آینده روابط آمریکا با ایران و عربستان سعودی

هفته نامه آمریکایی دیفنس نیوز، آینده روابط آمریکا با ایران و عربستان سعودی را از منظر کارشناسان مورد توجه قرار داده و این مساله را بررسی کرده که آیا نزدیک شدن آمریکا به ایران به معنی دور شدن آن از عربستان سعودی است؟

به گزارش ایرنا و به نقل از هفته نامه آمریکایی دیفنس نیوز، کارشناسان معتقدند، گرچه عربستان سعودی در مورد ایجاد روابط حسنه میان آمریکا و ایران بدبین است و می گوید اگر تحریم ها علیه تهران حذف شود این کشور تنها بخشی از درآمد نفتی خود را از دست خواهد داد اما همچنان بعنوان یک وزنه در منطقه باقی خواهد ماند.

به گفته نایجل اینکستر مدیر تهدیدهای فراملی و ریسک سیاسی در موسسه بین المللی مطالعات بین المللی آمریکا، عربستان سعودی از ایران تحت تحریم و به لحاظ اقتصادی فلج، بیشتر سود می برد لیکن اگر روابط ایران و آمریکا حسنه شود، آمریکا به خاطر ایران از عربستان روی برنمی گرداند.

مدیر سابق عملیات سرویس اطلاعات مخفی بریتانیا، افزود: بله البته، در کوتاه مدت عربستان سعودی از چنین ایرانی سود می برد، البته چنانچه ایران به لحاظ اقتصادی ترمیم و قادر به تولید نفت و گاز با ظرفیت کامل شود، خیلی به زیان عربستان است و ظرفیت افزایش درآمد این کشور از محل فروش نفت و بازارهای جهانی تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.

وی افزود: به لحاظ سیاسی نیز عربستان سعودی (به عنوان متحد آمریکا)، سالهای نسبتا زیادی از موقعیتی سود برده که چنانچه روابط کشورها با ایران بهتر شود، این موقعیت از بین خواهد رفت.

اینکستر ادامه داد: مطمئن نیستم ایران و عربستان سعودی لزوما یک نوسان پاندولی را تجربه کنند به این معنی که آمریکا عربستان را رها کرده و روابط خود را با ایران توسعه دهد. به عقیده من، مسایل جغرافیای سیاسی نسبتا متفاوت است.

دیوید وینبرگ مقام ارشد بنیاد دفاع از دمکراسی در واشنگتن، عربستان سعودی را همیشه روی صندلی راننده می بیند زیرا تولید عظیم نفت، به این کشور قدرت تاثیرگذاری بر قیمت جهانی نفت را می دهد.

وی همچنین در موضوعات امنیتی تاثیرگذار منطقه مانند سوریه و مصر، عربستان سعودی را به عنوان طرف مهم می بیند.

وینبرگ گفت: با این حال آمریکا در مناطقی مانند ایران و سوریه، سیاست هایی را دنبال می کند که برای سعودی ها به وضوح اهمیتی ندارد.

این مقام ارشد گفت: به علاوه، عقاید مختلفی در این مورد که آیا عربستان از نفوذ خود به طور سازنده استفاده می کند یا آن را صرف اهداف کوته بینانه می کند، وجود دارد. برای مثال پشتیبانی از یک دیکتاتوری دیگر در مصر یا تقویت جهادگران خطرناک در سوریه.

وینبرگ ادامه داد: گروه حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی رئیس جمهوری در تهران معتقدند، جستجوی روابط دوستانه با عربستان به نفع آنها است.

سعودی ها گفته اند که شاید آنها با رییس جموری اسبق ایران (آیت آلله اکبر هاشمی رفسنجانی) دیدار کنند، اما بدیهی است، چنین دیداری هنوز زود است.

وینبرگ اظهار داشت: سعودی ها در دهه 1990 به هزینه آمریکا، تلاش خود برای ایجاد تعامل با ایران را پیگیری کردند.

به هر حال، با توجه به ده ها سال دشمنی میان اعراب سنی و مشتریان شیعه ایران در جاهایی مثل عراق و سوریه، برقراری رابطه ایران - عربستان احتمال کمی دارد. آمریکا قضیه را مبهم تر می بیند، رابطه متعادل میان عربستان سعودی و ایران.

اینکستر گفت: فکر نمی کنم آمریکا برای باز کردن در برای ایران عجله کند یا در پی خداحافظی با متحد خود عربستان سعودی باشد، ضمن آنکه بعید می دانم آمریکا هرگز چنین کاری کند.

این مقام ارشد افزود: بحث این است که اکنون امریکا به لحاظ انرژی مستقل است و به خاورمیانه احتیاج ندارد. این استدلال ها ساخته می شوند و از تفکر و منطق درستی برخوردار نیستند و فکر نمی کنم واقعیت داشته باشد.

وینبرگ گفت: باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا در مصاحبه های اخیر خود با مجله نیویورکر و بلومبرگ اظهاراتی کرد برای بیان اینکه وی یک آینده رقابتی را در رویا می بیند. رقابت دوستانه میان عربستان و ایران می تواند پس از رسیدن به یک توافق هسته ی جامع با این کشور حاصل شود.

اینکستر گفت: برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس در مورد رابطه ایران و آمریکا ابراز نگرانی کرده اند.

وی افزود: برداشت من این است که روابط حسنه ایران و آمریکا ممکن است ثبات بیشتری برای منطقه به همراه آورد، به این دلیل ساده که این امر ایران را از رفتار کردن به شیوه ای که بی ثباتی به همراه بیاورد، بازمی دارد.

این مقام ارشد ادامه داد: یک ایران قدرتمند، ایرانی که احساس نمی کند ممکن است از طرف آمریکا مورد حمله قرار گیرد ممکن است واقعا به ایرانی تبدیل شود که احساس مسوولیت بیشتری در منطقه کند.

وی اظهار داشت: این راه حل ممکن است به کاهش عواملی که به اختلاف سنی و شیعه دامن می زند نیز کمک کند، رویارویی که می بینیم در عراق و سوریه و در شرق مدیترانه به وقوع می پیوندد.

وی ادامه داد: این بدان معنی نیست که این قضیه حتما به وقوع خواهد پیوست اما پیامدی است که می توان آن را در ذهن مجسم کرد.

وی که سابقا یک جاسوس ارشد بود، افزود: وابستگی آمریکا به این منطقه و وابستگی منطقه ای به آمریکا از بین نخواهد رفت. متحدان اصلی آمریکا همچنان به شدت به منابع انرژی خاورمیانه وابسته اند، بنابراین منافع استراتژیک واشنگتن در این است که حداکثر اطمینان در بازارهای انرژی وجود داشته باشد.

وینبرگ گفت: آمریکا ممکن است به گشودن منابع نفتی ایران به روی بازارهای جهانی وسوسه شود.

وی افزود: این امر تا زمانی که ایران نگفته است که می خواهد مسوولانه تر در خلیج فارس و شرق مدیترانه رفتار کند نباید انجام شود. در هر صورت سعودی ها افزایش تولید نفت ایران را به عنوان یک تهدید شوم برای اهرم خود در بازارهای جهانی نفت خواهند دید.

وینبرگ اشاره کرد: مقامات وزارت خارجه ایران بتازگی یک دیدار در سطح عالی با کویت داشته اند.

وی افزود: ایرانی ها حتی اهرم های بزرگ تری در قطر و امان دارند زیرا این دو کشور با ایران دارای منافع انرژی مشترک بزرگ هستند. ایران از اهرم های خود برای خریدن رابطه دوستی این دو کشور در موضوعات دیگر نظیر همکاری های بازرگانی یانظامی استفاده کرده است. این دو کشور به طور چشمگیری در خارج از دیدگاه غالب دیکته شده توسط عربستان سعودی در شورای همکاری خلیج فارس قرار دارند.

هفته گذشته، ایران نشست های نظامی با مقامات امان و تمرین های نیروی دریایی با پاکستان را هدایت کرد.

اینکستر ادامه داد: عربستان به خاطر موقعیتی که در آن از اینکه مورد سوال قرار گیرد، خیالش راحت بوده، با دشواری هایی روبرو است و عدم اطمینان هایی نیز در مورد انتقال رهبری در این کشور وجود دارد.

وی اضافه کرد: اکنون ما در عربستان سعودی یک انفجار رسانه های اجتماعی را می بینیم و من فکر می کنم این برای دولت عربستان یک نگرانی است و همه جور سوالی در مورد دوام و پایداری وضع موجود به وجود می آورد، موقعیتی که حدودا از سال 1979 وجود داشته است.

وی افزود: این به نفع هیچکس نیست که عربستان درگیر مشکلات جدی شود، اثر حذفی به طور آشکاری نامطلوب است. بنابراین، فکر نمی کنم سیاست آمریکا هرگز این باشد و نباید این باشد که از عربستان دور و به ایران نزدیک شود.

گزارش خطا