لزوم استفاده از مکمل اُمگا 3، آری یا خیر؟

نواندیش- مهتاب رضایی:سایت هلث هاروارد نوشت: حدود 10 درصد از بزرگسالان آمریکایی با وجود عدم اطمینان به اینکه آیا این محصولات طبق ادعاهای خود در مورد سلامتی عمل می کنند یا نه مرتبا از مکمل های اُمگا 3 استفاده می کنند. اما دو پژوهش جدید که در نوامبر 2018 منتشر شده اند این موضوع که مکمل های اُمگا 3 برای چه کسانی مفید بوده و برای چه کسانی مفید نیستند را مشخص و روشن کرده اند. 

مهم(ویتال)

اولین پژوهش ویتامین D و اُمگا 3 تریال بود،یک پژوهش بزرگ و چند ساله با 25.871 بزرگسال سالم بدون هیچ گونه سابقه بیماری قلبی عروقی(مربوط به قلب یا رگ های خونی) و یا در خطر معمول برای ابتلا به این بیماری ها بود. دکتر JoAnn E.Manson استاد رشته ی پزشکی و استاد مایکل و لی بِل، بهداشت زنان در دانشکده پزشکی هاروراد می گوید: این گروه از نظر نژادی متنوع بوده و به عنوان نمایندگان مردم عادی (عموم مردم) انتخاب شده بودند. 

محققان این مورد را که آیا دوز متوسط (1 گرم در روز) از یک مکمل اُمگا 3 می تواند به جلوگیری از بیماری ها و حوادث مهم قلبی-عروقی در مقایسه با دارونماها(پلاسیبو:چیزی شبیه به داروی بدون هیچ اثر واقعی) کمک کند یا خیر را مورد آزمایش قرار دادند. حوادث قلبی عروقی نه تنها سکته ی قلبی بلکه سکته ی مغزی و روش های آنژیوپلاستی برای باز کردن شریان های مسدود شده را نیز در بر دارد. 

دکتر مَنسون می گوید این یافته ها تا حدودی پیچیده و ظریف هستند. این یک پاسخ بله، نه و یا در یک اندازه متناسب با همه نیست. برخی از گروه ها گرایش به بهره مندی داشتند در حالیکه گروه های دیگر این گرایش را نداشتند.(این مکمل ها برای برخی مفید بود و برای برخی دیگر نبود.)

او می گوید اگرچه مکمل روزانه 1 گرمی از اُمگا 3 به طور قابل توجهی حوادث قلبی عروقی را کاهش نمی دهد اما کاهش 28 درصدی حملات قلبیوسایر مرگ و میرهای مرتبط با بیماری های قلب را به همراه داشته است. در حالیکه این مکمل از اکثر افراد سالم در برابر مشکلات قلبی در آینده محافظت نمی کند اما به نظر می رسد گروه های خاصی از آن بهره می برند به خصوص آن دسته از افرادی که در هفته کمتر از 1.5 وعده ماهی می خورند یا اصلا ماهی نمی خورند. دکتر مَنسون می گوید برای این افراد 19 درصد کاهش قابل توجه در نشانه هایمرگ و میر ناشی از حوادث مهم قلبی عروقی با 40 درصد کاهش در حملات قلبی وجود دارد.

دکتر مَنسون می گوید این مکمل ها به نفع شرکت کنندگان آفریقایی آمریکایی تبار نیز بودند، که در مقایسه با کسانی که دارونما مصرف کرده بودند 77 درصد کاهش سکته ی قلبی در افرادی که دریافت کننده مکمل های اُمگا 3 بودند دیده می شود. هنوز مشخص نیست که چرا این گروه از مزایای بیشتری بهره مند شده اند و برای تایید این یافته ها نیازمند تحقیقات بیشتری هستیم.

کاهش حوادث قلبی-عروقی با آزمایش مداخله EPA

مطالعه دوم تحت عنوان کاهش حوادث قلبی عروقی با آزمایش مداخله EPA،متشکل از بیش از 8000 میانسال و افراد مسن تر بود که سطح تری گلیسرید بالایی داشتند و قبلا یک حادثه ی قلبی عروقی را تجربه کرده بودند یا عوامل خطر قابل توجه دیگری برای یکی از این حوادث را داشتند. این مطالعه با هدف مشخص کردن این موضوع که آیا مکمل اُمگا 3 با دوز بالای روزانه به مقدار 4 گرم در روز توانایی محافظت از شرکت کنندگان در برابر حوادث قلبی عروقی در آینده در مقایسه با دارونماهارا دارد یا خیر انجام شد. این آزمایش به سرپرستی دکتر دیپاک بات، متخصص قلب و عروق و استاد رشته ی پزشکی در دانشکده پزشکی هاروارد، کاهش 25 درصدی خطر مرگ در اثر بیماری قلبی یا متحمل شدن یک حادثه ی قلبی و عرووقی در بین افرادی که دارو مصرف می کنند در مقایسه با افرادی که دارونما مصرف می کنند را نشان داد.

دکتر مَنسون می گوید مقادیر زیاد مکمل های اُمگا 3 مانند محصولات اُمگا 3 با دوز بالا که در این آزمایش مورد استفاده قرار گرفتند برای همه مناسب نیستند چون خطراتی از جمله خونریزی یا افزایش نوعی ضربان قلب غیر طبیعی که به عنوان فیبریلاسیون دهلیزی شناخته می شود را به همراه دارند. با این وجود گرچه دوزهای بالا با برخی خطرات همراه است، مزایای کلی محصولات دارای دوز بالای اُمگا 3 که در آزمایش مورد استفاده قرار گرفتند ظاهرا خطر را برای افرادی که سطح تری گلیسرید بالایی دارند و یا سابقه ی این بیماری را داشته اند و یا در معرض خطر بیماری های قلبی عروقی هستند افزایش می دهد. 

انتخاب مکمل مناسب

آیا به دنبال یک مکمل اُمگا 3 بدون نسخه ی پزشک هستید؟ در اینجا آنچه که باید دنبالش بگردید آورده شده است:
دوز 1 گرمی، مگر اینکه پزشکتان مقدار بیشتری را تجویز کند.

ترکیبی از اسید ایکوزاپنتانوئیک EPA و اسید دوکوزاهگزائنوئیک DHA. هر یک از این اسیدهای چرب مزایای مختلفی برای سلامتی دارند.

یک مکمل با کیفیت. نشانگرهای کیفیت خوب دارای مهر فارماکوپه ایالات متحده، NSF بین المللی و یا ConsumerLab.com هستند.
اگر سطح تری گلیسرید شما به طور غیر طبیعی بالاست و خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را دارید با پزشکتان در مورد اینکه نسخه ای با دوز بالای اُمگا 3 می تواند یک راه حل باشد صحبت کنید.

یافته ها را عملی کنید

بنابراین، این یافته چه معنایی برای شما دارند؟

افراد سالم.دکتر مَنسون می گوید اگر شما سالم هستید و خطر ابتلا به بیماری های قلبی در شما کم یا متوسط است احتمالا نیاز به مصرف مکمل های اُمگا 3 ندارید به شرط آنکه به طور منظم ماهی بخورید. شما باید حداقل دوبار در هفته ماهی های چرب مانند سالمون، تونا یا شاه ماهی بخورید. ماهی هایی که سرشار از دو اسید چرب اُمگا 3 یعنی اسید ایکوزاپنتانوئیک EPA و اسید دوکوزاهگزائنوئیک DHAهستند که هریک دارای مزایای فراوانی برای سلامتی می باشند را مصرف کنید. 

دریافت اسیدهای چرب اُمگا 3 از مواد غذایی همیشه به دریافت این ماده از مکمل ها ارجحیت دارد. دکتر مَنسون می گوید شما از ماهی نه تنها اسیدهای چرب اُمگا 3 دریایی را دریافت می کنید بلکه می توانید در رژیم غذایی خود مواد غذایی که ارزش سلامتی کمتری دارند مانند گوشت قرمز، غذاهای فرآوری شده و غلات تخلیص شده را حذف کنید. او می گوید این یک تغییر سبک زندگی خوب بوده و مدتهاست که توصیه می شود. در این مطالعات هیچ توصیه ای مبنی بر مصرف ماهی به مقدار متوسط وجود ندارد. 

افرادی که ماهی نمی خورند و آفریقایی آمریکایی تبارها. اگر نمی توانید ماهی بخورید یا ماهی دوست ندارید مکمل اُمگا 3 چیزی است که باید آن را در نظر بگیرید(مکمل های ساخته شده از جلبک برای افراد گیاهخوار و کسانی که به ماهی حساسیت دارند گزینه های مناسبی هستند). آفریقایی آمریکایی تبارها نیز ممکن است به دلیل مزایای منحصر به فردی که در این آزمایش از آن ها رونمایی شد یک مکمل را در نظر بگیرند. 

برای این دو گروه یک مکمل به مقدار روزانه 1 گرم تعادلی خوب بین ایمنی و اثربخشی ایجاد می کند. دکتر مَنسون می گوید در مورد اینکه نیاز به مکمل دارید یا نه باید با پزشک مشورت کنید. 

قبلا اُمگا 3 مصرف می کردید؟ اگر قبلا از مکمل های بدون نسخه اُمگا 3 استفاده می کردید در صورتی که در یکی از گروه های بالا قرار ندارید لزوما نباید مصرف آن را متوقف کنید مگر اینکه پزشک به شما بگوید. دکتر مَنسون می گوید اما اگر مکمل اُمگا 3 مصرف نمی کنید باید در مورد عوامل خطر هوشیار باشید. 

صرف نظر از اینکه شما باید یک مکمل اُمگا 3  انتخاب کنید، باید همیشه برای داشتن رژیم غذایی مناسب و شیوه ی زندگی سالم تلاش کنید. دکتر مَنسون می گوید هیچ نوع مکمل رژیم غذایی نمی تواند جایگزینی برای مواد غذایی باشد. ما قبلا هم این را می دانستیم و من فکر می کنم تاکید بر آن مهم است. او می گوید تمرینات برای داشتن شیوه ی زندگی سالم از جمله فعالیت بدنی منظم، رژیم غذایی سالم و سیگار نکشیدن خطر بیماری های قلبی را به میزان 80 درصد کاهش می دهد و این مهمترین و اصلی ترین توصیه برای حفظ سلامت قلب است.

عوامل خطر بیماری های قلبی عروقی.اگر سطح تری گلیسرید شما بالاست و سابقه بیماری قلبی عروقی دارید یا عوامل عمده ی خطر برای آن وجود دارد داروی اُمگا 3 با دوز بالا توصیه می شود. این حتی اگر قبلا داروی استاتین مصرف می کردید نیز صادق است. داروی اُمگا 3 جاگزین استاتین نمی شود. 

گوش به زنگ باشید

درحالیکه این دو مطالعه و پژوهش در مورد مزایای مکمل های اُمگا 3 اطلاعات جدیدی در اختیار شما قرار می دهند در آینده ی نزدیک اطلاعات وسیعتری در دسترس خواهد بود.کتر مَنسون می گوید ویتال همچنین تاثیر مکمل اُمگا 3 بر زوال شناختی، دیابت، افسردگی و اختلالت خود ایمنی در بین سایر شرایط (وضع سلامتی/مریضی ها) بررسی کرده و این نتایج سال آینده منتشر خواهند شد.