چرا مصاحبه امیر دریادار سیاری جنجالى شد؟

روزنامه همدلی: امیر دریادار حبیب‌الله سیاری، معاون هماهنگ‌کننده ارتش ایران، در مصاحبه‌ای با خبرگزاری ایرنا، با اشاره به مواردی از نادیده گرفته شدن ارتش در دستگاه تبلیغاتی کشور انتقادات بی‌سابقه‌ای را مطرح کرد. بی‌سابقه البته نه از جهت شدت و حدت، بلکه از جهت آن که امرای ارتش تاکنون ترجیح داده بودند که انتقادات خود در این زمینه را علنی نکنند. مشخص بود که این سخنان واکنش برانگیز خواهد شد و کمی پس از انتشار این گفت‌وگو، ایرنا ویدئوی این مصاحبه را از خروجی خود حذف کرد.

ارتش ایران در سال‌‌های پس از انقلاب وضعیت منحصر به فردی را تجربه کرده است. نهادی نظامی که پیش از انقلاب هزینه بسیاری برای تربیت کادر و خرید تجهیزات آن شده بود و قرار بود یکی از پایه‌‌های حکومت محمدرضا پهلوی بر کشور و در منطقه باشد؛ اما با مشاهده اصرار مردم برای رفتن شاه و تغییر نظام حکومتی، ارتش نیز اعلام بی‌طرفی کرد و ترجیح داد که تحولات را در کنار مردم پیگیری کند. انقلاب که شد، اما نگاه برخی انقلابیون به ارتش عجیب بود. با تاسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، برخی سازمان‌‌های سیاسی که خود از قِبَل حمله به اسلحه‌خانه‌‌های ارتش، اکنون مسلح شده بودند، خواستار انحلال این سازمان بزرگ نظامی در کشور شدند که البته با این بیانات مشخص شد رهبر انقلاب از عملی شدن این خواسته جلوگیری کردند.«شما دیدید که از اولی که این انقلاب به پیروزی رسید، اول قدم این بود که ارتش لازم نیست دیگر، اول حرف آن‌هایی که تابع سیاست‌های خارجی هستند این بود که این ارتش طاغوتی است، این ارتش طاغوتی باید از بین برود. این کلمه را هم رویش گذاشتند که مردم را اغفال کنند! خوب، ما هم می‌‏دانستیم که مسئله چیست و این‌ها می‌‏خواهند چه بکنند. از این جهت، ما هم از روز اول این مطلب را محکوم کردیم و گفتیم که ارتش باید باشد... آن‌ها می‌‏خواستند که این قدرت را از ایران بگیرند و ارتش را نابود کنند و ارتش برود سراغ کار خودش و ایران بماند بدون ارتش و همچو راحت و آسوده، آقای صدام بیایند هرجا دلشان می‌‏خواهد!... باید توجه داشته باشید که اسلام برای ارتش ارج قائل است... و ملت ایران هم که مسلمان هستند و ما هم که به‌عنوان یک مسلمان هستیم، ارتش را با کمال قدرت حفظ می‌‏کنیم.»

پس از آن ارتش در خدمت انقلاب قرار گرفت. اما یک حادثه که از آن با عنوان کودتای نوژه یاد می‌شود، وضعیت این سازمان نظامی را به گونه‌ای تغییر داد. برخی از امیران و درجه‌داران ارتش یا اعدام شدند یا از کار برکنار شدند. با این همه، نیروهای هوایی ودریایی ارتش در زمان جنگ در کنار سپاه و بسیج پاسخگوی حملات دشمن در این حوزه بودند و البته پشتیبان همیشگی و حیاتی عملیات‌‌های زمینی سپاه و بسیج.

در چند دهه گذشته هر اندازه که سپاه و بسیج در فضای عمومی و تبلیغاتی کشور حضور داشتند، امرای ارتش ترجیح دادند که از این فضا دوری کنند و حتی اگر به این وضعیت انتقادی دارند یا برزبان نیاورند یا به صورتی غیر علنی آن را مطرح کنند، به نظر می‌رسد که سیاست درستی در پیش گرفته بودند.

اما سخنان اخیر امیر دریادار حبیب‌الله سیاری معاون هماهنگ کننده ارتش در گفت‌وگو با خبرگزاری ایرنا این وضعیت را تغییر داد و نوعی خرق عادت فرماندهان ارتش بود. گفت‌وگویی که البته چند ساعت پس از انتشار به دلایلی نامشخص از سایت این خبرگزاری حذف شد. اما ویدئوی این گفت‌وگو به سرعت در فضای مجازی دست به دست و گلایه‌‌های این امیر ارتش منتشر شد.

در زندگینامه‌ای که از دریادار سیاری منتشر شده آمده است که در سال ۱۳۵۳ به استخدام ارتش ایران درآمد و پس از طی دوره مقدماتی در رسته تکاوری فعالیت در نیروی دریایی ارتش را آغاز کرد. او دوره‌های کلاه سبزی، دافوس و علوم استراتژیک را در دانشگاه عالی دفاع ملی گذرانده ‌است. سیاری در نخستین روزهای حمله ارتش عراق به خرمشهر و آغاز رسمی جنگ ایران و عراق به‌عنوان یکی از تکاوران گردان تکاوران دریایی بوشهر، در منطقه عملیاتی آبادان-خرمشهر حضور داشت. وی در عملیات‌های نبرد خرمشهر، حصر آبادان و آزادسازی خرمشهر، همچنین عملیات مروارید حضوری فعال داشت و در خلال عملیات ثامن‌الائمه بر اثر اصابت ترکش خمپاره، به‌شدت مجروح شد. او در طول جنگ در مجموع ۹۴ ماه در مناطق عملیاتی بود و در این مدت بالغ بر ۳۲ مأموریت جنگی در پرونده نظامی وی ثبت شده‌ و همچنین جانباز ۷۰٪ است. او از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۶ فرمانده نیروی دریایی بود و پس از آن در آبان ۹۶ با حکم رهبر انقلاب به معاونت فرماندهی ارتش منصوب شد.

دریادار حبیب‌الله سیاری در این مصاحبه در پاسخ به برخی انتقادات از ارتش مبنی بر نداشتن کارنامه علنی می‌گوید: «به ما می‌گویند در فلان عملیات عکس‌ و تصویرتان کجاست؟ برای ما هنوز کسی حق ندارد در با دوربین در پست فرماندهی ارتش برود. ما چکار کنیم؟ این قانون آموزش ارتش است. این کار حتما منافعی دارد. شما نگاه کنید در بقیه ارگان‌های مردمی، برادران سپاه و برادران بسیج هر کجا که می‌رفتند یک گروه فیلمبرداری با آنها بود.»

او ادامه می‌دهد: «خدا رحمت کند شهید آوینی را. مگر انسان کمی بود؟ با آن صدای خوب. با آن هوش خوب. با آن ذکاوت خوب. ببینید و بشنوید که چقدر زیبا می‌گوید. اینکه از این تجربیات برای آیندگان استفاده شود خیلی خوب است. اما ما هنوز که هنوز است، اعتقاد نداریم که هر حرکتی که ارتش انجام می‌دهد باید رسانه‌ای‌اش کند. این کارها خیلی دلچسب من نیست. مگر ارتش‌های دنیا هر حرکتی انجام می‌دهند رسانه‌ای می‌شود؟ نمی‌شود.» سیاری معتقد است:«نیازی نیست. چون ارتش باید کارش انجام دهد. دلیل نمی‌بینیم که ما هر کار می‌کنیم تبلیغش کنیم. مگر ما شرکت تولید یخچال هستیم یا شرکت ساخت و ساز هستیم؟ بابا این تامین امین کشور است. ما هم روابط عمومی داریم، سازمان عقیدتی داریم که چارچوب و شرح وظایف خودشان را دارند و دارند کارشان را انجام می‌دهند و خوب هم انجام می‌دهند اما اگر این‌جوری باشد باید ما هم داشته باشیم. از این به بعد باید این کار را خیلی توسعه بدهیم و خیلی رسانه‌ای شویم و هر حرکتی انجام بدهیم به غیر از مستندسازی.»

معاون هماهنگ‌کننده ارتش ایران توضیح می‌دهد: «جوان امروز باید احساس کنند که امنیت کشور برقرار است. لازم نیست که من بگویم ببینید که من سیاری چقدر کار می‌کنم، ببینید من چه چیزی ساخته‌ام، ببینید من چطور زیر دریا می‌روم؛ بابا دشمن از این موارد استفاده می‌کند. وقتی یک رزمایشی انجام می‌‎شود جوان امروز قدرت را می‌فهمد. ما بد عادت دادیم. خودمان را در یک محیط رقابتی قرار دادیم.

می‌آییم مقایسه می‌کنیم که چرا تلویزیون این کار را کرد، اون کار را کرد. یعنی اگر قرار است چیزی رسانه‌ای شود، چرا برای ارتش مثل بقیه نیست.»

دریاردار سیاری با اشاره به برخی مباحث موجود در جامعه می‌گوید:«اصلا به صلاح نیروهای مسلح نیست که وارد بحث اقتصادی بشوند. ارتش مطابق مقررات وارد فعالیت‌های سیاسی و اقتصادی نمی‌شود، آیا این معنی‌اش این است که سیاست نمی‌فهمیم؟ این نیست. ما سیاست را خوب می‌فهمیم، خوب تحلیل می‌کنیم، خوب متوجه هستیم، اما وارد سیاست نمی‌شویم. چون سیاست‌زدگی برای نیروهای مسلح آسیب است.»
او همچنین از غیبت ارتش در آثار تبلیغی و به جای آن قهرمان‌سازی از «یک سید و یک حاجی که با یک تیربار ژ۳ یک لشکر را در ۲۴ ساعت از بین می‌برد» انتقاد کرد و گفت: «اگر این طوری ا‌ست، هشت سال جنگ برای چه بود. هر کسی که یک روز جنگ را دیده باشد می‌داند که اینطور نیست. این البته جدای از نشان دادن رشادت‌هاست.»

این فرمانده ارشد ارتش همچنین از تصویری که از شهید فلاحی در فیلم «چ» ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا ارائه می‌شود نیز به شدت انتقاد کرد و گفت: «آن شهید فلاحی که شما نشان دادی، شهید فلاحی ما نبود. شهید فلاحی فرمانده من بود. در سال 56 من دانشجو بودم در مرکز پیاده شیراز. یک ابرمردی بود برای خودش. دوره جنگ رفته بودند برای شناسایی سوسنگرد، می‌گویند شهید فلاحی خم نمی‌شد، راست راست راه می‌رفت. می‌گفتند آقا خم شو! می‌گفته که آدم در کشور خودش خم نمی‌شود. دشمن باید خم شود. این یعنی چه؟ فکر می‌کنی مغزش کار نمی‌کرد؟ نه یک آموزش بود، یک حرکت بود، اما شما در این فیلم او را چطور نشان دادید؟ این کجاش شهید فلاحی بود؟ من که از اول تا آخرش گریه کردم. حالا این به کنار، درباره سریال کیمیا یک ساعت و نیم در تلویزیون حرف زدم، اما پخشش نکردند.»

این فرمانده نظامی همچنین از نادیده گرفته شدن ارتش در دستگاه تبلیغاتی کشور، از جمله در صدا و سیما و فیلم‌های خاص، انتقاد کرد و گفت: «بعد از پخش شدن اظهاراتی اشتباه درباره آب‌های سرزمینی ایران و کوتاهی ارتش، به صورت قانونی شکایت کردم، برای رئیس صدا و سیما هم نامه نوشتم، اما کسی جواب نداد. این موارد نشان می‌دهد که چیزی پشت پرده هست. در همین سیستم صدا و سیما».

خبرگزاری ایرنا هنوز توضیحی درباره علت حذف این مصاحبه از خروجی‌اش ارائه نکرده است. اما برخی از شبکه‌ها عصبانیت محسن رضایی و دستور سردار باقری را علت حذف آن اعلام کرده‌اند.