وقتی کرونا یاغی ها را سر میز می‌آورد

سرویس سیاسی خرداد-رضا رئیسی: طی چند سال اخیر در سپهر سیاسی جهان شاهد بروز و ظهور سیاستمداران دو آتشه، ملی گرا با رویکردهای به شدت پوپولیستی بودیم،سیاستمدرانی با ادا و اطوار های عجیب و غریب، حرف ها و شعارهای تندروانه و بی سابقه در عرصه سیاست داخلی و البته رویه تهاجمی و عدم همکاری و همنوایی در آنچه که طی چند دهه اخیر سیاستمداران از اقصی نقاط جهان برای افزایش و ارتقای هم افزایی و همکاری های بین المللی تمهید و تدارک دیده بودند تا به زعم خود دنیایی بهتر بسازند و این دست سیاستمداران وقعی به آن نمی نهادند و اساسا چارچوب های همکاری و نهادهای بین المللی برای آنان شأن و اعتبار چندانی نداشت، نمونه بارز این دست سیاستمداران هم کسی جز دونالد ترامپ نبود.

به گزارش خرداد، ترامپ البته در این میانه تنها نبود و از برزیل تا انگلستان رهبرانی اینچنینی بر سر کار آمدند و احزاب راست گرا در بسیاری از کشورها جان تازه ای گرفتند. جهان به تدریج به سمت واگرایی و فروکاست آرمان جهانی شدن و دهکده جهانی و همکاری های بین المللی حرکت می کرد و این سیاستمداران توانسته بودند که گفتمان خود را حتی بر کشورهای دیگر نیز تحمیل کرده و رویه کلی را بدین سمت و سو ببرند.

این وضعیت اما با پیدا شدن سر و کله یک ویروس کوچک اما ناقلا تغییر کرد، دنیا فهمید که خیلی فراتر از آنچه تصور می‌شد اضلاع و اجزای مختلف در سراسر گیتی با همدیگر اتصال و ارتباط داشته و از هم تاثیر می پذیرند و نگاه تک ساحتی و تنزه طلبانه و ملی گرایانه صرف نه می شود و نه می تواند مشکلات و معضلات پیش روی جهان در عرصه های مختلف را حل و فصل کند و چاره ای جز همکاری و همنوایی و تلاش های مشترک برای مدیریت بحران ها وجود ندارد، ولو آنکه در یک حوزه خاص از برتری محسوسی برخوردار بوده و در وهله اولیه نیازی به همسویی و همکاری دیگران احساس نشود.

اولین جلوه های این تلنگر جدی کرونا و تغییر رفتار سیاستمداران در عرصه جهانی را می توان در تحولات چند روز اخیر بازار انرژی جهان و پیرامون تمهیدات دولت مردان از خاورمیانه و روسیه گرفته تا آمریکا در ماجرای کاهش تولید نفت مشاهده کرد.

عربستانی که بواسطه ذخایر بی مثال و تولید بیش از ده میلیون بشکه ای نفت خود را بازیگر یکه تازی و مقتدر این عرصه می پنداشت و برای حذف رقبایی چون ایران دمادم بر حجم تولید خود افزوده و چندان وقعی به دیگران نمی داد، حالا نه فقط در چارچوب توافق اپک و اپک پلاس تولید خود را کاهش می دهد بلکه مضاف بر آن با همکاری کویت و امارات علاوه بر تعهد اعلامی حجم بیش تری از تولید خود را می کاهد چون نمی خواهد مهم ترین رگ حیات خود یعنی درآمدهای سرشار نفتی را بیش از این به سمت قهقرا ببیند.

از همه جالب تر واکنش ترامپ است. سیاستمداری که عادت به خودسری و تکروی داشته در ماجرای اخیر نهایت همکاری را انجام داده و علاوه بر رایزنی با دیگر رهبران جهان و پذیرش تعهدات برای عبور از بحران حتی قبول می کند که تولید نفت آمریکا را برای جبران عدم کاهش تولید نفت مکزیک عملیاتی کند، رفتاری که از ترامپ پیش از این سراغ نداشتیم و کرونا و سقوط قیمت نفت او را مجبور به پذیرش قاعده بازی جهانی برای برون رفت از بحران کرده است.

البته که روسیه و پوتین هم از این قاعده مستثنی نیستند و در حالیکه تا چندی پیش روس ها و عربستانی ها با لجاجت و خودسری حاضر به کاهش تولید و کاهش درآمدهای خود از این ناحیه نشده بودند، مجبور به تغییر رفتار شده و به جای واگرایی به هم گرایی در این زمینه سوق یافتند.

من حیث المجموع می توان گفت که دنیای پسا کرونا و آنچه که در این مدت بر جهان رفته با همه تلخی ها یک آموزه مهم برای سیاستمداران در اقصی دنیا دارد که نمی توان با تک‌روی و خود سری و نگاه افراطی ملی گرایانه به تامین حداکثری منافع ملی به عنوان یک گزاره منفک و مجزا از دیگر فعل و انفعالات جهانی نگریسته شود. بی شک در بازه زمانی پیش رو نیز شاهد تغییر رویکرد رای دهندگان در سراسر جهان نسبت به طیف هایی خواهیم بود که در قالب نگاه های افراطی و قبیله گرایانه طی چند سال اخیر در گوشه و کنار دنیا برای خود کرسی های قدرت را قبضه کردند و اکنون بر هواداران آنان مشخص شده که نمی شود و نمی توان با چنین دست فرمانی از بحران های ملی که در قالب جهانی رخ می نمایند به سلامت گذر کرد و چاره ای جز گسترش افق دید و نگاه روامندانه و مسالمت جویانه نسبت به دیگر بازیگران و همسایگان در جهانی که بیش از هر زمانی در همتنیده شده نداریم.

گزارش خطا