پشت‌پردۀ "محکومیت‌سازی" برای عادل فردوسی‌پور

‌«متأسفانه عادل فردوسی‌پور حاضر به عذرخواهی از بنده نشد تا من همچنان پیگیر پرونده شوم؛ پرونده‌ای که رأیش دو هفته پیش صادر شده و ایشان (فردوسی‌پور) محکوم شد به 40 ضربه شلاق به خاطر تهمت و افترا».

به گزارش شرق؛ همین چند جمله در 24 ساعت اخیر تبدیل شده به یکی از سوژه‌های داغ روز؛ محافل خبری با تیتر «محکومیت عادل فردوسی‌پور به 40 ضربه شلاق» به سراغش رفته‌اند و تقریبا در هر سایت مرتبط و غیرمرتبطی می‌شود این خبر را دید.

منشأ خبر اما حمیدرضا جهانیان است؛ مالک سابق باشگاه نفت تهران که دو روز پیش در گفت‌وگو با رادیو، خبر محکومیت عادل فردوسی‌پور را رسانه‌ای کرد و خبر داد که «مقصر» چنین فعلی خودِ فردوسی‌پور است. او البته به زعم خودش زرنگی کرد و همه جزئیات را نگفت؛ جزئیاتی از قبیل اینکه محکومیت عادل فردوسی‌پور تبدیل به جریمه نقدی شده و او با پرداخت یک‌و‌نیم میلیون تومان پرونده را مختومه کرده است.

پس نه خبری از پرونده محکومیت است و نه خبری از 40 ضربه شلاق. این دو نکته موضوعی است که چندین رسانه به آن پرداخته‌اند ولی این پرونده ابهامات زیادی دارد که در زیر تلاش شده برای آنها پاسخ روشنی پیدا شود.

حمیدرضا جهانیان کیست؟

عادل فردوسی‌پور که نیاز به معرفی ندارد؛ او قریب به دو دهه تلاش کرد در برنامه 90 به معضلات موجود در فوتبال ایران بپردازد و دست‌آخر موفق‌ترین برنامه دو دهه اخیر را هم تهیه و پخش کرد ولی آن طرف داستان، حمیدرضا جهانیان کسی که مدعی شده حکم محکومیت 40 ضربه شلاق عادل فردوسی‌پور را گرفته، چه کسی است؟

برای روشن‌شدن این سؤال بهتر است به شهریورماه 1396 برگردیم؛ جایی که او با کلی سروصدا و البته «حرف‌وحدیث» مالک باشگاه نفت شد. با مرور رسانه‌های آن زمان می‌شود به جملاتی این‌چنینی رسید که «باشگاه «نفت» تهران طی فرایندی عجیب، مخفیانه و با هزار و یک معمای بی‌پاسخ، از خانواده گلرخسار به «حمیدرضا جهانیان» واگذار شده است».

آن زمان نفت تهران به‌عنوان بدهکارترین باشگاه وقت فوتبال ایران معروف بود که وضعیت مدیریتی مشخصی هم نداشت. با‌این‌حال، همان‌طور که عنوان شد این باشگاه طی فرایندی عجیب به حمیدرضا جهانیان رسید؛ اما جهانیان در همان ساعات اولیه انتقال مشکوک باشگاه نفت، هفت دقیقه با خبرنگار سایت برنامه 90 گفت‌وگو کرد و مدعی شد به دلایل امنیتی و قانونی، نمی‌تواند چگونگی انتقال باشگاه و ضمانت‌هایی را که داده است، شرح دهد!

ورودش به فوتبال از همان‌جا بود ولی جهانیان، پیش از ورود به فوتبال بیشتر یک فعال اقتصادی بود که البته با پرونده‌های عجیب‌وغریب، نامش در سایت‌ها و خبرگزاری‌هاي ایران، چندین‌بار مطرح شده بود. «آی‌اسپورت» درباره او نوشته بود «نام جهانیان را می‌توان با شرکت خدماتی «رهستان» که در سال 1381 ثبت شده است، شناخت؛ شرکتی که به‌صورت خانوادگی اداره می‌شد.

خودش بود و برادرش «حبیب‌الله» که می‌خواستند شرکت واردات و صادرات کالا در کیش و قشم داشته باشند. شرکت در اصفهان به ثبت رسید اما نام او از سال 1388 بر سر زبان‌ها افتاد. 26 اسفندماه سال 1388 مجتمع قضائی امور اقتصادی با انتشار اسامی متهمان پرونده كلاهبرداری ‌١٧میلیون دلاری از دو بانک دولتی «صادرات» و «صنعت و معدن»، 14 متهم این پرونده را معرفی کرد. در میان متهمان این پرونده، نام حمیدرضا جهانیان به‌عنوان مدیرعامل شرکت «پتروپارس گلف» هم به چشم می‌خورد».

بعدها «غلامحسین محسنی‌اژه‌ای»، سخنگوی وقت قوه قضائیه در جمع خبرنگاران درباره اتهامات این 14 نفر این‌گونه توضیح داد: «این افراد با نفوذ در مقامات و مسئولان بانک‌های دولتی مبادرت به اخذ تسهیلات و گشایش اعتبار اسنادی مجموعا به مبلغ ‌١٧ میلیون دلار كردند تا به اعتبار تسهیلات مذکور، کالاهای مختلف وارد کشور كنند. علی‌رغم دریافت تسهیلات بانکی، هیچ‌گونه کالایی وارد کشور نشده بلکه مدارک گشایش اعتبار اسنادی شامل پروفروما، بارنامه، اسناد حمل، گواهی بازرسی استاندارد و اسناد تضمین بانک، عموما جعلی و ساختگی بوده‌اند».

حمیدرضا جهانیان اسفند سال 88 به تحمل شش سال حبس تعزیری، پرداخت جزای نقدی به مبلغ چهار میلیارد و 305 میلیون و 875 هزار ریال در حق دولت، سه سال محرومیت از حقوق اجتماعی و رد مبلغ 492 هزار و 100 دلار و 27 سنت در حق بانک صنعت و معدن محکوم می‌شود. یعنی او باید تا اسفندماه سال 91 از هرگونه فعالیت اقتصادی محروم و تا اسفند سال 94 در زندان می‌ماند.

14 دی‌ماه سال 1389، «خبرآنلاین» در گزارشی تفصیلی خبر داد که جهانیان در حال تحمل حبس است. خبرگزاری «فارس» اما روز دوازدهم اردیبهشت سال 94 با او به‌عنوان مدیرعامل شرکت فرآورده‌های نفتی پارس طلاییه و کسی که کلید پرونده توقیف کشتی «مرسک تایگریس»(MV Maersk Tigris) در دست او است، مصاحبه کرد. اتفاقا همان روزی که او به‌عنوان مالک جدید باشگاه نفت معرفی شد، خودش بیانیه‌ای صادر کرد و خبر داد «خردکننده هیمنه آمریکا، صاحب تیم فوتبال نفت تهران شد». اشاره حمیدرضا جهانیان، به توقیف همان کشتی مرسک تایگریس بود.

‌برای پیشینه جهانیان می‌توان به موضوعات متنوع دیگری هم اشاره کرد، ولی با همین چند نکته به‌خوبی می‌توان به این موضوع که جهانیان در شرایطی که شناختی از فضای فوتبال نداشت، بیشتر دنبال رسیدن به مقاصد دیگرش از این راه بود، پی برد.

برای روشن‌شدن بیشتر این موضوع می‌شود به اتفاقات عجیب یک ماه ورود او به باشگاه نفت اشاره کرد که حمید درخشان از کار برکنار و علی کریمی سرمربی شد؛ بعد در مدت کوتاهی علی کریمی از کار برکنار و دوباره حمید درخشان جایش را گرفت! درباره تاجربودن و وضع مالی بسیار خوبش هم که حرف‌وحدیث زیاد بود؛ ازجمله اینکه عنوان شده بود او دفتری ندارد و با بازیکنان نفت در یک کارواش قرار ملاقات می‌گذارد. او توان پرداخت‌کردن دستمزد بازیکنان را نداشت و دست آخر تیم نفت نه‌تنها سقوط کرد، بلکه رفته‌رفته اثرش هم در فوتبال ایران از بین رفت؛ به‌طوری که الان کمتر کسی از سرنوشت آن باشگاه اطلاعی دارد!

دروغ یک میلیارد و 580 میلیون‌تومانی!

با خواندن مقدمه بالا می‌توان راحت‌تر وارد بحث عادل فردوسی‌پور و جهانیان شد. حوالی مهر سال 1396 بود که وضعیت اسفناک بازیکنان و کادر فنی نفت که آن وقت تبدیل شده بود به «نفت طلاییه»، سوژه برنامه 90 و عادل فردوسی‌پور شد.

عادل که خودش را یکی از عاملان بقای نفت در تهران می‌دانست و با برنامه‌اش اجازه نداده بود این تیم به اراک منتقل شود، برنامه‌ای مفصل را به وضعیت نفت تهران اختصاص داد؛ به این امید که آن برنامه تلنگری شود برای مسئولان که مالکیت باشگاه‌های فوتبال را به آنهایی بسپارند که صلاحیتش را دارند.

آن برنامه اما سرآغاز مشکلی تازه برای فردوسی‌پور شد. عادل با پخش آیتم‌های مختلف از وضعیت باشگاه نفت، حمیدرضا جهانیان را روی خط آورد و تازه آنجا مشخص شد که جهانیان با نداشتن سررشته‌ای در مدیریت فوتبال، چه بلایی سر باشگاه آورده است.

جهانیان اما به‌جای پاسخ‌گویی، خطاب به عادل گفت: «چرا در روز تاسوعا به‌جای عزاداری رفته‌اید و از تمرین تیم ما گزارش گرفته‌اید؛ شما عامل بحران به‌وجود‌آمده هستید!». عادل که خودش را مدافع فوتبال و تیم‌های لیگ می‌دید، خطاب به جهانیان گفت :«آن زمان که نفت را داشتند به اراک می‌بردند، شما کجا بودید؟».

آن برنامه به درازا کشید و چند جمله تاریخی هم بین طرفین ردوبدل شد؛ ازجمله اینکه جهانیان خطاب به عادل گفت برای تولدش هدیه‌ای در نظر گرفته و عادل گفت هدیه‌ای نمی‌پذیرد و آن را باز‌نکرده پس می‌فرستد! در ادامه فرافکنی‌های جهانیان زیاد شد و عادل با اشاره به میز برنامه‌اش گفت: «اجازه بدهید سرم را به این میز که خیلی هم سفت است، نکوبم؛ چون شما بدون تردید پدیده هستید».

داستان اصلی اما اواخر برنامه رقم خورد؛ جایی که عادل از جهانیان پرسید: «از ورود شما به ورزشگاه سپاهان ممانعت شد، درست است؟» جهانیان با تأیید آن موضوع، علت را این‌طور پاسخ داد: «درست است؛ ماجرا مربوط به ضمانت چکی است که ما سال 85 انجام دادیم و حکم برائت گرفتیم، ولی متأسفانه نرفتیم چک‌ها را بگیریم و بعد دوباره روی آنها اقدام و ملزم به دستور پرداخت شد».

جهانیان رقم چک را به طرز عجیبی «120 میلیون تومان» عنوان کرد و گفت حکم برائتش را گرفته، ولی عادل در برنامه‌اش نزدیک به چند ثانیه حکمی از جهانیان منتشر کرد که برخلاف ادعای او، رقمش «یک‌میلیاردو 700 میلیون تومان» بود!

‌عادل اشتباه کرد؟

آن حکمی که عادل فردوسی‌پور برای چند ثانیه در برنامه «نود» 10 مهر 1396 منتشر کرد، حکمی بود که یکی، دو روز در رسانه‌ها و فضای مجازی می‌چرخید، ولی از قرار انتشارش در برنامه باعث شد جهانیان از عادل فردوسی‌پور و برنامه نود شکایت کند.

عجیب اینکه او آن‌قدری که پیگیر برنامه نود و شکایت از فردوسی‌پور برای این موضوع شد، پیگیر دیگر رسانه‌هایی که حکمش را منتشر کرده بودند، نشد! جهانیان در گفت‌وگو با رادیو، داستان را این‌طور توضیح می‌دهد: «عادل فردوسی‌پور از من دعوت کرد در برنامه نود شرکت کنم. به ایشان گفتم در برنامه زنده شرکت نمی‌کنم؛ چون شما حاشیه زیاد دارید و دچار مشکل می‌شویم. با اصرار ایشان من آمدم پشت خط برنامه و از ایشان خواهش کردم غیر از مسائل ورزشی، درباره موضوعات دیگری صحبت نکنیم. او هم پذیرفت، ولی وقتی پشت خط رفتم، ایشان به یک حکم قضائی اشاره و در تلویزیون منتشر کرد که از این حکم درواقع ما تبرئه شده بودیم و تمام شده بود.

آن کارش باعث شد تا روی خیلی‌ها در روی من باز بشود؛ من زیاد به او تذکر دادم و گفتم حق نداشتید چنین کاری کنید». مشخصا عادل فردوسی‌پور از هوش رسانه‌ای و البته در دفاع از مشروعیت برنامه‌اش، آن حکم را برای چند ثانیه به نمایش گذاشت تا مشخص شود فردی که مدعی است برای نجات نفت تهران آمده، چقدر می‌تواند حرف‌هایش با هم تناقض داشته باشد؛ با‌این‌حال، جهانیان همان موقع از عادل فردوسی‌پور و برنامه‌اش شکایت کرد.

وقتی جهانیان بازداشت شد

با وجود ادعای جهانیان مبنی بر اینکه برائت گرفته و پرونده را 10 سال پیش بسته است، دو هفته بعد از پخش آن برنامه 90، حمیدرضا جهانیان، حوالی کارواشش بازداشت شد! این موضوع را می‌توان در ویدئویی که 24 مهر ۱۳۹۶ خبرگزاری تسنیم منتشر کرد، دید. تسنیم آن روز نوشت «مالک باشگاه نفت طلاییه بازداشت شده است. حمیدرضا جهانیان که گفته می‌شود بدهی بیش از 1.7میلیاردتومانی دارد، ظهر امروز (دوشنبه) به دست مأموران کلانتری 139 مرزداران به‌همین‌دلیل بازداشت شده است».

پشت پرده شکایت از عادل فردوسی‌پور

جریان شکایت از عادل فردوسی‌پور شکل می‌گیرد و این موضوع به گوش خود عادل هم می‌رسد؛ ولی از‌آنجا‌که عادل برای اولین بار نبود که با چنین پرونده‌هایی روبه‌رو می‌شد، چندان آن را جدی نگرفته بود. نیت عادل دفاع از صیانت فوتبال و سلامت مدیرانش بود و خیلی نگرانی به خاطر چنین شایعاتی نداشت؛ اما با رفتن عادل از برنامه 90 و شبکه سه سیما موضوع متفاوت می‌شود.

شنیده می‌شود جهانیان به همراه سه شاکی دیگر، از سوی عده‌ای «تحریک» می‌شوند تا هر طور شده، پیگیر شکایت از فردوسی‌پور شوند و پرونده را تا آخر دنبال کنند. شاید بتوان از صحبت‌هایی که خود جهانیان می‌کند، به کدهایی رسید.او می‌گوید: «با مسئولان صداوسیما صحبت کردیم. همه هم تأیید کردند که ایشان حق نداشته چنین حکمی را در برنامه‌اش نشان دهد و واضح است که تخلف کرده است».

به غیر از جهانیان، عادل سه شکایت دیگر هم داشت که آنها هم بعد از توقف برنامه 90 حاضر نشدند رضایت دهند. یکی از آن سه شکایت مربوط به پرونده مدرسه فوتبال در گرجستان بود و یکی دیگر هم مربوط به شکایت هیئت فوتبال. عادل در سه پرونده دیگر که آنها هم تا آخر پیش رفتند، تبرئه شد؛ ولی در موضوعی که جهانیان عنوان کرد، محکوم شناخته شد.

رأی یک‌سال پیش صادر شد

برخلاف اینکه حکم محکومیت عادل این روزها بر سر زبان‌ها افتاده، رأی صادره مربوط به یک‌سال پیش است. آن زمان عادل فردوسی‌پور به رأی صادره اعتراض می‌کند و کار به دادگاه تجدید نظر کشیده می‌شود. رأی دادگاه تجدید نظر هم به ضرر عادل بود، با این تفاوت که رأی دادگاه تجدید نظر هم ‌دو ماه پیش صادر شد و مربوط به این روزها نمی‌شود.

تلاش برای ارتباط با عادل فردوسی‌پور!

برخلاف ادعای حمیدرضا جهانیان مبنی بر اینکه عادل فردوسی‌پور به او زنگ زده و عذرخواهی کرده و حتی یک شب پیشش رفته تا از او رضایت بگیرد، می‌توان به شایعات مطرح‌شده از زاویه دیگری نگاه کرد.

داستان از این قرار است که در بین دو بازه زمانی، یعنی از زمان صدور رأی اولیه تا دادگاه تجدید نظر، جهانیان بارها تلاش کرده با عادل فردوسی‌پور ارتباط بگیرد و به او پیشنهادهایی برای همکاری بدهد. او پیش‌تر گفته بود از عادل خواسته با انتشار ویدئویی در فضای مجازی به صورت رسمی عذرخواهی کند؛ ولی بعد از مخالفت فردوسی‌پور تصمیم می‌گیرد پیشنهاد دیگری به عادل دهد که آن‌‌ هم با مخالفت فردوسی‌پور همراه می‌شود. ظاهرا مخالفت‌های عادل دست آخر منجر به رسانه‌ای‌شدن حکم یادشده می‌شود.

حالا با موضوعاتی که در بالا عنوان شده، می‌توان راحت‌تر به بحث رسانه‌ای‌شدن حکم عادل فردوسی‌پور، آن‌‌هم با تأخیری نزدیک به یک ماه پی برد.

او نه‌تنها حاضر به عذرخواهی از طریق ویدئو نمی‌شود؛ بلکه به پیشنهادهای رسیده هم پاسخ منفی می‌دهد. این‌طور می‌شود که جهانیان به صورت ناقص حکم صادره را اعلام می‌کند؛ ولی از جزئیات آن چیزی نمی‌گوید.

موضوع عجیب‌تر این است که حکم صادر‌شده برای عادل فردوسی‌پور «بدل از شلاق» بوده و نه شلاق! اینکه چطور جهانیان به‌راحتی به خودش اجازه داده از حکم شلاق نام ببرد، جای سؤال است

موضوع دیگر اینکه عادل جریمه بدل از شلاق را پرداخته و با یک‌و‌نیم میلیون تومان این پرونده عجیب‌و‌غریب سرهم شده است.

‌چرا حکم عادل جای سؤال دارد؟

موضوع اعلام‌شده در رادیو از سوی مالک سابق باشگاه نفت سؤالات زیادی را به جا گذاشته که پاسخ به هرکدام از آنها می‌تواند آغاز یک موضوع جدید باشد. چرا با وجود اینکه نزدیک به دو ماه از حکم تجدید نظر گذشته و پرونده مختومه شده است، این موضوع دوباره رسانه‌ای می‌شود؟ چرا حکم بدل از شلاق به حکم تحمل شلاق تغییر داده شده و در رسانه عنوان می‌شود؟

مهم‌تر از اینها، چطور چند پرونده بعد از تعطیلی برنامه 90 علیه این برنامه و عادل فردوسی‌پور در یک سال گذشته به جریان می‌افتد و همه هم اصرار دارند پرونده‌ها به دادگاه کشیده شود؟ اصلا چطور همین جهانیان که از رو‌شدن چند‌ثانیه‌ای حکمش در برنامه چند سال پیش، شاکی بوده، حالا دوباره کاری می‌کند تا حکم خودش رسانه‌ای شود؟ آیا جریانی مشخص پشت شکایت از عادل فردوسی‌پور است؟ آیا سالم‌ماندن عادل فردوسی‌پور، کسی که می‌گفت از پیامک‌‌های برنامه‌اش مثل «ناموسش» مراقبت می‌کند، به ضرر جریانی خاص است؟