مورد عجیب سرلشکر انقلابی

در میان همه اسامی مطرح‌شده در صدر و ذیل این توطئه، نام یک‌ نفر بیش از بقیه تکرار می‌شد و آن کسی نبود جز مغز متفکر کودتا سرلشکر سیدمحمدولی قرنی، فرمانده ستاد اطلاعات ارتش (معروف به «رکن ۲») که ظاهرا قصد داشت با حمایت آمریکایی‌ها دولت منوچهر اقبال را سرنگون کرده و دکتر علی امینی را به جای او بر مسند نخست‌وزیری ایران بنشاند.

روزنامه شهروند نوشت: «...خبرگزاری‌های خارجی شایعه‌ای منتشر نموده که اخیرا در ایران توطئه‌ای کشف گردیده است و این شایعه منتشر و باعث تفسیرهای گوناگون گردیده است. دولت اعلام می‌دارد فقط پنج‌ نفر از ایرانیان خواسته‌اند با توسل به بیگانگان و به وسیله آنان دولتی روی کار بیاورند و تضمین نموده‌اند که به خوبی حافظ منافع بیگانگان در ایران خواهند بود؛ بدون این که توجه داشته باشند که بیگانگان در این امر نمی‌توانند مداخله داشته باشند...» متن فوق بخشی از یک گزارش است که در تاریخ ٨ اسفند ١٣٣٦ خورشیدی در روزنامه اطلاعات منتشر شده و در آن بخش‌هایی از بیانیه رسمی دولت نیز مورد اشاره قرار گرفته بود. گزارشی که خبر از وقوع یک کودتا بر ضد دولت منوچهر اقبال می‌داد و از دخالت یک دولت خارجی در پشت این توطئه پرده برمی‌داشت. تا هنگامی که در اخبار رسمی از لفظ «بیگانگان» برای نام‌ بردن از حامی خارجی کودتاچیان استفاده می‌شد، تصور عموم مردم بر این بود که این عامل خارجی هیچ کشوری جز اتحاد جماهیر شوروی نمی‌تواند باشد و باز پای حزب توده در میان است. اما وقتی در ادامه نام ایالات متحده آمریکا به‌عنوان حامی کودتا به صفحات روزنامه‌ها راه یافت، معلوم شد ماجرا پیچیده‌تر از چیزی است که همه تصور می‌کردند. در میان همه اسامی مطرح‌شده در صدر و ذیل این توطئه، نام یک‌ نفر بیش از بقیه تکرار می‌شد و آن کسی نبود جز مغز متفکر کودتا سرلشکر سیدمحمدولی قرنی، فرمانده ستاد اطلاعات ارتش (معروف به «رکن ۲») که ظاهرا قصد داشت با حمایت آمریکایی‌ها دولت منوچهر اقبال را سرنگون کرده و دکتر علی امینی را به جای او بر مسند نخست‌وزیری ایران بنشاند.

کودتا به قصد اصلاح امور ملک و ملت

در کودتای طراحی‌شده که البته هیچگاه به مرحله عمل درنیامد، قرار بود ابتدا سرلشکر قرنی برای مدتی پست نخست‌وزیری را در اختیار گرفته و پس از آرام‌شدن اوضاع آن را به دکتر علی امینی، وزیر دارایی دولت فضل‌الله زاهدی تفویض کند. اتفاقی که از قضا در پی فشار آمریکایی‌ها بین سال‌های ٤٠ تا ٤١ خورشیدی بدون کودتا و خونریزی رخ داد و پهلوی دوم مجبور شد امینی را برای مدتی کوتاه در پست نخست‌وزیری تحمل کند اما به‌ هر حال در کودتای اسفند ١٣٣٦ نه کودتاچیان به اهداف خود رسیدند و نه امینی توانست ردای ریاست دولت را بپوشد! سرلشکر قرنی با اهدافی ایران‌دوستانه، برای اصلاح امور و بر سر کار آوردن دولتی باکفایت به منظور کوتاه‌کردن دست شاه از امور اجرایی و بازگرداندن کشور به اصول مشروطه آستین همت بالا زد اما به نتیجه نرسید.

نخستین شهید و قربانی بلندپایه ترور

پس از دستگیری کودتاچیان به دلیل نقش ایالات متحده در سازماندهی طرح براندازی دولت و همچنین قصد غایی کودتاگران یعنی سرنگونی نخست‌وزیر - و نه برچیدن اساس سلطنت - رژیم آنچنان سخت نگرفت و مهم‌ترین چهره توطئه یعنی سرلشکر قرنی به سه‌ سال حبس محکوم شد. اما این نظامی میهن‌پرست که در زمان خود جوان‌ترین سرلشکر ارتش شاهنشاهی به شمار می‌رفت، پس از گذراندن دوران زندان و اخراج از ارتش، فعالیت‌های سیاسی خود را بر ضد رژیم ادامه داد تا جایی که یک‌ بار دیگر دستگیر و در دادگاه نظامی به سه‌ سال زندان محکوم شد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی سرلشکر قرنی یکی از معدود نظامی‌های رژیم سابق بود که اعتماد نیروهای ملی و انقلابیون مذهبی را توأمان با خود همراه داشت و همین موجب شد به عضویت شورای انقلاب درآمده و ریاست ستاد مشترک ارتش نظام تازه تأسیس جمهوری اسلامی بر عهده او گذاشته شود؛ هرچند این پایان ماجرای پرفرازونشیب سرلشکر اینک ٦٦ساله نبود. ٤١‌ سال پیش در چنین روزی، برابر سوم اردیبهشت ١٣٥٨ خورشیدی، سرلشکر محمدولی قرنی در خانه خود توسط گروهک فرقان به شهادت رسید تا قصه به پایان رسیده و او عنوان نخستین مقام بلندپایه جمهوری اسلامی که هدف حمله تروریستی قرار گرفت را نیز، از آنِ خود کند.»