"پایان یک کمپین اعجاب‌آور..."

اکبر مختاری

اکبر مختاری، کارشناس ارشد علوم‌سیاسی و عضو "گروه راهبرد" در یادداشتی نوشت:

سندرز برای بار دوم می‌رود که کاندیدای نهایی دموکرات‌ها نشود. ساختار درون‌حزبی از ابتدا مانع او بود؛ ولی ایستاد. کمپین او تاریخی‌ترین کمپین رقابت انتخاباتی آمریکا از ۱۹۴۵ تاکنون بوده است.

تنها نامزدی در انتخابات آمریکا که دوبار وارد عرصه سیاسی در بالاترین سطح شد؛ اما پول کمپینش را از مردم عادی جمع کرد. طبقات کارگر و اساتید و دانشجویان بصورت خرد خرد برای او پول جمع کردند؛ این در ساخت سیاسی آمریکا بی‌سابقه بود. بیش از چهل میلیون دلار مرحله به مرحله جمع‌آوری کرد. در کمتر از یک هفته ۱۰میلیون دلار برای او جمع‌آوری شد.

بالاترین رای در میان جوانان زیر ۳۵سال را در انتخابات مقدماتی از آن خود کرد. این جذب کردن در دو دوره پیاپی بیهوده نبود.

در چهارسال قبل در برابر هیلاری کلینتون، برنی سندرز را پدیده‌ای هیجانی و زودگذر دانستند؛ اما او برای چهارسال بعد قوی‌تر تکرار شد.

در جاییکه امثال بلومبرگ بیش از ۵۰۰میلیون دلار از جیبب خود خرج کردند و‌ موفق نشدند؛ سندرز بار دیگر جایگاه ویژه یافت.

پدیده سندرز اتفاقی نبود. چهار نماینده ترقیخواه و مهاجر مجلس نمایندگان همگی اعلام کردند که از او و سخنانش الهام گرفتند.

پیش از سه شنبه بزرگ تمام سران حزب دموکرات تصمیم گرفتند هرجور شده از سندرز عبور کنند؛ اما باز برنی سندرز آرا ثروتمندترین و ترقی‌خواه‌ترین و بزرگترین ایالت آمریکا کالیفرنیا را از آن خود کرد.

این درحالی بود که در سال۲۰۱۶ هم در رقابت نزدیک با هیلاری کلینتون، کالیفرنیا را واگذار کرد.

دانشجویان و کارگران و بسیاری از طبقات مورد توجه قرارنگرفته در آمریکا راه خویش را پیدا می‌کنند؛ ولی موفقیت نسبی کمپین سندرز طی دو دوره پیاپی باید مورد بررسی جدی تحلیلگران سیاسی اقتصادی درون آمریکا قرار گیرد.

سناتوری از ورمونت که از شهرداری موفقیت‌هایش را شروع کرد و با شکست سناتور جمهوریخواه در ایالت ورمونت بر سیطره طولانی‌مدت جمهوریخواهان در ورمونت پایان داد.

سوال مهم قابل طرح اینست که آیا مورد پذیرش قرار گرفتن کمپین سندرز ناشی از ایده‌های او بود یا ناشی از شخصیت او؟ برای پاسخ به پرسش، باید ویژگی‌های برنی سندرز را مورد لحاظ قرار داد.

سندرز از ابتدای ورود به عرصه انتخابات مقدماتی در ۲۰۱۶ طرح حمایت جدی از بیمه‌های درمانی رایگان و دفاع از اموزش رایگان در دانشگاه و جلوگیری از مداخله‌های هزینه‌زای آمریکا در مرزهای دوردست را مطرح کرد؛ طی سال‌های اخیر از مواضعش عدول نکرد. بنابراین، مهم‌ترین ویژگی سندرز را می‌توان حفظ پرنسیب‌های سیاسی دانست.

ویژگی دوم او صداقت در بیان شعارهای انتخاباتی بود؛ شعارهایی که مقبول طیفی وسیعی از جوانان دانشجو و کارگران در آمریکا افتاد. بدون ایجاد باور به مواضع انتخاباتی، سندرز هیچ گاه نمی‌توانست مستقل از شرکت‌های بزرگ و سرمایه‌داران پرقدرت کمپین انتخاباتی‌اش را پیش برد و بیش از ۴۰میلیون دلار به‌صورت فردفرد از حامیان جمع‌آوری کند. طوری که کمپین او در این دوره، بالاترین تعداد کمک‌کننده فردی(حامی مالی) را در کل تاریخ انتخابات آمریکا را از آن خود کرد.

ویژگی دیگری که سبب فراگیری دیدگاه‌های او در میان طیف وسیعی شد؛ بیان یکی از چالش‌برانگیزترین ضعف‌های ساختاری آمریکا یعنی گران بودن خدمات پزشکی در این کشور بود. چه باراک اوباما و چه سندرز یکی از دلایل مورد اقبال قرار گرفتن‌شان بحث دفاع از بیمه‌های درمانی بود. بیمه‌های درمانی که در طرح سندرز هم وسعت جمعیتی داشت و هم بسیار هزینه‌زا بود.

از همان سال ۲۰۱۶ بسیاری کوشیدند توجیه کنند که به‌هیچ وجه در امریکا اندیشه‌های سوسیال دموکراسی مورد اقبال قرار نمی‌گیرد؛ اما آرا بسیار سندرز در دو انتخابات مقدماتی ریاست.جمهوری در ۲۰۱۶ و۲۰۲۰ تاکنون نشان داده که بخش‌هایی از جامعه امریکا از پیامدهای سرمایه‌داری پرشدت فعلی دچار اسیب شده.اند و این موضوع، سبب گرایش آنها به سندرز و تفکرات امثال او شده است.

در مجموع می‌توان شخصیت باورمند به ایده‌ها و زمینه‌های موجود برای پذیرش شعارها را توامان بعنوان دلایل اهمیت یافتن کمپین سندرز قلمداد کرد.

روند پیش‌رو در پسا "سه‌شنبه بزرگ دوم" در شش ایالت واشنگتن، میسوری، میشیگان، داکوتای شمالی، آیداهو و می‌سی‌سی‌پی نشان می‌دهد که گام‌به‌گام اتحاد رسانه‌های قدرتمندی چون CNN و نخبگان و سران حزب دموکرات در حال جواب دادن است و سندرز نیز گام‌به‌گام از رسیدن به عنوان نامزد نهایی حزب دموکرات فاصله بیشتری می‌گیرد و به احتمال زیاد، جو بایدن بعنوان نماد جناح مرکزگرا و‌ متمایل به راست میانه حزب دموکرات جایگاه مستحکم‌تری برای رسیدن بعنوان نامزد نهایی پیدا می‌کند.

تحلیل اکثر منتقدان برنی سندرز در رسیدن بعنوان نامزد نهایی این است که در دوقطبی سندرز و ترامپ ممکن است دوگانه رای به سوسیالیسم و سرمایه‌داری در نهایت شکل گیرد و بخشی از میانه‌روهای غیروابسته به حزب دموکرات به طرف مقابل گرایش یابند.

در برابر حامیان سندرز هم اگرچه در نهایت می‌گویند هدف اصلی‌شان شکست دونالد ترامپ است و مابین بد و بدتر، در نهایت بد را انتخاب خواهند کرد؛ اما این سخن را نیز می‌گویند که ممانعت از روند رسیدن آنها به نامزد نهایی اگر این بار هم به هردلیل به شکست دموکرات‌ها ختم شود ، آنگاه باید منتظر بود که انشقاق بیشتری درون حزب دموکرات شکل گیرد. انشقاقی که یک طرفش جوانان زیر ۳۵سال و طبقات کارگری معترضند و طرف دیگر، میانسالان و میانه‌روهای محافظه‌کاری که بیشتر اختلافات تاکتیکی با رقیب دارند تا اختلافات استراتژیک....

گزارش خطا