رمزگشایی از چرایی انتخاب "الیوت آبرامز"؛ تلاش برای مذاکره یا اصرار بر افزایش فشارها؟!

نواندیش: با کناره‌گیری برایان هوک از سمت «نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران»، الیوت آبرامز، دیپلمات کهنه‌کاری که نامش با پرونده مشهور ایران-کنترا گره خورده، جانشین او می‌شود.

به گزارش آریا سعادتمند از سرویس بین الملل نواندیش، ایندیپندنت در مورد جایگزینی آبرامز به جای برایان هوک نوشت: در حالی که گمانه‌زنی‌ها بر سر پیامدهای این تحول بر سیاستِ ایران کاخ سفید ادامه دارد، مواضع هوک و آبرامز در بسیاری از موارد از مخالفت با برجام تا لزوم دنبال کردن «استراتژی فشار حداکثری» مشترک است و آنچه امتیاز بیشتری برای آبرامز به شمار می‌رود، کوله‌باری از چهار دهه تجربه دیپلماسی است که با خود یدک می‌کشد.

هوک در یکی از گفتگو‌های خود با ایندیپندنت به این نکته اشاره کرده بود که چهره‌های محافظه کار به واقعیت جمهوری اسلامی بسیار نزدیک‌تر هستند. از نگاه آبرامز نیز روسای جمهور در ایران نقش مهمی در جهت‌دهی به سیاست‌های جمهوری اسلامی ندارند، چرا که کنترل کانون‌های قدرت، شامل سپاه پاسداران از دست آنها خارج است.

هرچند برایان هوک به اندازه آبرامز یک «نئوکان» (نومحافظه‌کار) دوآتشه شناخته نمی‌شود، از جمله مقاماتی است که در دو سال اخیر بار دیگر موضوع «غنی‌سازی صفر» در ایران را مطرح کرده است. او که اخیرا ۵۲ساله شد در حالی نمایندگی ویژه امور ایران را به آبرامز واگذار می‌کند که در مذاکرات منتهی به آزادی مایکل وایت و ژیو وانگ، ‌شهروندان آمریکایی محبوس در ایران نقش مهمی داشت. هوک برای پیشبرد استراتژی فشار حداکثری علیه ایران تا جایی پیش‌رفت که به گزارش فایننشال‌تایمز، شخصا به کاپیتان نفتکش گریس-۱ ایمیل فرستاد و پیشنهاد پول داد تا از انتقال محموله نفتی ایران به سوریه خودداری کند.

الیوت آبرامز که همزمان سمت نماینده ویژه آمریکا در امور ونزوئلا، کشور کمونیستی محبوب جمهوری اسلامی در آمریکای لاتین را بر عهدا خواهد داشت، در یک خانواده لیبرال یهودی در نیویورک رشد کرد و به مدرسه حقوق هاروارد رفت. او در اوایل دهه ۱۹۷۰ برای دمکرات‌ها کار می‌کرد، اما مانند بسیاری دیگر از «نئوکان»‌ها پس از جنگ ویتنام در اواخر دهه ۷۰ میلادی از حزب دمکرات جدا شد. آبرامز سپس به دولت رونالد ریگان ملحق شد و در خط مقدم جبهه ضدکمونیسیم وزارت امور خارجه هدایت جنگ‌های نیابتی با شوروی در آمریکای مرکزی را بر عهده گرفت.

اما آنچه نام آبرامز را در ایران پس از انقلاب اسلامی مطرح کرد، پرونده ایران-کنترا بود. پس از آن بود که افشای سفر مک‌ فارلین به ایران در آبان‌ماه ۱۳۶۵ تحت عنوان «ایران‌گیت» یا «ایران کنترا» به یک ماجرای جنجالی در سیاست خارجی آمریکا تبدیل شد.

آبرامز که هم‌اکنون ۷۲ساله است، از چهره‌های کلیدی ایران-کنترا و از جمله افرادی بود که به گمراه کردن و پنهان‌نگاه‌داشتن اطلاعات از کنگره در زمینه این پرونده متهم شد.

آبرامز سپس در دولت جورج بوش تا سمت معاون مشاور امنیت ملی پیش رفت و لقب «سزار دمکراسی» گرفت.

آبرامز با دیدگاه‌های ضدسوسیالسیتی از منتقدان برجام و دمکرات‌ها است. او در مقاله‌ای در نشریه پولتیکو، باراک اوباما، رئیس جمهور سابق آمریکا را مردی معرفی می‌کند که «خاورمیانه را به شکست» کشاند.

آبرامز در انتقاد از سیاست دولت اوباما در قبال ایران در نشنال‌ریویو می‌نویسد: «اگر مشت خود را باز کنیم تا ایران را در آغوش بگیریم به شیوه خودش پاسخ می‌دهد. نتیجه این سیاست‌ها را در روسیه، کره شمالی و کوبا دیده‌ایم.» او می‌افزاید: «در واقع توافق ایران بر اساس «مدل کوبا» بنا شده است: در اختیار قرار دادن شریانی از حیات به رژیمی که در بحران اقتصادی است و شهروندان و خواست آنها برای رعایت حقوق بشر را نادیده می‌گیرد. می‌توانید آن را «توافقی تاریخی» بخوانید،‌ اما خیلی به جبران متقابل امیدوار نباشید.»

اکنون آبرامز در آستانه به رای گذاشته شدن قطعنامه تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران و سه ماه مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، به عنوان نماینده ویژه آمریکا در امور ایران کار خود را آغاز می‌کند.

در صورتی که دونالد ترامپ، پیروز انتخابات پیش رو باشد،‌ تجربه طولانی آبرامز در مذاکره با مقامات جمهوری اسلامی از سال‌های نخستین انقلاب می‌تواند در دور جدید گفت‌و‌گو‌های احتمالی به کمک او بیاید.