع من اولین محصول در دنیا است.

از این اختراع طی فصل آینده در دانشگاه پزشکی ایران استفاده می‌شود و بنده هم به عنوان مجری کار و مشاور دیگری از کشور انگلیس که برای اولین در دنیا بر روی بافت‌های مصنوعی مانند گوش و بینی مصنوعی کار کرده، روی این طرح کار کنیم.

این ژلاتین خاصیت سمیت سلولی ندارد یعنی سلول را در خود زنده نگه داشته و به رشد و پیوند خوردن آن با پوست طبیعی انسان و قابلیت رشد و ماندگاری کمک می‌کند.

استفاده از این ژلاتین در دو بخش ترمیم زخم و مهندسی بافت و طرح مشترک با کشور انگلستان که طراحی پیرینت زیستی اعضای مصنوعی بدن مانند گوش و بینی، در حال بررسی است که در تز دکتری خود آن را بررسی می کنم.

* ایده کار از کجا به ذهنتان رسید و چه کسانی در موفقیت شما سهم داشتند؟

در بعد علمی اگر موفقیتی حاصل شده به دلیل کمک های استاد راهنمای من «سید مهدی اجاق» است که افتخار می‌کنم شاگرد وی هستم. ایده اصلی کار برای استادم بود و ایشان ۳۵ درصد از این اختراع سهم دارند.

البته نقش پدر و مادر و کمک های آن ها هم بسیار مهم است و همیشه وام دار مهرشان هستم.

* این اختراع در چه قسمت هایی کاربرد دارد؟

این ژلاتین کاربردهای مختلفی دارد، نظر من این است که این ژلاتین در پزشکی استفاده شود. می‌توان به عنوان روکش قرص، مکمل غذایی برای ورزشکاران، به عنوان پوشش‌های مکمل‌های تقویتی برای کودکان روی انواع ژله‌ها، کاکائوها، پاستیل‌ها و تنقلاتی مانند پسته، بادام هندی و موارد دیگر و حتی روی میوه‌های خشک به عنوان مکمل پروتئینی برای کودکان کم توانی که در بدو تولد مشکلاتی دارند، استفاده شود.

* همکاری نهاد و یا دستگاه‌ها با شما چگونه بود؟

برای اختراع تاکنون ۱۲ میلیون تومان هزینه کردم و چیزی حدود یک سال طول کشید که من آن را در ایران ثبت کنم.

هیچ ارگانی از اختراع من حمایت نکرد در صورتی که در پروتکل‌های آن‌ها سرفصل‌هایی مبنی بر حمایت از نخبگان وجود دارداختراع چهار بار در چهار سازمان مختلف پژوهشگاه پلیمر پتروشیمی ایران، سازمان پژوهش‌های صنعتی عملی ایران و سازمان قوه قضاییه و سازمان مرکز مالکیت ملی معنوی داوری شد و همین داوری‌ها سبب کندی امر پژوهش می‌شود.

هیچ ارگانی از اختراع من حمایت نکرد در صورتی که در پروتکل‌های آن‌ها سرفصل‌هایی مبنی بر حمایت از نخبگان وجود دارد. بنیاد علمی نخبگان و دانشگاه محل تحصیل من کوچکترین حمایتی از اختراع بنده نکردند در صورتی که سازمان آی اف آی ای یک ماه پیش برای من دو دعوت نامه فرستاده که یکی برای شرکت در جشنواره کالیفرنیا و دیگری برای جشنواره سوییس در سال آینده است.

* به تولید انبوه امید دارید؟

تولید انبوه رسیدن منوط به حمایت است، منابع این ماهی در شمال کشور زیاد است و باید مسئولان تدبیری بیندیشند که این پوست‌ها نگهداری شود و اگر می‌خواهند به چنین صنعتی دست یابند باید از این طرح حمایت شود.

من دوست دارم اگر کاری کردم نام کشورم در جهان مطرح شود و چرا نباید این اتفاق بیفتد؛ باید افکار مسئولان مختلف به هم نزدیک شده تا این پروژه به سرانجام برسد.

گفته های مسئولان دانشگاه هم در حد حرف و شعار باقی مانده و زمانی که من فرم دعوت نامه جشنواره را به آن ها نشان دادم گفتند که حمایتی نمی‌کنند. شیلات هم به من پیشنهاد کمک پنج میلیونی داد که آن را نپذیرفتم.

* حرف شما با مسئولان؟

اگر برخی از کشورها قدرت برتر دنیا می‌شوند به دلیل استفاده از تمام پتانسیل‌های خود است و می‌خواهند در تمام زمینه‌ها قدرت برتر باشد، ما هم باید برای تمام پتانسل های خود ارزش قائل شده و برای آن‌ها برنامه ریزی کنیم تا در تمام زمینه‌های علمی، پژوهشی و فرهنگی و غیره حرفی برای گفتن داشته باشیم.

ساده‌ترین راه برای کمک به این پروژه ایجاد یک لابراتور برای تولید محصولی است که کد بین المللی دارد.

گزارش خطا