پشت پرده حذف ماده جنجالی مجلس درباره اسراييل

شرق: سه‌شنبه هفته گذشته بود که مجلس دوفوریت طرح ۱۴‌ماده‌ای علیه اقدامات خصمانه اسرائیل را به تصویب رساند که یکی از این ماده‌ها اشاره مستقیمی به ورزش ایران داشت. در ماده یازدهم آن طرح این طور آمده بود: «برگزاری هرگونه مسابقه یا رقابت ورزشی اعم از رسمی یا تدارکاتی میان ورزشکاران و تیم‌های ورزشی ایران با حریفان رژیم صهیونیستی ممنوع است. هریک از فدراسیون‌ها در رشته ورزشی مربوطه موظف‌اند با بهره‌مندی از تمام ظرفیت‌های داخلی و بین‌المللی و برقراری ارتباط اصولی با مجامع بین‌المللی ورزشی، تعهدات و اقدامات مقتضی را برای ممانعت از اعمال هرگونه مجازات و محرومیت‌های ورزشی بین‌المللی علیه ورزشکاران مستنکف از مواجهه با حریفان رژیم صهیونیستی اتخاذ کرده و با پیش‌بینی تخصیص منابع لازم، به تشویق و حمایت از آنها بپردازد. دستورالعمل این ماده از طرف وزارت ورزش و جوانان با همکاری وزارت امور خارجه و سازمان برنامه و بودجه تهیه و به تصویب هیئت وزیران می‌رسد». اندکی بعد از تصویب این طرح بود که عده‌‌ای از کارشناسان ورزشی نسبت به «قانون‌شدن» آن هشدار و خبر دادند ممکن است چنین طرحی دست آخر منجر به تعلیق کل ورزش ایران شود. مصطفی هاشمی‌طبا یکی از افرادی بود که همان ابتدا هشدار داده بود اگر چنین طرحی تبدیل به قانون شود، تعلیق حتمی است.

مطرح‌شدن این موضوع در مجلس مصادف با مشکلات فدراسیون جودو هم بود که از سوی فدراسیون بین‌المللی تعلیق شده بود؛ آنها به این بهانه که سعید ملایی، ورزشکار پناهنده ایرانی، با فشار از سوی مسئولان ورزش ایران از رویارویی با رقیب اسرائیلی‌اش سر باز زده، جودو را به صورت موقت تعلیق کرده بودند. در این سو اما مسئولان ایرانی همواره اعلام کردند هیچ فشاری از سوی دولت یا نهادهای بالاتر برای مسابقه‌ندادن با اسرائیلی‌ها روی ورزشکاران ایرانی نیست و آنها به میل خودشان به مصاف رقبای اسرائیلی نمی‌روند.

با این حال، تصویب‌شدن آن طرح در مجلس دیگر علنا به منظور دخالت دولت و سیاست در این امر بود و از آنجا که با منشور المپیک هم تضاد داشت، این امکان وجود داشت که ورزش ایران هم دچار تحریم بین‌المللی شود. به همین خاطر بود که بعد از تصویب‌شدن چنین طرحی، رایزنی‌ها برای لغو آن صورت گرفت.

ابتدا این کارشناسان ورزشی و رؤسای فدراسیون‌های مختلف ورزشی بودند که تلاش کردند با ارتباط‌گیری با نمایندگان مجلس آنها را از عاقبت چنین کاری باخبر کنند؛ تلاش مسئولان وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک هم از سوی دیگر باعث شد تا نمایندگان بپذیرند این طرح در کمیسیون امنیت ملی مجلس مورد بررسی قرار بگیرد. در واقع آگاه‌کردن نمایندگان مجلس از عواقبی که این طرح می‌تواند برای ورزش ایران داشته باشد باعث شد رایزنی‌های مختلفی پشت پرده صورت بگیرد؛ نه به این معنی که آنها هم موافق مسابقه‌دادن با ورزشکاران اسرائیلی بودند، بلکه به این خاطر که می‌خواستند مانع از بهانه‌دادن به دست فدراسیون‌های بین‌المللی و البته کمیته بین‌المللی المپیک شوند. این افراد که بعضا نماینده مجلس هم نبودند ولی ارتباط خوبی با مجلس داشتند سعی کردند با برگزاری جلسات مختلف مانع از قانونی‌شدن این طرح شوند. کاظم اولیایی، مدیرعامل سابق باشگاه استقلال، یکی از کسانی است که در صحبت‌های متعدد با نمایندگان مختلف مجلس و البته رؤسای فدراسیون‌های مختلف، تلاش کرد آنها را از نتیجه چنین طرحی آگاه کند. او در گفت‌وگو با «شرق»، موضوع را این‌طور روایت می‌کند: «بنده بعد از اینکه طرح دوفوریتی در مجلس شورای اسلامی تصویب شد نسبت به ماده 11 این طرح اعتراض خودم را اعلام کردم و به همین دلیل جلسه‌ای دو ساعته را با آقای علی مطهری برگزار کردم تا نگرانی‌ام را نسبت به آینده این طرح اعلام کنم. ماده 11 این طرح ورزش ما را دچار مصیبت و انزوا می‌کرد. دوستان باید می‌دانستند که با تصویب این ماده، ما دچار خودتحریمی ورزشی می‌شدیم». اولیایی می‌گوید قانونی‌شدن این طرح همین اندک نشاطی که حاصل از ورزش بود را هم از بین می‌برد. «ورزش باید برای ملت ایران کارایی مثبت داشته باشد نه اینکه با تصویب یک قانون باعث شویم همین نشاط اندک هم از مردم و جوانان ایرانی گرفته شود. آقای مطهری و اکثر نمایندگان مجلس نیز مخالف تصویب این طرح بودند. من با آقای پولادگر هم صحبت کردم که انتقادات را به گوش آقای ذوالنور که پیشنهاددهنده طرح بودند، برساند. اگر این طرح با ماده 11 تصویب می‌شد مطمئن باشید نخبگان ورزشی بیشتری در سال‌های آتی مهاجرت می‌کردند. متأسفانه ما با محدودیت‌هایی که ایجاد کردیم باعث فراری‌دادن کیمیا علیزاده، سعید ملایی و علیرضا فیروزجا از ایران شدیم. اینها سرمایه ملی ایران بودند و ما به‌راحتی آنها را از دست دادیم. در مجلس باید قوانینی را تصویب کنیم که به خودمان ضربه نزنیم». علی مطهری نماینده حالا «سابق» مجلس هم جلسه با اولیایی را تأیید می‌کند و می‌گوید: «وقتی که طرح اعلام شد، عده‌‌ای به دلیل اینکه ممکن بود چنین طرحی منجر به تعلیق ورزش ایران شود ابراز نگرانی کردند. مطمئنا وقتی چنین طرحی تصویب می‌شود افراد در کمیسیون و فراکسیون‌های مختلف و البته فدراسیون‌های ورزشی و خود وزارت ورزش نگران می‌شوند. قاعدتا در این جور وقت‌ها نماینده دولت و نماینده‌های مجلس تذکرات لازم را می‌دهند و از عواقب چنین طرحی صحبت می‌کنند».

با این حال به نظر می‌رسد رایزنی‌های مختلفی که صورت گرفت به نتیجه رسیده و حالا خبر می‌رسد ماده جنجالی این طرح حذف شده است؛ خبری که البته بسیار با احتیاط و عجیب اعلام شده است. ابتدا این محمدجواد جمالی نوبندگانی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران بود که در گفت‌وگو با برنا خبر را تأیید کرد. «قبلا در طرح دوفوریتی مقابله با اقدام خصمانه رژیم صهیونیستی علیه صلح و امنیت منطقه و بین‌المللی در ماده 11 آمده بود که برگزاری هرگونه مسابقه یا رقابت ورزشی، اعم از رسمی و تدارکاتی میان تیم‌های ورزشی ایران با حریفان رژیم صهیونیستی ممنوع است و بعد برای اینکه محرومیت اتخاذ نشود، گفته بودند که وزارت امور خارجه، سازمان برنامه و بودجه و فدراسیون‌های رشته‌های مختلف از ظرفیت‌های داخلی و بین‌المللی خود برای این طرح حمایت و همکاری کنند که برای جمهوری اسلامی ایران، مشکلی پیش نیاید. این احتمال وجود داشت که این ماده به عنوان بهانه‌ای در دست رژیم صهیونیستی و برخی از رؤسای فدراسیون‌های جهانی که نمونه آن را در فدراسیون جودو دیدیم، قرار گیرد. همه ما معتقد به این هستیم که رژیم صهیونیستی رژیمی جعلی است و آن را به رسمیت نمی‌شناسیم و تاکنون نه تنها ورزشکاران جمهوری اسلامی بلکه بسیاری از کشورهای دیگر نظیر کویت و مصر نیز حاضر به رقابت با ورزشکاران رژیم صهیونیستی نشدند. اما وقتی این امر به صورت قانون باشد آنها این قضیه را مستمسک قرار می‌دهند و با وجود اینکه رژیم صهیونیستی از کنفدراسیون آسیایی حذف شده است، احتمال اینکه همه رشته‌های ورزشی را با همین قانون از بازی‌های جهانی و المپیک مرحوم کنند، وجود داشت. بنابراین براساس آن چیزی که در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی تصویب شد، دیگر ماده 11 در این طرح وجود ندارد». این خبر اما به طرز عجیبی عصر روز گذشته از خروجی سایت برنا برداشته شد تا اندکی ابهام در این مورد به وجود بیاید؛ هرچند صحبت‌های سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس، ابهام به وجودآمده را از بین برد. سیدحسین نقوی‌حسینی در گفت‌وگو با ایسنا، این‌طور گفت: «کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در جلسه‌ای به بررسی جزئیات طرح مقابله با اقدامات خصمانه رژیم صهیونیستی پرداخت و مواد ۱۵گانه آن را تصویب کرد. در آخرین بررسی کمیسیون بنابر پیشنهاد و درخواست وزارت ورزش بند مربوط به عدم رویارویی با ورزشکاران رژیم صهیونیستی حذف شده است».با حذف‌شدن این طرح حالا خطر بزرگی که ورزش ایران را تهدید می‌کرد تا حدودی مرتفع شده ولی از آنجا که بازتاب تصویب چنین طرحی در رسانه‌های خارجی مباحث زیادی داشته به نظر می‌رسد همین اقدام مجلس هم در تصمیمات خصمانه علیه ورزش ایران از سوی نهادهای بین‌المللی لحاظ شود؛ تصمیماتی که نزدیک‌ترین آنها مربوط به دادگاه جودو است که قرار است تابستان پیش‌ِرو برگزار شود؛ دادگاهی که تعدادی از جودوکاران ایرانی که مهاجرت کرده‌اند قرار است علیه مسئولان ورزش ایران در آن شهادت دهند. البته حذف‌شدن ماده جنجالی یازدهم طرح مذکور هم به این معنی نیست که قرار است اتفاق تازه‌‌ای بیفتد و باب رقابت ورزشکاران ایران و اسرائیل باز شود.

این موضوعی است که علی مطهری هم به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: «اینکه چنین ماده‌‌ای را حذف کرده‌اند طبیعتا به خاطر این است که بعدا مشکلی برای ورزش ایران پیش نیاید. ما که عملا با ورزشکاران اسرائیلی مسابقه‌‌ای نمی‌دهیم پس نیاز است داد بزنیم و این موضوع را به صورت قانون درآوریم یا پای دولت را به این ماجرا باز کنیم. همگی می‌دانیم چنین اقدامی مغایر با منشور المپیک است و قانونی‌شدنش می‌تواند ورزش کشور را هم تحت فشار قرار دهد».