کد خبر: ۱۰۸۸۴
تاریخ انتشار: ۰۵ ارديبهشت ۱۳۹۳ - ۱۸:۲۹
تا بهار دلنشین آمده سوی چمن...

به بهانه سالروز بیژن ترقی

پنجم اردیبهشت‌ماه سال‌روز درگذشت بیژن ترقی است؛ شاعر و ترانه‌سرایی که هم با موسیقی آشنا بود و هم بر ادبیات کهن اشراف داشت.
پنجم اردیبهشت‌ماه سال‌روز درگذشت بیژن ترقی است؛ شاعر و ترانه‌سرایی که هم با موسیقی آشنا بود و هم بر ادبیات کهن اشراف داشت.

به گزارش ایسنا، بیژن ترقی دوازدهم اسفندماه 1308 در تهران به دنیا آمد و پنجم اردیبهشت‌ماه 1388 پس از تحمل مدت‌ها رنج بیماری در خانه‌اش از دنیا رفت.

«آتش کاروان» یکی از پرآوازه‌ترین ترانه‌های اوست که ترانه‌های به‌یادماندنی دیگری همچون «بهار دلنشین» و «برگ خزان» را هم به جا گذاشته است. ترقی در طول زندگی هنری خود ترانه‌های مشترک زیادی با روح‌الله خالقی مانند «بهار دلنشین» (تا بهار دلنشین آمده سوی چمن / ای بهار آرزو بر سرم سایه فکن) کار کرده که با صدای غلامحسین بنان ماندگار شده است. او با پرویز یاحقی نیز سه ترانه «برگ خزان»، «افسانه محبت» و «می‌زده» را ساخته است.

از ترقی ترانه‌های زیادی به جا مانده که مجموعه آن‌ها در کتابی با عنوان «آتش کاروان» گرد آمده‌ و توسط انتشارات بدرقه جاویدان منتشر شده است.

ترقی فعالیت ادبی خود را با استادانی چون ملک‌الشعرای بهار، امیری فیروزکوهی، نیما یوشیج و شهریار آغاز کرده بود و با هنرمندان و آهنگسازان نامی روزگار خود چون ابوالحسن صبا، رضا محجوبی، علی تجویدی، داریوش رفیعی و پرویز یاحقی همکاری نزدیک داشت.

ترانه‌سرایی معشوق بیژن ترقی بود

زنده‌یاد همایون خرم، آهنگ‌ساز، از ترقی به‌عنوان ترانه‌سرایی بی‌نظیر و بااحساس یاد کرده و درباره او گفته است: او شوق ترانه‌سرایی داشت. اگر کسی عاشق نباشد، باید راه دیگری انتخاب کند. عاشق جز طلب معشوق چیز دیگری نمی‌خواهد و معشوق بیژن ترقی، ترانه‌سرایی بود. می‌بینیم شاعرانی هستند که خوب غزل و قصیده می‌گویند؛ اما ترانه‌های‌شان آن‌چنان که ترانه‌های بیژن ترقی دلنشین است، به دل نمی‌نشیند.

ترانه‌سرایی که موسیقی را می‌شناخت

رحیم معینی کرمانشاهی، شاعر و ترانه‌سرا، نیز درباره دوست ترانه‌سرایش می‌گوید: هنگامی که بیژن ترانه‌ای را می‌ساخت و برایم می‌خواند، می‌دیدم که چه فکر تازه‌ای دارد و نمی‌دیدم که در قالب قدیم حرکت کند. فکرش خیلی باز بود و بزرگ‌ترین امتیازی که نسبت به سایر ترانه‌سراها داشت، شناخت موسیقی بود.

پیوند ترانه با شعر فصیح فارسی در کار ترقی

سهیل محمودی، شاعر و ترانه‌سرا، هم با اشاره به این‌که ترانه‌سرایی به مفهوم امروزی میراث دوران مشروطه و پس از آن است، می‌گوید: از زمانی که این ‌گونه ادبی استقلالی داشته، شخصیت‌هایی را پدید آورده و معرفی کرده است و به نظر بنده، در کسانی که این سه کار ترانه‌سرایی، ملودی‌سازی و خوانندگی را انجام می‌داده‌اند، عارف قزوینی فردی سرآمد است که البته آن وجه موسیقایی کارش بالاتر است و همین‌طور پس از آن، امیر‌جاهد (پدر خانم استاد معین) حضور دارد که او هم نیز وجه موسیقایی کارش اهمیت دارد. اما با حضور رهی معیری در عرصه شعر، تصنیف و ترانه تشخصی پیدا می‌کند. گرچه گاه به‌شکل موردی، این را در شعر ملک‌الشعرای بهار و وحید دستگردی می‌بینیم؛ اما آن‌جا که ترانه‌سرایی به شکل جریانی درمی‌آید، این کار با رهی آغاز می‌شود. در کنار رهی معیری و بعد از او، حتما و قطعا بیژن ترقی است که ترانه را به یک درخشش می‌رساند. بیژن ترقی در شعر فارسی که مبنای تصنیف و ترانه است، دستی توانا دارد. او غزل‌سرایی است که به تبع سبک هندی، شعر می‌گوید.

ترقی نیمای ترانه ایران است

اسماعیل آذر، شاعر، بیژن ترقی را مبدع ترانه‌سرایی جدید توصیف می‌کند و می‌گوید: به اعتقاد من، بیژن ترقی نیمای ترانه ایران است، هرچند شعرهایش به لحاظ زبانی فاخرتر از نیماست.

ترانه‌سرایی که به ادبیات کهن اشراف داشت

اسماعیل امینی، شاعر و ترانه‌سرا، نیز می‌گوید: بیژن ترقی در همه ‌آثارش نگاهی انسانی داشت، دغدغه‌هایش دغدغه‌های انسانی بود و برخلاف بسیاری از ترانه‌سرا‌ها، از دغدغه‌های شخصی و روزمره سخن نگفت. ترقی به مفاهیم عام نگاه داشت. با این حال، این نگاه به مفاهیم عام موجب ابهام در شعرش نمی‌شد و این یکی از توفیقات بزرگی است که او در ترانه‌اش به آن دست پیدا کرده بود. آن هم در ترانه‌سرایی که جنسش چندان ماندگار نیست؛ ترقی دغدغه‌های ماندگار را دنبال می‌کرد.

او ادامه می‌دهد:‌ ترقی در کارش شیوایی و سادگی زبان ترانه را با استحکام و انسجام زبان شعر در هم آمیخته بود و به هوای ساده کردن ترانه از استحکام آن نکاسته بود؛ از این‌رو ما در ترانه‌هایش شیوایی و رسایی و انسجام را با هم می‌بینیم. ترقی نسبت به منابع ادبیات کهن اشراف داشت و این از نوع ترکیب‌ها و بدایع و تلمیحاتی که در شعرش به کار می‌گرفت، کاملا روشن است. در عین حالی که به اصالت شعر فارسی آگاه بود و در آن اصالت ریشه داشت، سعی می‌کرد از زبان امروز برای بیان ترانه‌اش استفاده کند.

پیکر بیژن ترقی در قطعه هنرمندان بهشت ‌زهرا (س) در کنار همکاران قدیمی‌اش، علی تجویدی و پرویز یاحقی، به خاک سپرده شده است.
نظر شما
قابل توجه کاربران و همراهان عزیز: لطفا برای سرعت در انتشار نظرات، از به کار بردن کلمات و تعابیر توهین آمیز پرهیز کنید.
* کد کپچا:
captcha

انتظار بازنشستگان کشوری و فرهنگیان بازنشسته برای صدور احکام جدید و واریز معوقات

مدارک لازم و هزینه تعویض پلاک خودرو در سال ۱۴۰۴ اعلام شد

دستور رییس جمهور برای برگزاری فستیوال کوچه بوشهر

پاپ فرانسیس درگذشت

دلایل صف خرید میلیاردی «وبصادر» در بورس اعلام شد

فستیوال موسیقی «کوچه» بوشهر لغو شد

نقش کلیدی روسیه در توافق ایران و آمریکا: ماجرای اورانیوم چیست؟

روایت سیروس مقدم از پشت پرده جالب سکانس جنجالی بگومگوی نقی و بهتاش در پایتخت

موضع پرسپولیس برای جذب ستاره لیگ برتری مشخص شد / تکلیف استقلال هم روشن شد!

دکتر مجید خدمتی، استاد جوان دانشگاه صنعتی شریف درگذشت

رونمایی از جنگنده نسل ششم F-47 NGAD آمریکا + مشخصات و عکس

آغاز پیش فروش ۳ خودرو کرمان موتور با تخفیف ۵۰ تا ۸۰ میلیونی (+جدول فروش)

قیمت دلار، لیر، درهم و یورو امروز دوشنبه ۱ اردیبهشت ۱۴۰۴ / جدول

تراکتور، سپاهان و پرسپولیس: گل محمدی به زودی تیتر یک لیگ میشود!

قیمت سکه، طلای ۱۸ عیار، طلای دست دوم و آب شده و… امروز دوشنبه ۱ اردیبهشت ۱۴۰۴ +جدول

با چند منطقه فرازمینی در کشور آشنا شوید (+تصاویر)

آهنگ جدید محسن چاوشی به نام ساعت دیواری (ویدئو)

ساخت ساختمان ۱۰ طبقه در ۲۸ ساعت در چین (ویدئو)

حضور چکامه چمن ماه در اکران «عزیز» پس از بازگشت از ترکیه و شبکه جم (ویدئو)

فراخوان گادپوری تهرانپارس را قفل کرد ! (ویدئو)

خلاصه بازی دورتموند 2 - 3 بارسلونا: با گزارش عادل فردوسی پور (ویدئو)

خلاصه بازی آتالانتا 2 - 3 رئال مادرید (ویدئو)

خلاصه بازی پرسپولیس 2 - ملوان 1 : جذاب و سرنوشت ساز! (ویدئو)

خلاصه بازی فولاد 0 - استقلال 2 ؛ سوپرگل جدید از آبی پوشان! (ویدئو)

خلاصه بازی پرسپولیس 0 - 1 نساجی؛ شکست در نزدیکی صدر! (ویدئو)

تغییر چهره شگفت انگیز آزاده مهدی زاده ، ژوزفین قهوه تلخ در کنار جواد عزتی (عکس)

خلاصه بازی آرسنال 2 - 0 منچستر یونایتد (ویدئو)

خلاصه بازی نیوکاسل 3 - 3 لیورپول؛ پرگل و دیدنی! (ویدئو)

نوحه دشنه بر لب تشنه - حسین فخری ؛ خنجر بر تار حنجر / مداحی ماندگار (ویدئو)

خلاصه بازی دورتموند 1-1 بایرن مونیخ با گزارش عادل فردوسی پور (فیلم)

خلاصه بازی لاس پالماس 2 - 1 بارسلونا (ویدئو)

خلاصه بازی منچستر یونایتد 3 - 2 بودا (فیلم)

نماهنگ نحن حزب الله (فیلم)

کنایه احسان علیخانی به نعیمه نظام دوست سوژه شد (ویدئو)

هنرنمایی گلوریا هاردی با ترومپت‌ در «جوکر ۲»! (فیلم)

خلاصه بازی الریان 1 - پرسپولیس 1 (فیلم)

خلاصه بازی النصر 3 - 1 الغرافه: رونالدو دبل کرد (فیلم)

خلاصه بازی ساوتهمپتون ۲ - ۳ لیورپول ؛ یکه و تنها در صدر جدول! (ویدئو)

خلاصه بازی زیبای سلتاویگو 2 - 2 بارسلونا (فیلم)

خلاصه بازی منچستر سیتی 0 - 4 تاتنهام؛ جذاب! (فیلم)

خلاصه بازی اینتر میلان 5 - هلاس ورونا 0 ؛ تورام دبل کرد (فیلم)

تغییر چهره بازیگر «عشق ممنوع» و «فاطماگل» 14 سال بعد 14 سال در 40 سالگی (عکس)

فیلمی عجیب از گربه ماهیِ رزه دار درحالِ صحرانوردی در جستجوی آب! (ویدئو)

خلاصه بازی پرسپولیس 3 - مس سونگون 0 (فیلم) - 1 آذر

آهنگ نگرانتم ، میثم ابراهیمی (موزیک ویدئو) + متن شعر ترانه

خلاصه بازی ایران 3 - قرقیزستان 2 ؛ گل های طارمی، حردانی و آزمون (فیلم)

گوسفند عاشق نوشیدن چای را ببینید! (ویدئو)

ماهی روز قیامت برای دومین بار دیده شد (عکس)

آهنگ ای دریغا - محسن چاوشی (موزیک ویدئو)

خاطره خنده دار مونا کرمی در شام ایرانی از تبلیغات ماهواره‌ای (ویدئو)

حمله یک قلاده خرس به خودروها در جاده چالوس (ویدئو)

مداحی دهه فاطمیه عبدالرضا هلالی؛ ناحلة الجسم یعنی؟! (ویدئو)

خلاصه بازی رئال سوسیداد ۱-۰ بارسلونا (ویدئو)

خلاصه بازی چلسی 1- 1 آرسنال (ویدئو)

خلاصه بازی و گلهای رئال مادرید 4 - 0 اوساسونا (ویدئو)

مسابقه امیر علی اکبری، فایتر ایرانی مقابل مارکوس آلمِیدا، اسطوره برزیلی در MMA (ویدئو)

خلاصه بازی منچستر یونایتد 2 - 0 پائوک (ویدئو)

خلاصه بازی و گل های بارسلونا ۵ - ستاره سرخ بلگراد ۲ (ویدئو)

تصویری از شیخ نعیم قاسم، دبیرکل جدید حزب الله لبنان در حرم امام رضا (عکس)

خلاصه بازی رئال مادرید ۰ - بارسلونا ۴ (ویدئو) / طوفان در لالیگا

تیپ پائیزی و چهره شاد شبنم قربانی در 35 سالگی (عکس)

تصاویر پربازدید از بازیگر زن ترک و حجابش در ایران (عکس)

استقبال دختران روس از پزشکیان (عکس)

تصویر شگفت انگیز از فرود هواپیما در بیروت در میانه آتش حملات اسرائیل (عکس)

تغییر چهره آناهیتا درگاهی پس از جدایی (عکس)

حزب الله با پهپاد خانه نتانیاهو را هدف قرار داد (+عکس و ویدئو)

دوقلوهای جدید جایگزین سارا و نیکا در پایتخت شدند (عکس)

بنر اعتراضی جالب هواداران استقلال جلوی درب دفتر هلدینگ (عکس)

قاب بامزه و خوش آب و رنگ از بهنوش طباطبایی (عکس)

تغییر چهره قابل توجه پریناز ایزدیار در 38 سالگی (عکس)

تصویر پربیننده از زنان آتش نشان در تهران (عکس)

تیپ جالب المیرا دهقانی در پشت صحنه یک نمایش (عکس)

استایل و آرایش متفاوت هدی زین العابدین وایرال شد (عکس)

چهره جذاب بهنوش طباطبایی در ۴۳ سالگی (عکس)

واکنش پسر ناصرملک مطیعی به حمله کیهان؛ «دل تاریکتان پر از کینه است» (عکس)

فیگورهای زیبای انفرادی هادی چوپان در فینال مسترالمپیا ۲۰۲۴ (گزارش تصویری)

عینک عجیب و ۲۱۰ میلیون تومانی علی صادقی در جوکر سوژه شد (عکس)

لوگوی عجیب روی لباس پیشکسوت جنجالی؛ هم استقلال هم پرسپولیس ! (عکس)

تصاویر مسابقه مقدماتی هادی چوپان در مستر المپیا ۲۰۲۴ و نتیجه آن (عکس)

تصویر جذاب سحر دولتشاهی در روز تولدش (عکس)

رونمایی شهرزاد کمال‌زاده از استایل جذاب و جدیدش (عکس)

شوک به استقلال: ستاره با هواداران خداحافظی کرد (تصویر)

حذف تصویر رئیسی از اتاق وزیر خبرساز شد (عکس)

عاشقانه حدیثه تهرانی برای همسرش (عکس)

استایل متفاوت لیلا بلوکات در پشت صحنه تئاتر (عکس)

تیپ و چهره تازه ندا قاسمی، «شیرین سریال نون خ» (عکس)

سلفی بدون آرایش نجمه جودکی، مجری سابق صداوسیما (عکس)

تیپ و چهره متفاوت المیرا دهقانی روی صحنه تئاتر (تصاویر)

تیپ و چهره پاییزی نازنین بیاتی در ۳۴ سالگی (عکس)

شادی عجیب ایلان ماسک در سخنرانی ترامپ (عکس)

پرطرفدارترین

علت کاهش ۱ میلیون‌ تومانی حقوق بازنشستگان کشوری و فرهنگیان ‌بازنشسته در فروردین ۱۴۰۴

گزارش بیمه ملت از دلایل نارضایتی از بیمه تکمیلی بازنشستگان کشوری و فرهنگیان بازنشسته: مقصر صندوق بازنشستگی است! + سند

یار درویش جانشین او در مدیرعاملی پرسپولیس شد / علی اینانلو کیست؟

سپاهان، پرسپولیس و استقلال چگونه به لیگ نخبگان یا لیگ ۲ آسیا می روند؟ + بررسی احتمالات و سناریوها

عباس عبدی: تندروها از خط قرمزها رد شده اند؛ نمونه اش علم الهدی!

عادی سازی روابط ایران و آمریکا؛ دور اما شاید نزدیک!