"کرونا "و آدرس های غلطی که به مردم داده شد

نواندیش- رضا اميرى: این روزها و با گذشت 100 روز از آغاز بحران کرونا در کشورمان و در حالی که هنوز با این بیماری جدید و ناشناخته در حال مبارزه ایم، برخی مسئولان بهداشتی و سیاسی از کم‌کاری و عدم توجه برخی از مردم به هشدارها و پروتکل‌های بهداشتی سخن می‌گویند.

آنها از این مساله انتقاد می‌کنند که تعداد قابل توجهی از مردم بدون در نظر گرفتن خطرات کرونا به سفر می‌روند، با یکدیگر رفت و آمد می‌کنند و بدون رعایت پروتکل‌های فاصله‌گذاری و ماسک زدن در اماکن عمومی تردد می‌کنند.

واقعیت این است که این مساله معضل و مشکلی جهانی است و تنها مربوط به مردم ایران نمی‌شود؛ حوصله مردم دنیا از در خانه ماندن سرآمده و چون چشم‌اندازی برای پایان این کابوس جهانی در افقی کوتاه و میان‌مدت نمی‌بینند، دیگر سخت‌گیری‌های گذشته را کنار گذاشته و زندگی عادی خود را از سر گرفته‌اند.

اما بسیاری به این واقعیت توجه ندارند که دستگاه های تبلیغاتی رسمی و مسئولان حکومتی و بهداشتی اولین کسانی بودند که شمع "ساده سازی و سهل انگاری کرونا" را با تخفیف دادن خطر آن برای مردم (با مصلحت عدم نگران کردن افکار عمومی) در روزهای ابتدایی شیوع کرونا روشن کردند و وقتی مدام تکرار می کردند که خطر کرونا از آنفلوآنزا بیشتر نیست و این بیماری جز در موارد استثنایی مثل یک سرماخوردگی ساده است؛ این تصور سهل انگارانه درباره کرونا را در افکار عمومی جا می انداختند.

البته بازگشت به زندگی عادی از جنبه اقتصادی مزایای فراوانی دارد و می‌تواند چرخه‌های به گِل نشسته اقتصاد دنیا را بار دیگر پس از 3-4 ماه از آغاز بحران کرونا به حرکت درآورد؛ اما این کار زمانی ایمن خواهد بود و به موج‌های جدید ابتلا نخواهد انجامید که پروتکل‌های بهداشتی رعایت شود؛ که در بسیاری از موارد آن که گونه که باید و شاید رعایت نمی‌شود.

واقعیت این است که اولین استراتژی خطایی که بسیاری از دولت‌ها از جمله دولت ایران در مواجهه با بحران کرونا در پیش گرفتند تخفیف دادن خطر کرونا (با مصلحت‌سنجی عدم نگران کردن افکار عمومی) در شرایطی بود که هنوز اطلاعات آنها از ویروس کرونا جدید در حد بسیار کمی بود.

هنوز یادمان نرفته است که حتی وزیر بهداشت کشورمان در روزهای ابتدایی اپیدمی کرونا مدام تکرار می‌کرد که آنفلوآنزای فصلی کُشنده‌تر از این ویروس است؛ اما رفته رفته با این واقعیت مواجه شدیم که چنین نیست و کرونا بسیار خطرناک تر از آنفلوآنزای فصلی و یا بیماری های مشابه است.

یا در سوی دیگر دنیا نخست‌وزیر بریتانیا از دست دادن با تمامی بیماران کرونایی سخن می‌گفت؛ اما وقتی صابون کرونا به تنش مالید و حتی به گفته خودش تا مرز مرگ در بیمارستان پیش رفت، حواسش سر جای خود آمد و وقتی از بیمارستان بیرون آمد دیگر آن نخست‌وزیر سابق با زمزمه پیش رفتن به سمت "ایمنی گله‌ای" نبود و از سخت گیری‌ها و قرنطینه سراسری به شدت دفاع کرد.

در ایالات متحده آمریکا هم که این روزها تبدیل به کانون اصلی شیوع ویروس کرونا شده و آمار کشته ها از مرز 100 هزار نفر عبور کرده، ترامپ مدام تکرار می کرد که با فصل بهار کرونا از بین خواهد رفت؛ اما با آغاز فصل بهار نه تنها کرونا از بین نرفت بلکه وارد دوره اوج خود شد و آمار کشته ها روزانه به مرزهای 2 هزار نفر و حتی بیشتر نزدیک شد.

واقعیت این است که اشتباه غالب سیاستمداران دنیا در 4-5 ماه گذشته این بوده که برای گریز از پیامدهای هولناک اقتصادی کرونا، نخواستند افکار عمومی را زیادی نگران کرونا کنند و بسیاری از آنها در روزها و هفته‌های نخست این بیماری را یک سرماخوردگی ساده توصیف می‌کردند که فقط برای عده بسیار قلیلی از افراد سالمند دارای بیماری‌های زمینه‌ای کشنده است؛ و یا برخی از آنها و حتی مقامات بهداشتی از فرضیه‌های اشتباهی درباره رفتار احتمالی کرونا ویروس جدید سخن می‌گفتند که بعدها معلوم شد همه این فرضیه‌ها و امیدواری‌ها سرابی بیش نبوده است.

البته همه این توصیف‌های آنها از جمله کُشنده‌تر بودن ویروس برای سالمندان و افراد دارای بیماری زمینه‌ای، اشتباه نبود اما همه واقعیت هم نبود؛ تکرار مداوم "سرما خوردگی ساده" آن در همان روزهای نخست اپیدمی کرونا در کشورها یک استراتژی اشتباه بود؛ آن هم در شرایطی که اندک آشنایی از رفتار کرونا ویروس وجود نداشت و هنوز هم ابعاد زیادی از این ویروس از جمله عوارض احتمالی پس از بهبودی بیماران برای کارشناسان ناشناخته است.

کرونا ویروس (کووید-19)، جدید است و روز به روز دانش بشر درباره آن در حال تکامل و تکمیل است و هر چه پیش می‌رویم و دایره دانسته‌های ما درباره "کووید- 19" بیشتر می‌شود، نگرانی‌ها نیز افزون‌تر می‌شود؛ تا جایی که حالا همه می‌گویند که باید ماه‌ها و شاید سال‌ها و حتی برای همیشه با کرونا زندگی کرد.

این ویروس نه با گرما رفت و نه با تغییر فصل (در حالی که عده زیادی از کارشناسان احتمال می‌دادند که با فصل بهار و تابستان شیوع این ویروس کمتر خواهد شد) ، طرفه آنکه حتی این روزها با وجودی که مناطق جنوبی کشور (ایران) گرم‌تر و شرجی‌تر از نواحی دیگر است، اپیدمی کرونا در آنجا بیشتر شده است و بسیاری از مناطق جنوبی کشور که هفته‌های اول جزء مناطق سفید بودند حالا به مرز هشدار رسیده‌اند و یا وضعیت در آنجا قرمز است.

بنابراین، باید تعارف را کنار گذاشت و خطر کرونا ویروس جدید را به مردم گوشزد کرد؛ شاید این نگرانی باعث شود از رفتارهای پرخطر و ترددهای غیرضروری کمتر کنند و جان خود و عزیزانشان را محافظت کنند.

باید به مردم گفت: حتی با وجود درگیر شدن با بیماری و بهبود، هیچ شناخت کاملی نیست که عوارض این بیماری در بدن آنها طی ماه‌ها و سال‌های آتی چگونه خواهد بود؛ بنابراین ایمن‌ترین روش در برابر یک دشمنی که هنوز آن را به طور کامل نمی‌شناسیم تلاش برای مواجه نشدن با آن است.