بشر باید بین جان و نان یکی را برگزیند

جهان پساکرونا در گفت‌وگو با محسن جلیلوند

محسن جلیلوند، کارشناس روابط بین الملل در خصوص جهان پساکرونا می گوید: در دوران پسا کرونا شاهد تلخترین تجربه بشر در طول تاریخ خواهیم بود. طاعون و وبا منطقه ای بود ولی کرونا جهانی است و هزینه زیادی بر اقتصاد های دنیا خواهد گذاشت. در این میان باید تعریف دیگری از فرهنگ، سیاست و اقتصاد داشته باشیم، دقیقا مثل مدرنیته که بشر تعریف جدیدی از جهان بینی خود ارائه کرد.

دکتر جلیلوند در گفت وگو با خبرنگار شفقنا در پاسخ به این سوال که امروز کشورهای زیادی تحت تاثیر کرونا قرار گرفته اند، آیا می توان انتظار داشت در دوران پسا کرونا شاهد تغییراتی در روابط بین کشورها باشیم؟ آیا نظم جهانی دچار تحولاتی خواهد شد؟ گفت: به نظر نمی رسد در حوزه زندگی بشر شاهد تحول باشیم ولی دو مساله تغییر خواهد کرد؛ اول نگاه بشر نسبت به توانایی های مادی و ذهنی خود، چون بشر متوجه شد توانایی او که به وسیله آن جهان را مدیریت می کرد کارایی خود را از دست داده است، از جمله علم و همچنین در خصوص توانایی های معنوی بشر و بعضا تصورات خرافاتی که در مورد ماوراء الطبیعی داشت، نتوانست در خصوص کرونا کاری کند. طبق نظریه «بال پروانه» که در دهه ۷۰ مطرح شد، اگر یک پروانه در برزیل بال بزند شاید در آمریکا طوفان بیاید؛ این نظریه در حال حاضر رخ داد و یک نفر در چین غذایی خورد و کل جهان دچار گرفتاری شد، این ابعاد فلسفی ماجراست.

کرونا نشان داد اقتصاد جهان هنوز انسان محور است

وی افزود: اما بیشترین تاثیر کرونا در حوزه اقتصاد بود و اقتصاد جهانی متوجه شد هنوز انسان محور است. درحالیکه فکر می کردند اقتصاد جهانی ماشین محور است اما ثابت شد با حذف عامل انسانی اقتصاد جهان افت می کند. جهان در خصوص نفت دچار مشکل شده، در ایالت تگزاس بشکه ای ۳۷ دلار می پردازند تا نفت را مجانی ببرند.جهان سیاست متوجه شد افرادی مثل ترامپ که فریاد می زند اول آمریکا و سیاست «مون روئیسم» را در پیش می گیرد، موفق نمی شود.

دنیا متوجه شد نیروهایی قوی تر از سلاح هسته ای وجود دارد که با کمترین هزینه می توانند بشر را از پا دربیاورند

از دهکده جهانی به کلبه جهانی رسیده‌ایم

جلیلوند اظهار داشت: مون روئه در سال ۱۸۲۶ در آمریکا دکترینی ارائه کرد و به مونروئیسم معروف شد، او گفت: آمریکا کاری به کار جهان ندارد و جهان نیز کاری به کار قاره آمریکا نداشته باشد، این نوعی انزوا طلبی بود. اما دیدیم یک ویروس اقتصاد آمریکا را اینچنین تحت تاثیر قرار می دهد. اینکه ترامپ اعلام می کند آمریکا مهاجر نمی پذیرد در حقیقت نوعی دست و پا زدن است، چون کار ما از دهکده جهانی گذشته است و به کلبه جهانی رسیده ایم و مردم به شدت به هم نزدیک شده اند. امروز حتی کره شمالی نیز که به نسبت تاریک است از این ویروس متاثر شده و دنیا متوجه شد نیروهایی قوی تر از سلاح هسته ای وجود دارد که با کمترین هزینه می توانند بشر را از پا دربیاورند.

در دوران پسا کرونا شاهد تلخترین تجربه بشر در طول تاریخ خواهیم بود

وی افزود: بشر در حوزه فرهنگ دریافت که دوران تقابل گذشته و دوره همکاری فرا رسیده است. این ویروس کاری ندارد که شما مسلمان باشید یا مسیحی بلکه همه را درو می کند و همه باید همکاری کنند تا این ویروس از بین برود. ویروس کاری با توسعه یافتگی یا عدم توسعه کشورها ندارد و همانطور که در آفریقا مردم را از بین می برد، در آمریکا نیز به همان صورت مردم را می کشد. در دوران پسا کرونا شاهد تلخترین تجربه بشر در طول تاریخ خواهیم بود، طاعون و وبا منطقه ای بود ولی کرونا جهانی است و هزینه زیادی بر اقتصاد های دنیا می گذارد.

بشر در دوران پسا کرونا باید بین جان و نان یکی را برگزیند

تعریف جدیدی از جهان بینی ارائه خواهد شد

این کارشناس بین الملل تصریح کرد: باید تعریف دیگری از فرهنگ، سیاست و اقتصاد داشته باشیم، به نظرم ده تا ۱۵ سال دیگر شاهد تحولات زیادی خواهیم بود، دقیقا مثل مدرنیته که بشر تعریف جدیدی از جهان بینی خود ارائه کرد، لذا در حال حاضر نیز تعریف ما باید به شکلی باشد تا وضعیت سابق را نداشته باشیم. قبلا فکر می کردیم محیط زیست یعنی جنگل، حیوانات و دریا ولی امروز فهمیدیم که محیط زیست جان است و بشر در دوران پسا کرونا باید بین جان و نان یکی را برگزیند.

در دوران پساکرونا وارد نوع دیگری از معیشت خواهیم شد

وی در پاسخ به این سوال که آیا ریل سیاستگذاری ها در کشورها هم تغییر خواهد کرد؟ گفت: قطعا شاهد تغییر خواهیم بود، چون تصمیم گیرندگان به این نتیجه رسیده اند که باید نوع دیگری از زندگی را برگزید. دقیقا مثل مدرنیته که صد سال طول کشید تا بشر متوجه شود که باید وارد نوع دیگری از معیشت شد.

بشر مدارا طلب‌تر خواهد شد

کرونا بمبی است که باعث می شود بشر حتی جنگ اقتصادی را کنار بگذارد

جلیلوند در مورد اینکه آیا بشر صلح طلب تر خواهد شد؟ اظهار داشت: این بحث هنجاری و ارزشی است ولی یقینا بشر مدارا طلب تر خواهد شد. شاید اتفاقاتی رخ بدهد، همانطور که بمب اتم جنگ های جهانی را از بین برد و امروز کسی در سطح جهان نمی جنگد. کرونا بمبی است که باعث می شود بشر حتی جنگ اقتصادی را کنار بگذارد، چون ضرر چین یعنی ضرر آمریکا و ضرر آمریکا یعنی زیان اروپایی ها و زیان اروپا یعنی ضرر در ایران و این زنجیره به هم پیوسته است.

ویروس کرونا به بخش خدماتی آمریکا آسیب فراوانی وارد می کند

ترامپ موفق خواهد شد تا انتخابات آمریکا بین بیست تا سی درصد از اقتصاد آمریکا را بازسازی کند

وی تصریح کرد: حدود ۲ تا ۳ درصد از اقتصاد آمریکا کشاورزی و ۸ تا ۹ درصد آن صنعتی و باقی اقتصاد این کشور خدماتی است. ویروس کرونا به بخش خدمات آمریکا آسیب فراوانی وارد می کند. وقتی بخش خدمات افت کند به اقتصاد این کشور آسیب زده است. در کشور ما بخش ساختمان به طور متوسط ۸۰ تا ۱۰۰ شغل مستقیم یا غیر مستقیم در کنار خود دارد، وقتی ساختمان سازی از کار افتاده اینهمه شغل هم کم کار می شوند، ولی در خصوص اقتصاد آمریکا باید گفت این کشور دارای منابع عظیم طبیعی است. نظر من این است که تا انتخابات نوامبر ترامپ موفق خواهد شد بین بیست تا سی درصد از اقتصاد آمریکا را بازسازی کند و از این نظر همچنان شانس رییس جمهور شدن دارد. وانگهی کانون های قدرت هرگز اسب مسابقه را در میانه میدان عوض نمی کنند.

دو مشکل عمده ایران در دوران پساکرونا

وی در مورد اینکه وضعیت ایران را چطور ارزیابی می کنید؟ گفت: ایران دو مشکل دارد؛ تحریم ها فشار زیادی بر اقتصاد ایران وارد کرده است. کشور ما از نظر تولید در سال ۱۳۷۲ است. اقتصاد ما ۲۰ درصد کوچک شده است و نمی توان از این کسب و کار ها مالیات گرفت. بودجه سال ۹۹ دویست هزار میلیارد تومان کسری داشت که صد هزار میلیارد تومان به دلیل کرونا اضافه شد و ۴۰۰ هزار میلیارد ضرر می کند و ۵۰۰ هزار میلیارد کل بودجه از بین می رود. در نتیجه وضعیت ایران چندان خوب نیست و مساله دیگر انسجام مدیریتی است که باید حفظ شود. توانایی ما بالاست از جمله شبکه درمان که واقعا حرف ندارد ولی مشکلات مدیریتی وجود دارد.

احتمال شورش هایی در گوشه و کنار دنیا

جلیلوند در پاسخ به این سوال که اقتصاد بسیاری از کشورها تحت تاثیر قرار گرفته است و مردم زیادی در دنیا بیکار خواهند شد این وضعیت احتمال شورش های اجتماعی را مطرح می کند، نظر شما چیست؟ گفت: قابلمه های خالی همیشه وجود دارد و این قابلمه های خالی به سرعت صدای خود را به گوش خواهند رساند. شاید جامعه بتواند تا چند ماه با پس انداز خود زندگی کند ولی به محض گذار وضعیت دشوار خواهد بود. به نظر من نه ایران بلکه در بسیاری از جهان وضعیت به این صورت خواهد بود و شاهد چنین اتفاقاتی خواهیم بود همانطور که در آمریکا اعتراضات شروع شده و بخشی از مردم این کشور خواهان بازگشت به مشاغل خود هستند.

گزارش خطا