کد خبر: ۱۰۲۴۳۱
تاریخ انتشار: ۳۰ آذر ۱۳۹۸ - ۱۳:۰۸
"شب یلدا" یکی از آخرین رسوم نیک به جا مانده از گذشته:
یک شب از سال را بیخیال قسط و وام و اجاره فردا شویم بیخیال اینکه در یخچالمان چه هست و نیست بیخیال اینکه سفره مان باید با آجیل و انار و میوه و انواع و اقسام غذاها رنگین باشد، اصلا مگر فلسفه یلدا فقط خوردن است! پس اگر سفره مان جز عشق چیزی ندارد، حتی اگر رنگین به میوه ها و آجیل گران قیمت نیست چه باک! این شب را کنار هم بگذرانیم و به یاد آریم که این لحظه از زندگی دیگر تکرار نخواهد شد!

نواندیش- رضا امیری: این روزها اگرچه به واسطه مشکلات اقتصادی و درگیری های زندگانی دورهمی های خانوادگی روز به روز در حال کمرنگ تر شدن است، اما آخرین شب پاییز که یکی از معدود رسوم نیک ایرانیان باستان است که همچنان نزد ما باقی مانده تا همچنان مانع از گسست آخرین رشته های اتصال ما و عزیزانمان شود.

 

باید هر طور که هست این فرصت را مغتنم بشماریم اصلا یک شب از سال را بیخیال قسط و وام و اجاره فردا شویم بیخیال اینکه در یخچالمان چه هست و نیست بیخیال اینکه سفره مان باید با آجیل و انار و میوه و انواع و اقسام غذاها رنگین باشد، اصلا مگر فلسفه یلدا فقط خوردن است! پس اگر سفره مان جز عشق چیزی ندارد، حتی اگر رنگین به میوه ها و آجیل گران قیمت نیست چه باک! این شب را کنار هم بگذرانیم و به یاد آریم که این لحظه از زندگی دیگر تکرار نخواهد شد، به دیدن پدر بزرگ و مادر بزرگ ها یا پدران و مادرها برویم مبادا که سال های بعد از نبودنشان حسرت بخوریم، زندگی کوتاه است خیلی کوتاه تر از آنچه که فکرش را کنید!

 

همین امشب بیخیال همه نداشته ها، سفره مان را با عشق رنگین کنیم

 

اما فلسفه شب یلدا چیست؟

شب یَلدا یکی ازقدیمی ترین جشن‌های ایرانی است، این شب که بلندترین شب سال شناخته می شود، نام ديگر آن شب «چِلّه» است. 

 

نام یلدا برگرفته از نامی سریانی است و معنی آن زایش و تولد است. سریانی زبانی رایج در میان مسیحیان بود. این معنا پس از بررسی و تحقیق در میان کتب مختلف به دست آمده است. در واقع از گذشته تا به امروز مردم بر این باور بودند که پس از شب یلدا در اولین صبح فصل زمستان با دمیدن خورشید روز ها بلند تر می شود و تابش نور خورشید بیشتر می شود و به این ترتیب آخرین روز پاییز و شروع زمستان را یلدا و به معنی زایش مهر و زایش خورشید نامیدند. از این رو دهمین ماه سال را دی و به معنی تولد خورشید نام گذاری کردند. ابوریحان بیرونی که دانشمند و تقویم شناس است، این شب را میلاد اکبر نامیده است. منظور او از این نام تولد خورشید است.


حکایت های متفاوتی برای چگونگی ورود نام یلدا به زبان فارسی وجود دارد که صحت هیچ کدام به طور دقیق ثابت نشده است. مشخص نیست که واژه یلدا کی و چگونه و توسط چه کسی وارد زبان فارسی شده است و در زمان نام گذاری این شب از آن استفاده شده است. اما با توجه به تاریخ و تفاسیر تاریخ دانان، احتمالا این لغت پس از مهاجرت مسیحیان اولیه روم به ایران که زندگی سختی در آن منطقه داشتند، به دلیل نزدیکی فرهنگی و به مرور زمان این لغت وارد زبان فارسی شده است و این شب طولانی را به نام یلدا نام گذاری کردند.


در زمان های قدیم، شب نماد و مظهر تاریکی و وحشت بوده است و گذشتگان تلاش می کردند تا در هنگام شب با روشن کردن آتش و زیاد کردن نور، خانه را روشن کنند تا تاریکی و وحشت از آن ها دور بماند و در امان باشند. از آن جایی که شب یلدا طولانی ترین شب است و گذشتگان باور دارند این شب پایان تسلط تاریکی بر روشنایی است، از گذشته تا به امروز شب چله را جشن می گرفتند.

 

شب یلدا که از نظر ایرانیان باستان، شب بشارت شکست تاریکی و تولد روشنایی و گرمی است با شب‌زنده‌داری و نشستن دور آتش همراه بوده است. مردم در این شب در کنار یکدیگر جمع می‌شدند و به جشن و پایکوبی می‌پرداختند. آنها میوه و خشکبارهایشان را از انبارها بیرون می‌آوردند و در سفره‌های شب یلدا که «میَزد» نام داشت می‌گذاشتند و در کنار دیگران مشغول خوردن میوه‌ها و آجیل این سفره می‌شدند.

فردای شب یلدا نیز در ایران باستان بسیار مقدس بود، این روز که «خور روز» یا «دی‌گان» یا «روز خورشید» نام داشت، به‌عنوان روز برابری انسان‌ها شناخته می‌شد. همه‌ی مردم حتی پادشاهان لباسی ساده می‌پوشیدند. هیچ دستوری صادر نمی‌شد و همه‌ی کارها به‌صورت داوطلبانه انجام می‌شد. جنگ و خونریزی و حتی شکار حیوانات ممنوع بود و حتی دشمنان خارجی نیز این موضوع را رعایت می‌کردند.

 

امروزه هم جشن یلدا تقریبا به همان شکل برگزار می‌شود. در این شب، همه‌ی اقوام و فامیل دور هم جمع می‌شوند و دیدار تازه می‌کنند. ایرانیان در این شب از مهمانان خود با آجیل و شیرینی و میوه پذیرایی می‌کنند که همگی آنها نماد برکت و فراوانی و شادکامی است. انار یکی از میوه‌های مهم سفره‌ی شب یلدا به حساب می‌آید که به خاطر پُردانه بودن، نماد برکت‌آوری و پربار نمودن زندگی است. از طرف دیگر، هندوانه نیز از ضروریت‌های سفره‌ی شب یلدا در خانه‌های ایرانی است و برخی عقیده دارند که با خوردن هندوانه در شب یلدا از سرماخوردگی در کل زمستان مصون باقی می‌مانند. انار و هندوانه به دلیل سرخی رنگ‌شان، نمادی از خورشید هستند.

 

شب یلدا فقط به خورد و خوراک محدود نمی‌شود، به خاطر علاقه‌ی ایرانیان به شعر و ادبیات، گرفتن فال حافظ از رسوم رایج در این شب است که مردم با نیت سلامتی و شادکامی، فال خود را از حافظ طلب می‌کنند. برخی دیگر نیز به شاهنامه‌خوانی و توصیف حماسه‌های آن می‌پردازند. از دیگر بخش‌های مفرح و به‌یادماندنی شب یلدا، بازگویی خاطرات و قصه‌گویی بزرگ‌ترها است که شبی دلنشین را برای همه به ارمغان می‌آورد.

 

در حقیقت فلسفه اصلی شب یلدا کنار هم بودن است پس باید ما نیز به پیروی از نیاکان خود این رسم را به مانند آن ها برگزار کرده و آن را قربانی تجملات و میوه و شیرینی و نداری نکنیم، یلدا را فرصتی برای فراغت از این مسائل ببینیم.

 

همین امشب بیخیال همه نداشته ها، سفره مان را با عشق رنگین کنیم

 

بر سر آنم که گر ز دست برآید

دست به کاری زنم که غصه سر آید

خلوت دل نیست جای صحبت اضداد

دیو چو بیرون رود فرشته درآید

صحبت حکام ظلمت شـب یلداست

نور ز خورشید جوی بو که برآید

بر در ارباب بی‌مروت دنیا

چند نشینی که خواجه کی به درآید

ترک گدایی مکن که گنج بیابی

از نظر ره روی که در گذر آید

صالح و طالح متاع خویش نمودند

تا که قبول افتد و که در نظر آید

بلبل عاشق تو عمر خواه که آخر

باغ شود سبز و شاخ گل به بر آید

غفلت حافظ در این سراچه عجب نیست

هر که به میخانه رفت بی‌خبر آید

حافظ شیرازی

نظر شما
* کد کپچا:
captcha

چهره بدون آرایش و تصاویر متفاوت از سیما تیرانداز (عکس)

اصغر فرهادی مهمان ستاره استقلالی و همسرش شد (عکس)

عکس‌های فراگیر از خانم خواننده و عشق جدیدش

عربستان «با این دختر» برای اولین بار در مسابقه دختر شایسته جهان شرکت می‌کند (عکس)

خدا کند این کار رئیسی، زاکانی و نمایندگان انقلابی برای خدا باشد! (عکس)

این خارجی پرسپولیس با همسرش به بازار تهران رفت (عکس)

خاطره آقای همساده از «بده بزنیم» در گفتگو با پشه و ایرج طهماسب! (ویدئو)

ژست های عجیب الناز شاکردوست در سفر به بیستون (تصاویر)

عاشقانه بانو سوسانو با دخترش (تصاویر)

پوشش و استایل خوش آب و رنگ و نوروزی پریناز ایزدیار / تصاویر

جشن زیبای نوروز در آتشکده بهرام (تصاویر)

مراسم تشییع مرحومه زهرا شجاعی با حضور خاتمی (تصاویر)

پست آبی رنگ در پیج پرسپولیس! (عکس)

تیپ و استایل متفاوت الناز حبیبی و بهرام افشاری (عکس)

تبریز سفیدپوش شد (عکس)

زیبایی های قشم، بزرگترین جزیره ایران (تصاویر)

عکس خانوادگی وایرال شده وریا غفوری که به تازگی منتشر شده / همه درباره زیبایی این خانواده حرف می زنند (+عکس)

تصویری بی نظیر از رنگین کمان در میدان نقش جهان اصفهان (ویدئو)

تصویری متفاوت از نازنین بیاتی (عکس)

هادی چوپان در کنار مجسمه خودش و گرگ (تصاویر)

تغییر چهره ایرنه پاپاس، بازیگر هند جگرخوار در ۹۳ سالگی (تصاویر)

2 عکس جدید از تیپ و ژست دیدنی «سوسانو» در یک روستای زیبا در فرانسه

عکس / اتاق فرمان اتمی شوروی را ببینید

ماجرای سفر شاه به قم و ملاقات ۴۵دقیقه‌ای با آیت‌الله بروجردی (عکس)

تصاویر / تغییر تیپ و چهره سارا و نیکای سریال پایتخت بعد 10 سال

فیگور عضلات شکم هادی چوپان و رقیب آمریکایی او؛ کدایک بهتر است!؟ (عکس)

تصویری دیدنی از آنتونیو کوئین در اصفهان (عکس)

تغییر چهره جالب طناز طباطبایی در طی ۱۵ سال! (تصاویر)

استقبال پر شور از هادی چوپان در شیراز (تصاویر)

تصاویر دیدنی و وایرال شده از دونگ یی (هان هیو جو)

استوری سحر دولتشاهی از سریال افعی

هانیه توسلی با چهره بدون آرایش آفتابی شد (عکس)

کف و سوت برای معین و هایده در برنامه زنده شبکه سه با حاضران دستچین شده در استودیو! (ویدئو)

کنایه ستاره پرسپولیس به عدم دعوتش به تیم ملی + تصویر

سلفی هادی چوپان با کلاه قشقایی پس از قهرمانی در آرنولدکلاسیک (ویدئو)

این کلیپ «آقای همساده» با ماجرای کاظم صدیقی «وایرال» شد (ویدئو)

ژست علی دایی در کنار همسرش و خانم بازیگر (عکس)

نظر جالب عادل فردوسی پور درباره عملکرد نکونام در استقلال (ویدئو)

درج نام «خلیج فارس» در تصویر اکانت رسمی ناسا از زمین (عکس)

آرایش و پوشش متفاوت بهنوش طباطبایی! (عکس)

پوشش محسن افشانی بازیگر جنجالی و همسرش در افطاری ابراهیم رئیسی! (تصاویر)

اجرای زیبای داوود کیم (جای) خواننده کی پاپ کره ای در شبکه سه (ویدئو)

سعدالله امیر شقاقی مافیای شرط بندی، در ترکیه بازداشت شد + ویدئو

دیدار «عباس قادری» با ابراهیم رئیسی ! (عکس)

کیم جای (داوود کیم) خواننده موسیقی کی پاپ کره‌ جنوبی در برنامه محفل درخواست تسبیح کرد (+عکس و ویدئو)

استایل زیبا، ساده و خیره کننده «بهنوش طباطبایی» / عکس

بهاره افشاری و تغییر چهره‌اش ۱۸ سال پس از «او یک فرشته بود» (عکس)

آتش گرفتن یک پراید با نارنجک در چهارشنبه سوری پرند (ویدئو)

همسر و پسر نجم الدین شریعتی (عکس)

چهارشنبه سوری دیشب تهران از داخل هواپیما (ویدئو)

باشگاه پرسپولیس در آستانه دربی اینگونه پیام انگیزشی داد (تصویر)

تصاویر چهارشنبه سوری از برج میلاد: تهران شهر جنگ زده شد! (ویدئو)

انفجار مهیب در شب چهارشنبه سوری در استان خوزستان ! (ویدئو)

مجادله «خورشید خانم» مو طلایی با رضا رشیدپور بر سر جریمه ۳ میلیونی حجاب (+تصویر)

«یاسمین مقبلی» به زمین برگشت (ویدئو)

تجمع بازنشستگان در اعتراض به حقوق های زیر خط فقر + عکس

محمدرضا گلزار در جمع ملی‌پوشان ایران + عکس

رهبر انقلاب به فرماندهان کل ارتش و سپاه مدال داد (+عکس)

سرمربی پرتغالی سپاهان و همسر جوان و بازیگرش، شیدا مقصودلو در کنسرت علیرضا قربانی (ویدئو)

فیلم وایرال شده از حسین یکتا در شبکه افق در شب قبل انتخابات: هر کی نمی خواد رای بده بره ! (ویدئو)

حوادث چهارشنبه آخر سال: لحظه افتادن بمب دست ساز از دستان یک نوجوان (ویدئو)

استایل شیک و ورزشی مریم معصومی در ۳۶سالگی (عکس)

حفظ کرامت شهروندان به سبک دولت انقلابی: آقای رئیسی این عکس را دیده اید!؟ (تصویر)

حضور سحرگاهی رهبری در شهر ری (+ عکس)

عاشقانه اوسمار، سرمربی پرسپولیس با همسرش (عکس)

عاشقانه شهاب حسینی و همسر جدیدش در یک اکران خصوصی (تصاویر)

مجری زن صداوسیما آرزو کرد همه چیز به دوران قبل از رییسی بازگردد! / جبران مافات ژیلا صادقی با حمله به حسن روحانی! (ویدئو)

واکنش طنزآمیز عبدالکریم حسن به مردود شدن گلش در دیدار پرسپولیس - فولاد + تصویر

پیام سیدحسین حسینی به هواداران استقلال (اینستاپست)

استایل شیک و خاص بهاره افشاری در مراسم بزرگداشت علی نصیریان (عکس)

رونمایی بهنوش طباطبایی از مجسمه‌ زیبای خودش ! (عکس)

سخنان قدیمی سخنگوی دولت درباره قیمت ها وایرال شد! (ویدئو)

دختر ترامپ، بیل گیتس، ریانا و زاکربرگ در عروسی پسر ثروتمندترین مرد آسیا (+عکس)

واکنش باشگاه پرسپولیس به هت تریک اوسمار ویرا + عکس

آخرین حضور حسن روحانی در اجلاس خبرگان رهبری (عکس)

پرطرفدارترین