کرونا و حق‌الناسی که رعایتش واجب است

روزنامه همدلی : ۱- پس از گذشت چندین ماه از ورود کرونا به ایران، ویروس کووید ۱۹با ثبت حدود۲۱۰هزار مبتلا و بیش از ۱۰ هزار فوتی جدیت و عواقب ناگوار خود را نشان داده است. آنچه معلوم شد این است که کرونا با کسی شوخی ندارد و پیامدهای ناگوار آن در حوزه‌های سلامت و اقتصاد گسترده است. امروز دیگر کسی از نگاه توهم توطئه این ویروس را تحلیل نمی‌کند، کرونا نه فقط در ایران بلکه همه جهان را با همه پیشرفت‌های بشری در بهت و ترس و زیان‌های همگانی فرو برده است.
۲- دولت و مردم در مواجهه با ویروس کرونا دارای قوت و ضعف‌های بودند و هستند. کرونا شروعی ویرانگر و نگران‌کننده در کشور داشت، در کمتر از چند هفته بسیاری از استان‌های کشور به خط قرمز رسیدند. تجهیزات و امکانات بیمارستانی در کنار کاهش قوای نیروهای زحمت‌کش، بخش درمان ایران را در هفته‌های ابتدایی وارد یک بحران جدی کرده بود اما با مدیریت دولت و وزارت بهداشت و پرسنل شریف بخش درمان و البته همکاری و تعامل مردم، افزایش آگاهی و شناخت آنها نسبت به این ویروس و تعطیلات یک ماهه نوروز در کنار محدودیت‌های کرونایی، کرونا در یک حالت کنترل شده قرار گرفت و کشور در مقابله با ویروس کرونا عملکرد موفقی داشت.

۳- این روزها و پس از یک کنترل نسبی، نگرانی نسبت به شیوع مجدد ویروس کرونا همه را نگران کرده است، بدیهی است بخشی از این افزایش ناشی از شروع مجدد کسب و کارها و رفع برخی محدودیت‌هاست، محدودیت‌هایی که اگرچه کرونا را کنترل کرد، اما خرد شدن استخوان‌های بسیاری از مردم را به دنبال داشت. در مواردی دغدغه اقتصاد و معیشت مردم یا سلامت آنان اسباب اختلاف‌نظر تصمیم‌گیران و مسئولان کشور را فراهم آورده است. به یقین هم موافقان و هم مخالفان هر دو دیدگاه استدلال‌ها و اولویت‌های خود را دارند، اما به نظر می‌رسد که باید به گونه‌ای عمل کنند تا با کمترین آسیب، هم سلامت مردم و هم نان و معاش آنان را تامین کرد.

۴- محدودیت‌ها کمتر شده، اما کابوس کرونا هنوز جدی است و قربانی می‌گیرد، باید توصیه‌های کارشناسان را جدی گرفت، استفاده از ماسک این روزها اگر مصداق یک عمل واجب نباشد، مصداق حق‌الناس است و باید در مکان‌های عمومی از ماسک و سایر وسایل پیش‌گیرنده استفاده شود. مردم بهتر از هرکسی می‌توانند شرایط را مدیریت کنند. پرهیز از ترددهای غیرضروری می‌تواند یکی دیگر از مصادیق حق‌الناس باشد، تردد غیرضروری یعنی این که با عدم انجام آن تردد مشکلی در معیشت یا سلامت افراد ایجاد نمی‌شود. نقش مردم در روزهای آینده در کاهش و کنترل یا افزایش و پیشرفت کرونا چشمگیر خواهد بود و با رفع برخی محدودیت‌ها مثل بازگشایی اماکن مذهبی، مساجد، سالن‌های سینما، ورزشگاه‌ها و … مردم خودشان می‌توانند با تدبیر و رعایت فاصله اجتماعی از وخیم شدن اوضاع جلوگیری کنند.

۵- اشاره به نقش مردم رافع و نافی مسئولیت مسئولان نیست. بازگشت محدودیت‌ها و تعطیلی‌ها قطعا تبعات اقتصادی به دنبال دارد، از این‌رو دولت و حاکمیت باید چاره‌ای دیگر بیندیشند. اگر قرار است برخی اصناف پرخطر تعطیل باشند، حتما باید تسهیلات و مساعدت‌های جبرانی پیش‌بینی شود. پروتکل‌های بهداشتی می‌تواند با جدیت و نظارت بیشتری اجرا شود، تساهل در اجرای پروتکل‌ها در هفته‌های اخیر این ذهنیت را در میان مردم به وجود آورده که خطر کرونا فروکش کرده است، اما آمارها چیز دیگری را نشان می‌دهد. مهم‌ترین وظیفه دولت در این روزها تلاش برای کاهش ترددهای غیرضروری و حذف مراحل زاید بوروکراتیک و اداری است. فرآیند بسیاری از کارهای اداری و خدماتی می‌تواند کوتاه‌تر و با استفاده از روش‌های الکترونیکی و غیرحضوری صورت گیرد، فراهم کردن چنین بستری حتی اگر با فرض حذف ویروس کرونا در آینده نزدیک، سرمایه‌گذاری در گسترش زیرساخت مناسب برای آینده کشور است و منافع فراوان آن به ویژه در ترافیک و آلودگی‌ هوا قابل لمس است و نمی‌توان آن را یک هزینه‌کرد کوتاه‌مدت دانست.

۶- اخبار کرونایی در ماه‌های اول در صدر اخبار رسانه‌ها قرار داشت، اما گویا رسانه‌ها نیز به این ویروس عادت کرده‌اند. نقش رسانه‌ها در تحریک دوباره مردم و رعایت پروتکل‌ها انکارناپذیر است. رسانه‌ها به ویژه شبکه‌های اجتماعی در هفته‌های اول به صورت داوطلبانه نقشی پررنگ در آگاهی‌بخشی و کنترل این ویروس داشتند. کرونا می‌تواند همچنان تیتر اول همه رسانه‌ها باشد. این ویروس آنقدر خطرناک و کشنده است که می‌تواند برای اهالی رسانه در هر موقعیتی دارای ارزش خبری باشد. رسانه‌ها همچون همیشه می‌توانند خیلی از نقص‌ها و بی‌تدبیری‌ها را جبران کنند.

۷- تردیدی نیست که کرونا تا روزهای نامعلومی در کمین ‌ماست، شاید چندین سال و شاید برای همیشه این ویروس میهمان زمین باشد. همچون بسیاری از پدیده‌های طبیعی کرونا هم آثار و مصایب خود را دارد و اگر خودمان را برای زندگی با این ویروس مهیا نکنیم، هر روز آسیب آن بیشتر ‌و خطرناک‌تر خواهد شد. راه مقابله کوتاه‌مدت با ویروس کرونا تا زمان یافتن واکسن یا درمان رعایت پروتکل‌ها، حفظ فاصله اجتماعی، استفاده از ماسک، شست‌وشوی مداوم دست‌ها و حذف ترددهای غیرضروری است. از جان خودمان، آشنایان و سایر شهروندان محافظت کنیم.