انتقام از ظريف به جاى ايستادن مقابل پمپئو

یک استاد دانشگاه با اشاره به مخالفت‌های بین‌المللی درباره درخواست آمریکا برای ممانعت از لغو تحریم تسلیحاتی ایران ذیل برجام گفت: نشست احتمالی شورای امنیت در این رابطه پیشاپیش شکست خورده است.

مهدی ذاکریان در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به تلاش آمریکا برای ممانعت از لغو تحریم تسلیحاتی ایران در چارچوب برجام بر اساس قطعنامه 2231 اظهار کرد: هر کشور عضو شورای امنیت می‌تواند در صورت ضرورت توجه رییس و اعضای شواری امنیت را به یک موضوع جلب کند و تقاضای تشکیل جلسه دهد اما مهم این است که اگر جلسه می‌خواهد برگزار شود، سایر اعضا برای آن موضوع آمادگی داشته باشند. اگر کشور مورد نظر اصرار کند که نشست شواری امنیت تشکیل شود بحث‌ها در این شورا به تهیه پیش‌نویس قطعنامه‌ای منجر می‌شود و باید به رای گذاشته شود و از آنجایی که موضوع مورد نظر آمریکا برای طرح در شورای امنیت مورد مخالفت اعضا به ویژه اعضای دائم قرار گرفته است باید گفت که چنین نشستی پیشاپیش شکست خورده است.

وی افزود: آمریکا دیگر عضو برجام و عضو "مشارکت کننده" در این توافق نیست و این توافق ضمیمه قطعنامه 2231 است، از این رو نمی‌تواند با این ادعا که در قطعنامه نام این کشور هنوز باقی است درخواستی در رابطه با برجام را در شورای امنیت طرح کند.

این استاد دانشگاه گفت: هر چند آمریکا یکی از کشورهای پرنفوذ و قدرتمند شورای امنیت و سازمان ملل است اما این‌گونه نیست که هر پیشنهادی در این شورا بدهد 14 عضو دیگر از آن تبعیت کنند و در موضوع تحریم تسلیحاتی ایران شرایط سیاسی به گونه‌ای نیست که پیش‌نویس قطعنامه‌ای در ممانعت از لغو تحریم در ادامه قطعنامه 2231 ارایه کند و تصویب شود. اگر آمریکایی‌ها نسبت به موضوع معافیت تسلیحاتی ایران اعتراض دارند باید قبلا فکرش را می‌کردند و از برجام خارج نمی‌شدند.

وی با اشاره به مخالفت کشورهای اروپایی و اتحادیه اروپا نسبت به اقدام آمریکا برای ممانعت از لغو تحریم تسلیحاتی ایران طبق برجام گفت: نه اینکه اروپا از برداشته شدن تحریم‌های ایران خوشحال باشد، آنها بیشتر از سر اینکه با آمریکا و پمپئو بر سر برجام تفاوت دیدگاه دارند و این کشور چندجانبه‌گرایی را به شدت تضعیف کرده است با آمریکا مخالفت می‌کنند. اروپایی‌ها از رفتار آمریکا در رابطه با توافق‌های بین‌المللی و عضویت در مجامع بین‌المللی از جمله این که اخیرا آمریکا بودجه سازمان WHO را قطع کرده است ناراحت هستند.

این کارشناس مسایل بین‌الملل در پاسخ به این پرسش که با وجود مخالفت‌های سیاسی - دیپلماتیک و حقوقی نسبت به ممانعت از لغو تحریم تسلیحاتی ایران در شورای امنیت بر اساس قطعنامه 2231 چرا آمریکا دست به چنین کاری می‌زند؟ اظهار کرد: دلیلش روش است چون سیاست خارجی ایران در مقابل آمریکا موفق‌تر بوده است. با اطمینان می‌گویم که ایران در مارتن برجام برنده بوده است و ترامپ و پمپئو بازنده.

ذاکریان تصریح کرد: ایران در نزاع اقتصادی برجام به باور من آسیب جدی دید به ویژه در بخش معیشت مردم، شرایط زندگی بسیار دشوار شده است و نمی‌توان تاثیر تحریم‌های آمریکا را انکار کرد اما به لحاظ دیپلماتیک و سیاسی ایران پیروز این میدان بوده است و ترامپ هیچ چیز به دست نیاورده است. معتقدم ایران سربلند از فشار حداکثری و بازگشت تحریم‌ها بیرون آمد. شاید ترامپ بگوید اقداماتش موجب شد تا ایران مریض و ضعیف شود اما آیا این اقدام آمریکا را ثروتمند و قوی در نظام بین‌الملل کرد! اقدامات آمریکا موجب نشد که رویه و رفتار ایران تغییر کند بلکه در بسیاری از مسایل از جمله در مسایل منطقه‌ای مواضعش محکم‌تر شد و حتی در مواجهه با اقدامات آمریکا و اجرا نشدن تعهدات اروپایی‌ها تعهداتش ذیل برجام را بازگرداند و فعالیت‌های هسته‌ای‌اش به حالت عادی بازگشته است. از این رو معتقدم روند شکل گرفته، تو دهنی محکم و بزرگی به آمریکا بود و اروپا هم در این روند اقدامات ایران را به نوعی تایید کرد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: اروپایی‌ها در مقطعی تهدید به استفاده از مکانیسم ماشه در برابر بازگشت ایران به فعالیت‌های هسته‌ای گذشته‌اش کردند اما در عمل کاری انجام ندادند چرا که از نظر برخی کشورهای اروپایی، ژاپن، هند، کره جنوبی و غیره اقدامات متقابل ایران نه از سر بی‌اعتنایی به برجام و لجاجت با آن بلکه از سر به دست نیاوردن مزایای برجام بوده است از این رو معتقدم آمریکا در شرایط فعلی بسیار تنهاست و کاری از پیش نخواهد برد.

ذاکریان با انتقاد از کسانی که در این شرایط و نیز در گذشته سعی کردند تلاش فرزندان کشور در عرصه دیپلماسی را نادیده بگیرند، گفت: تنهایی آمریکا امروز تو دهنی محکمی نیز به منتقدان برجام است. امروز شاهد هستیم که در مسابقه دیپلماتیک میان ایران و آمریکا، دیپلمات‌های ایران سربلند بوده‌اند و در برابر این پیروزی است که آمریکا دست به هر کاری می‌زند تا شاید این دستاوردها را از بین ببرد. ترامپ چندین مرتبه سعی کرد تا فضا را علیه ایران و برجام شکل دهد؛ آنها به اروپا برای فعال کردن مکانیسم ماشه در مقعطی فشار زیادی آوردند اما موفق نشدند، حتی در نشستی که با هدف بررسی نحوه اعمال فشار بیشتر بر ایران به خاطر نقض قطعنامه‌های سازمان ملل شکل دادند و در آن شخص ترامپ حضور یافت شکست خوردند و تمامی اعضا در حمایت از ایران و ضرورت توجه به چندجانبه گرایی سخن گفتند. آمریکا نتوانسته در بعد سیاسی و دیپلماتیک علیه ایران و برجام حتی در یک مورد هم موفق عمل کند.

این کارشناس مسایل بین‌الملل خاطرنشان کرد: حتی در بعد اقتصادی باید بگویم فشارهای آمریکا حاصل ترس کشورها از تنبیهات و تهدیدات این کشور بود نه از سر همراهی با آمریکا علیه ایران. همه کشورها آماده فعالیت و همکاری و ورود به بازار ایران هستند. بنا بر این اگر در نزاع اقتصادی حاصل از برجام توسط ترامپ ایران آسیب دید به خاطر مقبولیت این اقدام از نظر جامعه جهانی نبوده است بلکه از سر ترس بود.

وی خطاب به جامعه منتقدان برجام تاکید کرد: وقتی آمریکایی‌ها روی مسایلی سرمایه‌گذاری می‌کنند که می تواند موجب کاهش امتیاز ایران ‌شود همه سلول‌های جامعه ایرانی باید به حمایت از وزارت خارجه و وزیر امور خارجه و مجموعه دولت اقدام کند نه اینکه به بهانه اقدام ترامپ از ظریف و دستگاه دیپلماسی بخواهیم انتقام بگیریم و آب به آتش پمپئو بریزیم. باید مقابل پمپئو بیاستیم و سعی کنیم دست از تحقیر زحمات نیروهای دیپلماتیک ایران برداریم، نه اینکه دیپلمات‌هایمان اشتباه نداشته باشند اما در این مقطع نیاز به همراهی و هماهنگی در برابر هجمه شدید آمریکا داریم.