طرح تحول ساختاری مجلس یازدهم

مهر: سید امیرحسین قاضی زاده هاشمی عضو هیئت رئیسه مجلس دهم و نماینده مردم مشهد در دوره‌های هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی در راستای اصلاح ساختارهای مجلس، طرح ارتقای نظام عملکردی مجلس شورای اسلامی (مجلس و مردم) را در هفت فصل تدوین کرد.

این طرح در حوزه قانون گذاری به دنبال ایجاد نظام پیش نویس طرح‌ها و لوایح، ارتقای عملکرد کمیسیون‌های تخصصی مجلس به عنوان مهمترین رکن قانونگذاری، کارآمدسازی صحن علنی مجلس، تعیین زمان رسیدگی به مصوبات مجلس در مجمع تشخیص مصلحت نظام، محدودکردن مراجع قانونگذار است.

علاوه بر این، این طرح ذیل راهکارهای مهمی برای کارآمدسازی نظارت مجلس از طریق اعمال مقررات دقیق‌تر و جدی‌تر در سوال از وزرا، فرآیند سوال از رئیس جمهور، استیضاح وزرا و نظارت بر رفتار نمایندگان دارد. طرح مذکور همچنین به دنبال تفویض و تقلیل برخی اختیارات رئیس مجلس است.

مهمترین اهداف این طرح عبارتند از:

1. تصمیم مبتنی بر نظر مردم

2. نظارت بر اساس خواسته مردم

3. اقتدار و شأن سیاسی برای پاسخگوسازی

4. پاسخگویی به ولیّ و به مردم

5. انقلاب سازوکاری شامل رویکردی، فرآیندی، ساختاری

6. نظارت فعال مالی

7. نظام جامع شفافیت

الف: پیشنهادات اصلاحی در حوزه قانونگذاری
1) ایجاد نظام پیش نویس طرح‌ها و لوایح

2) ارتقاء عملکرد کمیسیون‌های تخصصی مجلس به عنوان مهمترین رکن قانونگذاری

3) کارآمدسازی صحن علنی مجلس

4) ایجاد زمان رسیدگی به مصوبات در مجمع تشخیص مصلحت نظام

5) تحدید مراجع قانونگذار «شورای عالی استان‌ها و شورای عالی انقلاب فرهنگی»

ب: پیشنهادات اصلاحی در حوزه نظارت
1) تعیین مهلت زمانی مشخص برای تذکر و ایجاد ضمانت اجرایی قوی

2) ضمانت اجرا برای حضور مقامات دعوت شده به کمیسیون‌های داخلی و عدم تضمین به نتایج پاسخ به سوالات مطروحه از وزرا و عملکرد آنان

3) احضار هدفمند و در راستای یک برنامه نظارتی مشخص و عدم رویکرد موردی، محلی و شخصی

4) در فرآیند سوال از وزیر راضی کردن سوال کننده به هر نحوی باعث خاتمه یافتن فرآیند سوال نشود

5) فرآیند سوال از رئیس جمهور جامع باشد و تاثیرگذار

6) اختصاص زمان و وقت کافی برای استیضاح

7) برطرف کردن ضعف و مشکلات دستگاه‌ها و قوانین در اجرای حسابرسی دیوان محاسبات

8) اثرپذیری بخش داوری از حوزه‌های حسابرسی در نظارت دیوان محاسبات

9) کاربردی کردن گزارشات سالانه نمایندگان ناظر در مجامع و شوراها و دوری جستن از گزارش‌های شکلی

10) ایجاد سازوکار مشخص برای الزام وزیر مورد استیضاح و نماینده درخواست کننده برای پیگیری و اعلام نتایج به مردم

11) ایجاد ضمانت اجرایی برای کمیسیون اصل 90 علاوه بر قرائت گزارش در صحن مجلس و ارسال گزارش به مراجع قضائی

12) کاهش زمان ارائه گزارش تفریغ بودجه

13) استفاده مطلوب از ظرفیت قوانین آزمایشی در جهت رفع ابهام در برخی ضوابط آنها و بازخوردگیری مناسب

14) تفهیم قانون به مخاطبان و ذینفعان

15) پایش مستمر آثار اجرا و میزان کارآمدی و اثربخشی قوانین

16) نظارت بر تهیه آیین نامه‌های اجرایی در زمان مقرر در قانون

17) نظارت بر رفتار نمایندگان

پیشنهادات اصلاح ساختار مجلس و تشکیلات
1) تدوین و استقرار نظام برنامه ریزی در مجلس

2) ایجاد سامانه به روز و منقح قوانین

3) ایجاد مرکز نظرسنجی مجلس جهت دریافت بازخورد مصوبات

4) استفاده از فناوری‌های نوین در فرآیند نظارت

5) استقرار سامانه جمع‌نویسی برای جلب مشارکت نخبگان